بهشتی​پور:حساسیت​ها درباره فردو به خاطر دورازدسترس بودن است/مخالفان مذاکره همسو با اسراییل نیستند

حسن بهشتی پور معتقد است که روحانی مساله نظرسنجی را مطرح کرده تا مشخص شود که بالاخره مردم موافق مذاکره​اند یا نه؟

سید صادق روحانی: هنوز مسایل مربوط به سفر رئیس جمهور و تیم دیپلماتیک ایران به نیویورک ادامه دارد. اتفاق بزرگ این سفر که همان گفت و گوی تلفنی روسای جمهور ایران و آمریکا و ملاقات وزرای خارجه دو کشور بود هنوز هم جای بحث و بررسی فراوان دارد. برای بررسی این مسایل به سراغ حسن بهشتی​پور کارشناس ارشد مسایل بین الملل رفتیم. وی در تفاوت سفر این دوره رئیس جمهوری ایران به نیویورک در مقایسه با دوره​های قبل گفت که در دوره​های قبل روسای جمهور اختیار مذاکره نداشتند اما این دوره آقای روحانی داشته است. از سوی دیگر وی درباره طرح شدن مساله نظرسنجی از سوی رئیس جمهور معتقد است که مخالفین برقراری رابطه می​گویند مردم مخالفند و این ادعای آن​ها با این نظرسنجی​ها مورد بررسی قرار می​گیرد.

مشروح این گفت و گو که در کافه خبر برگزار شد در ادامه می​آید:

سفر اخیر رئیس جمهوری ایران به نیویورک چه تفاوتی با دورههای گذشته داشت؟

این موضوع را باید از ابعاد مختلف بررسی کرد. یکی از مهمترین دلایل این تفاوت این بود که رئیس جمهور با اختیارات تام به نیویورک رفت . رئیس جمهور خود را موظف دانست که قبل از سفر به نیویورک خدمت رهبری برود و درباره اصول و مواردی که قرار است در این سفر بررسی شود، هماهنگی لازم را ایجاد کند. بعید می دانم آقای خاتمی هماهنگی لازم با رهبری را در آن دوران کرده باشد یا شاید هم هماهنگی کرده باشند اما رهبری اذن مذاکرات را به ایشان نداده بودند.

اما ارائه طرح گفتگوی تمدن ها که برای نخستین بار یک طرح ایران به اتفاق آراء در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید خودش نقطه عطف دیگری برای ایران شد .  ای کاش این طرح پیگیری می شد و رها نمی گشت.

در دوره​ای که آیت الله خامنه ای  در شهریور سال  به سازمان ملل 1366 رفته بودند ، دوره جنگ بود و این سفر یک نقطه عطف تاریخی بود که سخنرانی ایشان دو روزپس از صدور قطعنامه 598 انجام شد. در توجیه و تبیین دیدگاه ایران در باره این قطعنامه که برای نخستین بار تعیین متجاوز را پیش بینی کرده بود، بسیار موثر و تعیین کننده بود. من مطمئن  هستم که ایشان برای ارائه آن سخنرانی تاریخی؛با امام خمینی هماهنگ کرده بودند.

حسن بهشتی پور

 شهید رجایی هم در دورانی به سازمان ملل رفت که سفارت آمریکا در تهران تصرف شده بود و بیشترین خبرهای منفی درباره ایران منتشر می​شد. دنیا دلیل این حادثه بزرگ در ایران را درک نمی​کرد و نمی دانست چرا این دانشجویان  سفارت آمریکا را گرفتند. صدای اعتراض دانشجویان به مداخله گری آمریکا در ایران را که در تصرف سفارت در تهران جلوه گر شده بود ، توسط شهید رجایی به دنیا اعلام شد . البته سخنرانی شهید رجایی در شورای امنیت سازمان ملل انجام شد .  شهید رجایی رفته بود که قصه مظلومیت ایران را بازگو کند. هم در مورد جنگ و هم درباره مداخلاتی که آمریکا در ایران داشته است. شهید رجایی نیز برای سخنرانی خود در شورای امنیت  با امام خمینی هماهنگ کرده بود .

ارائه طرح گفتگوی تمدن ها که برای نخستین بار یک طرح ایران به اتفاق آراء در مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسید خودش نقطه عطف دیگری برای ایران شد . ای کاش این طرح پیگیری می شد و رها نمی گشت.

دومین  ویژگی​ دیدار آقای روحانی از سازمان ملل این واقعیت بود که ایشان توانست  مذاکراتی را بصورت مستقیم بین وزرای خارجه ایران و  آمریکا سازمان دهی کند . البته ایران یکبار در دوره آقای خاتمی در مورد افغانستان و دو مورد  هم در دوران آقای احمدی نژاد در باره عراق  و در چهارچوب گروه پنج به علاوه یک با آمریکا مذاکره کرده بود.

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ، سیاست​های کلان در سیاست خارجی و داخلی ، در حوزه اختیارات رهبری انقلاب  تعیین شده است بر این اساس برای  تعیین سیاست کلانی مانند مذاکره با آمریکا باید با ایشان هماهنگ شود .

آقای احمدی​نژاد پیش از این هم پیشنهاد مناظره با روسای جمهوری آمریکا در دوره بوش پسر و اوباما داده بود منتها ایشان یک ابتکار شخصی انجام داده بود و تا آنجایی که من اطلاع دارم هماهنگی های لازم را برای انجام چنین تصمیمی انجام نداده بود. طرف مقابل هم می​فهمید که آقای احمدی​نژاد فاقد اختیارات لازم برای تصمیم گیری راجع به موضوعی است که ​می ​خواهد درباره آن مذاکره یا مناظره بکند.

سومین  ویژگی  سفر آقای روحانی آن بود  که سعی کرده بود در عالی ترین سطح هماهنگی​ها را انجام دهد  و با یک پشتیبانی عمده از اصولگرایان و اصلاح طلبان به نیویورک رفت. یک وفاق ملی پشت آقای روحانی شکل گرفت.  البته یک تعداد اندکی هم بودند که مخالف این قضیه بودند . آنها نگران آینده روابط ایران آمریکا بودند که ممکن است آمریکا به ایران نارو بزند. یا آنکه از ایران تعهد های جدیدی بگیرند بدون آنکه تعهدات متقابلی را در مقابل ایران بپذیرند.

چهارمین ویژه گی سفر آقای روحانی آن بود که  طرف مقابل هم اراده لازم را داشت تا این سفر به نتیجه مثبت برسد. زیرا یک موقعی شما ابتکاری را طراحی و برنامه ریزی می کنید و ارائه می دهید ، ولی طرف مقابلتان  اینچنین اراده​ای ندارد و یا بدلیل مخالفت به کارشکنی اقدام می کند.

خوشبختانه با هوشیاری و تیزبینی که آقای روحانی و آقای ظریف و تیم دیپلماتیک ایران داشتند، موقعیت را خوب شناخته بودند که الآن زمان این هست و طرف مقابل استقبال خواهد کرد. آن هم از نوع نامه نگاری​ها و اعلام آمادگی​هایی که کرده بودند به دست آمد. البته ریسک هم داشت. امکان داشت که با وجودی که آن​ها اعلام کرده بودند در عمل اقدام خاصی انجام ندهند. این کارها سابقه هم داشته است. اما سیاستمداری که ریسک نکند موفق نخواهد بود زیرا به هر حال شما با هر کشوری که تعامل داشته باشید نمی توانید صد درد صد مطمئن باشید آن کشور به شما پشت نخواهد کرد.

دیپلماسی بلد بودن و مدیریت کردن و اینکه چگونه از فن دیپلماسی استفاده کنیم و تهدید را به فرصت تبدیل کنید و چگونه فرصت را خراب نکردن، این​ها لازمه کار است.

پنجمین ویژگی​ این سفر بی سابقه بودن حوادثی بود که در جریان آن اتفاق افتاد .  ما در ارزش​های خبری چیزی داریم به نام «استثنا». 34 سال دو کشور با هم قهر بودند و اختلافات جدی داشتند. حالا به هردلیلی در سطح وزرای خارجه آمده​اند و با هم مذاکره کرده​اند و در مورد مسئله هسته​ای با هم گفت و گو کرده اند. از آنجایی که این موضوع بی سابقه بوده است خود به خود ارزش خبری آن را بالا برده است. اگر در دوره آقای خاتمی هم این کار انجام شده بود انعکاس بالایی داشت. در دوره آقای خاتمی هم خانم آلبرایت خیلی تلاش کرد که با آقای خرازی دیدار کند. در یک فیلم مستند که به مسئله ایران و غرب پرداخته بود، نشان داد که خانم آلبرایت نشست پشت میز و انتظار داشت که آقای خرازی بیایند و درباره مسئله افغانستان گفت وگو کنند. بعد می​بینند که آقای خرازی نمی​آیند و می​پرسند که چه کسی آمده است. می​گویند آقای ظریف که آن موقع معاون وزیر امور خارجه بودند. آلبرایت تعجب می​کند چون انتظار داشت که با آقای خرازی سر یک میز بنشیند. در آن دوران این اجازه داده نشده بود. اگر اجازه داده بودند چه بسا در آن دوران خیلی از مسایل حل و فصل شده بود. این اجازه داشتن هم کفایت نمی​کند. دیپلماسی بلد بودن و مدیریت کردن و اینکه چگونه از فن دیپلماسی استفاده کنیم و تهدید را به فرصت تبدیل کنید و چگونه فرصت را خراب نکردن، این​ها لازمه کار است. این نیست که در دوره​های قبلی تنها اذن نداشته اند. علاوه بر اذن یک مدیریتی هم می​خواهد، شرایط زمانی و مکانی هم می خواهد و آمادگی طرف مقابل را هم می​خواهد. البته در دوره کلینتون هم آقای کوفی عنان خیلی تلاش کرد که در راهرو سازمان ملل روسای جمهور ایران و آمریکا یک برخوردی داشته باشند و طوری زمان سخنرانی را تنظیم کرده بود که این دو با هم تلاقی کنند ولی این کار انجام نشد. اما در جریان سفر آقای روحانی مذاکرات تلفنی خواسته یا ناخواسته پیش آمد که مثل بمب خبری عمل کرد و  این اتفاق بی سابقه، یک بازتاب وسیع خبری داشت . البته  در رسانه ها هم هر کسی از ظن خود شد یار آن. یعنی هرکسی به فراخور گرایش​هایش رسانه​ای​اش سعی کرد آنرا به دلخواه خود بازتاب دهد. آنها نمی توانستند  اصل خبر را بازتاب ندهند . چراکه چند ارزش خبری را باهم داشت هم دربرگیری داشت، هم استثنا بود، هم جدید بود ، لذا همه شبکه های خبری به فراخور کار خود این خبر را پوشش دادند.

آیا در دوره آقای احمدینژاد هم اختیار نبود و یا اینکه از طرف مقابل اعتماد نبود؟

من بعید می​دانم که آقای احمدی​نژاد هماهنگ کرده باشند. دو مشکل بوده است. اولا اذن رهبری برای این اتفاق نبوده است و یا اینکه خود آقای احمدی​نژاد در دوره​های اول تمایلی به مذاکره نداشته​اند و در دور دوم این تمایل را بیشتر نشان می​دادند. در دوره​ای که آقای احمدی​نژاد تمایل بیشتری نشان می​داد، طرف مقابل آمادگی این را نداشت. یا گمان می​کردند که ایشان اختیارات تام ندارند که واقعیت هم همین بود و ثانیا فضا را مناسب نمی​دیدند که این اتقاق بیافتد. بالاخره آقای احمدی​نژاد مواضع تندی علیه غرب داشتند. مواضع رئیس جمهور خیلی مهم است. مواضعی که آقای روحانی دارد ، مواضع اعتدال است و ایشان اهل تعامل و گفت و گو هستند. حتی اگر آقای روحانی به نتیجه نرسد، به نظر من شکستی  برای ایشان نیست چراکه فضا را مناسب کرده​اند. امید را در کشور ایجاد کرده​اند. ولو اینکه به نتیجه نرسند، این برای ایشان شکست نیست، بلکه در واقع موفق نشده​اند. شکست آن موقعی است که شما می​آیید فضای مثبت را به دلیل موضع گیری های تند خود خراب می​کنید. یعنی می آیید نه تنها فرصتی برای تامین منافع ملی  ایجاد نمی​کنید بلکه فرصت موجود را هم خراب می​کنید و آن را به تهدید تبدیل می​کنید. در زمان آقای احمدی​نژاد آن طرف مقابل هم فضا را مناسب نمی​دید. به دلیل اینکه ایشان اختیار تام نداشتند علاوه برآن  رویکرد آقای احمدی​نژاد این اجازه را برای گفت و گو نمی​داد.

حسن بهشتی پور

آقای روحانی گفتند که درباره گفت و گو با آمریکا اختیار تام داشتهاند. صحبتهای اخیر رهبر معظم انقلاب با وجود اینکه دربردارنده حمایت مجدد از آقای روحانی و مواضع ایشان بود حاکی از این بود که در برخی موارد رهبری از عملکرد ایشان رضایت کامل را ندارند. این چه معنایی دارد؟ آیا دیگر آقای روحانی آن اختیار تام را ندارند؟

اولا اگر رهبری صلاح​ می​دانستند خودشان این موضوع را باز می​کردند ولی من به عنوان یک تحلیلگر سیاسی تنها برداشت خود را از فرمایشات ایشان بازگو می​کنم. ایشان در حقیقت دارند عملکرد تیم ایرانی را ارزیابی می​کنند. ایشان اختیار تام دادند که بروند و مذاکره کنند ولی بعدا حق دارند که عملکرد این فرد را ارزیابی کنند که در کجاها درست عمل کرده اند و در کجاها اشتباه کرده اند. این را باید در مذاکرات خصوصی خودشان با آقای روحانی بررسی کنند. اما رهبری بارها تاکید می​کنند که ما به دولت خودمان اعتماد داریم و بهتر است که رسانه​های ما به این بخش بیشتر توجه کنند. ایشان می​فرمایند ما به دولت خودمان اعتماد داریم ولی به طرف مقابلمان اعتماد نداریم. عملکرد سابق دولت آمریکا نشان می​دهد که قرارهایش را زیر پا می​گذارد و اساسا از موضع بالا و با نخوت برخورد می​کنند. آمریکایی​ها همیشه از موضع بالا برخورد می​کنند و فکر می​کنند هنوز زمان شاه است. نه فقط درباره ایران، بلکه در ارتباط با خیلی کشورها این چنین است. از آنجایی که خود را ابر قدرت می​بینند مردمشان هم فکر می​کنند که غیر از این 50 تا ایالت کشور دیگری در دنیا وجود ندارد. یکی از مسایلی که در طول 34 سال گذشته ایران در قبال آمریکا با آن در گیر بوده است، اثبات هویت خودش و استقلال خواهی​اش است. یکی از دلایل رودرویی ایران و آمریکا همین مستقل بودن ایران و این خواسته که می​خواهد مانند یک کشور برابر با او برخورد شود است. نه کشوری که به او دیکته کنند که چکار بکند یا نکند. یکی از فلسفه های وجودی انقلاب اسلامی این اصل مهم استقلال طلبی و مخالفت با سلطه خارجی بر سرنوشت ملت ایران است.

اینکه کدام بخش سفر آقای روحانی مورد انتقاد رهبری قرار گرفته است برای من دقیقا معلوم نیست چراکه کلیت این سفر را ایشان تایید می​کنند و می​گویند از دیپلماسی خوب دولت حمایت می​کنیم اما در بعضی موارد هم اشکال می​بینیم.

 اینکه ایشان در رابطه با آمریکا می​گویند که ما نمی توانیم به قول و قرارهایشان و وعده و وعیدهایشان اعتماد کنیم به واسطه سابقه​ای است که آمریکا داشته است. در برخوردهایشان هم آمریکایی​ها همیشه از موضع بالا بوده​اند. عادت کرده​اند که وقتی با رهبران کشورها صحبت می​کنند از موضع بالا باشد و دستور بدهند و دیگران اجرا کنند. البته بعد از 11 سپتامبر کمی این مسئله تضعیف شده است، اما هنوز از موضع بالا صحبت می​کنند. ایران نسبت به این موضوع اعتراض داشته است. اینکه رسانه های آمریکا می نویسند رد درخواست مذاکره اوباما از سوی اقای روحانی تحقیر آمریکا و شخص اوباما است این بواسطه آن است که آنها هرگز چنین تجربه ای نداشتند یا اگر بخواهم دقیق تر صحبت کنم کمتر چنین تجربه ای داشتند که به عنوان یک کشور که داعیه ابر قدرتی دارد از رئیس جمهور یک کشور در حال توسعه بخواهند با آنها ملاقات کند ، طرف نپذیرد . از نظر آنها دلیلش زیاد اهمیت ندارد ، اینکه درخواست آنها رد شده است ، برای آنها که خود را قبله عالم می دانند ، سنگین و تحقیر آمیز جلوه می کند.  اینکه کدام بخش سفر آقای روحانی مورد انتقاد رهبری قرار گرفته است برای من دقیقا معلوم نیست چراکه کلیت این سفر را ایشان تایید می​کنند و می​گویند از دیپلماسی خوب دولت حمایت می​کنیم اما در بعضی موارد هم اشکال می​بینیم. این اشکالات شاید مربوط به مذاکره تلفنی آقای روحانی بوده که از قبل برای آن برنامه ریزی نشده است . شاید انتظار این بوده که برای برقراری چنین تماسی باید ما به ازای کافی فراهم می شد.

فرمانده سپاه هم چند روز پیش در مصاحبهای اعلام کردند که گفت و گوی تلفنی ضرورتی نداشت. ممکن است که آن بخش باشد؟

ایشان این تعبیر را داشت که این یک اشتباه تاکتیکی بوده است. به نظر من، شما باید از ایشان بپرسید که باز کنند که این اشتباه تاکتیکی چه بوده است. آیا اصل تلفن را اشتباه تاکتیکی می​دانند یا متن  گفتگو تلفنی را دارای اشکال می بینند؟ آقای روحانی هم که گفته​اند که دولت انتقاد پذیر است. این حرف هم حرف خوبی است. دولت باید یک زبان داشته باشد و دو گوش. یعنی دوبرابر آنچه که می​گوید گوش بدهد. فبشر عبادی الذین یستمعون القول و یتبعون احسنه. همه باید پیام این آیه شریفه  را آویزه گوشمان قرار بدهیم. دولت آقای روحانی هم حتما همینطور است. هر کسی که مسئولیت قبول می​کند باید وسعت نظر و سعه صدر داشته باشد. اگر انتقادها صحیح بود بپذیرد و اگر نبود نپذیرد.  اما بایدحتما گوش شنوا و چشم با بصیرت داشته باشد . دولت با اجازه دادن و تشویق مخالفان برای آنکه حرف​های خود را بزنند درواقع به خودش و به مردم خدمت کرده است. برخورد خشن و تند کردن با انتقادها درب انتقاد را می بندد و اولین کسی که ضرر می کند خود دولت است. باید انتقاد باشد ولو اینکه اشتباه باشد. باید ببینیم که فردی مانند آقای جعفری با این همه تجربه  از چه جنبه​ای این موضوع را  مطرح می کند. حتما ایشان هم به منافع ملی توجه دارند. باید ببینیم که ایشان از چه منظری این را اشتباه تاکتیکی می​داند. منتهی شاید اینگونه مباحث در ابتدا بصورت خصوصی مطرح شود اثر بهتری داشته باشد. ضمن آنکه دشمنان هم نمی توانند شائبه اختلافات را مطرح سازند و یا بر مداخله نظامیان در امور سیاسی دامن بزنند. البته اگر احیانا مورد توجه قرار نگرفت آن وقت  علنی  شدن آن  توجیه بیشتری پیدا می کند .

هم در ایران و هم در آمریکا بخشی از نیروها متمایل به بر قراری رابطه هستند و بخشی هم سعی میکنند که از این رابطه اجتناب بشود. نمونهاش را در استقبالی که از آقای روحانی در فرودگاه شد دیدیم که فردی هم لنگه کفش پرتاب کرد. شما به عنوان یک کارشناس آینده رابطه با آمریکا را با توجه به این موانع چگونه میبینید؟

این یک خیز شجاعانه در سیاست خارجی  بود که آقای روحانی و دولتش به ویژه آقای ظریف برداشته​اند. حالا این خیز اگر با واقع بینی و حرکت متقابل طرف مقابل که آمریکاست مواجه بشود خود به خود تداوم پیدا خواهد کرد. اگر طرف آمریکایی این نرمش قهرمانانه را درست بفهمد و این تمایل را حمل بر ضعف ایران نداند، می​توان به آینده امیدوار بود. این چیزی بود که  نتانیاهو می​خواست القاء کند. نتانیاهو دشمن اصلی عادی سازی روابط ایران و آمریکاست و با تمام امکاناتش سعی می کند که این  اتفاق نیافتد. او دست روی این می​گذارد که اگر ایران آمده است که مذاکره کند به خاطر آن تحریم​هاست و به این خاطر است که در موضع ضعف است. این برداشت غلط دائما در رسانه های گروهی آمریکا و اروپا به مردم القاء می​شود. اگر آمریکایی​ها این برداشت غلط را باور کنند این آغاز انحراف از مذاکرات است. این یعنی این که از پیش مذاکرات شکست خورده است. این القای غلط و این فکر غلط باید کنار گذاشته بشود. آن​ها باید این نرمش قهرمانانه را باید به حساب این بگذارند که ایران برای تثبیت حق غنی سازی اورانیوم در خاک خود ، مایل به تعامل با دنیاست. ایران مایل است که وقتی حقش به رسمیت شناخته شود نظارت های بیشتری را در چهارچوب تعهدات بین المللی  و معاهده ان پی تی بپذیرد.  ایران هیچ ترس و واهمه ای از نظارت​های بین المللی ندارد. چراکه اساسا قصد ندارد که بمب هسته​ای بسازد. همچنانکه تاکنون بیش از چهار هزار نفر ساعت بازرسی نمایندگان آژانس را در مورد تاسیسات هسته ای خود پذیرفته است.

حسن بهشتی پور

شما ببینید فردی مانند وزیر خارجه فرانسه از بی اطلاعی یا کم اطلاعی مردم استفاده می کند و می گوید سایت فوردو از نظر توان هسته ای بیش از یک سایت عادی است و ایران این سایت را برای استفاده نظامی طراحی کرده است . خب شما وقتی گزارش های آقای آمانو مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هسته ای را می خوانید این گزارش ها در روی سایت آژانس برای عموم قابل دسترسی است علی رغم آنکه باید محرمانه باشد ، در این گزارش ها به صراحت تعداد دقیق سانتریفیوژهای فردو را که کمتر از سه هزار است ذکر می کند و به صراحت می گوید این سایت ظرفیت حداکثری اش همین سه هزار تا است . خوب چرا وزیر خارجه فرانسه چنین دروغ آشکاری را می گوید . آیا او گزارش های متعدد آمانو در باره فوردو را نخوانده است ؟ همچنین آیا آقای جان کری وزیر خارجه آمریکا  نمی داند فردو زیر نظر آژانس است و گزارش های آمانو بدون بازدید از این سایت امکان تهیه شدن نداشت ، پس چرا جان کری ادعا می کند این سایت زیر نظر آژانس نیست و ایران ساخت آنرا پنهان کرده بود. ایشان نمی​داند ایران باید شش ماه قبل از افتتاح فردو به آژانس اطلاع می داد . در صورتی که یکسال زودتر اطلاع داده است. یا وقتی نتانیاهو ادعا می کند ایران رآکتورآب سنگین اراک را برای چه می​خواهد ، واقعا او نمی داند نیروگاه اراک جایگزین نیروگاه تهران می شود که بعد از پنج دهه کم کم باید بازنشسته شود؟ آژانس هم از این موضوع کاملا اطلاع دارد. نیروگاه اراک از آب سنگین استفاده می کند تا برای تولید داروهای ضد سرطانی وسایر موارد پزشکی، محتاج فرایند غنی سازی اورانیوم نباشد. وقتی این نیروگاه در سالهای آتی بخواهد رسما افتتاح شود شش ماه قبل از آن تحت نظارت آژانس قرارمی گیرد . در نیروگاهی که زیر نظر آژانس باشد چه اقدام نظامی می توان انجام داد؟

واقعیت آن است که آنها نگران فردو هستند بخاطر آنکه در جایی قرار دارد که جنگنده های آنها تقریبا نمی توانند به آنجا دسترسی پیدا کنند. وگرنه سایت نطنز که ظرفیت استقرار پنجاه هزار سانتریفیوژ را دارد باید بیش از سه هزار سانتریفیوژهای فردو، آنها را نگران کند. اینها همه بهانه است تا افکار عمومی مردم جهان را از دانش هسته ای ایران بترسانند .

در مورد راکتور آب سنگین اراک هم چون آنها می دانند دستیابی ایران به فناوری تولید رادیو ایزوتوپها بدون آنکه نیازی به غنی سازی اورانیوم داشته باشد، گام مهمی در جهت خودکفایی ایران در دستیابی به دانش هسته ای صلح آمیز است اینگونه تبلیغ می کنند که ایران قصد دارد فرایند تولید بمب را در ایران سرعت ببخشد. اما آنها نظارت های آژانس و گزارش های آمانو را که در آخرین مورد آن اعلام می کند ایران گفته زودتر از سال 2014 راکتور آب سنگین اراک آماده نمی شود ، نادیده می گیرند و تنها بر بازدید آژانس از این نیروگاه قبل از زمان قانونی تاکید دارند.

واقعیت آن است که آنها نگران فردو هستند بخاطر آنکه در جایی قرار دارد که جنگنده های آنها تقریبا نمی توانند به آنجا دسترسی پیدا کنند. وگرنه سایت نطنز که ظرفیت استقرار پنجاه هزار سانتریفیوژ را دارد باید بیش از سه هزار سانتریفیوژهای فردو، آنها را نگران کند.

از نگاه  ایران باید حق غنی سازی اورانیوم در خاک ایران به رسمیت شناخته شود انتظاری که در ماده چهارم پیمان ان پی تی برای همه کشورهای عضو آژانس که متعهد به اجرای آن پیمان باشند، به رسمیت شناخته شده است زیرا بر حق برخورداری از انرژی هسته ای برای همه کشورها تاکید دارد و اصولا انرژی هسته ای بدون برخورداری از حق غنی سازی ناقص است. بویژه برای کشورهایی نظیر ایران که غرب با همه امکاناتش مانع انتقال این دانش سطح بالا به این کشورها شده و می شود.

بنابرایناگر در چهارچوب به رسمیت شناختن حق غنی سازی اورانیوم در چهارچوب مقررات بین المللی و تحت نظارت کامل آژانس ، با ایران تعامل کنند،مذاکرات خیلی خوب پیش می​رود. و بعید می دانم مشکلی پیش بیاید.

در داخل ایران البته هم برخی هستند که مخالف هر گونه مذاکره ای با آمریکا هستند. البته بعضی ها سعی دارند مخالفان روند کنونی را با اسرائیلی ها همسو بدانند تا جلوی مخالفت ها را بگیرند .  این به نظر من  از انصاف بدور است و با واقعیت منطبق نیست  زیرا آنهای که در داخل  کشور با روند در پیش گرفته شده مخالفت می​کنند، انگیزه دیگری دارند.

یک بخش آن​ها این مسئله را از منظر ملی می​بینند. یعنی معتقدند در شرایطی که آمریکا با زبان تحریم با ایران صحبت می کند و هنوز حاضر نشده بخشی از تحریم ها را برای اعتماد سازی لغو کند ، نباید با آنها وارد مذاکره مستقیم شد .

عده دیگری از مخالفان  از این می​ترسند که آمریکا نارو بزند و با لبخند ما را فریب بدهد. این عده از موضع دلسوزانه هشدار می​دهند و در باره عواقب خوش بینی به حکومت های سلطه جو مانند آمریکا هشدار می دهند . اینها به هیچ وجه هم موضع اسرائیل نیستند که هدف اصلی آن نابودی حکومت ایران و بازگشت به دوران سلطه قبلی هستند.

البته گروه سومی هم هستند که  همیشه منفی​بین هستند و اصل را بر این می​گذارند که آمریکا دارد خلاف می​کند مگر اینکه عکس آن ثابت بشود. دراین مورد جای بحثی نیست که با این روش هیچ زمان نمی شود گره های موجود را باز کرد.

حس من این است که این​ها در جامعه ما در اقلیت هستند. من آماری ندارم اما فکر می​کنم که اکثریت جامعه از حرکتی که آقای روحانی انجام داده است استقبال می​کند و شاد می​شوند. شاد شدن این​ها هم از خوش خیالی نیست. اینکه برخی می​گویند این ذوق زدگی است ، به واقع جامعه ذوق​زده نشده است. جامعه امروز ایران اینگونه تصور نمی​کند که همه چیز با یک لبخند حل و فصل می شود. جامعه از اینکه یک فرصت جدید به وجود آمده است، خشنود است لبخند می​زند و شاد است. این ذوق​زدگی واهی نیست. من فکر می کنم اگر همین روند متوقف شود و اکثریت مردم ببینید بازهم آمریکا قصد زور گویی به ملت را دارد به مقاومت خود ادامه می دهند.  همین مردمی که امروز به خاطر اینکه راهی برای تغییر پیدا شده است، شاد هستند، اگر یک روزی به آن​ها ثابت شود که آمریکا زور می​گوید و از موضع تحریم صحبت می​کند و نه تکریم، مطمئن هستم که همین آدم​ها جلوی آمریکا می​ایستند. ما دچار افراط و تفریط نشویم. آن کسانی که دلسوزانه تذکر می​دهند را اسراییلی ندانیم و این کسانی که شاد هستند را ذوق​زده ننامیم. آنها را واداده در برابر دشمن ندانیم.

اینکه برآیند این حرکت به کدام سمت می​رود بستگی دارد به اینکه در مذاکرات 23 و 24 خرداد آمریکایی​ها در مذاکرات به این فرمولی که خودشان گفته​اند پایبند باشند. اینکه حق غنی​سازی اورانیوم را بپذیرند اما نظارت​های بین المللی را افزایش بدهند .

در آمریکا وضعیت چطور است؟دیدیم که بعد از سفر آقای روحانی، نتانیاهو به آمریکا رفت. حتی برخی عنوان میکنند که این تعطیلیهای دولت آمریکا به خاطر لابی صهیونیستها در میان جمهوریخواهان کنگره بوده که میخواهند به اوباما فشار وارد کنند.

واقعیت این است که لابی اسراییل در کنگره آمریکا نفوذ دارد. وقتی می​گوییم کنگره منظورمان هم سنا و هم مجلس نمایندگان است. این اختلاف بین دولت آمریکا و جمهوریخواهان از مدت​ها قبل است و ربطی به اسراییل ندارد. اما در شرایطی که نتانیاهو به آنجا رفته است و بر موضع ایالات متحده  فشار آورده است، حرف اوباما را باید درک کرد. رهبری  هم فرمودند که آمریکا از دنیا باج می​گیرد و به صهیونیست​ها باج می​دهد. این یک واقعیت است. یعنی اوباما برای خوشایند نتانیاهوست که این حرف را تکرار می​کند که گزینه نظامی روی میز است. همه می​دانند که این حرف را برای این می​زند که لابی اسراییل در کنگره را از یک طرف آرام کند و از طرف دیگر به نتانیاهو اطمینان می​دهد که نیازی نیست که اینقدر تقلا کنی و بر سر خود بزنی. در واقع دلداری می​دهد. شما می​بینید که صحبت​های وندی شرمن، معاون وزیر خارجه آمریکا در کنگره این کشور، با سخنان جان کری در مصاحبه با شبکه سی بی اس بسیار تفاوت دارد. شرمن تاکید می​کند که هیچ​یک از مقامات کاخ سفید حق غنی سازی اورانیوم توسط ایران را به رسمیت نمی​شناسند. این یعنی اینکه مذاکرات را از پیش شکست خورده اعلام می​کند. اساسا ایران درباره غنی سازی مذاکره نمی​کند و موضوع مذاکرات ایران نیست. در مورد اینکه غنی سازی چند درصد باشد به شرطی که اصل غنی سازی را بپذیزند مذاکره می​کند. ولی اگر نخواهند غنی سازی را بپذیرند جای مذاکره نیست. ولی جان کری بعد از سخنان شرمن می آید و اعلام می​کند که ما همچنان گزینه دیپلماسی با ایران را دنبال می​کنیم. یعنی نشان می​دهد که شرمن این سخنان را درکنگره زده که رای موافق آن لابی صهیونیستی را در کنگره بدست بیاورد. شما می​بینید که همین کنگره دوباره موضوع تحریم​ها را عقب می​اندازد، یا تصویب لایحه تشدید تحریم​ها را نگه می​دارند.

این تعویق افتادن تحریمها به خاطر این تعطیلی دولت آمریکا نبوده است؟

نه صراحتا اعلام کردند که می​خواهیم ببینیم نتیجه مذاکرات  مهرماه چه می​شود.

الآن توپ در زمین کیست؟ آیا تحریمها باعث نشده که ما پشت میز مذاکره بنشینیم؟

به هیچ وجه. این چیزی است که اسراییلی​ها تبلیغ می​کنند. تحریم​ها یک موضوع ماست، حق غنی سازی یک موضوع دیگر ماست. ما 10 سال است که برای این حق غنی سازی تلاش می​کنیم. ما از اول پشت میز مذاکرات بودیم. این چیز جدیدی نیست. چه در دوره​ای که با گروه 3 کشور اروپایی مذاکراه می​کردیم ، چه گروه 5+1. ایران دارد مذاکره می​کند. گیر ایران بر سر غنی​سازی بوده است نه تحریم​ها. اگر غنی​سازی اورانیوم را به رسمیت بشناسند خیلی از مشکل​ها در مذاکرات حل می​شود.خود آمریکایی​ها  می دانند دوره آنکه می گفتند غنی سازی در ایران باید متوقف شود به پایان رسیده است آنها در آلماتی خواهان تعلیق غنی سازی 20 در صد بودند و نه کل غنی سازی. تازه دوره شش ماهه را هم برای اعتماد سازی بیشتر مطرح کردند زیرا اعتراض ایران همیشه این بوده است که معلوم نیست این درخواست تا چه زمانی می خواهد ادامه یابد .

آقای بهشتی پور به نظر میرسد در ایران برخی موضوعات نادیده گرفته میشود. بالاخره آمریکا قدرت اول اقتصادی دنیاست، آمریکا بزرگترین ارتش جهان را دارد و در همه جای دنیا نیرو دارد. اینکه میگویید از موضع بالا صحبت میکند خوب یک ابرقدرت است. خیلیها پس از مذاکرات نیویورک در رسانههای آمریکایی مطرح کردند که ایران ما را تحقیر کرد. چند روز پیش مشاور آقای روحانی در مصاحبه تلویزیونی گفت که باید آمریکا درک بشود. این درک شدن به چه معناست؟

پسندیده​ترین و مناسب​ترین تعبیرات را آقای روحانی داشتند و هیچگونه تحقیری برای آن​ها نبود. اما چرا می​گویند تحقیر؟ همانطور که گفتم ، برای​ اینکه آمریکایی​ها سال​هاست که عادت کرده​اند که امر و نهی کنند و دیگران بگویند چشم. حالا که می​بینند وقتی با یک نفر درخواست ملاقات می​کنند و او رد می​کند فکر می​کنند که تحقیر است. در ادبیات ایران این تحقیر نیست بلکه رد کردن یک دعوت است به دلیل اینکه شرایطش موجود نیست. در شرایط مناسب این دعوت پذیرفته هم می​شد. خیلی رسانه​های آمریکایی این را دامن می زنند که آمریکا تحقیر شده است. صهیونیست​ها در این رسانه ها تاثیر دارند. آن​ها می​گویند تحقیر چونکه این روحیه آمریکایی هاست.

اما به چالش کشیدن ابر قدرتی آمریکا مساله دیگری است. یک موقعی شما ابرقدرتی یک کشور را به چالش می​کشید که خلاف  عقل و منطق آدم است. ابرقدرتی آمریکا را نباید به چالش بکشیم. اما آنچیزی که ما به چالش می​کشیم اعمال قدرت یک ابرقدرت در مسیر ضایع کردن  حقوق مردم است.

حسن بهشتی پور

دردنیای امروز مناسبات بین کشورها بر اساس قدرت شکل می گیرد . معادلات روابط بین الملل بر اساس عدالت نیست. ما می​خواهیم که عدالت باشد اما حقیقت این است که بر اساس عدالت نیست ، بر اساس قدرت است. هر کس که قدرتش بیشتر باشد، نفوذش بیشتر است.  قدرت هم مولفه های مختلف دارد و فقط نظامی نیست. قدرت اقتصادی و سهم شما در تجارت جهانی بسیار مهم است. دیگر این نظریه مشهور  مائو رهبر انقلاب چین که می گفت  قدرت از لوله تفنگ بیرون می آید ، دیگر منسوخ شده است. در قرن 21 قدرت از مولفه های مختلف تولید می​شود که در آن علم، اقتصاد، تجارت و مسایل نظامی سهم عمده ای دارند.

آن چیزی که به چالش کشیده می​شود این است که آمریکا دیگر حق ندارد به دلیل آنکه قدرت اول جهان دربسیاری از زمینه ها است ،اراده خود را برای تامین منافع یکطرفه اش  به سایر کشورها تحمیل کند. آمریکا حق دارد از منافع خود دفاع کند، آمریکا حق دارد که از دستاوردهایش دفاع کند، اما حق ندارد که حاکمیت ملت​ها را نادیده بگیرد. آمریکا حق ندارد به اسم دفاع از حقوق بشر در امور داخلی کشورها دخالت کند. آمریکا می​گوید امنیت من در خلیج فارس مورد تهدید قرار گرفته و من ضامن امنیت در خلیج فارس هستم.  وقتی کشوری از این موضع حرف می​زند سایر کشورها این حق را برای خود قائل می شوند که این دیدگاه استکباری را  به چالش بکشند. البته هزینه آنرا هم می پردازند که هزینه آن هم کم نیست. اما هرچه باشد در برابر از دست دادن آزادی و استقلال یک کشور زیاد نیست.

بعضی کشورها استقلال و آزادی خواهی و سلطه جویی را اموری نسبی می دانند و بنابراین  با این موضع استکباری  آمریکا تعارضی ندارند و با هم کار می​کنند. مانند ژاپن یا کره جنوبی . اما یک کشوری مانند روسیه با این مساله مشکل دارد به همین دلیل  در مقابل استقرار سامانه موشکی آمریکا در رومانی و راداری آن در ترکیه می ایستد.

خلاصه آنکه کسی ابرقدرتی آمریکا را به چالش نمی کشد ، بلکه اَعمال استکباری و سلطه جویی آنرا به چالش می کشد زیرا این یک موضوعی است که با هویت ، استقلال و آزادی کشور در تعارض است. این یک شعار نیست این یک موضوع ارزشی است که در بین اکثریت  ایرانی ها نهادینه شده است. به همین دلیل اکثر ایرانی ها خصلت ضد سلطه بیگانه دارند. این سلطه از سوی هر قدرتی که باشد فرقی ندارد. این واقعیتی است که باید از سوی غربی ها درک شود.

یک موقعی شما ابرقدرتی یک کشور را به چالش می​کشید که خلاف عقل و منطق آدم است. ابرقدرتی آمریکا را نباید به چالش بکشیم. اما آنچیزی که ما به چالش می​کشیم اعمال قدرت یک ابرقدرت در مسیر ضایع کردن حقوق مردم است.

ما باید خود را در سیاست خارجی از کلیشه​ها دور کنیم. یکی از آن کلیشه​ها این است که ما در سیاست خارجی ، انتظار داریم که کشورها به خاطر منافع ما از منافع خودشان بگذرند. کدام کشوری حاضر است این کار را بکند؟ یعنی اساسا در روابط خارجی زمانی همکاری شکل می​گیرد که دو طرف منافع مشترک برای هم ایجاد کرده باشند. و الا قرار نیست برای اینکه مامثلا با پاکستان همکاری داشته باشیم از منافع خودمان بگذریم و یا آن​ها از منافع خودشان بگذرند. دوکشور منافع مشترک تعریف می​کنند و بر اساس آن منافع مشترک همکاری می کنند. این منافع مشترک زمانی شکل می گیرد که شما از بخشی از منافع خود بگذری و آن​ها نیز  از بخشی از منافعشان بگذرند و به یک نقطه تعادل برسیم. نمی شود که دو طرف حرف خود را بزنند و در نهایت هم  انتظار همکاری داشته باشند.

در همینجا هم باید توجه بدهم در باره اعتماد به سایر کشورها نیز این موضوع امری نسبی است . یعنی نه به امریکا و نه به هیچ کشور دیگر نمی شود بصورت مطلق اعتماد کرد. برای ایجاد اعتماد متقابل باید قبل از هر چیز به سوابق عملکرد ها توجه کرد باید پدیده ها را بصورت روند تحولات دید نمی شود با یک حرکت مقطعی کل تحولات گذشته در روابط دو کشور را نادیده گرفت . اگر بخواهیم ساده اندیش نباشیم باید به حرفها و اعمال امروز و دیروز بصورت جامع نگریست . صد البته که اگر بخواهیم تحولی ایجاد کنیم باید درصدی از ریسک را هم بپذیریم . توکل به خدا ، برنامه ریزی دقیق و آینده نگری در قالب سناریوهای مختلف می تواند برای خلق فرصت های جدید در عرصه سیاست خارجی راهگشا و گره گشا باشد. اما همه می دانند بسیاری از مشکلات موجود ربطی به ساحت سیاست خارجی ندارد بلکه به مشکلات ساختاری و بی مدیریتی های گذشته مربوط است که بصورت هم زمان باید به بهبود و اصلاح آنها نیز توجه شود زیرا نظریه پردازان سیاست خارجی گفته اند سیاست خارجی هر کشور تداوم سیاست داخلی آن کشور است.

آیا لازم نیست ما ایرانی ها هم موقعیت آنها را درک کنیم ؟

یک موقع است که ما درک نمی​کنیم ، یک موقعی هم هست که ما انکار می​کنیم. ما بیش از اینکه مشکل در درک داشته باشیم ، در انکار کردن داریم. خیلی​ها نمی​خواهند این واقعیت را بپذیرند. یک عده​ای این را درک نمی​کنند به این علت که اطلاع غلط دریافت می​کنند. می​گویند آمریکا در سراشیبی سقوط است،در حال نابود شدن است و ضعف​های اقتصادی را برجسته می​کنند و فکر می​کنند آمریکا ظرف چند سال آینده نیست و نابود می شود. یک عده هم می​فهمند که آمریکا یک ابر قدرت است و استانداردهای بالایی را هم در تولید علم، اقتصاد و تجارت دارد اما با معضلات مهمی مانند بدهی وحشتناک خارجی روبروست. یا باپدیده  توزیع ناعادلانه در آمد و شکاف وحشتناک طبقاتی که روز به روز افزایش پیدا می​کند، دست و پنجه نرم می کنند.  یک عده​ای هم وقتی در برابر رابطه با آمریکا قرار می​گیرند از در انکار وارد می شوند. می​خواهند خیلی از مسایل را منکر بشوند. عده​ای هم اینگونه فکر می​کنند که آمریکا هرچه که هست برای خودش است، من باید به فکر منافع خودم باشم. در اینجا دو مسیر جدا شده است. یک عده ای از کشورها می​گویند که ما از این ابرقدرت تمکین می​کنیم و در عوض مسیر پیشرفت را طی می کنیم. این یک اشتباه محض است. ترقی و پیشرفت از تمکین از آمریکا به دست نمی​آید . بلکه از تلاش و کوشش خودمان به دست می​آید. این اشتباه است که فکر کنیم کره جنوبی و ژاپن به این خاطر که از آمریکا تمکین کرده​اند، پیشرفت کرده​اند. آن​ها با آمریکا در تعارض قرار نگرفتند اما از تلاش و زحمت مردم خودشان به پیشرفت رسیده​اند. اینها همان کسانی هستند که  فکر استقلال خواهی را تخطئه می​کنند که این فاجعه است. یعنی می​گویند استقلال خواهی را کنار بگذارید و بروید زیر یوغ آمریکا و دیگر هیچ مشکلی نخواهید داشت. این خیلی دردآور است. اینجا دارند دستاوردهای یک انقلاب را زیر سوال می​برند و یک اندیشه را تخطئه می​کنند. درحالی که استقلال​خواهی می تواند بدون تعارض با سایر کشورها به دست بیایید. ما بر اساس قانون اساسی هرگونه سلطه پذیری و سلطه جویی را نفی می​کنیم. یعنی نه خودمان سلطه جو می​شویم و نه سلطه دیگران را می​پذیریم. خیلی از کشورها را داریم که رابطه خوبی با آمریکا دارند اما پیشرفت نکرده اند. مگر مصر سال​ها با آمریکایی​ها رابطه خوب و تنگاتنگی نداشتند؟ اما چه پیشرفتی کرده اند؟ پس برای پیشرفت الزامی نداریم که زیر بلیط آمریکا برویم از سوی دیگر دلیلی هم ندارد که تعارض ایجاد کنیم. درگیرشدن با دنیا اگر بر اساس منافع ملی نباشد تنها خُسران است. بابت چه چیزی ما این هزینه را می پردازیم؟

توجه داشته باشیم  زیر سلطه بودن یک امر نسبی است کمااینکه مستقل بودن هم یک امر نسبی است. ما باور کنیم که در دنیای امروز آن کشوری که بیش از همه زیر سلطه است یک حدی از استقلال دارد و برعکس آن کشوری فکر می​کنیم خیلی مستقل است یک حدی از سلطه را پذیرفته است. در سیستم بین المللی امر استقلال و سلطه امور نسبی هستند. هرچقدر شما بتوانید مستقل​تر باشید، موفق​تر خواهید بود. این کلیشه را کنار بگذاریم که سلطه و استقلال مطلق هستند. وقتی ما این​ را نسبی دیدیم خیلی از مشکلاتمان حل می​شود و خیلی راحت​تر می​توانیم رفتارهای دیگران را تجزیه و تحلیل کنیم. در سیاست خارجی همیشه باید فکر کنیم که چه می​دهیم و چه می​گیریم. ببینیم بهترین راه چیست . همیشه بهترین راه تعارض نیست آقای روحانی آمده تا ثابت کند می شود از راه تعامل صحیح با دشمن ، به منافع حداکثری رسید بدون آنکه از آزادی و استقلال و حاکمیت ملی خود دست برداریم .

نتیجه این تلاشهایی که در نیویورک صورت گرفت را کی می توان متوجه شد؟

باید ببینیم نتایج مذاکرات آتی در ژنو چه می شود. چون تا الآن هرچه که بوده حرف بوده است، نتیجه عملی آن در مذاکرات آتی مشخص می​شود.

بعد از بازگشت آقای روحانی نتانیاهو به آمریکا رفت و نتیجه سفرش هم این شد که آقای اوباما گفت هنوز گزینه نظامی روی میز است. چه تضمینی وجود دارد که آنها به تعهدات خود عمل کنند؟ چه تضمینی دارد که ما به تعهداتمان عمل کنیم؟

هیچ تضمینی وجود ندارد. اصلا در سیاست برای هیچ چیز و هیچ کشوری ، هیچ تضمینی ابدی وجود ندارد . اما یادمان نرود  همین که شما می​آیید و حرف مناسب می​زنید مقدمه عمل است. آن​هایی که می​گویند عمل، عمل در حقیقت دارند تخطئه می​کنند. مقدمه عمل همین حرف خوب زدن و فضا را مناسب کردن است. وقتی دو طرف فضا را مناسب کردند یعنی راه را برای گذر از حرف به عمل هموار کردند. بنابر این ادامه این مسیر صحیح بسیار مهم است. اگر بازهم بگویند که گزینه​ نظامی روی میز است یا تحریم​ها را تشدید بکنند یعنی اینکه نمی​خواهند به توافق برسند. اگر آقای ظریف و تیمش می​خواهند موفق باشند باید برای همه سناریو​ها برنامه داشته باشد و حتما هم دارند چراکه دیپلمات حرفه​ای هستند. آنها می دانند  اگر آمریکا در ژنو زیر همه چیز زد، چه کار باید انجام بدهند ، اگر هم غنی سازی را پذیرفتند و وارد گفت وگو سازنده شدند ما چه اقداماتی باید انجام بدهیم. خلاصه سناریوی های خوب و بد و سناریو های ممکن و مطلوب را در کنار هم حتما در نظر می گیرند. ملت ایران  خوشبختانه کار را به دست آدم های کاربلد و حرفه ای سپرده اند .

آقای روحانی  چند روز پیش بحث نظرسنجی را درباره رابطه ایران و آمریکا مطرح کردند. چرا الآن این مسئله را مطرح کردند؟

واقعیت این است که درباره نظرسنجی باید بروید از کسانی که علم جامعه شناسی می​دانند بپرسید که عمق این مساله را بازکنند. تخصص من در این زمینه نیست. اما در حد خودم این مسئله را تحلیل می​کنم. حدس من این است که آقای روحانی برای این بحث نظرسنجی را مطرح کرده​اند که می​بینند در جامعه موجی از امید و شادی نسبت به روندی که در حال انجام است دیده می​شود. این را کسی نمی تواند منکر بشود. من آمار نگرفته​ام و حرف من غیر علمی است اما با گوشت و پوست و خون من این قابل درک است. با هرکسی که صحبت کنید این حس را دارد. مخالفان سیاست آقای روحانی نمی​توانند حرف غیر علمی بزنند. وقتی آن​هایی که می​گویند مردم نمی​پذیرند و از این روند ناراضی هستند این حرف را می​زنند، آقای روحانی می​گوید خوب باید برویم از خود مردم بپرسیم که آیا ناراضی هستند یا نه.

یعنی شما میگویید به خاطر اظهارات مخالفین میگویید؟

اینکه مخالفین می​گویند مردم مخالفند ، باید مشخص شود . شما در خیابان بروید و حس مردم را درک کنید. من که در دولت آقای روحانی نیستم که بخواهم از ایشان دفاع کنم اما این حس را درک می​کنم. وقتی در جامعه می​رویم می بینیم که خیلی​ها شاد هستند. جامعه دچار توهم نیست و فکر نمی​کند که همه چیز با یک لبخند حل می​شود ولی می داند که فعلا درب خوبی باز شده و این کلید یک درب مهمی را باز کرده است. حالا می​گویند که نظرسنجی انجام بشود که معلوم شود که بالاخره دیدگاه اکثریت مردم چیست . اما یک نکته ای هست و آن اینکه سیاست​های کلان یک کشور بر اساس نظرسنجی و همه پرسی تعیین نمی شوند. کدام کشور است که سیاست​های کلانش را از طریق همه پرسی​هایی که از مردم انجام می​دهد ،می​سازد. اگر اینطور بود که مردم برای چه می​روند رای می​دهند و  نماینده به مجلس می​فرستند. برای اینکه در مجلس کار کارشناسی بشود. برای چه مردم رئیس جمهور انتخاب می​کنند. برای اینکه رئیس جمهور برود و یک تیم کارشناسی بچیند. این یک کار تخصصی است. مردم حق دارند که نظر بدهند و در نظرسنجی شرکت کنند و باید در سیاست به این نظر اکثریت مردم توجه شود. اما بازهم تاکید می کنم اینکه سیاست​های کلان یک کشور بر اساس نظرسنجی تعیین نمی​شود. به معنای نفی رجوع به نظر سنجی برای پیدا کردن دید اکثریت مردم در باره یک موضوع ، نیست . همانطور که در پاسخ سئوالات قبلی توضیح دادم در قانون اساسی ایران  تصویب و ابلاغ سیاست​های کلان در حوزه کاری مقام معظم رهبری است. اما قبل از تصویب و ابلاغ در کمیته​های تخصصی ساعت​ها بحث و بررسی می​شود و سیاست​ها یک روزه عوض نمی​شود. بنابر​این نظرسنجی حتما لازم است که فهمیده شود که جامعه چه بازخورد و باوری دارد و این خیلی محترم است اما این تنها عامل نیست و نمی​شود سیاست​های کلان را بر اساس نظرسنجی​ها ببندند.  این ها ملاحظه می​کنند و بر اساس منافع ملی سیاست​های خود را تنظیم می​کنند. طبق قانون اساسی ایران حرف آخر را در باره سیاست های کلان کشور رهبری می زند و این هیچ تعارضی با انجام نظر سنجی ندارد.

آیا با وجود آنکه اکنون تنها سه ماه است که آقای روحانی رئیس جمهور شدهاند و با یک رای بالایی هم به ریاست جمهوری رسیدهاند لزومی به برگزاری این نظرسنجی است؟ بالاخره مردم به تازگی آقای روحانی را انتخاب کردند و به سیاستهای ایشان در سیاست خارجی اعتماد دارند.

این نظرسنجی درباره یک موضوع خاص است. درباره انتخابات یک موضوع کلی است که مردم رای دادند. آقای روحانی برنامه هایی را ارائه دادند و اعتدال گرایی را مطرح کردند و مردم هم به ایشان رای دادند. اما الآن بحث درباره آن کلیت نیست. الآن درباره خود مذاکره است که می​توان نظرسنجی کرد. یا در باره موضوع های جزئی تری در باره مسائل داخلی یا سیاست خارجی اینها همه مفید خواهند بود و بری برنامه ریزی می توانند مورد توجه قرار گیرند اما همانطور که تاکید کردم فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی و راهکار های قانونی آن در ایران و اکثر کشورهایی که من سراغ دارم از مسیر نظر سنجی نمی گذرد.

219219

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 316808

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
9 + 7 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 2
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۲/۰۷/۱۷
    15 3
    تا کنون گمان میکردم که تلوزیونهای شناخته شده خارجی بیخودی به مسئولین ما گیر میدهند و اغلب حوصله گوش دادن به حرف انها را نداشتم هر چند باز هم ندارم(انهم بدلیل خاص علاقه مندی خودم به اقلاب مان است)اما انگار بعضیها کارشان فقط با دعوا و جنجال پیش می رود و مملکت همیشه باید در تشنج باشد این چه نوع حکومت داری است یعنی مردم نباید اب خوش از گلویشان پایین برود ما نیاز به امریکا و اسرائیل نداریم خودمان حجاب خودیم ما دچار نوعی مریضی توهم زایی و خود درگیری شده ایم همه اعمال ما 20 اعمال دیگران منفی 10 این چه نوع رفتاری است اقای تا کنون یک روز فقط یک روز شرمنده زن و بچه خود بوده اید شما چه از جان ملت میخواهید چرا ملت را به حال خود رها نمیکنید چرا همیشه دنبال ایجاد تنش و تشنج هستید .
  • بی نام IR ۱۳:۳۰ - ۱۳۹۲/۰۷/۱۷
    10 3
    جناب اقای بهشتی پور بسیار تحلیل زیبایی داشتید و هر انچه را که باید گفتید حالا بعضی علنی بعضی در لفافه خصوصا انجایی که وقتی اختیارات محرمانه واگذار میشود انتقادها هم باید محرمانه باشد یا وقتی طرفهای مقابل در داخل هر مخالفتی را همسو با اسرائیل بدانند چرا گروه مقابل بر همسوئی این روزهای نتانیاهو و تندروهای داخلی و بعضیها پا نفشارند یا مگر انتقادها فقط باید برای رئیس جمهور باشد ایا کسی (غیر از تعدادی خاص)میتوانند از قوای دیگر انتقاد کنند هیچ سایتی جرات انعکاس کامنتهای انتقادی از نیروی انتظامی را حتی ندارد. چگونه یک بچه دانشگاهی انگونه با منتخب مردمی که هنوز جوهر انگشت رای دهندگانش خشک نشده را مورد اهانت قرار دهد کسی هم پیگیرش نباشد چطور 8 سال چشمان خود را بر ظلم بر مردم بستند دریغ از کلامی اما....