ردپای امواج گرانشی نخستین در تابش ریزموج زمینه کیهانی کشف شد. این کشف تاییدکننده وجود امواج گرانشی، درستی کیهان‌شناسی تورمی و نخستین ویژگی کوانتومی نیروی گرانش است.

ذوالفقار دانشی: اخترشناسان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیت‌سونیان موفق شده‌اند با استفاده از رادیوتلسکوپی در قطب جنوب، نشانه‌های مستقیم امواج گرانشی نخستین را کشف کنند. امواج گرانشی نخستین، نوسان‌هایی در فضا هستند که تورم اولیه عالم، آنها را در 13.82 میلیارد سال پیش و لحظاتی پس از آن‌که عالم شروع به منبسط شدن کرد، به وجود آورد.

به گزارش نیچر، این گروه از اخترشناسان به رهبری جان کواچ توانسته‌اند با استفاده از تلسکوپ BICEP2 تصویری از این امواج گرانشی را درحالی‌که 380هزار سال پس از مهبانگ در حال کش‌وقوس دادن به چارچوب فضا-زمان بود، ثبت کنند. در آن زمان، هنوز ستاره‌ای متولد نشده بود و ماده به شکل توده‌های پلاسما در جهان پراکنده بود. این تصویر در تابش ریزموج زمینه کیهانی (CMB) دیده شده است، نخستین پرتویی که پس از پایان دوره تاریکی جهان در عالم منتشر شد و طی میلیاردها سال بعد بر اثر انبساط عالم به‌قدری سرد شد که امروزه فقط در طیف ریزموج (مایکروویو) امواج الکترومغناطیس قابل مشاهده است.

شرح عکس: تلسکوپ بایسپ2 (جلو) و تلسکوپ ساوت‌پول (پشت) در قطب جنوب

این حقیقت که پدیده کوانتومی تورم عالم توانسته امواج گرانشی تولید کند، نشان‌دهنده آن است که گرانش هم مانند دیگر نیروهای بنیادی شناخته‌شده عالم، ماهیتی کوانتومی دارد. این کشف پنجره جدیدی به سوی برهمکنش‌های بسیار پرانرژی‌تری باز می‌کند که دست‌یابی به آنها در هیچ آزمایشگاهی روی زمین امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این، دستاورد دانشمندان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیت‌سونیان به نوبه خود دستاورد بزرگی است، چرا که یافته آنها بهترین مدرک برای وجود امواج گرانشی است که آخرین پیش‌بینی اثبات‌نشده نظریه نسبت عام (تاکنون) به شمار می‌رود.

اینفوگراف- موج گرانشی

آلن گاث، استاد فیزیک ام.آی.تی (انستیتو فناوری ماساچوست) که ایده کیهان‌شناسی تورمی را در سال 1980/1359 مطرح کرد، در مورد این کشف می‌گوید: «این کشف، مدرک کیهانی کاملا جدید و مستقلی است که نشان می‌دهد مدل تورمی با مشاهدات ما از جهان جور در می‌آید. به نظر من این دستاورد قطعا ارزش جایزه نوبل فیزیک را دارد.»

تورم لحظه‌ای
31 سال پیش، گاث پیشنهاد داد که اندک زمانی پس از تولد عالم ، کیهان با روندی نمایی و به مدت بسیار کوتاهِ چند ده میلیارد میلیارد میلیارد میلیاردیوم ثانیه منبسط شده و ابعاد آن از مقیاس زیراتمی به اندازه یک توپ فوتبال رسیده است. ایده انبساط تورمی توانست بسیاری از مسایل بغرنج کیهان‌شناسی را که برای سال‌های طولانی لاینحل مانده بود، پاسخ دهد؛ از جمله این‌که چرا به نظر می‌رسد جهان قابل‌رویت در همه جا یکنواخت است. نظریه تورمی طی سه دهه گذشته به خوبی با تمام مشاهدات کیهانی مطابقت داشت، اما از نقص بزرگی رنج می‌برد و آن، نبود مدرک قانع‌کننده و مستقیم بر درستیِ آن بود.

البته کیهان‌شناسان می‌دانستند که تورم اولیه عالم ردپایی منحصربه‌فرد دارد. انبساط بسیار شدید و فوق‌العاده کوتاه‌مدت عالم، امواجی گرانشی تولید می‌کند که فضا را در یک جهت فشرده کرده و در جهت دیگر کش می‌آورد. هرچند بر اساس محاسبات فیزیک‌دانان این امواج گرانشی کماکان به انتشار خود در جهان ادامه می‌دهند، اما برای آشکارسازی مستقیم بیش از اندازه ضعیف‌اند. خوشبختانه آن‌ها ردپایی متفاوت در تابش ریزموج زمینه کیهانی برجا گذاشته‌اند و این تابش را با الگوی خمیده‌ای شبیه به گرداب قطبیده کرده‌اند. کیهان‌شناسان، این الگوی مارپیچی را حالت بی (B mode) می‌نامند.

برای مشاهده اینفوگراف در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید.

سال گذشته، تلسکوپ ساوت‌پول (SPT) که تنها چند متر با تلسکوپ بایسپ2 فاصله دارد، توانست برای نخستین بار قطبیدگی حالت B را در تابش ریزموج زمینه کیهانی تشخیص دهد. البته این سیگنال در مقیاس‌هایی کوچک‌تر از 1 درجه قوسی (معادل 2 برابر قطر ظاهری ماه بدر) بدست آمد و نشان داد که کهکشان‌ها چگونه فضای انتشار تابش ریزموج زمینه کیهانی را انحنا می‌دهند. این درحالی است که بر اساس محاسبات فیزیک‌دانان، سیگنال‌های حالت B ناشی از امواج گرانشی نخستین در مقیاس‌های زاویه‌ای 1 تا 5 درجه قوسی ظاهر می‌شوند. این دقیقا همان چیزی است که اخترشناسان مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیت‌سونیان (CfA) به رهبری جان کواچ مشاهده کرده‌اند.

حالتB اثر بسیار ظریفی است و آشکارسازی آن نیازمند اندازه‌گیری تابش ریزموج زمینه کیهانی با دقت یک ده‌میلیونیوم کلوین و تفکیک اثر امواج گرانشی نخستین از دیگر منابع ممکن مانند غبار کهکشانی است. برای این کار، دانشمندان تلسکوپ بایسپ2 را که از 512 آشکارساز ابررسانای ریزموج تشکیل شده، به دقت در آسمان نشانه رفتند. محدوده رصد جایی از آسمان بود که مقادیر اندکی از تابش ریزموج از آنجا دریافت می‌شود و درنتیجه کمترین پرتوهای مزاحم برای مطالعه تابش ریزموج زمینه کیهانی وجود دارد. استقرار بایسپ2 در ارتفاع 2800 متری قطب جنوب بهترین شرایط رصد پرتوهای ریزموج را فراهم کرد، چرا که هم جو زمین در آن ارتفاع رقیق‌تر است و هم رطوبت هوا که پرتوهای ریزموج را سد می‌کند، به خاطر ارتفاع و آب‌وهوای جنوبگان بسیار بسیار اندک است. اعضای گروه هم‌چنین با مقایسه داده‌های خود با آزمایش قبلی یعنی بایسپ1 نشان دادند که سیگنال‌های مشابه احتمالی ناشی از غبار کهکشانی دارای رنگ و طیف متفاوتی هستند.

علاوه بر این، نتایج بایسپ2 با آزمایش دقیق‌تر آرایه کک (Keck) که در سال 2012/1391 در قطب جنوب آغاز شد نیز مقایسه و تایید شد. این بدان معنی است که دو آزمایش مستقل توانسته‌اند نشانه‌های مشابهی را در تابش ریزموج پس‌زمینه کیهانی آشکار کنند.

نشانه قطعی!
مارک کامیونکوسکی، استاد فیزیک دانشگاه جانزهاپکینز، یکی از نخستین کسانی است که حساب کرد ردپای امواج گرانشی نخستین در تابش ریزموج زمینه کیهانی چطور خواهد بود. وی در واکنش به یافته‌های بایسپ2 گفت: «این یافته‌ها برای من بسیار بسیار محکم و مستدل به نظر می‌رسد.»

اما جدای از خود این کشف، جزئیات آن نیز باعث شگفتی کیهان‌شناسان شده است. قدرت سیگنال اندازه‌گیری‌شده در بایسپ2 هرچند با پیش‌بینی‌های مدل تورمی سازگار است، اما 2 برابر مقادیری است که بر اساس آزمایش‌های قبلی تخمین زده شده بود. شدت سیگنال حالتB نشان‌دهنده این است که جهان در طول دوره تورمی به چه سرعت منبسط شده و بر اساس آن می‌توان مقیاس انرژی را در هر بازه زمانی حساب کرد. بر اساس داده‌های جدید، زمانی که تورم آغاز شد حدود 37-10 ثانیه از عمر عالم گذشته بود و دمای عالم متناظر با 1016 گیگاالکترون‌ولت بود. (برای مقایسه، حداکثر انرژی برخورددهنده بزرگ هادرون در سرن که سال گذشته توانست ذره بوزون هیگز را مشاهده کند، 13 گیگاالکترون‌ولت است). بر اساس نظریه وحدت بزرگ (GUT)، این میزان انرژی متناظر با حالتی است که سه نیرو از چهار نیروی بنیادی شناخته‌شده طبیعت (نیروهای هسته‌ای قوی، هسته‌ای ضعیف، الکترومغناطیس و گرانش) غیرقابل تفکیک بودند.

از آنجا که تورم ریشه در فیزیک کوانتومی دارد، مشاهده امواج گرانشی حاصل از آن می‌تواند نخستین شاهد تجربی برای گرانش کوانتومی باشد. به عبارت دیگر، این مشاهده می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که در دل گرانش پدیده‌ای کوانتومی نهفته است و این نیرو نیز ماهیتی مشابه سه نیروی بنیادی دیگر طبیعت دارد. اما دشواری کار اینجاست که گرانش توسط نسبیت عام توصیف می‌شود که علی‌رغم تمام موفقیت‌ها و پیش‌بینی‌های شگفت‌انگیزش، بر اساس فیزیک کلاسیک است و نظریه کوانتومی از اساس با فیزیک کلاسیک متفاوت است.

گروه تحقیقاتی مرکز اخترفیزیک اسمیت‌سونیان جزئیات تحقیق خود را روز گذشته در کنفرانسی خبری اعلام و مقالات حاوی نتایج خود را به صورت آنلاین منتشر کردند. این بدان معنی نیست که این نتایج صددرصد تایید شده است. مقاله‌های این گروه باید ابتدا داوری شده و در ژورنا‌ل‌های معتبر منتشر شوند، سپس آزمایش آنها توسط گروه‌های دیگر تکرار شده و نتایج آن تایید شوند؛ اما دانشمندانی که در کنفرانس خبری روز دوشنبه حاضر بودند، کار این گروه را بسیار قوی و مستدل توصیف کرده‌اند.

5353

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 53
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۰۴:۰۵ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    به جای کلمه اینفوگراف بنویسید اطلاع نگار یا به رییس فرهنگستان زنگ بزنید درست کنه براتون
    • بی نام IR ۰۴:۲۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      98 12
      اعصاب هم نداریم! شما که این متن رو میخونی و غلط میگیری حتما شخصیت فرهیخته ای هستی که هم حوصله ت کشیده بخونی هم به معادل فارسی لغات علمی آشنایی. بهتر نبود یه کم مودبانه تر نظر میدادی؟
    • بی نام A1 ۰۵:۲۳ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      97 7
      شما از مطالب فوق فقط همين دستگيرت شد؟!
    • بی نام A1 ۰۵:۳۱ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      91 5
      هفت شهر عشق را عطار گشت ما هنوز اندر خم یک کوچه ایم ، جناب فرهنگستان!!!!!!!!!!!
    • آرش EU ۰۵:۳۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      83 11
      کلمه " اطلاع" خیلی فارسیه علامه دهر!؟ یه کم سوادتونو ببرید بالا بعد حرف بزنید یا دست کم فکر کنید قبلش
    • بی نام IR ۰۶:۴۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      53 15
      بیشین بینیم بااا
    • بی نام A1 ۰۶:۵۰ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      60 3
      همه جيو به مسخرهزو شوخي مي گيرن تو جهان سوم...
    • کاربر IR ۰۷:۱۹ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      41 6
      گیر نده حالا و شما هم کشتین ما رو با این فرهنگستانتون
    • بی نام A1 ۰۷:۴۲ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      45 5
      با احترام بايد گفت كه اطلاع هم كلمه فارسي نيست، پس اطلاع نگار تركيب درستي نخواهد بود....
    • بی نام EU ۰۷:۴۶ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      38 3
      اطلاع نگار خوب نیست ولی واژه قشنگتری هم هست تو زبان پارسی
    • بی نام DE ۰۹:۵۷ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      33 9
      خدا شفات بده
  • فلانی A1 ۰۵:۲۳ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    129 5
    این اینشتینم واس خودش یه پا اینشتین بوده ها!
    • رضا IR ۱۹:۱۸ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۸
      13 35
      انیشتن ناز شست تو نشان دادی که جرم و جسم چیزی جز انرژی نیست اتم را می شکافد جزء، جمع عالم بالاست به چشم مو شکاف اهل عرفان و تصوف نیز جهان ما حباب روی چین آب را ماند من ناخوانده دفتر هم که طفل مکتب عشقم جهان جسم موجی از جهان روح می بینم اصالت نیست در ماده انیشتن صد هزار احسنت ولیکن صد هزار افسوس بشر از کشف و الهام تو دارد بمب می سازد استاد شهریار
    • بی نام US ۰۹:۵۹ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۱
      10 2
      امیدوارم فیزیک گرانشی، در عرصه عمل بتواند به تکنولوژی ضد جاذبه دست یابد. خیابونا که دیگه جا نداره. بلکه ماشین رو بتونیم از بالای بزرگراه ها برونیم.
  • علي GB ۰۶:۰۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    44 2
    راستي نماينده هاي محترم مجلس چندتا تذكر دادن به دولت؟؟؟؟ اگه اين نماينده ها با اين پشت كاري كه دارن در زمينه انفجار بزرگ كار كرده بودن تا حالا ته توشو درآورده بودن. بنازم به بشر كه انرژيش رو مي تونه تويه چه طيف وسعيي از كارها مورد استفاده قرار بده.
    • بی نام A1 ۱۶:۲۲ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      3 0
      اتفاقا هیچ ربطی نداره چون این افرادی که این کشف رو انجام دادند از نظر مغزی و عقلی کاملا با افراد معتقد به تئوری توطئه فرق می کنند
  • میرحسین از مشهد IR ۰۶:۲۹ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    17 2
    خاهشا خاهشا و باز هم خاهشا! یکی به شکل ساده تری بگه قضیه چیه.ایا این به بحث ابعاد زمین بر میگرده؟
    • بی نام RO ۱۳:۵۷ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      24 2
      بحث از اینجا شروع میشه که هستی یا جهان ما که ممکنه یکی از هزران جهان هستی باشه اولا از یه ذره ای کوچیکتر از اتم به وجود اومده، . این انرژی وقتی آزاد شده در واقع بیگ بنگ اتفاق افتاده و اینا مسائلی هستن که حل شده هستن ولی نیروی گرانش سال هاست که ذهن دانشمندا رو به خودش مشغول کرده و مسائل زیادی رو با توجه به این نیرو میشه اثبات کرد. یکی از اون مسائل جهان های مجازی در کنار جهان هستی خودمان است. و الی اخر. امیدوارم که همین حد اطلاعات بدردتون بخوره ولی واسه فهم این مسائل باید با فیزیک کوانتوم کاملا اشنا باشی
    • بی نام A1 ۱۴:۴۳ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۸
      3 1
      امواج گرانشی است که آشکارسازی اش مشکل بود وگرنه نیروی گرانشی رو نیوتن 400 سال پیش فرمول بندی کرد
  • جعفر A1 ۰۶:۳۰ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    14 1
    آدم واقعا خوشحال میشه بعد از مدت ها میاد اینجا و میبینه ذوالفقار عزیز دوباره یه مطلب نوشته دستت درد نکنه ذوالفقار جان خسته نباشی
  • بی نام A1 ۰۶:۴۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    9 4
    مطلب به این مهمی رو ول کردی چسبیدی به کلمه اینفوگراف !؟
  • مهدی IR ۰۶:۴۷ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    4 12
    هنوز هیچ‌حا به اون صورتی که خبر تیتر زده بهش پرداخته نشده. حتی جایی خواندم که باید منتظر اعلام نتایج نهایی رصدهای فضاپیمای پلانک تا اواخر سال جاری میلادی باشیم تا تایید نهایی برای این مشاهده حاصل بشه... هنوز زود هست برای قضاوت...
    • بی نام CA ۱۱:۵۶ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      15 0
      پاراگراف آخر رو یه دور دیگه بخون
    • مهدی IR ۱۸:۱۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
      12 0
      بله حق با شماست. پاراگراف آخر را به خوبی دقت نکرده بودم. البته باز هم به نظرم تیتر خبر یک مقدار زیادی صریح هست. نه در اصل آن، بلکه این احتمال که ممکنه نتایج حاصل از آزمایش درست نباشه. وگرنه خود موضوع در صورت صحت قطعا بزرگترین کشف تاریخ فیزیک هست و شکی درش نیست. چه کنیم دیگه آن داستان نوتریونوها و سرعت نور، یک مقدار شکاکمان کرده است.
  • محمود A1 ۰۶:۵۱ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    41 0
    دیدی گفتم تورم چیز خوبی است دیدید!دیدید!....
  • بی نام A1 ۰۶:۵۵ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    22 15
    سبحان الله
  • بهرام IR ۰۶:۵۵ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    39 6
    هم واژه ی ( اینفوگراف ) و هم واژه ی ( اطلاع نگار ) بیگانه هستند . شاید واژه ( داده نگار ) مناسب تر باشه
    • دانشجو IR ۱۰:۱۵ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۳
      3 0
      من با شما موافقم، ولی نباید مثل فرهنگستان چیزی را تحمیل کرد. به کار بردن واژه های نو باید در زبان و گویشوران آن نهادینه شود.
  • بی نام IR ۰۷:۱۶ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    23 1
    ممنون چه مطلب کاملی در مورد این خبر بود. اونهم به زبان ساده و قابل فهم برای همه.
    • بی نام IR ۰۸:۴۷ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۹
      6 4
      یعنی شما الان کامل متوجه شدی چی ب چیه؟؟پس من خیلی خنگم چون چیز خاصی دستگیرم نشد :دی
  • بی نام A1 ۰۷:۳۹ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    51 2
    انیشتن غول مرحله اخر رو شکست داد
  • بی نام IR ۰۷:۵۳ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    10 2
    من که چیزی سر نیاوردم! ولی خیلی جالبه :-)
  • hdvhk A1 ۰۸:۲۸ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    23 4
    هیچی نفهمیدم
  • بی نام IR ۰۸:۳۸ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    32 34
    درود بر دانشمندان ایرانی مستقر در قطب حنوب که اینو کشف کردن انشتینم ایرانی بوده ما سند داریم
  • بنده خدا ! IR ۰۹:۰۲ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    21 5
    توی جهان بحث بر سر این اثبات بزرگ علمیه ( که خیلی از مساپل رو در علم فیزیک مورد بررسی پایه ای قرار میده) اونوقت توی ایران ... !
  • محمد A1 ۰۹:۱۰ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    29 3
    سلام خداوکیلی ایول داره.....و ما همچنان اندر خم یک کوچه ایم.
  • مهدی A1 ۰۹:۴۳ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    112 2
    ما که چیزی نفهمیدیم ولی خوب بود ...! :)
  • پراك A1 ۱۱:۱۰ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    5 5
    شما از اينهمه مطلب فقط اين دستگيرت شد؟!
  • من GB ۲۱:۱۹ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۷
    22 3
    افرین تبریک می گویم فقط لطف کنید اون گوشه کنار ها بگردید یک ذره کوچولو بوئینگ 777 نیفتاده اونجا قربون دستتون !
  • استاد شهریار علیه رحمه IR ۱۹:۲۲ - ۱۳۹۲/۱۲/۲۸
    4 16
    انیشتن ناز شست تو نشان دادی که جرم و جسم چیزی جز انرژی نیست اتم را می شکافد جزء، جمع عالم بالاست به چشم مو شکاف اهل عرفان و تصوف نیز جهان ما حباب روی چین آب را ماند من ناخوانده دفتر هم که طفل مکتب عشقم جهان جسم موجی از جهان روح می بینم اصالت نیست در ماده انیشتن صد هزار احسنت ولیکن صد هزار افسوس بشر از کشف و الهام تو دارد بمب می سازد انیشتن نامی از ایران ویران هم شنیدستی به این وحشی تمدن گوشزد کن حرمت مارا حکیما محترم می دار مهد ابن سینا را انیشتن پا فراتر نه جهان عقل هم طی کن کنار هم ببین موسی و عیسی و محمد را کلید عشق را بردار و حل این معما کن وگر شد از زبان علم این قفل کهن وا کن انیشتن باز هم بالا خدا را نیز پیدا کن
    • بی نام IR ۱۹:۴۱ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۱
      12 3
      آقا شما فازت چیه دقیقا؟
  • بیتام IR ۰۵:۳۹ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۱
    7 1
    حالبه ، با این مقالات و کاننتها میتوان سطح علمی و فرهنگی جامعه را فهمید.
  • 021 A1 ۲۰:۲۷ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۲
    1 2
    من مخالفم
  • بی نام A1 ۱۶:۰۷ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۳
    4 1
    من در آرزوی صلح و آرامش جهانی هستم
  • حامد IR ۱۰:۲۱ - ۱۳۹۳/۰۲/۰۳
    1 1
    چرا این موضوع انقدر با آب و تاب بیان میشه؟ انقدر اهمیت داره که لحظه آفرینش جهان چطور بوده اگه واقعا اهمیت داره پس قبل از اون لحظه هم اهمیت پیدا میکنه ولی این داستان پایانی نداره.
  • فريبا IR ۰۷:۴۸ - ۱۳۹۳/۰۲/۱۵
    1 1
    از اين راحتتر هم ميشد بيان بشه گنگ بود
  • اینترنت IR ۱۷:۵۲ - ۱۳۹۳/۰۲/۱۷
    1 2
    بیگ بنگ دروغه
  • علی A1 ۱۲:۳۵ - ۱۳۹۳/۱۱/۰۱
    1 0
    دیگه مثل آلبرت انیشتین هیچ وقت پیدا نمیشه
  • شیما A1 ۰۰:۰۹ - ۱۳۹۳/۱۱/۰۴
    0 0
    جالب بود مرسی از مدیر سایت
  • پری IR ۱۰:۴۲ - ۱۳۹۴/۰۷/۲۲
    0 3
    کاش منم مغزی مث مغز انیشتین داشتم
  • پرورش قارچ دگمه ای A1 ۱۱:۲۹ - ۱۳۹۵/۰۴/۱۱
    0 1
    سلام یک سوال چند وقت است دارم و جوابی براش پیدا نکردم و ان اینه که پرویسور حسابی هم در این زمینه تحقیق می کردند و نظریه بی نهایت بودن ذرات مربوط به همین موضوع است و ایا این نظریه ادامه پیدا کرد کسی در ایران توانست آن را پیگیری کند چرا ما به دانشمندان خودمان افتخار نمی کنیم؟ کسی از نظریه بی نهایت بودن ذرات ایشان اطلاعات بیشتری ندارد با تشکر
  • بی نام RO ۲۲:۳۰ - ۱۳۹۵/۱۰/۰۲
    0 0
    ای خداااااا مردم مارو نگا کن رفتن دنبال غلط املای و از این چرتو پرتا بابا اصل مطلب رو بچسبید
  • بی نام A1 ۰۰:۵۵ - ۱۳۹۵/۱۱/۲۷
    0 0
    این هم برای خودش نظریه خوبی است ومشه روش فکر کرد