مواجهه صدا و سیما با دولت ها چگونه بود

محمود عزیزی: اختلافی که ضرغامی مبنایش برای آغاز آن را «استقلال» رسانه می خواند و مشاوران رئیس جمهور،عملکرد ضرغامی در قبال دولت سابق و محمود احمدی نژاد را روی میز محاکمه افکار عمومی می آورند و از حق دولت برای حضور مجری مد نظر آنها در گفت وگو های رئیس جمهور دفاع کنند.

اصل ماجرا چه بود

ماجرا به تمایل دولت برای حضور سپانلو مجری زن گزارش صد روزه رئیس جمهور در کنار  روحانی نژاد خبرنگار صدا و سیما باز می گردد که این امر با مخالفت مدیران صداو سیما مواجه می شود و آنان از قطع همکاری این مجری با تلویزیون سخن می گویند. در نهایت انتخاب پوریامین مجری قدیمی رادیو و تلویزیون موجب ایجاد تاخیر در پخش این برنامه می شود.

شبکه های اجتماعی واکنش منفی به  تصمیم عزت الله ضرغامی داشتند،رسانه های اصلاح طلب هم با پر رنگ کردن این موضوع، عملکرد رئیس رادیو و تلویزیون را زیر سوال بردند. اصولگرایان هم از بیش تر عذرخواهی رئیس جمهور از مردم در خصوص کاستی های سبد کالا را برای مخاطبان خود پر رنگ کردند.

 واکنش ها بعد از تاخیر

 ابرادر رئیس جمهورهم که معمولا بنایی برای اظهار نظر های رسانه ای ندارد، روز بعد در گفت وگویی با ایرنا،نامه ضرغامی به هیات نظارت را اقدامی برای تطهیرعملکرد وی خواند.

در مقابل سایت الف بعد از پایان گفت وگوی تلویزیونی از نزدیکان رئیس جمهور انتقاد کرد و نوشت: «تعیین مجری یا حتی سوالات گفتگوهای تلویزیونی رییس جمهور اهمیت چندانی ندارد و مخاطب باهوش، خود به فراست، برداشت های مناسب را از حرف های رییس جمهور می کند، همانطور که در دوره احمدی نژاد نیز چنین می نمود.»

علی مطهری نماینده تهران دیگر چهره ای بود که به این موضوع واکنش نشان داد و در گفت وگویی که پایگاه  اطلاع رسانی مجلس منتشر کرد، تاکید کرد:« درباره گفت وگوی شب گذشته رییس جمهوری، حرف دولت منطقی تر از صدا و سیما بود.» او ضرغامی را طرفدار اعتدال خواند اما گفت وی «از طرف محافل خاص» تحت فشار است تا دولت را درتنگنا قرار دهد.

حسین نجابت نماینده اصولگرای تهران نیز در گفت وگویی گفت: « بعید به نظر می‌رسد که رییس صداوسیما چنین اختیاری داشته باشد که به رییس‌جمهور آنتن صحبت با مردم ندهد.»

محمدهاشمی رئیس سازمان صداو سیما هم در یادداشتی که برای یکی از روزنامه های صبح نوشت، خاطر نشان کرد: مشی رسانه ملی پیرامون عملکرد تحسین برانگیز و کارنامه قابل دفاع رییس‌جمهوری ، اندکی دور از انصاف است. این واقعیت هنگامی ملموس‌تر می‌شود که رویکرد صدا وسیما به دولت یازدهم را با نگاه رسانه ملی به دولت پیشین، مقایسه کنیم.»

مصادیقی برای مخالفت مشاوران روحانی با تصمیم ضرغامی

اشاره هاشمی به دولت پیشین انتقادی است که بسیاری از اصلاح طلبان و گروه زیادی از چهره های سیاسی پارلمان در همه 8 سال گذشته بدان معترض بودند.از نگاه این گروه، صدا وسیما درهمه 8 سال گذشته در اختیار دولت و شخص رئیس جمهور سابق بود.

حضور مهدی کلهر مشاور رئیس جمهور سابق در دولت نهم در مقابل احمدی نژاد در یکی از گفت وگوی های تلویزیونی با وی به عنوان مجری برنامه، حضور تقوی‌فردکه بعدها مدیر مسئول یکی از روزنامه های حامی دولت شد به عنوان مجری گفت وگو با محمود احمدی نژاد،حضور پژویان رئیس سابق شورای رقابت در مقابل محمود احمدی نژاد دریکی دیگر از گفت وگوی های رئیس جمهور سابق که اختصاص به هدفمندی یارانه ها داشت، همه و همه مصادیقی است که مشاوران رسانه ای  حسن روحانی را مجبور به واکنش در مقابل تصمیم رئیس سازمان صداو سیما کرد.

رفتار رسانه ای صداو سیما اگر در اواخر دولت دهم «منتقدانه» شد، اما در طول همه سالهای دولت نهم و میانه ابتدایی دولت دهم «حمایت گرانه» بود.

حضور وزاری سابق برای دفاع از خود

اگر در طول دوران ریاست جمهوری احمدی نژاد حجم حضور منتقدان دولت نهم و دهم «اندک» بود، اما این رفتار در قبال دولت یازدهم رخ نداد و در ابتدای ریاست جمهوری روحانی، وزرای سابق دولت به برنامه های تلویزیون رفتند تا درباره تورم، رکود، مسکن مهر و... از خود دفاع کنند. دفاعی که در دوران احمدی نژاد  شمولیتی برای وزاری دولت خاتمی نیافت.

 پاس گل های صدا وسیما به رقبای اصلاح طلبان

ضرغامی که در دوران مجلس ششم معاون پارلمانی صداو سیما بود، به خوبی روزهایی را به یاد دارد که در سال 82 اصلاح طلبان تحقیق و تفحصی از صداو سیما را کلید زدند و مدیران این رسانه را متهم به گزارش غیرواقعی ازدرآمدهای رادیو و تلویزون کردند.آن گزارش قرائت شد و ضرغامی و همکارانش خیلی زود به این گزارش  پاسخ دادند. پس از این بود که رابطه اصلاح طلبان مجلس با صداوسیما به شدت تیره شد.

پیش از آن در سال 79 پخش صحنه هایی از کنفرانس «ایران پس از انتخابات» که بعد ها به کنفرانس برلین مشهور شد، یکی دیگر از اقدام هایی بود که خشم طیف مذهبی ایران را از اصلاح طلبان موجب شد و به یکی از بحران های سیاسی دولت اصلاحات بدل شد.

29 و 30 فروردین 79 روزهایی بود که بیندگان تلویزیون بعد از خبر 21 شاهد تصاویری بودند که در روزهای بعد، کفن پوشان قم را به خیابانها آورد وبرای دولت خاتمی تبدیل به یک بحران شد. پخش برنامه‌ای ۳۰ دقیقه‌ای از بخش‌هایی از بعضی سخنرانی‌های نشست‌های کنفرانس که در آن صحنه‌هایی از عریان شدن یک مرد به صورت شطرنجی شده، رقصیدن یک زن، فریادهای مرگ بر جمهوری اسلامی و سران آن و بریده‌هایی از فیلم سخنرانی روزهای مختلف در کنار این صحنه‌ها پخش شد، خشم طیف های مذهبی را از اصلاح طلبان سبب شد.

دیگر واقعه ای که اصلاح طلبان را برای  8 سال از قدرت دور کرد، واکنش تلویزیون به اختلافات شورای اول تهران بود. مردم تهران در سال 78 چهره هایی چون ابراهیم اصغرزاده،سعید حجاریان،احمد حکیمی‌پور،عباس دوزدوزانی،محمد عطریانفر،غلامرضا فروزش،محمود علیزاده طباطبایی وعبدالله نوری را به شورایی فرستادند که اعضایش مدام در حال دعوا با یکدیگر بودند و در نهایت  هم این اختلاف ها منجر به منحل شدنش شد. پوشش این واقعه از سوی صداو سیما با واکنش مردم در انتخابات دور دوم شورای شهر مواجه شد و به پیروزی آبادگران جوان که طیف جدید از اصولگرایان بودند، ختم شد. چهره هایی چون مهدی چمران،حسن بیادی، مسعود زریبافان،نسرین سلطان خواه، حبیب کاشانی و امیر واعظ آشتیانی به بهشت رسیدند و در ادامه هم برخی از آنان راهی دولت نهم شدند.

این موفقیت از نگاه اصلاح طلبان، پاس گلی بود که صداو سیما به اصولگرایان داد تا آنها  در فضای نارضایتی مردم از اصلاح طلبان، فاتح کرسی های قدرت شوند. و الا دولت خاتمی در دوران 8 ساله خود در زمینه اقتصادی موفقیت های زیادی داشت، اما همه این موفقیت ها از سوی تلویزیون نادیده گرفته می شد.

بندر عَسَلویه یکی از نمونه هایی است که اصلاح طلبان با اشاره به اینکه قطب انرژِی ایران است در دوران خاتمی افتتاح شد، اما بروز و ظهوری در برنامه های صدا و سیما نداشت.

وقتی هم در سال 83 وزرای دولت دوم خاتمی به تلویزیون آمدند فقط برای تحقق شعار سال «سال پاسخگویی سه قوه» بود. برنامه هایی که در آن سال وزاری خاتمی در مقابل کارشناسان می نشستند و در مقابل نقد های آنان می بایست پاسخگو می بودند.

 صداو سیما در کنار دولت هاشمی

اگر خاتمی توفیقی رسانه ای در صداو سیما نداشت، اما هاشمی رفسنجانی خوش شانس ترین رئیس جمهور ایران است که در دوران  حضورش در  مقام رئیس جمهور، صداو سیما با او و دولتش همراه بود.حضور محمد هاشمی از سال 63 تا 73 در ساختمان جام جم و حضور 2 ساله ریاست لاریجانی در اواخر دولت دوم هاشمی موجب شد هاشمی با انتقاد های تند و تیز این رسانه مواجه نشود.

 این حمایت ضمنی در کنار حمایت جامعه روحانیت مبارز از هاشمی رفسنجانی،حضور دو طیف سیاسی در دولت هاشمی و فضایی اجتماعی دهه 70 که در آن دشمن هاشمی، دشمن پیغمبر بود همه و همه  فضایی را برای او فراهم آورد که کمتر در رادیو و تلویزیون به انتقاد های تند و تیز مواجه شود.

با این حال تلویزیون در همان سالها هم هر از چند گاهی برخی وزاری دولت را می نواخت و از فشارهای سیاست های دولت وقت بر بدنه جامعه گزارش هایی را تهیه می کرد. گزارش هایی که در یکی از موارد، هاشمی بعد از دیدن گزارش تلویزیون ، شبانه از وزاری اقتصادی اش می خواهد برای ساماندهی  و کنترل گرانی ها برنامه های اجرایی خود را فردایش روی میز او قرار دهند.

اصلاح طلبان در سالهای بعد در انتقاد از آن ،دولت هاشمی را متهم به بستن فضای رسانه ای کردند.آنها این قیاس را در مقابل فضای باز رسانه ای دوران اصلاحات می دیدند که در آن رسانه های دو طیف، دست بازتری برای نقد دولت وقت داشتند.

 نشست امروز شورای نظارت بر صداو سیما می تواند واکنش های جدید دولت و رئیس ساختمان شیشه ای جام جم را به همراه داشته باشد. ضرغامی تاکنون در قبال رخداد های  گفت وگوی تلویزیونی رئیس جمهور سکوت کرده است،مدیر شبکه یک روز پنجشنبه به خبرنگاران گفته است که ضرغامی در روزهای آینده در خصوص حواشی ایجاد شده در گفت وگوی رئیس جمهور اظهار نظر خواهد کرد.

تصمیم شورای نظارت بر صداو سیما می تواند بابی برای باز بشدن باب گفت و گو در خصوص شبکه تلویزیونی دولت یا قوا باشد.

/27212