محمدرضا زمانی درمزاری(فرهنگ)، حقوقدان و مدیر مسئول موسسه حقوقی و بین المللی زمانی در آستانه روز کاهش اثرات بلایای طبیعی و سالروز وقوع سونامی سیل تاریخی و ویرانگر بهشهر در 22 مهر ماه 91، در ادامه مطالعات مربوط به محیط زیست و حقوق محیط زیست واحد مطالعات حقوق شهروندی و حقوق محیط زیست موسسه مزبور و گروه مطالعات بهشهرشناسی(1)، ضمن ابراز تاسف نسبت به وقوع سیلاب ویرانگر مزبور در بهشهر و منطقه در سالروز آن- به ضرورت جلوگیری از ادامۀ تخریب محیط زیست- تدوین نظام جامع و راهبردی حفظ حقوق محیط زیست- ایجاد نظام مدیریت منسجم بحران منطقه ای و ملی براساس استاندارهای بین المللی- تعقیب مسئولیت قانونی آسیب زنندگان به محیط زیست و اطلاع رسانی مستمر و شفاف به مردم تاکید داشته و به مسئولیت قانونی رئیس جمهور و دولت در عدم توجه به مراتب مزبور و تداوم تخریب محیط زیست و تکرار وقوع سیلاب های مرگبار در شمال کشور در فصل جاری و ضرورت جبران کلیه خسارات وارده به مردم و منطقه تذکر و هشدار داده است. این نوشتار در دو قسمت ارائه می گردد. قسمت نخست را مشاهده می فرمائید.

هشدار یک حقوقدان به رئیس جمهور نسبت به تخریب محیط زیست و تکرار سونامی سیل پائیزی در شمال کشور

یادمان اولین سالروز سونامی سیل تاریخی بهشهرمازندران (قسمت اول)

 

مقدمه :

شبانگاه بامدادی شنبه،مورخ 22/7/1391 ، سیل ویرانگر بهشهر که خود، " سونامی سیلی در مازندران و کشور" گردید، تمام خانه و کاشانه و زندگی مردم سیل زده را در نوردید. دهها کشته و صدها مصدوم و تخریب هزاران منزل و تاسیسات و بی خانمان شدن مردم در ماه آغازین فصل پائیزی و سرمای بارانی منطقه و نیز ورود میلیاردها تومان خسارت و از بین رفتن هزاران املاک، باغات و احشام، اتومبیل ها و سرمایه های شهروندان و روستائیان، کمترین دستاورد آنی آن بود و بعد از گذشت یک سال از آن تاریخ، هنوز آثار ویرانگر و تبعات مادی و معنوی آن در منطقه و عدم مدیریت موثر بحران در منطقه و عدم تحقق وعده های غیرواقع دولتی در آنجا مشهود است!.(2)

 در اثر تخریب بی رویه جنگل ها و منابع طبیعی و عدم کارایی مدیریت دولتی در حفظ محیط زیست و مدیریت حقوق محیط زیست منطقه، که از پیامدهای تاسف بار سوء مدیریت  زیست محیطی دولت نهم و دهم  نیز بوده و برای دولت یازدهم به مانند سایر میراث نابه هنجار دولت قبل به ارث گذارده شده است؛ شاهد روند رو به افزون از بین بردنِ عالمانه و عامدانۀ محیط زیست منطقه ای و تکرار مکرر و مستمر آثار حاصل از آن، به مانند سونامی سیل تاریخی بهشهر در سال 91 در منطقه بوده و با ورود فصل پائیز و زمستان و بارش های پیاپی شمال کشور- سیل و سونامی های سیل مرگبار شمال در سال جاری نیز در راه هست و نشان از تداوم تخریب محیط زیست و نبود و ناکارآمدی مدیریت زیست محیطی مناسب و موثر منطقه ای و نیز عدم ارائه برنامه ها و راهبردهای موثر برای حفظ حقوق محیط زیست شمال کشور و بی توجهی به سلامت عمومی و امنیت روانی و حفظ حقوق شهروندی مردم دارد! (3)

نظر به مسئولیت سازمان محیط زیست بعنوان یکی از معاونت های ریاست جمهوری و مسئولیت نهایی رئیس جمهور بعنوان مجری قانون اساسی، حافظ مال و جان مردم و مسئول صیانت از میراث ملی و طبیعی کشور، بر ضرورت توجه جدی و فوری به وضعیت تاسف بار محیط زیست منطقه- احترام به حقوق شهروندی و اساسی مردم و حقوق محیط زیست- جلوگیری از ادامۀ هرگونه تخریب و بهره برداری از جنگل ها و منابع طبیعی شمال کشور- تدوین و راهبری برنامه جامع مدیریت حفظ حقوق محیط زیست منطقه و کشور- پیشگیری از وقوع حوادث طبیعی مشابه- ضرورت ایجاد نظام یکپارچه مدیریت بحران در مازندران و کشور- تعقیب قانونی مسئولیت حقوقی مجرمین و ویرانگران محیط زیست منطقه و اطلاع رسانی مستمر و شفاف به مردم و جامعه تاکید گشته و ضمن تذکر به رئیس جمهور محترم و ریاست محترم سازمان محیط زیست و دوائر مربوطه، بر لزوم پیشگیری از وقوع سیلاب های مرگبار در شمال کشور و ضرورت جبران کلیه خسارات مادی و معنوی حاصل از وقوع سیل های ویرانگر و مکرر سال گذشته و جاری در شمال و بهشهر مازندران هشدار داده و بر توجه به این مهم به عنوان یک حقوقدان به آنها قویاً، تذکر داده می شود.!

نگاهی به سونامی سیل تاریخی بهشهر و پیامدهای آن :  

 شیون هایی که در آغازین روز 22 مهر ماه در کوچه پس کوچه های بهشهر پیچید، شروع فاجعه ای بود که در گمان هیچ کس نمی گنجید که تبدیل به بارش اشکهای غمبار شهر شود!. بارانی که همیشه نماد رحمت و آبادانی ا ست، این بار، به پاسخ ستم هایی رفت که به طبیعت شده است!!. شهر صفوی بهشهر با شیب طبیعی خود و اختلاف سطح آشکاری که از دامنه های شمالی و دامنه های پیشکوه جهان آمورا آغاز و به سمت خلیج میانکاله سرازیر می شود، هرگز نمی بایست امکان حضور سیل و بروز فاجعه انسانی را به بارانی چند ساعته می داد!. بارش های شدید چند سال اخیر در بهشهر موجب آسیب و خسارت های فراوانی به شهروندان شده بود و هشداری بود تا دست اندکاران امور به علت یابی و رفع موانع موجود بپردازند!.(4)

سیل اخیر بهشهر با وجود مراتب یاد شده، متاسفانه؛ برای سومین بار پیاپی در سال گذشته محقق گشت و دگر بار، در سطحی کاملاً متفاوت و وسیع، فاجعه آفرید و ضمن فوت و مصدومیت صدها نفر و از هم پاشیدن هزاران خانه و خانواده، میلیاردها تومان خسارات فراگیر به تاسیسات شهری و روستایی و اموال مردم و زمین ها و باغات کشاورزی و احشام مردم وارد ساخت!. رعد و برق های مهیب و وحشتناک، همراه با بارش شدید و رگبار باران و وقوع سیل زودهنگام و گسترده و آوردن تنه ها و میلیون ها راس درختانان بی زبان قطع شده از سوی سوداگران چوب و جنگل!!، با سنگ های بزرگ و گل و لای فراوان در نیمه شب و بامدادان روز شبنه مورخ 22/7/1391، در حالیکه؛ مردم بهشهر و مناطق اطراف در خواب آرمیده و خود را برای فردایی نو و هفته نوین آماده می کردند، به ناگهان امان همگان را ربود و سیلاب سهمگین را ارزانی خانه و کاشانه  و رختخواب شبانه آنان و فرزندان بی پناه و پیران و زنان و مردان بی سلاحی نمود که از شدت بهم ریختی و وحشت، خود سر درگم بودند و به در تکافوی حیات خویش و خانواده خود به این سو و آن سو می رفتند! و تا صباحی از بامداد نگذشته بود که حاضر و ناظر، شاهد و حافظ، در کمال ناباوری شاهدِ فقدان همسران، فرزندان و پدران خویش و درگذشت آنها و مفقودی بسیاری از آنان و از بین رفتن تمام زندگی و منازل خود شدند و در میان گل و لای و بوی ماتم و عزا و خسارت و دعا، چشم براه خورشیدِ شرمسار و پنهان شده از بی مهری انسانی نسبت به میراث طبیعی و درختان بی شمار افکنده و قطع شده در دامان جنگلی خود بودند!

 سونامی سیل بهشهر بدون هرگونه سابقه تاریخی مشابه، خود سیل تاریخی و مخرّبی گردید و جان و مال و سرمایه و زندگی مردم را به خاک و خون و نابودی کشاند؛ سیلی که خود ریشه در تخریب بی رویه منابع طبیعی و جنگلی جنگل های باستانی و ملی مازندران و شمال کشور داشته و پیام آور تخریبِ تاسف بار محیط زیست و عدم کارآمدی دولت در حفظ حقوق محیط زیست بود ! سیل بهشهر برخلاف اطلاع رسانی های رسمی نادرست و اعلام نشده ، بنا به اظهار شهروندان بهشهری، بیش از 20 نفر را صرفاً، به کام مرگ کشاند و از سرنوشت صدها نفر نیز بدون اطلاع بوده و وضعیت مرگ و میر روستاها و آبادی ها، خود حکایت تلخ دیگری دارد که اساساً، بنا به دلائل نامعلومی از سوی مراجع دولتی انعکاسی نداشته است!

 تمامی وسایل و لوازم زندگی مردم و شهروندان آن نیز طعمه خشمِ تخریب طبیعت و قهر حقیقتِ تلخِ تعرض به دامان سبز آن از سوی سوداگران منابع طبیعی و جنگلی گردید و غرق در گل و لای و آب و خاک و فاضلاب های شهری و لجن های انتقالی به منازل مردم و خیابان ها و کوچه های شهرو اطراف شد! گرد و خاک، آسمان آبی شهر سبز و زیبای بهشهر را به آسمانی خاکی و گردریزان مبدّل کرد و نفس و حیات مردم را در فضای غباری و خاکساری آن در سینه حبس کرد!. بوی تعفّن حاصل از مُردار احشام، پرندگان، شهروندان، سیل زدگان و یکی شدنِ فاضلاب منازل و ساختمان ها با سیلاب خروشان و گشت و گذارِ غلطان در حریم و کاشانه شهروندان، همراه با خاک و خُل مزبور، حالت ویژه و تعقیب و گریزِ حیات و مماتِ شهروندان و تجاوز به سلامت آنان و بهداشت فردی و عمومی آنها را به آسانی و با سرعت، رقم زد؟! آب شهری غیرشُرب گردید، گاز مصرفی سیل زدگان قطع و حریم خانه شان با تخریب ساختمان ها و بناها و دیوارهای مجاور ، بدون حریم و ایمن واقع شده و منازل خالی از سکنه و فاقد لوازم و امکانات اولیه- شهر را به شهری ویرانه و توام با خاک و آه در مناطق سیل زده تبدیل کرد!

 مردم متاسف و متاثر از نابودی تنها سرمایه زندگی و خانه و کاشانه شان که در کمتر از چند ساعت با بی تدبیری مسئولان دولتی و مدیریت شهری و کشوری و ناکارآمدی غیرقابل بخشش آنها در مدیریت منابع طبیعی و حفاظت از حقوق زیست محیطی منطقه، اینگونه دستخوش تخریب و سوداگری برخی از سازمانها  و نهادها و اشخاص سودجو و متنفذِ قانون گریز واقع گردید و با تغییر کاربری طبیعت و تخریب سوداگرانه و غیرقابل توجیه آن، موجبات تکرار سومین سیل بهشهر و اطراف در چهل روز اخیر در سال گذشته را در بهشهر فراهم آورد و صد البته، سیل اخیر و مورخ 22/7/1391 آن، با وضعیت موصوف، سونامی تاسف باری را در بهشهر و شمال کشور رقم زد؟! (5)

سیل مزبوردر چهلمین روز از وقوع دو سیل قبلی بهشهر و مناطق اطراف در تاریخ 12/6/1391 و 8/7/1391 یعنی، وقوع 3 سیل مخرب در طی چهل روز در منطقه و ورود میلیاردها تومان خسارات مادی و معنوی به مردم و منطقه علی رغم اخطارها و گزارشات مکرر منتشره و بی توجهی مستمر مسئولان دولتی و مدیران شهری مربوطه، به ترتیب مزبور  اتفاق افتاده است و به منزلۀ سیل آخر و پایانی در منطقه نیز نخواهد بود و با قرار گرفتن در فصل پائیز و زمستان و بارش های مستمر منطقه ای در سال جاری و تدوام همان مدیریت ناکارآمدِ دولتی در حوزه محیط زیست منطقه ای، باید شاهد تکرار همان سونامی های سیل ویرانگر و تاسف بار در منطقه و رفتار غیر مسئولانه مدیران دولتی و شهری در فصل جاری و آتی بود...!!!

 مشاهدات مستقیم نگارنده و دوستان گروههای مردم نهاد و تصاویر، ویدئوهای مستند و منتشر شده و مستندات موجود و مضبوطِ کوچه ها و خیابان ها، با وجود گذشت روزها از وقوع سونامی بهشهر، سرشار از گل و لای بود و بوی تعفّن و خاکروب های گلی انتقالی به منازل مردم، رفت و آمد ها و ورود آنها به خانه و مامنِ سابق خویش و رسیدگی به ویران سرای خود را مُختل کرد و مردم و شهروندان و انجمن های مردم نهاد و برخی از نیروهای نظامی و انتظامی و امدادی، دست به دست هم در غیاب مسئولان و مدیریت غیرمسولانه آنها، سعی در خروج گندابِ سیلاب از منزل و محفل زندگی و اتاق های خواب و سالن های پذیرایی و زیر زمین های پیش از این رویائی خویش داشته، تا بلکه، با وجود نیست و نابودی منازل خود، راهی برای ورود به این ویرانۀ سرای تاسف بار خویش و نیم نگاهی به گذشته های نه چندان دور آن بیافکنند! (6)

  صدای لودر ها و بولدوزرها، فریاد کامیون ها و بیل و کلنگ ها و حرکت فورقن های حامل اشغال و گنداب ها، پرواز گل و لای و آه و فغان مردم و پیر و جوان و زن و مردِ زندگی از دست رفته شهری و روستایی، همراه با بوی نامطبوع فاضلاب های شهری و لجن های انتقالی و سیلابی، دیگر هیچگونه نشان و نویدی از شهر رویایی و زیبای صفوی و مازندرانی( بهشهر) نمی دهد! (7)و مردم، هراسان از تکرار بارش و سیل مکرر و مجدد! چاههای منازل و خیابان ها پُر از گل و لای، دیوارها فروریخته، حیاط ها و خانه ها، پناهگاه آب موّاج و سیلاب خروشان و بی نام و نشان که با تخریب هر دیوار و منزل، راه خویش به منزل دیگر و مجاور هموار ساخته و گویی، مجوز ورود به " طرح تخریب هستی مردم و تبدیل آن به نیستی آنها و دگران" را داشته و مرگ و نابودی آنها و زندگیشان را به ارمغان آورده است؟! (8)

 به نظر، مردم در گِل و مسئولان در گُل و مردم در خواب و گل و لای، غلطان و به پیشواز زمستان، آرام و آرام در خوابِ ناب و آه و فغانِ نالان در چشمان گریان کودک و کهنسالی که جویای نام و نان اندکی و آبرومند خانوادگی خویش است و نه نشانی از زندگی یافت دارد، نه رمقی از برای یافتن زندگی بر باد رفته و نه حضور موثر مسئولی و مدیری که با امیدی به زندگی آتی، دل خویش بیاساید و رنج خود، نیز اندکی بکاهد...؟! مردم در سیلاب فکنده بهشهر به سان زلزله زدگان آذری و بمی و سیل خوردگان نکایی و کلاله ای، چه خوب یافتند حرف و شعار مسئولین و لیک، ندیدند همت عالی و نشان از عزم ملی، ولو منطقه ای و شهری خویش را در مهار آثار سیلابی شهر ویرانی و مازندرانی خود...! سفر فرمایشی و تشریفاتی معاون اول دولت دهم و استاندار وقت مازندران و هیات همراه  در روز چهارم سونامی و از بین رفتن تمامی زندگانی آنان در این مدت، به مانند برخی دیگر از مسئولین منطقه ای، نه دستاوردی برای مردم داشت و نه اثر بخشی در بدبختی و نیستی خانه و کاشانه سیلابی و سیلابی آنها و نه نشان از رضایت مردمی و آسیب دیده سیلابی و بهشهری ...! (9)

صدا و سیما و رسانه های محلی و ملی و مراجع رسمی با سانسور شدید خبری ، گویا در عمل، نقش و مسئولیتی در این باره نداشته و با پرداختن به حواشی و مسائل انحرافی، دغدغه ای در اطلاع رسانی و وضعیت بحرانی مردمان بهشهری و این سونامی مازندرانی و تاریخی نداشته و ندارند...!(10 )

وضعیت محیط زیست بهشهر و مازندران :

علی رغم اخطارها و توجهات مکرر کارشناسان و خصوصاً، اخطارهای منتشره در گزارشات مستمر و مکرر کانون دیده بان زمین با عنوان " تراژی تاسف بار تخریب جنگل های باستانی شمال کشور" و پیش بینی وقوع سیل های ویرانگر در شمال (11)- متاسفانه، دولت و مسئولان دولتی وقت، خود را فارغ از توجه به این مهم و اتخاذ هرگونه تدبیر مقتضی در این زمینه دانسته و در اثر سوء مدیریت دولتی و اهمال آن- شاهد وقوع سیل ویرانگر مورخ 22/7/1391 بهشهر و عدم اطلاع رسانی مناسب از سوی رسانه ها و سازمان صدا و سیما حتی، صدا و سیمای مرکز استان مازندران و سانسور و بایکوت عملی اخبار مربوط به آن بوده ایم؟؟!!!

سونامی سیل ویرانگر بهشهر و شمال کشور، نشان از عمق فاجعه و دامنه عمیق پیامدهای حاصله دارد. با روند روبه تزاید و گسترده تخریب جنگل ها و تغییر کاربری آنها ، کاشت نهال های سریع الرشد در شیب های کوهستانی، سد سازی های  رو به گسترش، جاده سازی های بسیار در شیب های تند مناطق کوهستانی  ارتفاعات  البرز ، تخریب مراتع ،  معدن کاوی ، سوء  مدیریت  رودخانه ها و منابع طبیعی و نبود سیستم فاضلاب و دفع آب مدرن و کارشناسی در منطقه و ... ، در مجموع  شرایطی را ایجاد کرده است که  با بارش چند ساعت باران، سیل های هول انگیز اتفاق می افتد و خود، عامل دیگری می شود در سرعت و شدت بخشیدن به سیل های بعدی!!. نگاهی به سیل های اتفاق افتاده در این طی سالهای اخیر، بویژه در شهریور و مهر ماه سال  1387 و پائیز سال 1390 و سیل های اخیر سال 1391 در شمال که خسارت های جانی و مالی بسیار برجای گذاشته است، خود بزرگترین گواه جنگل تراشی ها و تغییر کاربری، خصوصاً در  طی چهار سال اخیر است.!!

 با تخریب و قطع بی رویه و غیر اصولی جنگلها در  کوهستان های  بسیار شکننده  البرز از بعد توپوگرافی ،  زمین ساختی و خاکشناسی و بدون توجه به شرایط اقلیمی (بالا بودن شدت باران های 24 ساعته)  و ...، آیا باید انتظار کاهش سیل ها را داشت یا افزایش آن ؟!  این سیل ها، برآیند سوء مدیریت در کوههای سرسبز و آسمان نمای البرز است ! خاک شویی و فرسایش خاک در استان های شمالی بیداد گر بوده و غیر قابل توجیه و بخش است!. میزان فرسایش خاک تنها در استان گلستان سالانه به  ۲۵تن در هکتار  رسیده است ؛ رقمی که حتی، از متوسط فرسایش خاک کشور  بیشتر شده است.! و مازندران و گیلان نیز در وضعیت مشابهی قرار دارند! (12)

رنج و سوز و درد و سختی های حاصله بر این روستائیان و شهروندان سیل زده و ماتم خورد را نمی توان با وعده و وعید و طرح  شعارهای بدون پشتوانه و غیر کارشناسی جبران کرد و به اصطلاح، " مدیریت بحران " نمود، بلکه باید "بحران را در مدیریت دولت و مدیران منطقه ای و کشوری در برخورد با منابع طبیعی و میراث باستانی، ملی و جهانی جنگل های شمال کشور" و عدم کارآمدی بدون شک و تردید آنها در این ارتباط دانست و تا قبل از تعیین تکلیف این مهم و عدم حل آن، باید مردم شمال کشور به مانند مردم مناطق زلزله کشور، همواره شاهد نبودِ " امنیت در کار و زندگی" و " ابهام و سردرگمی در سرنوشت و آتیه خویش" باشند تا بلکه، روزی " بحران مدیریت در کشور و دولت، مدیریت شود " و " دولت یازدهم بعنوان وارث ناکارآمدی دولت مدعی نهم و دهم در حوزه محیط زیست- ضمن تاسی به قانون و احترام به حقوق مردم و ملت، در چهارچوب قانون اساسی و موزاین حقوقی و قانونی پاسخگوی مسئولیت های قانونی و نبود کارآمدی موجود و مشهود از حیث تخریب منابع طبیعی و حفظ حقوق محیط زیست به افکار عمومی و رسانه ها"  گردد.(13)

  زخم های وارده به مردم شمال کشور و آسیب های حاصله و ناشی از عدم کارآمدی دولت و تخریب بی رویه جنگل ها و منابع طبیعی و زمین های حاصل خیز شمال و خسارات فراوان مادی و معنوی وارده بر اموال و املاک مردم و درد جانگداز ناشی از مصدومیت و فوت عزیزان خویش، با هیچ وعده و نصیحت و پرداخت وجه ناچیزی از سوی دولت و مسئولان قابل جبران نخواهد بود!. اینها  و بسیاری مصائب دیگر که بیش از یک دهه است بر سر مردم شمال ارزانی گشته و به سرا و کاشانه آنها درآمده و به یقین، نیز خواهد آمد،  تاوان چوب بری های شرکت های کوچک و بزرگ چوب و نیز سوء مدیریت های دولت در عدم مدیریت صحیح و قانونی نسبت به منابع طبیعی و جنگلی شمال کشور و فقدان برنامه لازم و کافی جهت پیشگیری از بلایای مزبور و مدیریت علمی، اصولی و کارشناسی و متعهدانه نسبت به آن، واقعیتی غیر قابل انکار است.! .(14)

  مبرهن است، وقتی سیل ها، اینچنین مکرر و فاجعه بار  شده و وقوع آن به دلائل مطروحه، اجتناب ناپذیر است، باید مسئولین نسبت به سوء مدیریت خود در این ارتباط برابر قانون پاسخگو باشند! و تنها به اعلام این حوادث و اعلام غیر واقعی و غیرکارشناسی میزان خسارت ها اکتفا نشود!. خسارت و مصیبت را مردم  لمس کرده، خانه و منزل خویش را از دست داده، عزیزانشان از کف رفته، ماتم و عزا بر قلب و فکرشان لانه افکنده و دیگر، بیش از این یارای مقاومت و جبران خسارت را باوجود بیمِ تکرار زودهنگام آن در منطقه خویش ندارند؟!

دولت باید در خصوص " بحران در مدیریت خود نسبت به منابع طبعی کشور و تخریب بی اساس و رو به تزاید جنگل های شمال و تحقق زمینه های بروز و ظهور سیلاب های موصوف و تخریب اموال و املاک مردم و آسیب های مادی و معنوی وارده به آنها" پاسخگو باشد و صِرف اظهار تاسف و تالّم و اعلام آمارهای نادرست و غیر واقعی و متناقض و گزارش خسارات ها و تاکید بر جلساتِ بی حاصل و غیر کارشناسی مدیریت بحران منطقه، تکافوی مسئولیت همه جانبه دولت و دوائر دولتی نبوده و فرافکنی مسئولیت محتوم و قانونی خویش و وقوع این همه مصائب زیانبار و منتسب کردن آنها به عوامل طبیعی نیز توهین آشکار به شعور و حقوق ملت و شانه خالی کردن و فرار بلاوجه از زیر بار مسئولیت  قانونی و اعمال و رفتار خود و مدیران و مسئولان دولتی خویش است که خود نشان از همان سوء مدیریت و بحران در مدیریت دولت و مسئولیت حقوقی دولت در این رابطه دارد.(15)

نزدیک به 4 دهه سوء مدیریت پسماند ها و انتخاب جنگل و رودخانه به عنوان مخازن رایگان زباله و فاضلاب و آلوده سازی آب، خاک و جنگل در  سطح و زیر زمین، واقعیت و تاسفی وَهن آمیز است! واقعاً چه زمانی مسئولین، زباله و فاضلاب را در دستور  جدی و فوری کار های خود قرار خواهند داد ؟  بیماری های عفونی انگلی ، گوارشی، پوستی، تنفسی، انواع سرطان ها و مرگ های زود رس مشکوک و...،  دستاورد فاجعه بار این سوء مدیریت در شمال و دیگر مناطق کشور است  که هزینه های هنگفت درمان آنها، بار مالی سنگین و دیگری بر مردم تحمیل کرده است. عدم ارائه آمار شفاف وزارت بهداشت و درمان دلیل  بر سلامت مردم نیست! ! واقعاً، آیا  حفظ سلامت مردم، حفظ میراث طبیعی و  محیط زیست اینقدر بی ارزش است ؟

تخریب جنگل های شمار کشور و بهره برداری بی رویه از آنها از سوی بهره وران و سوداگرانِ میراث طبیعی و باستانی شمال کشور و بدون مسئولیت و تعهد نسبت به سرمایه  ملی و جهانی شمال و مردم منطقه و کشور ، جدا از اسناد و تصاویر و ویدئوهای موجود و مستند، با مراجعه هر مسافری یا عابری، این مهم نیز قابل احراز است. حمل تنه ها و کنده های درختان قلع و قمع شده جنگلی در سیل های مختلف شمال و اخیراً، در سیل بهشهر و گلوگاه و مناطق هزارجریب و تخریب اموال و املاک و اتومیبل های مردم به نحو وحشتناکی، خود، دلیل دیگری بر این مدعاست...(16)

لزوم اطلاع رسانی شفاف نسبت به عملکرد سودگران میراث طبیعی و جنگلی شمال کشور :

  هزاران سال نیاکان ما در مناطق شمالی کشور سکنی گزیده و با وجود نبود سوخت امروزی گاز و برق و مانند آنها، از مواهب طبیعی و چوب های جنگلی برای ساخت منازل و اماکن خود و تامین سوخت مورد نیاز روستایی و شهری خویش اقدام کرده اند، اما هیچگاه نظر به تخریب جنگل ها و از بین بردن طبیعت پاک، زیبا و بکر و باستانی و هیرکانی اجداد خویش نداشته و آنرا نیز به فرزندان و نوادگان خویش آموزش نداده اند؟! هزاران سال است که نواحی شمال و جنگلی کشور به اقتضای طبیعت خویش از بارش الهی و مواهب طبیعی برخوردار است و حتی، سیل های متعددی بر رودخانه ها و دره های آن جاری شده است، اما هیچ یک از مردمان منطقه و تاریخ، این همه تخریب و بهره برداری غیر اصولی از جنگل ها و منابع طبیعی و میراث ملی و جهانی و آثار مخرّب وارده بدان و به زندگی مردم و نیز  وقوع سیلاب های خانه مان برافکن به مانند سیل اخیر بهشهر و نواحی اطراف را به خود ندیده و به یاد ندارد؟!

از اینرو، مردم، شهروندان و روستائیان که در طول تاریخ متناسب با نیاز خویش از جنگل ها و آنهم از چوب های خشک و افتاده بر دامان زمین استفاده می کردند، نمی توانند عامل تخریب و بهره برداری های غیر اصولی و مسئولیت زای مزبور باشند! پس، عاملین و نهادهای بهره بردار این میراث طبیعی و ارزشمند در شُرف انقراض جنگ های هیرکانی کیانند و به چه اهداف و مقاصدی در جهت گسترش روزافزون و غیر مئسولانه این تجارتِ تاسف بار بر آمده و می آیند؟ به واقع، اگر دولت قبلی و فعلی در ایفای مسئولت قانونی خویش دارای حُسن نیت مردمی بوده و صدا و سیما و رسانه های دولتی و غیر دولتی، دارای چنین حُسن نیت مسئولانه می باشند، کمترین توقع و انتظار در پاسداشت حقوق مردم و ملت و رعایت حقوق منابع طبیعی و زیست محیطی در ارائه " گزارش مستند، مستدل و منطبق با واقع و کامل روند بهره برداری از جنگل ها و مراتع و بهره برداران پیدا و پنهان آن و تخریب وارده نسبت به محیط زیست منطقه و کشور" و شفا سازی درست و واقعی موضوع برای افکار عمومی داخل و خارج از کشور می باشد که همین حداقل، برای حُسن نیت آنها، بس! (17)

ادامه دارد.....

 

محمد رضا زمانی درمزاری ( فرهنگ)، وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی

واحد مطالعات حقوق شهروندی و حقوق محیط زیست موسسه حقوقی و بین المللی زمانی

Email: zamani.i.l.institute@gmail.com


پی نوشت ها و منابع :

1-     برای اطلاع بیشتر نسبت به چگونگی، ابعاد و خسارات سونامی سیل تاریخی بهشهر و شمال کشور ر.ک به مقالات منتشره گروه مطالعات بهشهر شناسی و موسسه حقوقی و بین المللی زمانی درباره سیل بهشهر دررسانه ها و سایت های مختلف :

 سونامی سیل و مسئولیت حقوقی دولت- بخش مقالات، 26/7/1391  :http://www.mazandnume.com/?PNID=V14315- چنین نبوده و چنین نیز نخواهد ماند- بخش اخبار، 26/7/1391: http://www.mazandnume.com/?PNID=V14314-  مردم در گِل و مسئولان در گُل،سایت مازندنومه : بخش اخبار، 28/7/1391 : http://www.mazandnume.com/?PNID=V14323 -http://www.mazandnume.com/?PNID=V14323 - مردم دست به کار شوند/به وعده های دولت اعتمادی نیست: http://www.mazandnume.com/?PNID=V14338- چنین نبوده و چنین نیز نخواهد ماند http://www.mazandnume.com/?PNID=V14314- واکاوی مدیریت بحران در سیل  تاریخی بهشهر در مازندران : 28/7/91- مسئولیت مرگ قربانعلی محمد زاده، ربابه باقری، نگین افغانژاد و دیگر قربانیان سیل بهشهر با کیست؟، سرویس جامعه، حوادث، محیط زیست، وبلاگ، 27/7/1391-  سیل در کشور و مسئولیت حقوقی و قانونی دولت در تخریب منابع طبیعی و ناکارآمدی دولت در حفظ حقوق محیط زیست- خبر آنلاین، سرویس وبلاگ، 27/7/1391 : http://www.khabaronline.ir/detail/253061/weblog/zamanidarmazari : - http://www.khabaronline.ir/detail/251528/society/environment - حقیقت تلخ و تلخی حقیقت: http://www.khabaronline.ir/detail/255154/weblog/zamanidarmazari : و مقالات متعدد منتشره در صفحه نخست و مقالات سایت ونگ نیوز، 26 و 28/7/ 1391  - مقالات منتشر شده در وب سایت راه مقصود و.....-  گل ریزان هنرمندان مازندرانی و تهرانی با استاد داوود رشیدی در مازندران: -http://www.khabaronline.ir/detail/255918/weblog/zamanidarmazari-  کنسرت هنرمندان و موسیقی دانان مازندرانی در حمایت از مردم سیل زده بهشهر در ساری مازندران http://www.khabaronline.ir/detail/254173/weblog/zamanidarmazari  :  و.... 

2-     محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، سونامی سیل تاریخی بهشهر و مسئولیت حقوقی دولت، http://www.mazandnume.com/?PNID=V14315 و خبرآنلاین : http://www.khabaronline.ir/detail/251528/society/environment- http://www.khabaronline.ir/detail/253061/weblog/zamanidarmazari

3-     محمد عظیمی، http://www.mazandnume.com/cms/print.asp?PNID=14395          

4-     محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، سونامی سیل تاریخی بهشهر و مسئولیت حقوقی دولت، همان.

5-     محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، بهشهر، شهر ویرانه، خاک و آه( ویژه نامه سونامی سیل بهشهر)، همان.

6-     همان.

7-     زمانی درمزاری، محمد رضا ( فرهنگ)، اشرف البلاد ( بهشهر) در آینه تاریخ، گروه مطالعات بهشهرشناسی، تهران، 1387. برای اطلاع بیشتر ر.ک: زمانی درمزاری، محمد رضا ( فرهنگ)، اشرف البلاد ( بهشهر) در آینه تاریخ، سایت مازندنومه،11/11/1389 :  http://www.mazandnume.com/?PNID=V11760

8-     همان.

9-      محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، واکاوی مدیریت بحران در سیل تاریخی بهشهر در مازندران : http://www.khabaronline.ir/detail/253061/weblog/zamanidarmazari- محمد رضا زمانی درمزاری(فرهنگ)، مردم در گِل و مسئولان در گُل،سایت مازندنومه : http://www.mazandnume.com/?PNID=V14314-  

10- محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، سونامی سیل تاریخی بهشهر و مسئولیت حقوقی دولت، همان.

11- گزارش کانون دیده بان زمین : www.earthwatchers.org

12-   محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق محیط زیست ایران، موسسه حقوقی و بین المللی زمانی، 1391

13- گزارش دیده بان زمین، همان.

14- زمانی درمزاری، محمد رضا ( فرهنگ)، حقوق بین الملل محیط زیست و حقوق محیط زیست ایران، همان.

15- گزارش دیده بان زمین، همان.

16- محمد رضا زمانی درمزاری( فرهنگ)، سونامی سیل تاریخی بهشهر و مسئولیت حقوقی دولت، همان.

17-    همان.

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 317131

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 9
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • پیمان حاج محمودعطار IR ۱۶:۰۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۰
    12 0
    ازاین همه دلسوزی و پیگیری همکارگرامی جناب آقای زمانی برای پیگیری دردهای مردم ستمدیده بهشهری سپاسگذاریم. یزدان پاک به این وکیل فرهیخته سربلندی وبهروزی عنایت کند.
    • مصطفی ترک همدانی A1 ۱۵:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۶
      8 0
      توجه آقای وکیل ستودنی است. اما یک نکته ! زحمات ایشان در گردآوری و پژوهش اثرات این فجایع نباید تنها در قالب خبر منتشر شود، سازمان حفظ محیط زیست حتما و باید از زحمات ایشان بهره گیرد
  • شهروند A1 ۲۰:۳۴ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۱
    8 1
    چرا برخی از خواننده ها به جای توجه به پیام های مطالب و اهمیت موضوع، سعی در برداشت نادرست از آن و ایجاد حاشیه دارند.؟! ...
  • باران A1 ۲۱:۴۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۱
    7 0
    باران در راه است و سیل ویرانگر در راه و آدمیان در خواب و مسئولان در خواب....!!! نشود فاجعه سیل شمال، با دیگر تکرار....؟! که دادست این حقوقدان شمالی، هشدار....!!! نکند ؛ شود منزل مردم، مرگ گاه و خانه عمر، بی خواب و شهر و روستا، در غم و آه و فغان از سیل، ترسناک و کودکان، بی خواب و غلطان در آب.....!!!! پائیز است و زمستان نیز در راه و سیل های پیاپی در راه و مسئولان و مردم، هشدار، هشدار، هشدار و از خواب آرام و غیر مسئولانه، بیدار و بیدار و بیدار......!!!!!!!!!!!!!!!
  • بهشهری A1 ۰۶:۱۳ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۲
    7 0
    سیل مهرماه 91 بهشهر وحشتناک، ویرانگر و غیر قابل توصیف بود!!!.بسیاری از شهروندان بهشهری در این فاجعه، از بین رفته و خانه و کاشانه و سرمایه آنها طعمه گل و لای قرار گرفت و به کلی نابوده شد.! گناه آنان در این سیل ناشی از تخریب جنگل ها و منابع طبیعی چه بود و پاسخ مسئولان به این مدیریت غیر مسئولانه بر منابع طبیعی و محیط زیست و تعرض به حقوق مردم چیست...؟؟
  • بهشهری ها A1 ۰۶:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۲
    7 0
    در سال گذشته، مردم و سازمان های مردم نهاد و رسانه های مستقل و مدافع حقوق مردم، در سیل بهشهر بسیار زحمت کشیده و با هم اندیشی و هم دلی مثبت و سودمندانه خویش، مرهم دردهای فراگیر مردم سیل زده بهشهر و روستاهای اطراف بوده و تاکنون بوده اند.خبرآنلاین و همکاران محترم آن و نویسنده محترم ،با وجود سانسور شدید خبری دولتی و بی مهری های فراوان به اصحاب رسانه و بویسندگان-در این رابطه، سنگ تمام گذاشتند و به رسالت رسانه ای و حرفه ای خود، به نیکی و نکوئی عمل کرده اند. جا دارد مراتب تقدیر و سپاس خویش را از این سایت و همکاران محترم آن اعلام داریم. خداوند یارتان
  • شهروند شمالی A1 ۰۶:۲۷ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۲
    7 0
    خانم دکتر معصومه ابتکار و استاندار محترم مازندران، باران و سیل در این فصل در شمال در راه است...!؟ مردم، نگران و مضطرب و بیمناکند.! لطفا، دغدغه های این حقوقدان محترم و خبرآنلاین را درک کرده و دریابید و در جهت حفظ حقوق مردم و منطقه تلاش کنید...سیل در راه هست و مردم نیز چشم براه تحقق دولت تدبیر و امید در جهت پاسخگویی به مردم و مدیریت مسئولانه نسبت به حقوق آنها و حقوق محیط زیست منطقه ای خویش و جلوگیری از هرگونه تخریب و بهره برداری از جنگل های زیبای شمال و منطقه و پیشگیری از تکرار سیل های ویرانگر و فاجعه برانگیز بهشهر....!!!
  • طبعیت EU ۰۷:۱۵ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۲
    8 0
    روزگاری، نامم سبز و زیبا بود و نگاهم، به آسمان و طبیعت هموار. سوز درد تبر و اره و آه، امانم ربوده، به خدا...! تنم زخمی و جسمم خونین و نگاهم، زین پس اندوهگین است و شرمسار مردمی هستم که در سیلاب گرفتار شدند و پاسخ بی مهری و تخریب به طبیعت را به ناروا تاوان دادند...!!! من بی تقصیریم، سیل تاوان همان تخریب پیدا و پنهان من است که بی توجه به من و مردم، ادامه دارد و باران نیز در راه و سیل نیز میهمان ناخوانده آنهاست.!!! من را دریابید. من طبعیتم و سرمایه مردم و کودکان آتیه ام....نگذارید، شمال زیبا شود بیابان خدا...!!!!
  • حق جو EU ۱۴:۴۲ - ۱۳۹۲/۰۷/۲۲
    8 0
    با تشکر از خبرآنلاین و نویسنده محترم در تبیین هشدار و واقعیت مخاطره آمیز شمال کشور. البته این امر بیشتر وظیفه رسانه های محلی واستانی بوده است و خبرانلاین در این رابطه پیش قدم شده است. هزاران افرین و سپاس بر شما...