تحسین برای یک رییس‌جمهور

افشار سلیمانی

بر اساس اعلام وزارت کشور اوکراین از زمان آغاز اعتراضات علیه دولت یانوکوویچ در نوامبر 2013 تاکنون حدود 234 معترض ضد دولتی دستگیر شده اند. براساس این گزارش، حدود 140 نفر منتظر محاکمه هستند و وزارت کشور اوکراین نیز اعلام کرده که در درگیریهای اخیر میان نیروهای پلیس و معترضان 6 تن کشته و صدها نفر زخمی شدند.
اما برغم کشته و زخمی و دستگیر شدن تعداد قابل توجهی از اتباع معترض اوکراینی و عقب نشینی رییس جمهور این کشور از ادامه برخورد قهری با مخالفان و تصویب لایحه عفو عمومی و استعفای نخست وزیر و دعوت از رهبران مخالفان برای تشکیل کابینه جدید و نیز اعلام موافقت با بررسی اصلاح قانون اساسی، مخالفان کماکان خواستار استعفای رییس جمهور و برگزاری انتخابات پیش ازموعد هستند.
استمرار 3 ماه بحران در اوکراین و رویارویی لفظی مقامات آمریکایی، اروپایی با حاکمان اوکراین و بعضا با روسیه و اتهام دخالت در امورداخلی اوکراین از سوی روسیه به اروپا و آمریکا و بالعکس و جسورتر و جدی تر شدن مخالفان و عقب نشینی دولت در برابر معترضان همانگونه که پیش بینی می شد از قرمز نشدن انقلاب و به سمت نارنجی رفتن آن خبرمی دهد. این اتفاقات در فضایی رخ داد که دهها معترض اوکراینی ساختمان وزارت دادگستری این کشور را محاصره کردند.
عقبنشینیهای پیدرپی رئیسجمهور اوکراین و استعفای نخست وزیر این کشور و پیشنهاد تشکیل دولت از سوی مخالفان نتوانست به موج اعتراضات جنبش غربگرای اوکراین پایان دهد و مخالفان همچنان به سنگربندی در مقابل وزارتخانهها و اشغال دفاتر دولتی ادامه دادند.

در چنین شرایطی، ارتش اوکراین با صدور بیانیهای از رئیسجمهور خواست که برای حفظ یکپارچگی کشور تدابیر فوری اتخاذ کند. آنها از به خطر افتادن یکپارچگی اوکراین در صورت تداوم اعتراضات سخن گفتند. ارتش اوکراین تا کنون در جریان اعتراضات اوکراین دخالتی نداشته تا جایی که در جریان اعتراضات سال 2011 در میدان اصلی کییف که با اعتراضات در مصر همزمان شده بود، اعلام کرد که قصد ندارد به شیوه ارتش مصر در اعتراضات دخالت کند.

با این وجود جریان اعتراضات جاری در اوکراین، به قدری تشدید شد که رئیسجمهور سابق اوکراین، هفته قبل برای اولین بار از احتمال جنگ داخلی سخن گفت. بیانیه روز جمعه ارتش که در آن در خصوص به خطر افتادن یکپارچگی اوکراین ابراز نگرانی شده بود، گمانهزنی درباره احتمال دخالت ارتش را تشدید کرد. ارتش اوکراین که تا این زمان از صحنه بیرون مانده بود، روز جمعه گذشته در بیانیه خود از رئیسجمهور خواست که "گامهایی فوری" برای بازگرداندن ثبات به کشور بردارد.
اما از روند اتفاقات چنین بدست می آید که ویکتور یانوکوویچ در برابر مخالفان معترض که بیش از 90 روزاست در میدان استقلال شهرکی یف چادر زده اند و این تظاهرات را به چند شهر دیگر این کشور نیز سرایت داده اند، عقب نشینی کرده است. حال آنکه استعفای نخست وزیر و پیشنهاد تشکیل کابینه به رهبران مخالفان که از سوی آنها رد شد، تصویب قانون عفو عمومی، اعلام بررسی اصلاح قانون اساسی با هدف کاسته شدن از اختیارات رییس جمهور مخالفان را راضی نکرده و آنها کماکان بر استعفای رییس جمهور و برگزاری زودهنگام انتخابات تأکید دارند.
به رغم برخی پیش بینی ها که از احتمال وقوع درگیری های داخلی سخن می گفتند، با اعلام عدم توسل به قوه قهریه ازسوی رییس جمهور اوکراین و اعلام آمادگی برای ادامه مذاکرات با مخالفان و درصورت نتیجه بخش نبودن، استعفای او از سمت ریاست جمهوری، این پیش بینی ها را نقش بر آب کرد.
تصمیم عاقلانه ویکتور یانوکوویچ در عدم توسل به زور از بسیاری اتفاقات ناگوار که نتیجه ای هم برای حاکمیت نداشت، جلوگیری کرد. اکنون صحنه تحولات اوکراین روشن ترشده است. دو طرف یا مصالحه می کنند یا اینکه رییس جمهور استعفا میدهد وانتخابات پیش از موعد برگزارمیشود.البته اینیتک روی سکه است .روی دیگر آن دخالت بازیگران خارجی در تحولات داخلی اوکراین است.این بازیگران درعین حال که درامورداخلی این کشور دخالت می کنند یکدیگر را به دخالت درامورداخلی اوکراین متهم کرده وخواستار عدم دخالت می‌شوند! روسیه ، غرب را ،غرب هم روسیه را به این دخالت متهم میکنند.اما آنچه بوضوح قابل رویت است این است که روسیه بیشترین دخالت را درامور داخلی وخارجی اوکراین میکند چرا که ابزارهای موثر و اهداف استراتژیکی دراین کشور دارد.نتیجه تحولات داخلی اوکراین هرچه باشد مانع از ادامه دخالت بازیگران خارجی دراین کشور نخواهد شد.

برای مشاهدۀ وبلاگ دکتر افشار سلیمانی اینجا کلیک کنید

5252