پاسخ آیت الله فاضل لنکرانی به استفتاء خبرآنلاین درباره طواف در پل جدید مسجد الحرام

متن استفتاء خبرآنلاین و پاسخ آیت الله فاضل لنکرانی را در زیر می خوانید:

پرسش: «همانگونه که مستحضر هستید در طرح جدید توسعه مسجد الحرام، مکانی جدید به صورت پل در ارتفاع 13 متری از سطح زمین در اطراف کعبه ساخته شده و هدف آن افزایش فضای طواف است. که افراد ویلچری، مسن و ناتوان از طواف در ازدحام دور کعبه روی این پل طواف کنند.
از نظر حضرتعالی آیا انجام طواف های عمره مفرده و یا تمتع در مکان جدید مذکور برای افراد ناتوان، مسن و ویلچری مجاز است یا خیر؟ لطفا در این باره صحت طواف روی این پل توضیح دهید.»

پاسخ: «طواف در چنین مکانی به نظر حقیر درست است هرچند از سطح کعبه هم بالاتر باشد. حدود ده سال قبل در این مورد رساله ای نوشته ام. آری توجه به این نکته لازم است که افرادی که سالم هستند و می توانند بین بیت و مقام طواف کنند باید این فاصله را رعایت کنند. اما افراد مریض خصوصا ویلچری که اجازه نمی دهند در پایین طواف کنند می توانند در طبقات و یا روی این پل طواف کنند و صحیح است.»

*****

آیت الله فاضل لنکرانی در رساله ای با عنوان « پژوهشى فقهى در باره طواف از طبقه اوّل مسجدالحرام» مسئله طواف از سطوح بالاتر از کعبه را با ذکر آیات و روایات به تفصیل بررسی کرده است.

در بخشی از این رساله درباره طواف از طبقه بالاتر از کعبه نوشته شده است:
« مشهور میان فقها، بلکه اتفاق میان آنان و بلکه میان مسلمانان، که کاشف الغطا (رحمه الله) به آن تصریح کرده، این است که: قبله، در جهت ارتفاع کعبه، تا فراز آسمان و از قسمت زیرین تا عمق زمین است. بنابراین، محدود به بناى محسوس نمى گردد و ظاهراً نخستین کسى که با صراحت به بیان آن پرداخته، شهید ثانى در مسالک است. آنگاه صاحب مدارک از وى پیروى کرده و سپس تمام متأخرین، تا زمان حاضر، از او تبعیّت کرده اند و بدین گونه، به مسأله اى مسلّم و پذیرفته شده نزد همگان تبدیل گردیده است.
پرسشى که در اینجا مطرح است، این است که آیا طواف مى تواند ملحق به استقبال شود; به طورى که فضاى بالاى کعبه و یا قسمت زیرین آن، در حکمِ خودِ کعبه باشد و طواف در اطراف آن جایز شود یا خیر؟ و به دیگر سخن، آیا طواف بر گِرد فضاى کعبه، طواف بر پیرامون آن محسوب مى شود؟ یا چنین نیست و در نتیجه طواف به استقبال ملحق نشده و حکم پیشگفته، اختصاص به استقبال دارد؟ از ظاهر روایات چنین بر مى آید که این حکم مخصوص استقبال نیست; چرا که از اطلاقِ برخى از آنها، جوازِ طواف برگِرد فضاى کعبه نیز استفاده مى شود.
مرحوم شیخ صدوق، در این زمینه، مرسله زیر را از امام صادق (علیه السلام) نقل کرده است: «أَسَاسُ الْبَیْتِ مِنَ الاْرْضِ السَّابِعَةِ السُّفْلَى إِلَى الاْرْضِ السَّابِعَةِ الْعُلْیَا». «پایه خانه (خدا) از هفتمین طبقه پایین زمین تا هفتمین طبقه بالاى آن است.»

برای مطالعه متن کامل رساله آیت الله فاضل لنکرانی درباره طواف در طبقات متفاوت از کعبه، اینجا را کلیک کنید.

/6262