گیاهخواری در ایران بسیار خطرناک است

دکتر محمد‌رضا وفا متخصص تغذیه و رژیم درمانی دانشیار دانشگاه علوم پزشکی درباره فواید و مضرات گیاهخواری می نویسد
از لحاظ بیولوژیک و البته فیزیولوژیک مهم‌ترین غذای انسان دانه‌ها و میوه‌ها هستند. البته بخش عمده‌ای از مواد مغذی در منابع حیوانی هم وجود دارذند و به همین دلیلی آنها هم بای در برنامه غذایی افراد باشند.

مواد غذایی گیاهی در رأس هرم خوراکی
در یک الگوی غذایی سالم برای همه افراد، بیشتر توصیه می‌شود عمده کالری‌ها مورد نیاز بدن از طریق مواد غذایی گیاهی دریافت شود. در هرم‌های خوراکی تقریباً 55 تا 65 درصد به غلات اختصاص داده شده است و همانطور که همه می‌دانند غلات در جرگه منابع گیاهی قرار دارند. 15 تا 20 درصد به میوه‌ها، سبزی‌ها و صیفی‌جات اختصاص داده می‌شود. بخشی کوچک‌تری هم که پنیر و تخم‌مرغ هم در آنها جای می‌گیرند، بخش  بعدی را گوشت‌ها تشکیل می‌دهند. شیر و لبنیات تازه و کم‌چرب در بخش دیگری از این هرم قرار می‌گیرد با این وصف در تمام راهنما‌های غذایی توصیه می‌شود بخش عمده دریافت مواد مغذی از طریق مواد غذایی گیاهی باشد.

وقتی منابع غذایی گیاهی غنی می‌شوند
از آنجا که در کشور‌های غربی سهم اصلی دریافت کالری از لحاظ بیولوژیک می‌تواند منشاء گیاهی داشته باشد به این موضوع بسیار توجه شده که منابع غذایی گیاهی از لحاظ مواد مغذی غنی می‌شوند. به همین دلیل می‌توان منابع حیوانی را کمتر مصرف کرد. به این ترتیب در کشور‌های غربی گروه‌هایی به‌وجود آمده‌اند که گیاهخوار هستند و البته این افراد در کشور‌های غربی به 3 دسته تبدیل می‌شوند؛ یکی گروهی که تعصب هم وارد برنامه غذایی‌شان شده به‌طوری که به هیچ عنوان از منابع غذایی با منشاء حیوانی استفاده نمی‌کنند.
گروه دیگر لاکتو گیاهخواران هستند که علاوه بر مواد غذایی گیاهی شیر و لبنیات را هم مصرف می‌کنند. گروه سوم علاوه بر شیر، تخم‌مرغ را هم مصرف می‌کنند اما سراغ هیچ‌کدام از منابع حیوانی دیگر نمی‌روند.

گیاهخواری در ایران و خطر‌هایش
اما در کشور‌هایی مانند کشور ما که تکنولوژی صنایع غذایی خیلی پیشرفت نیست به‌طوری که بتوان مواد مغذی کلیدی را به سایر خوراکی‌های گیاهی اضافه کرد، در واقع شاید نتوان عناصر کلیدی مثل  روی، ویتامین A و ویتامین C را همراه کلسیم که منبع اصلی آنها مواد غذایی حیوانی هستند در منابع غذایی گیاهی غنی کرد. اگر هم در کشور بتوانیم این عناصر کلیدی را در مواد غذایی گیاهی غنی کنیم شاید فراهم زیستی آنها برای بدن مناسب نباشد بنابراین در کشور ما پیروی از اصول گیاهخواری می‌تواند بسیار خطرناک باشد به‌خصوص برای گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان و نوجوانان که در سن رشد هستند.

اگر این گروه در کشور ما گیاهخوار شوند نمی‌تواند همه مواد مغذی مورد نیاز بدنشان را از طریق منابع گیاهی تأمین کنند. مسلم است این افراد دچار سوء‌تغذیه و مشکلات این‌چنینی خواهند شد. گروه‌های آسیب‌پذیر دیگر هم مانند سالمندان که اتفاقاً نیاز‌شان به مواد مغذی تغیر کرده دچار مشکلات مشابهی در کمبود دریافت مواد مغذی مورد نیاز می‌شوند که البته این مساله می‌تواند شامل حال مادران باردار و شیرده هم بشود و حتی آنها را بیشتر هم تحت‌تأثیر این مسائل قرار دهد.

از همه گروه‌های غذایی تغذیه کنید
در یک جمع‌بندی کلی می‌توان گفت برای یک فرد سالم استفاده از همه گروه‌های غذایی به‌طور متعادل ضرورت دارد مگر اینکه بتوان عناصر کلیدی مورد نیاز بدن مانند آهن، روی کلسیم، ویتامین D و امثال اینها را که منبع اصلی‌شان مواد غذایی حیوانی هستند به گروه‌های غذایی گیاهی اضافه کرد.
با این وصف تأکید می‌کنم در کشور ما پیروی از برنامه‌های غذایی گیاهی و تبدیل شدن به گیاهخوار تام بدون شک می‌تواند مشکل‌ساز شود و در نهایت منشایی باشد برای بسیار از مسائل سو‌ء‌تغذیه‌ای.

47301