آیا مزیت نسبی خراسان جنوبی در توسعه کشاورزی است؟!

سخنان اخیر غلامرضا هادربادی در مقام فرد شماره یک کشاورزی در استان خراسان جنوبی، سبب شد تا در یادداشت پیش رو به طرح این پرسش بپردازم که اصولاً آیا حرکت به سمت صادرات بیشتر محصولات کشاورزی، یک مزیت است یا یک تهدید؟

    روز گذشته رییس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی - دکتر غلامرضا هادربادی - گفت: متوسط اهمیت بخش کشاورزی استان از متوسط کشور بیشتر است. وی نرخ رشد اشتغال بخش کشاورزی را در استان خراسان جنوبی در سال 91 بیشتر از سایر بخش‌ها اعلام کرد و گفت از رقم 30 به 37 درصد رسیده است. هادربادی این را هم اضافه کرد که خراسان جنوبی دارای 47 محصول باغی است.
    از آنجا که نگارنده ماه گذشته سفری به خراسان جنوبی داشت و از نزدیک برخی از آمارهای مؤید پایداری بوم‌شناختی استان را مورد بررسی قرار داده است؛ به نظرم سخنان این مقام مسئول می‌تواند بسیار تأمل‌برانگیز باشد. چرا که مطابق آماری که مسئولین آب منطقه‌ای استان منتشر کرده‌اند، هم‌اکنون مردم ساکن در این استان از سفره‌های آب زیرزمینی خود سالانه حدود 150 میلیون متر مکعب بیشتر از آنچه که تغذیه می‌شود (حدود 760 میلیون متر مکعب) برداشت می‌کنند. بنابراین، وجود همین روند منفی، شمار رو به تزاید حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق کشاورزی و خشک شدن پرشتاب‌تر کاریزها و چشمه‌های منطقه نشان می‌دهد که اگر همچنان مدیریت استان در صدد افزایش صادرات کشاورزی خود باشد، یعنی: به دنبال صادرات آب (یا همان مفهوم آب مجازی) است! آن هم در استانی که محدودیت نخست توسعه، همانا کمبود شدید منابع آب و افت سطح آب در آبخوان‌های استان است.
    جالب است که بدانیم به گفته رحمت‌اله پریچهر: هم‌اکنون میزان تولید محصولات باغی ایران از مرز 18 میلیون تن گذشته که باعث شده ایران مقام نخست تولید را در خاورمیانه و رتبه نهم تولید میوه را در دنیا داشته باشد، به‌طوری که به ازای هر نفر 230 کیلوگرم میوه در کشور تولید می‌شود که از متوسط دنیا بالاتر است.
    پرسش این است که آیا تولید هنگفت این مقدار میوه، آن هم در کشوری که با بحرانی جدی در اغلب دشت‌های خود در حوزه منابع آب روبرو شده و میانگین ریزش‌های آسمانی آن از یک سوم متوسط جهانی هم کمتر است، یک امتیاز افتخارآفرین است یا نشانه‌ای از آن که ما راه را اشتباه رفته و همچنان بر ادامه‌اش با لجاجتی کودکانه اصرار می‌ورزیم!
    این در حالی است که هر راننده‌‌ی خردمندی می‌داند که اگر مسیر را اشتباه برود، حتی با کند کردن سرعت هم نمی‌تواند فاصله‌اش را به مقصد نزدیک‌تر سازد؛ بلکه نخست باید شهامت دور زدن را در خود تمرین کند!
    من از شما می‌پرسم: آیا مردم کشور ژاپن که حدود 60 درصد از نیازهای کالری غذایی خود را مجبورند سالانه از خارج از کشورشان وارد کنند، با کابوسی به نام امنیت غذایی روبرو هستند؟ وقتی کشوری یاد گرفته است که با استفاده از مزیت‌های طبیعی و منابع انسانی خود چگونه پول بسازد، دیگر برایش چه فرق می‌کند که بهترین مواد غذایی متعلق به چه کشوری است؟ پول می‌دهد و می‌خرد. به همین سادگی. اصلاً چرا نگران حدود 600 میلیارد دلار واردات در سال باشد، وقتی که 650 میلیارد دلار صادرات سالانه دارد؟
    آقای هادربادی عزیز: کدام کشور پیشرفته‌ای را در جهان سراغ دارید که 37 درصد از اشتغال یا تولید ناخالص داخلی‌اش را مدیون بخش کشاورزی باشد؟ آیا وقت آن نرسیده تا زاویه‌ی سنتی و کلیشه‌ای که از آن به توسعه نگاه می‌کنیم را تغییر دهیم؟!
    به نظرم اگر امروز رییس جمهور در چهارمین کنگره سراسری خانه کشاورز می‌گوید: «افتخاری ندارد که سفره ما، سرزمین کشاورزی دیگران را آباد کند.» ناشی از همین نشانی‌های غلطی است که برخی از مدیران بخش کشاورزی کشور به او می‌دهند.

کد خبر 319701

برچسب‌ها

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 12 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 33
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • شين نون A1 ۱۱:۵۱ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    41 0
    نگاه ِ‌كليشه اي ! دقيقا همان چيزي است كه همه جا از آن ضربه مي خوريم !
    • بی نام IR ۱۶:۵۲ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      14 0
      دقیقا!.
    • فرهاد GB ۰۵:۵۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۸
      6 0
      اگر وضعیت استفاده بی رویه از منابع آبی کشور به همین صورت ادامه یابد تا چند سال دیگر باید برای مصارف شرب خودمان هم آب وارد کنیم. الآن در بسیاری از مناطق کشور واقعا مصرف کردن آب جهت تولید محصولات کشاورزی به صرفه نیست.
    • بی نام IR ۰۶:۰۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۸
      4 0
      آفرین. با فرهاد کاملا موافقم. خطر کم آبی به شدت کشور را تهدید می کند.
  • مسعود كرامتي A1 ۱۱:۵۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    38 1
    چه اشاره درستي استاد . دست برداشتن از لجاجت كودكانه و شهامت دورزدن !
    • رضا IR ۱۶:۵۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      14 0
      و این شهامت را متاسفانه در خیلی از موارد دولتمردان ما ندارند!
  • محمود A1 ۱۲:۰۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    30 1
    کاملا موافقم کافی است مقام محترم به وضعیت افت سطح آب زیرزمینی دشت بیرجند نگاهی بیاندازد تا عمق فاجعه را درک کند. اما چه کنیم چون نمی توانیم توسعه را با آمایش سرزمین ادغام کنیم و جمعیت بیکار را در بخش های دیگر شاغل کنیم به کشاورزی رو می اوریم آنهم سنتی که بتوانیم حداکثر اشتغال را داشته باشیم. غافل از اینکه مسکنی برای درد امروزمان یافته ایم نه درمانی برای فردا
  • بی نام IR ۱۲:۱۰ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    26 0
    آقای درویش نمی دونم ربطی به موضوع داره یا نه؛ ما با گالن آب شیرین وقف بر شرب برای خانه می آوردیم، الان همونم ی چند روزیه که قطعه !
  • بی نام IR ۱۲:۲۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    19 0
    من هر وقت آب لوله کشی میخورم معده ام به هم میریزه، خیلی سنگینه :((
    • بی نام A1 ۰۰:۲۱ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۷
      1 7
      شما معدت مشکل داره : )
    • بی نام IR ۱۰:۴۲ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۷
      3 1
      کسیکه 9 دقیقه به چهار صبح (اگر داخل کشوری) کامنت میده مغزش مشکل داره ! : )))
  • دوست قدیمی درنهبندان IR ۱۳:۳۳ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    2 23
    این بنده خداجلوی سیاسیون استان این حرفوزده لذامصرفش داخلیه والا من این مردومیشناسم وبه همه امورکاملا واقفه
    • منتقد EU ۱۳:۵۸ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      27 0
      این که جرمش را بیشتر کرد! یعنی می داند که این حرف ها غلط است و فقط برای خوشایند مدیران منطقه می زند؟!!!
  • دوستی از درمیان A1 ۱۵:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    12 0
    بیشتر افرادی که دارای مناصب مهم استان هستند شبیه این اقا هستند. شما به دل نگیرید.
  • مسعود از درمیان A1 ۱۵:۰۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    10 1
    1-سیاست های بد دولت در زمینه سدسازی و به عبارت دیگر ایجاد منابع لازم برای پراکنده شدن ریزگردها و 2- بی آبی بیشتر روستاها در شهرستان درمیان (یکی از شهرستان های استان که به طور متوسط 2 ساعت در شبانه روز آب شرب دارند) نشانه وجود افراد توانمندی مثل این اقای هادربادی است.
  • vahid IR ۱۵:۳۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    10 5
    بودجه به شهرستان فردوس بدین تا رونق ببینین
  • نامدار A1 ۱۵:۵۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    11 11
    این بار را با شما مخالفم، نزدیک شدید به حرفهای احمدی نژادی! 1-کشاورزی را حذف کنیم چه بدهیم ؟ 2- کاش می گفتید بهینه کردن وضعیت کشاورزی نه حذف آن 3- بعضی محصولات واقعا با تغییر جغرافیا ، فرق می کنند. کاش از خربزه ویژه این منطقه میل می کردید، یا انار مخصوص آن یا زعفرانی که با زعفران های دیگر تفاوت چندبرابر دارد. چنین محصولاتی جایگزین ندارد . مشکل کم آبی این منطقه چیزی نیست که در چند سال اخیر بوجود آمده باشد .کشاورزی هم شغل آبا اجدادی اینان بوده ، پس چرا در قدیم چنین معضلاتی نبوده ؟ راحت صورت مسأله راپاک نکنید. حرف شما به دلیل وزن خاص آن باید عمیق تر باشد. شما دیگر به سطحی نگری آقایان دچار نشوید. همین الان محیط زیست اینجا با مشکلات فراوان روبروست سخن شما بهانه می دهد برای تجاوز بیشتر
    • منتقد IR ۱۶:۵۹ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      15 4
      آقا یا خانم نامدار عزیز: اگر اهل خراسان جنوبی باشید می دانید که تعداد چاه های حفر شده به بهانه گسترش باغ های زرشک و عناب و کشت انار و خربزه و نظایر آن تا چه اندازه افزایش یافته است. همین افزایش تعداد چاه ها سبب خشک شدن قنات های ارزشمند منطقه را فراهم کرده است. کسی با کشاورزی اصولی و متناسب با اقلیم منطقه مخالف نیست. بلکه افزایش تولید کشاورزی به هر قیمتی برای جلب نظر مدیران بالادست در مقطعی کوتاه است که به توان زیستن سرزمین خراسان جنوبی لطمه می زند. به جای اینکار چرا مسئولین استان نمی کوشند تا خراسان جنوبی را قطب اکوتوریسم بیابانی کشور کنند و یا برای استحصال انرژی بادی و خورشیدی سرمایه گذاری کنند؟
    • نامدار A1 ۱۸:۳۸ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      7 8
      ادامه : و تخریب وسیع تر محیط زیست و دیگر منابع طبیعی. چرا از عربستان مثال نیاوریم که در برهوت کشاورزی می کند و برای خودش وزنه ای است. گسترش بی حد و حساب شهرنشینی، فرسوده بودن خطوط انتقال آب شهری ، مصرف بی جا و بی رویه، آبیاری سنتی و هدر ده، جمع نکردن آب های سطحی ، سدهای عجیب و غریب ، همه دخیلند. بر پیکره نحیف کشاورزی تبر نزنید بلکه چاره بیندیشید.
    • منتقد IR ۱۸:۴۴ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      9 5
      از کدام وزنه سخن می گویید؟! عربستان!! کشوری که مجبور شد تمامی طرح های بلندپروازانه آبی خود را رها کند و با به اتمام رسیدن آب های فسیلی اش اینک مضحکه ی همه کارشناسان محیط زیست و کشاورزی جهان قرار گرفته و مجددا به واردکننده گندم بدل شده است؟!!!
    • نامدار A1 ۱۸:۴۶ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      5 3
      آقا یا خانم منتقد! من هم هم عقیده با شما هستم، مگر غیر از این چیزی برداشت کردید از حرف من ؟ من هم بر کشاورزی اصولی اعتقاد دارم اما حرف آقای درویش اینجا قابل تأمل است : "وقتی کشوری یاد گرفته است که با استفاده از مزیت‌های طبیعی و منابع انسانی خود چگونه پول بسازد، دیگر برایش چه فرق می‌کند که بهترین مواد غذایی متعلق به چه کشوری است؟ پول می‌دهد و می‌خرد. به همین سادگی" این خوب نیست. یاد رییس قبلی می افتم که میگفت آب صادر کنیم و سیب زمینی وارد کنیم.!!
  • محمد IR ۱۶:۰۴ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    12 4
    کاملا حرف درستی هست و خیلی خوشحال شدم که مقاله شما رو در این زمینه دیدم. متاسفانه این تمام بدبختی نیست و از این بدتر توجه مدیران استان خراسان چنوبی به طرح های فرضی واردات اب از تاجیکستان یا شمال خراسان را هم باید به لیست کج فهمی ها اضافه کرد. تنها راه مدیریت صحیح منابع و توسعه صنعتی ان هم در صنایعی که اب کمتری مصرف می کنند است.
  • نامدار A1 ۱۸:۵۶ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    4 4
    آقا یا خانم منتقد! من هم هم عقیده با شما هستم، مگر غیر از این چیزی برداشت کردید از حرف من ؟ من هم بر کشاورزی اصولی اعتقاد دارم اما حرف آقای درویش اینجا قابل تأمل است : "وقتی کشوری یاد گرفته است که با استفاده از مزیت‌های طبیعی و منابع انسانی خود چگونه پول بسازد، دیگر برایش چه فرق می‌کند که بهترین مواد غذایی متعلق به چه کشوری است؟ پول می‌دهد و می‌خرد. به همین سادگی" این خوب نیست. یاد رییس قبلی می افتم که میگفت آب صادر کنیم و سیب زمینی وارد کنیم.!! ضمنا در مورد آمارهای کشاورزی کشورها از جمله عربستان جای حرف و بحث زیاد است .
    • منتقد IR ۱۹:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
      7 4
      در مورد عربستان و وضعیت فلاکت بار طرح های کشاورزی بلندپروازانه آن، لطفا به کتاب نجات محیط زیست از لستر براون مراجعه فرمایید.
  • sam A1 ۱۹:۰۹ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    6 3
    ایران ژاپن نیست حداقل اکنون ژاپن نیست . کشوریست که منابع خام میفروشدو مایحتاج خود را وارد میکند.اگر این مختصر تولید کشاورزی را هم رها کند فاتحه اش خوانده میشود. هویدا هم میگفت پول داریم کالا وارد میکنیم و مصرف میکنیم. باید به هر قیمت شده تولیدات فعلی و صادرات آن را حفظ کنیم و همزمان به ایجاد و توسعه زیرساخت های صنعتی بپردازیم
  • خدابخشی A1 ۲۰:۲۶ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    5 0
    اشنباه راهبردی محاسبات توان آبی اکوسیستم های آبی کشور توسط مهندسان مشاور بی اطلاع از علم روز دنیا و مدیریت اشتباه وفقط سازه ای کشو را به این روز انداخته و روز به روز به قهقرا خواهیم رفت
  • فرهاد A1 ۲۲:۴۱ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۶
    5 3
    آقای درویش چرا اینقدر در مورد ترجیح واردات به تولید در داخل قطعی و جانبدارانه صحبت میکنید؟ اصلا ارزشی برای تولید در داخل قائلید؟ لطفا مسائل محیط زیستی کشور رو با برخورد احساسی و سلیقه ای خودتون به حاشیه نبرید. در حالیکه در نوشته های شما همیشه مساله اصلی یعنی آموزش مردم و تشویق به مصرف کمتر انرژی مغفول مونده.
    • محمود طالبی IR ۱۷:۵۵ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۷
      7 1
      فکر کنم آقا فرهاد شما این یادداشت را دقیق مطالعه نفرموده اید. آقای درویش می گویند: ژاپنی ها از واردات 600 میلیارد دلاری نمی ترسند؛ زیرا خودشان 650 میلیارد دلار صادرات دارند. یعنی از قضا باید تراز بازرگانی مثبت باشد.
  • بی نام A1 ۰۸:۱۴ - ۱۳۹۲/۰۸/۰۷
    4 2
    نظرات رو چرا چاپ نمیکنید؟ حتما باید باب میل باشه؟
  • بی نام IR ۰۰:۴۴ - ۱۳۹۲/۰۸/۱۱
    1 5
    اگه به سمت صنعتي شدن هم بريم باز شما مياييد ميگين آي چه خبرتونه با ايجاد اين همه کارخونه اين همه آلودگي ايجاد شد -- آب نداريم ، خوب آب وارد کنيم مثلا از تاجيکستان که آب زياد داره
  • بی نام IR ۰۶:۳۶ - ۱۳۹۲/۰۹/۱۶
    2 0
    درود
  • سید محسن علوی زاده US ۰۹:۴۴ - ۱۳۹۲/۱۲/۱۲
    0 0
    با نظر مهندس درویش موافقم چون همین درد دلها را با ایشان داشته ام .و باید برای خراسان جنوبی فکری اساسی شود و الا آینده ای بسیار خطرناک را در چشم انداز دارد .و با این تخریب قنوات و سفره های آب زیر زمینی خداوند آینده این استان را بخیر بگذراند
  • معترض US ۱۷:۴۷ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۱
    4 2
    متاسفانه اقای هادر بادی حالا که استان از دستش راحت شده معاون رئیس سازمان جنگلها و مراتع کشور شده. معلوم نیست تو این مملکت چه خبره؟هر چی افراد با مدیریت غلطشون بیشتر به مملکت ضربه میزنین مقام بالاتری میگیرن. این اقا با طرح ترسیب کربن مشهور شد که واقعا طرح مسخره ایست و سازمان ملل به خاطر توجیه کارهای خودش و مسئولین سازمان جنگلها و مراتع برای پوشاندن مدیریتهای غلط خودشون همش بال و پر بهش میدن. بیان از متخصصین استان بپرسن و به مدیریت این اقا نمره بدن. باعث تاسفه.