در بسیاری از کشورها، بحثهای عمومی در مورد برابری جنسیتی عمدتا بر دسترسی زنان به موقعیتهای بالا و فرصتهای شغلی بالاتر متمرکز است. اما «سقف شیشهای» تنها بخش کوچکی از این مساله است. بحث مهمتر این است که آیان زنان از فرصتهایی به اندازه مردان جهت مشارکت در بازار کار در وهله اول برخوردارند یا خیر. به تعبیر دیگر، آیا زنان برای کمک تمامعیار به رشد اقتصاد جهانی و رفاه توانا شدهاند؟ متأسفانه مطالعه اخیر صندوق بینالمللی پول با عنوان «زنان، کار و اقتصاد» نشان میدهد که بهرغم برخی بهبودها اما پیشرفت برای مسطح کردن زمین بازی برای زنان متوقف شده است. این خبری بد برای همگان است چراکه منجربه رشد اقتصادی کمتر میشود
در اقصی نقاط دنیا تعداد زنانی که در نیروی کار هستند بسیار کمتر از مردان است؛ تنها نیمی از زنانی که در سن کار هستند به استخدام در آمدهاند. زنان تشکیلدهنده بسیاری از کارهای بدون دستمزد هستند و وقتی حقوقی به آنها پرداخت میشود در بخشهای غیررسمی و در میان فقرا قرار میگیرند. آنها همچنان در قیاس با مردان و برای همان شغل کمتر از حد معمول حقوق دریافت میکنند و این حتا در کشورهای OECD (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی) هم مصداق دارد جایی که شکاف جنسیتی دستمزد حدود 16 درصد است. دربسیاری از کشورها تحریف و تبعیض در بازار کارشناس زنان برای حقوق برابر و ترفیع به سوی موقعیتهای بالاتر را محدود میکند.
دستاوردهای بالقوه از نیروی کار بیشتر زنان هم قابل توجه است. بهطور مثال، در مصر اگر تعداد کارگران زن به سطح مردان افزایش داده شود تولید ناخالص داخلی این کشور میتواند تا 34 درصد افزایش یابد. در امارات متحده عربی، تولید ناخالص داخلی تا 12 درصد، در ژاپن تا 9 درصد و در ایالات متحده تا 5 درصد افزایش خواهد یافت. براساس مطالعه اخیر مبتنی بر دادههای سازمان بینالمللی کار، از 865 میلیون زن در اقصا نقاط دنیا که میتوانند کاملاً به اقتصاد یاری رسانند حدود 812 میلیون در کشورهای در حال ظهور و در حال توسعه زندگی میکنند. نرخ افزایش مشارکت زنان در بازار کار راندمان اقتصادی را به شیوههای مختلف افزایش میدهد. بهطور مثال، درآمدهای بالاتر برای زنان منجربه هزینههای بالاتر خانواده در آموزش دختران میشود؛ پیش شرطی اساسی برای رشد بلند مدت و سریعتر. اشتغال زنان بر مبنای برابری با مردان به شرکتهای دریای بزرگی از استعداد، افزایش بالقوه خلاقیت، ابداع و بهرهوری میدهد. در کشورهای توسعه یافته نیروی کار بیشتر زنان میتواند با تأثیر کاهش نیروی کار و کاهش هزینههای ناشی از افزایش سن مقابله کند.
پس چه چیزی محرک تداوم نابرابری گسترده و پیشرفت متوقف شده است؟ تبعیض حقوقی، قانونی و اجتماعی علیه زنان در بسیاری از کشورها همچنان مانع آنها برای جستوجوی کاری با دستمزد در بخش غیررسمی است در نتیجه، زنان در اقتصاد غیررسمی غالب هستند جایی که مشاغل اغلب موقتی و درآمد هم کم است. علاوه بر این، سیستمهای مالیاتی و برنامههای رفاه اجتماعی در بسیاری از کشورها به شیوههایی طراحی میشوند که زنان را از کار باز میدارد.
در برابر این پس زمینه، مالیات دولتی و سیاستهای هزینهای و نیز قوانین بازار کار برای کمک به تقویت اشتغال زنان باید اصلاح شود. بهطور مثال مالیات بر فرد به جای مالیات بر درآمد خانواده - که در بسیاری از تقاصدها، مالیات نهایی بالاتری روی نانآور دوم در خانوادهها وضع میکند - زنان را برای جستوجوی کار تشویق میکند. پیوند دادن مزایای رفاه اجتماعی با مشارکت در نیروی کار، آموزش یا برنامههای فعالانه بازار کار نیز میتواند کمک کند؛ نیز میتواند مقرون به صر فه باشد، به مراقبت از کودکان با کیفیت بالا بپردازد و فرصتهای بزرگتری برای پدر بودن و مرخصی زایمان باشد. برای مثال در برزیل، سهم زنان در نیروی کار طی 20 سال گذشته به شدکت افزایش یافته و از حدود 45 درصد به حدود 60 درصد رسیده و این هم تا حدی به دلیل سیاستهایی است که دوستدار خانواده است.
اینها فقط چند نمونه هستند؛ کارهای به مراتب بیشتری میتواند صورت گیرد. آنگاه که ترتیبات کاری انعطافپذیر مطرح شود و موانع میان قراردادهای کاری تمام وقت و پاره وقت کاهش یابد زنان نفع میبرند چنانکه هلند بهطور موفقیتآمیزی چنین کرده است. در کشورهای در حال توسعه، آب در دسترس و سیستمهای حملونقل بهتر در مناطق روستایی میتواند به زنان در مدیریت بهتر وقتشان یاری رساند. ایجاد و حفظ اموال برابر و حقوق مربوط به ارث میتواند دسترسی زنان به اعتبار و سایر منابع مولد را افزایش دهد و بهطور کلی آگاهی بیشتری از حقوق قانونی به آنها دهد و این به کاهش تبعیض کمک خواهد کرد. برخی از این گامها در سالهای اخیر برداشته شده است اما وقت آن رسیده که این فرآیند را پشتسر بگذاریم. ما مصرانه از سیاستگذاران میخواهیم که دست به کار شده و سیاستهایی را با هدف حذف موانع که سد مشارکت زنان در نیروی کار است به اجرا در آورند. ما هم در صندوق بینالمللی پول سهم خود را با افزایش تجزیه و تحلیل خویش از اثرات اقتصادی نابرابری جنسیتی و همکاری با کشورهای عضو برای توانا ساختن و کمک تمام عیار به زنان برای افزایش رشد اقتصادی جهانی و رفاه انجام میدهیم.
به ویژه اکنون با چشمانداز رشد نامشخص در بسیاری از نقاط جهان، سیاستهایی که بیشتر مشوق زنان برای ورود به نیروی کار هستند بیتردید میتواند کمکرسان باشد زنان آماده، با اراده و قادر خواهند بود. سخنان مرا بشنوید.
31301
نظر شما