از «12 سال بردگی» تا «پس از زمین» / نگاهی به مهم‌ترین فیلم‌های خارجی تلویزیون در نوروز 93

علی افتخاری: در میان فیلم‌های انتخاب‌شده دو فیلم «12 سال بردگی» و «جاذبه» بیش از همه مطرح هستند.

هر دو فیلم در فصل جوایز سینمایی بسیار موفق ظاهر شدند و در نهایت اخیرا در جوایز اسکار در مجموع 10 جایزه دریافت کردند. «جاذبه» در گیشه‌های فروش هم بسیار موفق بود و با 708 میلیون دلار هشتمین فیلم پرفروش دنیا در سال 2013 شد.

«سریع و خشن 6» یکی دیگر از 10 فیلم پرفروش سال گذشته میلادی است که نوروز 93 از تلویزیون پخش می‌شود. در میان فیلم‌های در‌نظر‌گرفته‌شده دو فیلم «پیشتازان فضا به سمت تاریکی» و «حاشیه اقیانوس آرام» نیز در میان 20 فیلم پرفروش سال هستند.

چند فیلم استودیویی پرهزینه اما نه چندان موفق در گیشه‌های فروش («تفنگدار تنها»، «جک غول‌کش»، «پس از زمین») نیز روی آنتن خواهند رفت.

تازه‌ترین ساخته‌های بیله اوگوست و جوزپه تورناتوره فیلمسازان شاخص اروپایی و وونگ کار وای کارگردان صاحبنام چینی نیز از تلویزیون پخش خواهد شد. در ادامه نگاهی به فیلم‌های خارجی مطرح شبکه‌های یک و سه در ایام نوروز داریم. (فیلم‌های خارجی شبکه‌های چهار و تهران در گزارش دیگری بررسی خواهند شد).

شبکه یک

«12 سال بردگی» (12 Years a Slave)
کارگردان: استیو مکویین / 2013 بریتانیا و آمریکا
«12 سال بردگی» بر مبنای کتاب زندگی‌نامه شخصی سالومن نورثاپ ساخته شده و برده‌داری در جنوب آمریکا را مورد توجه قرار می‌دهد. این فیلم ماجرای تراژیک ربوده شدن سالومن (با بازی چوئیتل اجیوفور) در واشنگتن دی‌سی در 1841 را روایت می‌کند. او که مردی آزاد بود، در یک توطئه گرفتار و ناچار شد برای 12 سال در لوییزیانا بردگی کند. میشائل فاسبندر، لوپیتا نیونگ‌اُ، بندیکت کامبربچ، براد پیت، پل دانو، پل جیاماتی و آلفره وودارد از دیگر بازیگران «12 سال بردگی» هستند. این فیلم اخیرا برنده جایزه اسکار بهترین فیلم شد و در دو بخش بهترین بازیگر زن مکمل (نیونگ‌اُ) و فیلمنامه اقتباسی هم جایزه گرفت. «12 سال بردگی» در مجموع در 9 بخش نامزد اسکار بود. این فیلم همچنین برنده جایزه گلدن گلوب بهترین فیلم درام و برنده جایزه بفتا بهترین فیلم شد. «12 سال بردگی» با بودجه 20 میلیون دلار ساخته شد و در دنیا بیش از 140 میلیون دلار فروخت.

«تفنگدار تنها» (The Lone Ranger)
کارگردان: گور وربینسکی / 2013 آمریکا
وسترن اکشن «تفنگدار تنها» («رنجر تنها») یکی از فیلم‌های تقریبا شکست‌خورده تابستان امسال بود. این فیلم با بودجه‌ای حدود 225 میلیون دلار ساخته شد و 150 میلیون دلار هم صرف هزینه تبلیغات آن شد، اما در نهایت در دنیا حدود 260 میلیون دلار فروخت. در واقع، شرکت دیزنی امیدوار بود «تفنگدار تنها» موفقیت جادویی سری فیلم‌های «دزدان دریایی کارائیب» همکاری مشترک جری بروکهایمر تهیه‌کننده، گور وربینسکی کارگردان و جانی دپ بازیگر را تکرار کند. دپ در این فیلم یک شخصیت عجیب و غریب دیگر را به تصویر کشیده است. او نقش تونتو یک جنگجوی بومی آمریکایی را بازی می‌کند که با جان راید (با بازی آرمی همر)، یک رنجر سابق در تگزاس همراه می‌شود تا در قالب یک نگهبان نقابدار خودگمارده قانون با فساد در غرب وحشی مبارزه کند. «تفنگدار تنها» اقتباسی از یک سریال رادیویی و تلویزیونی است که در مجموع 24 سال اجرا شد. تام ویلکینسن، ویلیام فیکنر، بری پپر، جیمز بدج دیل، روت ویلسن و هلنا بونهام کارتر دیگر بازیگران این فیلم هستند. خبر حضور دپ در «تفنگدار تنها» اولین بار سپتامبر 2008 اعلام شد. ابتدا قرار بود فیلمبرداری این فیلم پاییز 2011 آغاز شود و دسامبر 2012 به نمایش درآید، اما ملاحظات درمورد بودجه باعث توقف کار شد. دیزنی برای تولید «تفنگدار تنها» بودجه‌ای درحدود 250 میلیون دلار در نظر گرفته بود، اما وربینسکی این بودجه را کافی نمی دانست. در نهایت سازندگان فیلم پذیرفتند بودجه فیلم به 215 میلیون دلار کاهش پیدا کند، اما با آغاز فیلمبرداری هزینه‌ها بالا رفت.

«پیشتازان فضا به سمت تاریکی» (Star Trek Into Darkness)
کارگردان: جی. جی. آبرامز / 2013 آمریکا
فیلم علمی تخیلی «پیشتازان فضا به سمت تاریکی» («سفر ستاره‌ای درون تاریکی») دوازدهمین فیلم مجموعه سینمایی موفق «پیشتازان فضا» و دنباله فیلم «پیشتازان فضا» (2009) است. کریس پاین و زاکری کوئینتو در «پیشتازان فضا به سمت تاریکی» نقش‌های کاپیتان تی. کرک و اسپاک را تکرار کرده‌اند. زو سالدانا، آنتون یلچین، سایمن پگ، جان چو و کارل اربن هم بار دیگر در نقش‌های خود در فیلم قبلی ظاهر شده‌اند. نقش ضدقهرمان «به سمت تاریکی» را بندیکت کامبربچ بازی می‌کند. داستان فیلم ادامه ماجراهای «پیشتازان فضا» است. اعضای گروه اینترپرایز متوجه می‌شوند نیرویی شر در میان آن‌ها حضور دارد. در همین زمان کاپیتان کرک تصمیم می‌گیرد گروهی را برای پیدا کردن مردی که خودش یک سلاح کشتارجمعی و تهدیدی برای زمین است، راهی منطقه جنگ کند. شرکت‌های پارامونت و اسکای‌دنس «به سمت تاریکی» را با بودجه‌ای حدود 190 میلیون دلار با همکاری شرکت «بد روبات» متعلق به آبرامز تهیه کردند. فیلمنامه را گروه سه نفره الکس کورتزمن، دیمن لیندلوف و روبرتو اورسی نوشتند که همگی پیشتر در ساخت سریال «لاست» نقش داشتند. «به سمت تاریکی» در دنیا بیش از 467 میلیون دلار فروخت. مجموعه فیلم‌های «پیشتازان فضا» براساس سریالی به همین نام ساخته شده‌اند. اولین قسمت این سری فیلم‌ها سال 1979 روی پرده رفت. فیلم‌های «پیشتازان فضا» در مجموع در جهان بیش از دو میلیارد دلار فروخته‌اند.

«استاد بزرگ» (The Grandmaster)
کارگردان: وونگ کار وای / 2013 هنگ کنگ و چین
فیلم رزمی «استاد بزرگ» اولین بار در دنیا در افتتاحیه شصت و سومین دوره جشنواره فیلم برلین روی پرده رفت. تونی لیونگ چیو وای که به دفعات با وونگ کار وای همکاری کرده، در فیلم جدید او نقش ایپ من استاد افسانه‌ای کونگ فو را بازی می‌کند و ژانگ زی‌یی به نقش گونگ اِر رقیب و دوست او ظاهر شده است. داستان «استاد بزرگ» در چین در پسزمینه سال‌های پرهیاهوی دهه 1930 روی می‌دهد و مضامینی چون افتخار، اصول اخلاقی، خیانت و عشق ممنوعه را دربرمی‌گیرد. ایده ساخت «استاد بزرگ» سال 1996 به ذهن کار وای رسید. پیش‌تولید این فیلم حدود یک دهه و تولید فیلم تقریبا چهار سال طول کشید. شخصیت لیونگ که در بخش اول فیلم حضوری غالب دارد، بر مبنای شخصیتی واقعی با همان نام خلق شده، مردی که مدرسه هنرهای رزمی وینگ چان را راه‌اندازی کرد و بروس لی یکی از شاگردانش بود. بجز لیونگ و زی‌یی، چن چانگ، بنشان ژائو، شنگیانگ زیائو و سونگ هایه کایو و صدها تن از رزمی‌کاران مطرح آسیایی نیز در «استاد بزرگ» بازی کرده‌اند که نماینده هنگ کنگ در بخش فیلم خارجی‌زبان جوایز اسکار امسال بود. کار وای که در هنگ کنگ زندگی می‌کند، سال 1994 با «قطار سریع‌السیر چانگ‌کینگ» در سطح بین‌المللی به شهرت رسید و از آن زمان یکی از فیلمسازان محبوب علاقه‌مندان فیلم‌های هنری در اروپا بوده است. او سال 2000 با فیلم «در حال و هوای عشق» برنده جایزه سزار بهترین فیلم خارجی شد و سال 2004 با رمانس علمی تخیلی «2046» در جوایز فیلم اروپا جایزه بهترین فیلم غیراروپایی را برد. کار وای سال 1997 با فیلم «شاد بودن با هم» برنده جایزه بهترین کارگردان از جشنواره کن شد.

«جک غول‌کش» (Jack the Giant Slayer)
کارگردان: برایان سینگر / 2013 آمریکا
فیلم ماجرایی/فانتزی «جک غول‌کش» یکی دیگر از فیلم‌های ناموفق سال 2013 بود. منتقدان واکنش‌های متفاوت نسبت به فیلم داشتند و فروش آن نیز ناامیدکننده بود. «جک غول‌کش» که نگاهی تازه به قصه پریان بریتانیایی «جک و لوبیای سحرآمیز» دارد، با بودجه‌ای درحدود 195 میلیون دلار ساخته و حدود 100 میلیون دلار هم هزینه تبلیغات آن شد، اما در نهایت حدود 197 میلیون دلار در دنیا فروخت. این فیلم سه‌بعدی تولید استودیوهای نیو لاین و لجندری پیکچرز و اولین فیلم بسیار هزینه بود که سال 2013 روی پرده سینماها رفت. «جک غول‌کش» یک قصه پریان مدرن درباره نبردی باستانی و درباره یک کشاورز جوان به نام جک (با بازی نیکلاس هولت) است که بی‌خبر دروازه بین دنیای انسان‌ها و نژادی ترسناک از غول‌ها را باز می‌کند. غول‌ها پس از قرن‌ها برای اولین بار روی زمین رها می‌شوند و می‌کوشند سرزمینی را که زمانی از دست دادند، باز پس بگیرند. جک برای مقابله با غول‌ها وارد عمل می‌شود. او در راه مبارزه برای امپراتوری، مردم کشورش و به عشق یک پرنسس شجاع با جنگجویانی غیرقابل‌توقف رودررو می‌شود، موجوداتی که فکر می‌کرد تنها در افسانه‌ها وجود دارند و در این راه فرصت پیدا می‌کند خودش یک افسانه شود. استنلی توچی، ایان مک‌شین، بیل نایی، الینور تاملینسن و یوان مگرگور دیگر بازیگران «جک غول‌کش» هستند. برایان سینگر کارگردان این فیلم سال 1995 با کارگردانی فیلم «مظنونین همیشگی» که برنده دو جایزه اسکار بهترین فیلمنامه غیر اقتباسی و بهترین بازیگر مکمل (کوین اسپیسی) شد، به شهرت رسید. «شاگرد زرنگ»، «افراد ایکس»، «ایکس 2»، «سوپرمن بازمی‌گردد» و «ولکری» از دیگر فیلم‌های او در مقام کارگردان است.

«حالا من را می‌بینی» (Now You See Me)
کارگردان: لویی لتریه / 2013 آمریکا
«حالا من را می‌بینی» یکی از شگفتی‌های اکران تابستان امسال بود. این فیلم از 30 ژوئن روی پرده سینماهای آمریکای شمالی رفت و  در حالی که کارشناسان پیش‌بینی کرده بودند در هفته اول اکران حداکثر 20 میلیون دلار بفروشد، 29.3 میلیون دلار فروخت و پس از «سریع و خشمگین 6» دومین فیلم پرفروش هفته شد. «حالا من را می‌بینی» در نهایت در دنیا حدود 352 میلیون دلار به دست آورد. این در حالی بود که هزینه تولید فیلم 75 میلیون دلار بود. «حالا من را می‌بینی» را لویی لتریه («هالک شکست‌ناپذیر» و «برخورد تایتان‌ها») کارگردانی کرده و گروهی بازیگر شناخته‌شده مانند جسی آیزنبرگ، مارک روفالو، وودی هارلسن، مورگان فریمن، آیلا فیشر و دیو فرانکو در آن بازی می‌کنند. در فیلم، یک مامور اف‌بی‌آی و یک کارآگاه پلیس اینترپل دنبال تعدادی شعبده‌باز هستند که هنگام اجرا بانک‌ها را مورد سرقت قرار می‌دهند و به تماشاگران خود به عنوان پاداش پول می‌دهند.

«فراری» (The Company you Keep)
کارگردان: رابرت ردفورد / 2012 آمریکا
تریلر سیاسی «فراری» («دوستانی که برای خود نگه می‌داری») به کارگردانی و با بازی رابرت ردفورد بر مبنای رمانی به همین نام - که سال 2003 منتشر شد - ساخته شد. داستان درباره پدری تنها به نام جیم گرانت (ردفورد) است که سال‌ها پیش عضو «ودر آندرگراند» گروه چپ‌گرای افراطی و مخالف جنگ ویتنام بود. پلیس فدرال بیش از 30 سال است برای تحقیق درباره نقش گرانت در یک سرقت بانک در میشیگان که به قتل یک نگهبان منجر شد به دنبال اوست. گرانت این مدت فراری بوده و در قالب یک وکیل فعالیت می‌کرده است. زمانی که بن شپرد گزارشگر جوان (با بازی شایا لابوف) هویت واقعی گرانت را فاش می‌کند، او فراری می‌شود. پیش از آنکه ماموران اف‌بی‌آی گرانت را به دام بیندازند، او باید میمی (جولی کریستی) زنی را که در گذشته دوست داشت، پیدا کند. او کسی است که می‌تواند گرانت را از این مهلکه نجات بدهد، وگرنه او همه چیز خود از جمله ایزابل دختر 11 ساله‌اش را از دست می‌دهد. در همان حال که بن به کار خود ادامه می‌دهد، جیم و دوستان قدیمی‌اش در «ودر آندرگراند» باید با پیامدهای گذشته افراطی خود روبرو شوند. سوزان ساراندون، ترنس هوارد، آنا کندریک، سام الیوت، نیک نولتی، برندان گلیسن، ریچارد جنکینز، کریس کوپر و استنلی توچی از دیگر بازیگران «فراری» هستند که اولین بار در دنیا سپتامبر 2012 در بخش خارج از مسابقه شصت و نهمین دوره جشنواره فیلم ونیز به نمایش درآمد. ردفورد 77 ساله در 1981 برای فیلم «مردم عادی» برنده اسکار بهترین کارگردانی شد و در 1995 نیز برای فیلم «مسابقه پرسش و پاسخ» نامزد دریافت جوایز بهترین فیلم و کارگردان بود. او سال 1974 هم برای فیلم «نیش» نامزد اسکار بهترین بازیگر شد. ردفورد سال 2002 یک جایزه افتخاری اسکار را دریافت کرد.«رودخانه‌ای از میان آن می‌گذرد»، «نجواگر اسب»، «افسانه بگرونس» و «شیرها برای بره‌ها» از دیگر فیلم‌های ردفورد در مقام کارگردان  و «گتسبی بزرگ»، «بوچ کسیدی و ساندنس کید» و «از آفریقا» از جمله فیلم‌های او به عنوان بازیگر است.

شبکه سه

«حاشیه اقیانوس آرام» (Pacific Rim)
کارگردان: گی‌یرمو دل ‌تورو / 2013 آمریکا
فیلم علمی تخیلی «حاشیه اقیانوس آرام» هرچند با استقبال عموم منتقدان روبرو شد، اما در گیشه‌های فروش عملکردی متوسط داشت. فیلم با بودجه‌ای حدود 190 میلیون دلار تولید شد و در دست آخر در آمریکای شمالی 101 میلیون دلار و در سطح بین‌المللی 309.2 میلیون دلار فروخت. «حاشیه اقیانوس آرام» اولین فیلم پرهزینه دل تورو است. چارلی هانام، ادریس البا، رینکو کیکوچی، چارلی دی، ران پرلمن، رابرت کازینسکی، مکس مارتینی، کلیفتن کالینز جونیر و دیگو کلاتنهوف بازیگران این فیلم هستند. داستان «حاشیه اقیانوس آرام» در زمین در آینده‌ رخ می‌دهد. سربازها روبات‌های بزرگ را هدایت می‌کنند و به جنگ موجودات بیگانه غول‌پیکر معروف به «کایجو» می‌روند که به شکلی اسرارآمیز از اعماق اقیانوس بیرون آمده‌اند. نتیجه این نبرد کشته شدن میلیون‌ها انسان و از بین رفتن منابع انسانی است. روبات‌های فیلم «جیگرز» نام دارند و بطور همزمان توسط دو انسان هدایت می‌شوند که ذهنشان توسط دستگاهی قفل شده است، اما حتی جیگرزها هم در مواجهه با کایجو تقریبا بی دفاع به نظر می‌رسند. در شرایطی که شکست نزدیک است، نیروهای دفاعی انسانی چاره‌ای ندارند، جز اینکه روی دو قهرمان دور از ذهن حساب کنند: یک خلبان سابق که روزگارش به سر آمده (هانام) و یک کارآموز امتحان پس‌نداده (کیکوچی). فیلمنامه را دل تورو به همراه تراویس بیچام براساس داستانی از بیچام نوشته است. موسیقی فیلم کار رامین جوادی آهنگساز سریال‌های «فرار از زندان» و «بازی تاج و تخت» و فیلم «آیرون من» است. دل تورو سازنده فیلم‌هایی چون «کرونوس»، «بلید 2»، «هلبوی» و «هلبوی 2» است و برای فیلم فانتزی «هزارتوی پن» نامزد اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد.

«آخرین مقاومت» (The Last Stand)
کارگردان: کیم جی ـ وون / 2013 آمریکا
فیلم اکشن «آخرین مقاومت» اولین فیلم انگلیسی‌زبان کیم جی ـ وون فیلمساز کره‌ای است که برای فیلم‌هایی چون فیلم ترسناک «من شیطان را دیدم» و وسترن پرهزینه «خوب، بد، عجیب» شهرت دارد. آرنولد شوارتزنگر در «آخرین مقاومت» نقش ری اوئنز را بازی می‌کند، مردی که قبلا مامور اداره پلیس لس آنجلس بوده و اکنون کلانتر یک شهر کوچک مرزی است. وقتی رهبر یک کارتل مواد مخدر از دست پلیس فدرال می‌گریزد و می‌کوشد از مرز مکزیک فرار کند، اوئنز باید به کمک همکاران بی‌تجربه‌اش مانع این کار شود. زاک گیلفورد، فورست ویتاکر، لوییس گازمن، جانی ناکسویل، ادواردو نوریگا، پیتر استورمار، جنسیس رودریگز و هری دین استنتن دیگر بازیگران «آخرین مقاومت» هستند. شوارتزنگر در این فیلم برای اولین بار پس از «نابودگر 3: قیام ماشین‌ها» (2003) در نقش اصلی ظاهر شد. «آخرین مقاومت» با بودجه 45 میلیون دلار ساخته شد و فروش جهانی آن 48.3 میلیون دلار بود.

«مرد تای ‌چی» (Man of Tai Chi‌)
کارگردان: کیانو ریوز / 2013 چین، آمریکا و هنگ کنگ
فیلم رزمی «مرد تای چی» اولین تجربه کارگردانی کیانو ریوز ستاره سری فیلم‌های «ماتریکس» است. تایگر هو چن مربی رزمی‌کار کیانو ریوز در سه‌گانه «ماتریکس» ساخته واچوفسکی‌ها نقش اصلی اولین فیلم این بازیگر آمریکایی در مقام کارگردان را بازی کرده است. همچنین یوئن وو-پینگ طراح صحنه‌های اکشن که در فیلم‌های «ماتریکس» همکاری کرد، در پروژه «مرد تای چی» حضور دارد. داستان «مرد تای چی» در پکن روی می‌دهد و درباره یک رزمی‌کار جوان است که مهارت‌هایش او را در موقعیت تجربه فرصت‌های جدید و فداکاری‌ها قرار می‌دهد. خود ریوز در فیلم نقش ضدقهرمان را بازی می‌کند. «آیداهو خصوصی من»، «دراکولا»، «هیاهوی بسیار درباره هیچ»، «بودا کوچک»، «سرعت»، «حس کردن مینه‌سوتا»، «حامی شیطان» و «کنستانتین»‌ از دیگر فیلم‌های این بازیگر 49 ساله هستند که در بیروت در لبنان به دنیا آمده است.

«پس از زمین» (After Earth)
کارگردان: ام نایت. شیامالان / 2013 آمریکا
فیلم علمی تخیلی «پس از زمین» با بازی ویل اسمیت یکی دیگر از فیلم‌های ناموفق سال 2013 بود. بیشتر نقدهای نوشته‌شده بر فیلم منفی بود و تماشاگران هم چندان از آن استقبال نکردند. هزینه تولید فیلم 130 میلیون دلار بود، اما در نهایت در آمریکای شمالی 60.5 و در سطح بین‌المللی 183.3 میلیون دلار فروخت. ویل اسمیت در این فیلم با پسرش جیدن همبازی شد. داستان «پس از زمین» 1000 سال پس از خروج انسان‌ها از زمین روی می‌دهد و درباره پسر جوانی است که در زمین متروک و ترسناک پرسه می‌زند تا خودش و پدرش را که پس از یک سقوط او را گم کرده، نجات بدهد. بجز ویل اسمیت و جیدن اسمیت بازیگرانی چون سوفی اوکوندو، زوئی کراویتس و گلن مورشاور هم در فیلم بازی می‌کنند. «پس از زمین» اخیرا در سی و چهارمین دوره جوایز سالانه تمشک طلایی که بدترین‌های دنیای سینما را معرفی می‌کند، در سه بخش بدترین بازیگر مرد (جیدن اسمیت)، بدترین بازیگر مرد مکمل (ویل اسمیت) و بدترین گروه بازیگری برنده شد! «پس از زمین» پروژه محبوب اسمیت بود. ایده اولیه داستان را او طرح کرد و انتخاب شیامالان به عنوان کارگردان هم پیشنهاد او بود. شخصیت او در بخش زیادی از صحنه‌های فیلم حضور ندارد و نام پسرش در تیتراژ بالاتر از اوست. خبر همکاری اسمیت و شیامالان اولین بار اکتبر دو سال پیش منتشر شد. آن زمان این پروژه «هزار سال پس از زمین» نام داشت. فیلمنامه را شیامالان و گری ویتا نوشته‌اند. شیامالان که متولد هند است، کارگردان فیلم‌هایی چون «حس ششم»، «شکست‌ناپذیر»، «نشانه‌ها»، «بانو در آب» و «اتفاق» است. او برای «حس ششم» نامزد اسکار کارگردانی و فیلمنامه شد.

5858