محمود عزیزی: تاکید بر«ضرورت حضور ایران» در کنفرانس ژنو 2، عقب نشینی مخالفان سوریه از تعیین پیش شرط برای حضور در این کنفرانس و تغییر موضع قدرتهای منطقهای چون ترکیه درباره مساله سوریه را می توان از نشانههای تغییر در معادلات منطقهای به نفع ایران دانست.
حتی سفر وزیر امور خارجه به کویت و عمان، یک ترجیع بند هم داشت؛ تلاش برای پایان بحران سوریه از راه دیپلماتیک. آن طور که ظریف به همتای کویتی خود تاکید کرد که جمهوری اسلامی ایران از هر اقدامی برای کمک به «خاتمه جنگ و یافتن راه حل سیاسی و کمکهای انساندوستانه» دریغ نخواهد کرد.
عباراتی که روحانی در گفت وگوی تلفنی با بشار اسد بدان تاکید کرد و گفت که ایران از تمام توان خود برای ارائه کمکهای سیاسی و بین المللی و حمایتهای بشر دوستانه از مردم سوریه استفاده خواهد کرد.
دیگر تلاش های ایران هم در اظهارات رئیس جمهور در دیدار نخستوزیر سوریه با رئیس جمهور رونمایی شد که روحانی به وائل الحلقی گفت: «جمهوری اسلامی ایران در صحنه سیاسی فعال بود و تمام تلاشها و مساعی خود را به کار گرفت تا از تحمیل جنگ به منطقه و به سوریه جلوگیری کند.»
تغییر موضع ترکها
گوشه ای از این تلاش ها در قالب «دیپلماسی رسمی» با سفر وزیر امور خارجه ترکیه و نخست وزیر سوریه به تهران عملیاتی شد تا گام های جدی ایران برای حل یک مشکل منطقه ای چند ماهه یک به یک به نتیجه برسد.
اهمیت سفر اوغلو به تهران وقتی بیشتر می شود که بدانیم ترکیه بعد از ماهها مخالفت رسمی با حکومت سوریه و ایجاد پایگاه برای مخالفان اسد تلاش برای سرنگونی او، حالا به فرمولی با تهران رسیده اند که یکی از بند های آن «دستیابی به یک راهحل صلحآمیز برای بحران سوریه» است.
شاید چند ماه قبل که اوغلو در کنار رودخانه هادسن با ظریف در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، قدم زد، یکی از بحث هایش چگونگی خروج آبرومند ترکیه از یک مخصمه منطقهای بود. سه ماه بعد از آن دیدار و بعد از سفر اوغلو به تهران، بیگدلی سفیر ایران در ترکیه در نشستی با خبرنگاران ترک از فرمولی سخن گفت که براساس آن ایران و ترکیه تصمیم گرفتند با یکدیگر همکاری کنند:
۱- حفظ اتحاد و تمامیت ارضی سوریه ،۲- توقف جنگ داخلی و برقراری آتشبس در سوریه ،۳- ایجاد امکانات لازم برای بازگشت پناهجویان سوری و انتقال کمکهای انسان دوستانه به مردم این کشور ،۴- دستیابی به یک راهحل صلحآمیز برای بحران سوریه و پرهیز از هر گونه اقدام نظامی علیه این کشور ،۵- تاکید بر مبارزه با تروریسم و عملیات تروریستی در این کشور .
تماس تلفنی کری و اوغلو
توافقاتی که ظاهرا آمریکایی ها هم با آن همراه هستند. تماس تلفنی اواغلو و کری و گزارش وزیر خارجه ترکیه به همتای آمریکایی اش درباره دیدارش از ایران و نشستهایی که با مقامات ایرانی داشته و گفت وگو درباره مقدمات و آمادگیها برای کنفرانس ژنو 2، مهمترین محورهای آن بوده است.
روی دیگر دیپلماسی شاید تاثیرش از دیپلماسی رسمی بیشتر باشد. کانون این دیپلماسی پنهان قلب اروپا -سوئیس- بود. در اثنای به نتیجه رسیدن مذاکرات هسته ای ایران و 1+5، برخی خبرگزاری های غربی از مذاکرات ایران و آمریکا پیرامون مسائل منطقه ای هم سخن راندند.
بازگشت دیپلماتهای اروپایی به دمشق
دیدار اخضر ابراهیمی با مقامات سیاسی ایران، روسیه و آمریکا در حاشیه دو دور مذاکرات ژنو 2 و 3 نشانه هایی است حاکی از اینکه سوئیس تنها مکانی برای چانه زنی آمریکا درباره برنامه صلح آمیز هسته ای ایران نبوده است و احتمالا طرفین درباره راه حل سیاسی و برگزاری کنفرانس ژنو 2 با حضور همه اعضا به تفاهم رسیده اند. مذاکرات تهران این گمانه ها را تائید می کند. چرا که دیگر آمریکایی ها از پیش شرط درباره نحوه حضور ایران در ژنو 2 سخنی به زبان نمی آورند.
در تحولات منطقهای هم به گفته دیپلماتها، سفرا و مقامهای رسمی اطلاعاتی اروپا در تلاش برای از سرگیری تماسهای دیپلماتیک با دولت بشار اسد رئیس جمهور سوریه، به طور محتاطانه به دمشق سفر میکنند.
متحدان منطقه ای ایران هم تاکید بر حضور ایران در این کنفرانس ژنو 2 دارند. نبیه بری رئیس مجلس لبنان در گفت وگو با یک پایگاه خبری عربی تاکید کرد که «حضور ایران و عربستان در کنفرانس ژنو 2 از حضور آمریکا و روسیه مهمتر است.»
آیا پس از عادی سازی روابط ایران با غرب و تفاهم هسته ای، حل سیاسی بحران سوریه سومین گام بلند روحانی در سیاست خارجی خواهد بود؟
/29212
نظر شما