آیا بحران کریمه، اروپا و آمریکا را آشتی می‌دهد؟

افشاگری های اسنودن که در سال گذشته به مسکو پناهنده شد؛ یک زلزله سیاسی در روابط آمریکا و اتحادیه اروپا بوجود آورد که به نظر می رسد بحران کریمه شکل دیگری به این روابط داده است.

پسپس از گذشت شش سال از زمامداری باراک اوباما، رییس جمهوری آمریکا، روز چهارشنبه هفتم فروردین ماه، نخستین بار به بروکسل مقر اتحادیه اروپا سفرکرد. آمریکا و اتحادیه اروپا سالهاست که در باره همکاری های اقتصادی با یکدیگر مذاکره می کنند، اما هنوز نتوانستند به قرار داد جامعی درباره همکاری های اقتصادی دست یابند. براین اساس بعضی از تحلیل گران معتقدند بحران شبه جزیره کریمه می تواند موجب شود تا روابط واشنگتن و بروکسل با سرعت بیشتری به یکدیگر نزدیک شود.

تحلیل نتایج دیدار یک روزه اوباما از بروکسل
سفر اوباما به اروپا نخستین گفت و گوهای مقامات بلندپایه آمریکا و اتحادیه اروپا در عالی ترین سطح برای رفع شبهات حاصل از افشاگری های ادوارد اسنودن مقام امنیتی آمریکایی بشمار می رود. افشاگری های اسنودن که در سال گذشته به مسکو پناهنده شد؛ یک زلزله سیاسی در روابط آمریکا و اتحادیه اروپا بوجود آورد. زیرا با انتشار اسناد اطلاعاتی اسنودن مشخص شد، آمریکا نه تنها اطلاعات میلیون ها نفر از شهروندان اتحادیه اروپایی را کنترل می کند. بلکه حتی رهبران کشورهای اروپایی نیز از جاسوسی های آمریکا درامان نمانده اند. برای مقام های کشورهای اروپایی از جمله آلمان و فرانسه و حتی انگلیس بسیار حیرت انگیز بود که چگونه آمریکا به خود اجازه می دهد حتی رهبران سیاسی متحد خود را تحت کنترل و عملیات جاسوسی قرار دهد.
با این وجود دیدار و گفت و گوهای اوباما با "خوزه مانوئل باروسو" رییس کمیسیون اروپا و و "هرمان ون رامپوی " رییس شورای اروپا که در قالب یک ناهارکاری برگزار شد ، بیشتراز ماجرای افشاگری در باره جاسوسی آمریکا در اروپا ، تحت تاثیر بحران اوکراین قرار داشت. زیرا در شرایط کنونی هر دو طرف نیاز دارند تا برای مهارخشم پوتین در اوکراین ، همکاری بشتری از خود نشان دهند.
در این باره اوباما در سخنرانی خود در بروکسل که تنها سخنرانی عمومی وی بود، تحولات کنونی اوکراین درگستره ای عمیق تر و بزرگتر از مسائل اقتصادی و یا جاسوسی بررسی شد. اوباما در این سخنرانی با تاکید بر ضرورت همکاری های امنیتی بین واشنگتن و بروکسل برای مهار روسیه در واقع بر حساس ترین مساله امروز اروپا یعنی امنیت دست گذاشت.
کشورهای اروپایی در نوعی ازتضاد غیر قابل حل گرفتار شدند. آنها از یکسو برای مهار روسیه خواستار اعمال تحریم های شدید علیه روسیه هستند، از سوی دیگر این کشورها امکانات لازم را برای تحریم اقتصادی روسیه در اختیار ندارند. زیرا کشورهای اروپایی ازنظر واردات انرژی و سرمایه گذاری ها بسیار بیشتر از آمریکا به روسیه اتکا دارند.
شاید با توجه به همین واقعیت در جریان مذاکرات اوباما در بروکسل با "آندراس فوک راسموسن " دبیر کل سازمان ناتو بر ایجاد تحرکات تازه ناتو در شرق اروپا تاکید شد ؛ تا به روسیه این پیام را منتقل کنند که واشنگتن متحدان خود را در برابر تهدید های روسیه ازنظر امنیتی تنها نخواهد گذاشت.
این در حالیست که اقتصاد اروپا با رکود مزمن روبرو است. حتی وعده های جدید بروکسل و واشنگتن نیز در جهت تشکیل بزرگترین منطقه آزاد تجاری جهان ، نمی تواند اثرات مخرب روانی بحران اوکراین را بر اقتصاد اروپا کاهش دهد. چراکه جو روانی بازار انرژی و سهام بازار بورس به شدت تحت تاثیر درگیر شدن آمریکا و متحدان اروپایی اش با روسیه در جنگ سرد جدید هستند. نگرانی از وقوع یک جنگ ناخواسته و یا تحریم اقتصادی روسیه در نهایت افزایش غیر قابل اجتناب قیمت نفت و گاز درجهان در پی خواهد داشت. این موضوع خود باعث افزایش نسبی بازهم بیشتر هزینه های تولید خواهد شد.
در این میان دور چهارم گفت و گوهای توافق نامه تجاری آمریکا و اتحادیه اروپا به ارزش صدها میلیارد دلار برای هریک از طرفین دو هفته قبل در بروکسل پی گرفته شد و مذاکره کنندگان هر دو طرف از پیشرفت در این مذاکرات خبر دادند. اما در نشست سران کشورهای عضو اتحادیه اروپا بحران اوکراین دستور اصلی جلسه این نشست بود و سران 28 کشور عضو اتحادیه اروپا تاکید کردند که باید از طریق تنوع بخشیدن به بازار تأمین گازمورد نیاز اروپا ، گامهای سریع برای کاهش وابستگی به واردات گاز روسیه برداشته شود. یکی ازگزینه های پیش رو برای اروپا واردات احتمالی گاز"شیل " ازآمریکا است . گازشیل یا همان گازی که از انرژی های نهفته درمیان سنگ های آغشته به مواد نفتی بدست می اید در سالهای اخیر رفته رفته به مهم ترین منبع تامین گاز در آمریکا تبدیل شده است.
با آنکه آمریکا و اتحادیه اروپا به سوی نزدیک شدن بیشتر روابط در سایه بحران کریمه گام برمی دارند اما احتمال می رود بحران اوکراین و نحوه برخورد با زیاده خواهی های روسیه موجب اختلاف نظر بین واشنگتن و بروکسل بشود. چرا که کشورهایی مانند انگلیس ، آلمان و فرانسه بدلیل سرمایه گذاری وسیعی که در روسیه انجام داده اند منافع خود را در ارتباط با اعمال هرگونه تحریمی علیه روسیه در خطر می بینند. این در حالی است که آمریکا و روسیه مبالات اقتصادی گسترده ای ندارند. بنابراین فشار آمریکا برای ترغیب اتحادیه اروپا به اعمال تحریم های اقتصادی احتمالا درعمل موجب اختلاف نظر بیشتر خواهد شد.
روسیه اگرچه در کوتاه مدت به راحتی می تواند تحریم های اقتصادی احتمالی غرب را به پشتیبانی ذخایر ارزی ششصد میلیارد دلاری خود و نیز روابط نزدیک با چین ،هند، برزیل و آفریقای جنوبی ، نادیده بگیرد. اما حجم تجارت سالانه آمریکا واروپا باهفتصد و پنجاه میلیارد دلارمبادلات دو طرفه و بازاری به ارزش ۳۴ هزارمیلیارد دلار برای ۸۰۰ میلیون نفر و سه تریلیون یورو سرمایه گذاری، سیزده میلیون فرصت شغلی در دو سوی اقیانوس اطلس قابل نادیده گرفته شدن در بلند مدت از سوی روسیه نیست.
همچنین روسیه به صادرات صد میلیارد دلاری گاز به اروپا برای تامین نیازهای اقتصادی خود نیاز مبرم دارد. این در حالی است که کشورهای اروپایی نیز متقابلا به واردات نفت و گاز از روسیه نیاز ضروری دارند. به عنوان نمونه آلمان 36 درصد از گاز وارداتی خود را از روسیه تامین می کند کشورهایی از قبیل ایتالیا، لهستان، بلغارستان و برخی دیگر از کشورها ی عضو اتحادیه اروپایی وابستگی بسیار بیشتری به واردات گاز از روسیه دارند و ظرفیت ذخیره سازی گاز آنها نیزبرخلاف آلمان بسیار اندک یا حتی صفراست. با این حال تنها ۷ درصد کل صادرات اتحادیه اروپا وارد بازارهای روسیه میشود در حالی که ۲۱ درصد تجارت خارجی روسیه با اتحادیه اروپاست.
جمع بندی
به نظر می رسد روسیه و اتحادیه اروپا و آمریکا دیر یا زود ناچار خواهند بود به مذاکرات سازش تن بدهند و برای جلوگیری از زیان بیشتر به یک راه حل میانه تن بدهند. یعنی از یکسو غرب منافع روسیه را در اوکراین به رسمیت بشناسد و از سوی دیگر روسیه هم به باقی ماندن کریمه در چهارچوب اوکراینی بیطرف که تضمین دهد عضو ناتو نشود، رضایت دهد.

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 346472

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
4 + 1 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • میثم قدبیگ لو A1 ۱۷:۳۹ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۷
    1 2
    متاسفانه بله