فهیمه حسن‌میری: به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بازی چوگان در هشتمین اجلاس سالانه کمیته میراث ناملموس سازمان یونسکو بدون هیچ مخالفی در فهرست میراث ناملموس یونسکو به نام کشور آذربایجان ثبت جهانی شد و جالب اینجاست که حتی نمایندگان ایرانی حاضر در این اجلاس هم به این موضوع اعتراض نکردند.
هشتمین اجلاس سالانه کمیته میراث ناملموس سازمان یونسکو در پایتخت جمهوری آذربایجان از روز یازدهم آذرماه با حضور 600 نماینده از 95 کشور جهان در حال برگزاری است. از ایران هم محمدحسن طالبیان، مدیر دفتر تدوین پرونده‌های نامزدی ثبت جهانی ایران، یدالله پرمون، رئیس مرکز منطقه‌ای میراث ناملموس یونسکو در ایران، محمدرضا مجیدی سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در یونسکو و مرتضی رضوانفر، معاون پژوهشی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای دفاع از پرونده طب سنتی ایران و اعتراض به ثبت چوگان به نام آذربایجان در این اجلاس شرکت کردند اما آنچه درنهایت حاصل شد ثبت چوگان به نام کشور آذربایجان بود.
اقدامی که آذربایجانی‌ها انجام دادند ثبت بدون نوبت این بازی به عنوان میراثی در خطر بود و از این طریق توانستند این بازی را در فهرست یونسکو به نام خودشان ثبت کنند و بگویند: از همه اعضا به دلیل موافقتشان با ثبت این پرونده تشکر می کنم. ثبت بازی چوگان باعث تقویت هویت آذربایجان می شود و باعث افتخار مردم آذربایجان است.
چرا کسی اعتراض نکرد؟
مدیر کل ثبت آثار تاریخی درباره این که چرا ایران به این موضوع اعتراض نکرد می‌گوید: از آنجا که ایران عضو کمیته بین‌الدول نبوده، حق اظهارنظر و رای در مخالفت با ثبت جهانی چوگان به نام کشور آذربایجان را در اجلاس میراث ناملموس یونسکو نداشت.
اینطور که فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار معنوی، طبیعی و تاریخی به مهر گفته، چون ایران، امسال عضو کمیته بین‌الدول نیست، بنابراین حق رای و اظهار نظر ندارد.
چه کسی مقصر است؟
در همین رابطه، معاون پژوهشی پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌گوید: دولت و مسئولین وقت سازمان میراث فرهنگی با وجود اطلاع از اقدام کشور آذربایجان هیچ کاری برای جلوگیری از ثبت جهانی پرونده چوگان به نام کشور دیگر نکردند.
مرتضی رضوانفر با بیان این که تمام کشورها پرونده‌های پیشنهادی خود را از 8 ماه قبل از اجلاس به یونسکو ارسال میکنند، گفت: مسئولین وقت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با وجود اطلاع از قصد کشور آذربایجان برای ثبت جهانی چوگان هیچ اقدامی نکردند.
رضوانفر با بیان این که فدراسیون چوگان پیشنهاد ثبت جهانی این ورزش ایرانی را به مسئولین سازمان داد اما این کار انجام نشد و به جای آن پرونده طب سنتی به صورت غیرکارشناسی تهیه و به یونسکو ارسال شد، ادامه داد: پرونده طب سنتی که به صورت کلی و غیرکارشناسی تهیه شده بود با دو اشکال جدی از سوی شورای یونسکو مواجه شد، اول اینکه پرونده به صورت کلی تنظیم شده و دنیایی از اطلاعات پزشکی را در خود جای داده است و نکته دومی که موجب شد این پرونده به کشور بازگردانده شود این بود که ارتباطی بین بخش‌های مختلف آن وجود نداشت و عناصر فهرست شده ارتباط منطقی با هم ندارد، این نکته هم نباید فراموش شود که پرونده طب سنتی به صورت غیرکارشناسی و فقط به دلیل پافشاری مسئولین وقت سازمان تهیه و به یونسکو ارسال شد.
رضوانفر یادآور شد: سازمان به مقررات موجود برای تشکیل کمیته‌ای با حضور 10 دستگاه مرتبط برای انتخاب پرونده میراث ناملموس اهمیتی نداد و پرونده غیرکارشناسی طب سنتی را به یونسکو ارسال کرد که این پرونده هم عودت داده شد.
وی تصریح کرد: با توجه به اینکه هر کشور حق ثبت یک اثر ناملموس در سال را دارد باید این کمیته تشکیل میشد و اولویت ثبت جهانی را مشخص میکرد، اما این اتفاق نیفتاد و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به تنهایی برای تهیه پرونده ثبت جهانی تصمیم‌گیری کرد.
نامه نجفی هم نتیجه نداد
پیش از این هم رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نامه‌ای به دبیرکل یونسکو داد و درخواست کرد این پرونده به آذربایجان بازگردانده شود.
او در بخشی از این نامه آورده بود: پرونده تسلیم شده توسط آذربایجان واکنش گسترده ای را در ایران به دنبال داشته است، شماری از تشکل های مردمی، اجتماعات محلی، گروه ها و همچنین حاملان منفرد این عنصر میراثی، مراتب نگرانی عمیق خود را از این موضوع ابراز کرده اند. جمهوری اسلامی ایران قویا درخواست دارد که پرونده تسلیمی از سوی کشور آذربایجان به این کشور عودت داده شود و این کشور ترغیب شود با توجه به آنچه مطابق مستندات موجود و ارائه شده به یونسکو، عنصر نامزد ثبت یک دارایی میراث فرهنگی ناملموس چندملیتی کاملا زنده و معرف است، به جای تسلیم کردن پرونده به شکل یک پرونده کشوری، با دعوت از کشورهای دیگری که صاحب گونه های سنتی این بازی هستند و با مشارکت این کشورها به تسلیم یک پرونده چندملیتی مشترک برای ثبت در فهرست معرف میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در چرخه ای دیگر اقدام کند.
اما در کنار اعتراض‌هایی که سایر نهادهای مدنی و دوستداران میراث فرهنگی کشورمان انجام دادند، حتی این نامه هم بی‌نتیجه ماند و مثل چند اتفاق مشابه دیگر فرصت از دست رفت و چوگان ایرانی، آذربایجانی شد تا یک بار دیگر به ما ثابت شود تنها کمی غفلت کافی است تا آنچه از گذشته برایمان باقی مانده است را از دست بدهیم.
45234
نظر شما