پژویان: پشت علم اقتصاد ایستاده ام  شاید برای همین به من انگ خیانت می زنند

هفته نامه تجارت فردا در گفت و گویی با جمشید پژویان، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی و رییس شورای رقابت به بررسی تفکرات اقتصادی او پرداخته است.

بخش هایی از این گفت و گو در ادامه آمده است: 

*  در این مورد که چه افرادی به علم اقتصاد خیانت کرده‌اند اتفاقاً فهرستی از افراد و جریان‌های مشخص دارم و معتقدم اکثر این آقایان به داشته‌های علمی خود خیانت کرده‌اند اما من به اندازه یک مو از اعتقادات و دانشی که آموخته‌ام، عقب‌نشینی نکرده‌ام.

* پشت علم اقتصاد محکم ایستاده‌ام و از آن دفاع کردم. شاید به خاطر این دفاع قاطعانه باشد که امروز انگ خیانت را به من می‌زنند. سند آن هم حداقل در دو مورد موجود است. یکی در دولت آقای هاشمی که من مصرانه به دنبال راه‌حل‌هایی برای کاهش فقر در کشور بودم و بحث اقشار آسیب‌پذیر را پیگیری می‌کردم که آقای مرحوم دکتر نوربخش هم در جریان این کارها بودند. سند دوم هم مجموعه تلاش‌هایی است که در 30 سال گذشته در مورد بزرگ‌ترین اصلاح ساختار اقتصاد ایران پیگیری کردم که خوشبختانه در دولت آقای احمدی‌نژاد با نام هدفمندی یارانه‌ها شروع شد.

* بنده هیچ‌‌گاه به طور مستقیم مشاور اقتصادی آقای احمدی‌نژاد نبوده‌ام و به ایشان مشاوره اقتصادی نداده‌ام. معمولاً نظراتم را درباره رویکرد اقتصادی دولت با چند تن از دانشجویان سابقم مانند دکتر حسینی و دکتر فرزین در میان می‌گذاشتم و مثلاً اشاره می‌کردم که این سیاست یا آن سیاست ممکن است جواب بدهد و بهتر است چگونه اقتصاد کشور را مدیریت کنند.

* من معتقدم آنها که منتظر می‌مانند یا دیگران را منتظر می‌گذارند تا شرایط برای اصلاح ساختار مطلوب شود، همان‌ها هستند که نمی‌خواهند هیچ اصلاح ساختاری در اقتصاد ایران صورت گیرد. این‌گونه تفکرات، اصلاح ساختار اقتصادی کشور را برای سال‌های طولانی به تعویق می‌اندازد. آنهایی که بعد از انقلاب به جای اینکه متکی بر اصول اقتصاد، سیاستگذاری کنند، آزمون و خطا کردند، دچار اشتباه شدند. آنها که سراغ راه‌حل‌های کلان اقتصادی رفتند. آنهایی که جلوی اصلاح قیمت‌ها را گرفتند و دولت را تا توانستند بزرگ کردند و از حجم بخش خصوصی کاستند. آنهایی که حتی می‌خواستند تجارت را هم دولتی کنند. آنهایی که به جای اصلاح ساختار اقتصاد به اجرای سیاست‌های تعدیل اقتصادی بانک جهانی تن دادند؛ و فقط نرخ ارز را مشکل می‌دانستند هر چند ارز نیز یکی از مشکلات ساختاری بود، ولی کلید حل مسائل ساختاری نبود، آنها اقتصاد کشور را دچار مشکل کردند.

اقتصاد اسلامی ناشی از نگاهی بود که یک عده می‌گفتند ایدئولوژی اسلامی نسبت به هر ایدئولوژی دیگر برتری دارد و در برخی از اصول متفاوت است. درست است که در اسلام تفاوت‌های مثبتی وجود دارد اما نمی‌توان گفت ادیان دارای مکتب خاص اقتصادی هستند. بلکه نرم‌ها و دستوراتی در اسلام وجود دارد که در اقتصاد تاثیر مثبت می‌گذارند. بنابراین نمی‌توان گفت اقتصاد اسلامی رویکردی خاص دین اسلام است و اقتصاد مسیحی خاص مسیحیت.

* عده‌ای بحث اقتصاد اسلامی را مطرح کردند و سطح دین را به عنوان سندی بالا‌دستی و یک مکتب فکری در حوزه اقتصاد یک کشور خاص پایین آوردند. فکر کردند با طرح این ماجرا می‌توانند اقتصاد علمی و اقتصاد متداول را کنار بگذارند. اگرنه ما از نظر تئوری‌ها و نظریه‌های اقتصادی هنوز چیزی به نام اقتصاد اسلامی نداریم.

* من اقتصاددان هستم، همین و بس. شاید تنها کسی بودم که تحصیلات خود را در اقتصاد بخش عمومی، زمانی که تازه داشت این شاخه از دانش اقتصاد شکل می‌گرفت و هنوز فراگیر نشده بود، آموختم و تز خود را در این باره نوشتم. بعد از اینکه برگشتم همواره مطالعاتم در این حیطه بوده است. من بودم که برای اولین بار اقتصاد بخش عمومی را در ایران درس دادم. آنچه در حال حاضر در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود در اصل چیزی است که تدریس آن را بنده شروع کردم و میراثی از علم و دیدگاه من است.

* نه آقای احمدی‌نژاد و نه هیچ کدام از روسای جمهور قبلی تحصیلات اقتصادی نداشتند،‌ در نتیجه باید دید آن کسانی که مباحث اقتصادی را برای این روسای جمهور به عنوان مشاور و ... مطرح می‌کنند چه دیدگاه‌هایی را داشته‌اند و دارند. 

* من معتقد نیستم که اجرای قانون هدفمندی با شکست مواجه شده باشد. شاید در برخی موارد اجرای آن به درستی صورت نگرفت اما دستاوردهای زیادی برای اقتصاد کشور داشت. توزیع درآمد اصلاح شد.

* می‌توانم بگویم تورمی که ناشی از هدفمندی یارانه‌ها باشد بیشتر از حدود 10 تا 15 درصد نیست. اولاً نقدینگی ربط زیادی به هدفمندی ندارد، چون اگر هدفمندی اجرا می‌شد، اثری بر روی نقدینگی نمی‌گذاشت.

* شورای رقابت نمی‌تواند بدون عیب باشد. قانون مربوط به شکل‌گیری این شورا حدود 15 سال پیش طراحی و نوشته شد که این هم جزو دستاوردهای مطالعات جمعی ما بوده است. 

* مصاحبه ایشان ( آقای غضنفری)  باعث تعجب من شد. نمی‌دانم،‌ چه چیزی یک‌شبه موجب تغییر 180 درجه‌ای نظر ایشان در خصوص شورای رقابت شد. تا قبل از اینکه آن حرف‌ها را بزنند کاملاً با بنده همسو بودند و حتی در مورد سازمان حمایت پیشنهاد دادند آن بخشی که با وظایف ما تداخل دارد،‌ جدا یا منحل شود. حتی می‌گفتند از ساختمان چهار طبقه شما دو طبقه‌اش باید برای ما باشد تا با هم تعامل داشته باشیم. وزارت صنعت و معدن و تجارت مسوول سیاستگذاری در بخش صنعت و بازرگانی کشور است نه اینکه سیاستگذار در مسائل اقتصادی.

*  وقتی شما مورد حمله قرار می‌گیرید، می‌توانید بگویید من جزو مدافعان دفاع نیستم؟ ما الان در مقابل حمله اقتصادی قرار داریم و قطعاً هم باید دفاع کنیم. عین یک دفاع نظامی، خیلی مهم است که ما به چه طریقی این دفاع را از نظر اقتصادی انجام دهیم.

* تصور می‌کنم تهمت‌هایی که درباره پوپولیست بودن به این دولت می‌زنند، بی‌انصافی است. چون در کل تفاوت قابل ملاحظه‌ای از نظر رویکرد سیاسی و اجتماعی با دیگر دولت‌ها نداشته است. ولی به هر حال من تلاشم این است که به دولت‌هایی که سیاستگذاری‌هایشان به نفع مردم است کمک کنم. حتی اگر یک دولت پوپولیست سیاسی در جهت بهبود وضعیت اقتصادی مردم بخواهد عمل کند من آن را پیشنهاد می‌کنم زیرا من قصد سرنگونی دولتی را ندارم چون هدف من غیر سیاسی است و در جهت منافع مردم است.

* وقتی که 30 سال در دانشگاه تدریس کنی و نتیجه پژوهش‌های خود را ببینی معلوم است راضی به نظر خواهی رسید. شورای رقابت و قانون هدفمندی به طور غیر‌مستقیم از یادگارهای من در اقتصاد ایران است. به این افتخار می‌کنم که توصیه من برای افزایش قیمت خرید گندم موجب شد فقر روستاها ظرف سه، چهار سال، از 30 درصد به حول و حوش 14 درصد برسد.

3939

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 304416

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 11 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 24
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام IR ۰۹:۰۷ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    42 1
    ایا شما توانستید جلوی قیمت های فضایی خودرو ها رو بگیرید؟
    • بی نام A1 ۱۰:۰۷ - ۱۳۹۲/۰۴/۳۰
      19 0
      علم اقتصاد را شرمنده کردی مهندس
  • بی نام A1 ۰۹:۱۲ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    37 1
    به عنوان شاگرد سابق شما قبلا فکر می کردم همیشه دانشگاهی باقی خواهید ماند و نظرات خود را به مقتضای شرایط سیاسی و همراهی با گروهی خاص تغییر نخواهید داد اما متاسفانه در چند سال گذشته عکس این را ثابت کردید و دریغا که سابقه عدانشگاهی خود را نیز به بهای اندک و ناچیزی فروختید.
  • احمد IR ۰۹:۱۶ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    46 1
    شما از كدام اقتصاد صحبت ميكنين اقاي عزيز همان اقتصادي كه پشتش ايستادين وخودروي 12 ميليوني شد 30 ميليون شما از كدام اقتصاد صحبت ميكنين همان اقتصاديكه با خودرسازان تباني ميكنين ومردم را سركار ميزارين اگر بشما انگ خيانت زدن زمينه اش را خودتان اماده كردين مردم گناهي ندارن
  • بی نام IR ۰۹:۲۳ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    45 1
    يعني اگه شما بشينين علم اقتصاد فرو ميريزه؟
  • بی نام IR ۰۹:۳۵ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    27 1
    مگر ما تنها یک دیدگاه اقتصادی داریم آقای دکتر پژویان؟ اتفاقاً شما دنباله رو تفکری در اقتصاد هستید که هر روز ثروتمند را ثروتمند تر و فقیر را بی آرزو تر می کند. هم در دوران آقای هاشمی چنین کردید که آن شد، در دوران آقای احمدی نژاد هم با همین تفکر همین شد. شما انسان واقع گرایی نیستید. قصور خود را به گردن علم اقتصاد می اندازید. مگر اقتصاد آدام اسمیتی جزو علم اقتصاد نیست؟ پس چرا منتقد فراوان دارد؟ شما فکر می کنید بخشنامه می دهید و همه چیز درست می شود؟ در اقتصادی که شما بلد هستید و ما نه، هر جا به نفع دولت باشد اقتصاد آزاد است و هرجا به زیان دولت، تحت کنترل. اینگونه است که ثروتمندان با استفاده از فرصت های اطلاعاتی هر روز ثروتمند تر و قشر متوسط و فقیر در بی اطلاعی محض هر روز فقیر تر می شوند.
    • بی نام IR ۱۴:۳۷ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
      16 0
      آفرین.واقعا بنده آنقدر که در این چندساله از کامنتهای خوانندگان آموخته ام از خود خبرها وگزارشها نیاموخته ام.
    • بی نام IR ۲۱:۰۳ - ۱۳۹۲/۰۵/۰۵
      1 0
      جلسه نقد هدفمندی که در پورتال مناظره و گفت گو موجوده ایشان قرار بود با آقای دکتر سبحانی و آقای دکتر مومنی گفت و گو و نقد و بررسی کنند ایشان حاضر نشدند. هر وقت توان گفت و گو داشتید اقتصاد دان هستید وگرنه متاسفم
  • یک دانشجو A1 ۰۹:۴۸ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    19 1
    با سلام خدمت استاد ارجمند من دانشجوی شما بودم با نظرات اقتصادی شما در کلاس درس و سخنرانی ها تا قبل از ورود به دولت آشنا هستم و سایر همکلاسی ها هم آشنا هستند. به محض شنیدن خبر ورود شما به شورای رقابت در این دولت با شناخت از نظرات شما همه شوکه شدند. به طور حتم کسی که در این دولتها مشاور می شود باید بله قربان گو دستورات اقتصادی دولت باشد تا مدیریتش تداوم یابد. پس نمی توان گفت یک نفر بتواند نظرات اقتصادی دولت را تغییر بدهد و شما هم نتوانستید. حضرتعالی یک اقتصاددان نئوکلاسیک هستید که به آزادی اقتصاد معتقدید "رشد بیشتر عدالت بیشتر را به همراه دارد" چطور شد با این نظرات به فکر عدالت اجتماعی بودید. یا اینکه واقعا اجرای هدفمندی یارانه ها فقط آزادی اقتصاد منظور شما بود؟!!! برای شخصیت علمی شما حیف بود.
    • پژوهشگر A1 ۱۵:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
      15 0
      بنده هم از دانشجویان ایشان بودم. دقیقا به خاطر دارم که در یکی از کلاسها با این پرسش آغاز کردند که عدالت چیست؟ پاسخ دانشجویان در موضوع عدالت متفاوت بود، نتیجه گیری کردند که چون تعریف واحدی از عدالت نیست، نمیتوان به چیزی به نام عدالت اقتصادی معتقد بود. وظیفه اقتصاددان تنها بهینه سازی تخصیص منابع هست.
    • معلم ورزش IR ۰۶:۱۰ - ۱۳۹۲/۰۹/۱۱
      2 2
      او اصلا شخصیت علمی ندارد تو دیگه چه دانشجوی بدبختی هستی هنوز استاد رضاخانی خود را نشناخته ای
  • بی نام NL ۱۰:۲۸ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    28 1
    آقای پژویان ما از شما مصرانه خواهش میکنیم پشت علم اقتصادی که شما ازش دم میزنید محکم بایستید ولی خواهشا دست از سر مردم ومشاوره دادن به دولتها بردارید وبه همان دانشگاه سفت بچسبید.به قول خودتون هم که دولت دهم تیم اقتصادیش شاگردان شما بودندوشما را به آرزوی چندساله تان که همانا اجرای طرح هدفمندی بود رساندند وآمد آنچه سراقتصاد ومردم آمد وهنوز هم شاهد اثراتش هستیم.آیا وقت آن نیست که ما از شما خواهش کنیم که حال که به آرزویتان رسیدید وهرآنچه از دستتان می آمده وعلم اقتصاد مورد نظر شما فرموده پیاده شده!!!ما از شما خواهش کنیم چندصباحی هم بازنشستگی پیشه کنید؟؟آیا پژویان مردم خسته اند.خواهش میکنیم.
    • م IR ۱۱:۱۸ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
      16 0
      گل گفتی عزیز هیچ حرفی توش نیست
  • بی نام IR ۱۱:۲۵ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    16 1
    تو علمی که شما آموختی و به بقیه آموختی باید شک کرد قدیما دانشمندا فک میکردن زمین صافه به بقیم یاد میدادند
  • ساسان IR ۱۲:۴۷ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    18 2
    پژویان جان بیا برو درستو بده بابا.شمارو چه به قیمتگذاری ماشین آخه !!!!!!!
  • سعید IR ۱۴:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    15 0
    اره دیدیم یکساله میخواید قیمت گذاری کنید با این علمتون
  • حامد غیبی IR ۱۵:۳۳ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    5 11
    مجبور شدم گفت وگوی کامل دکتر را مطالعه کنم.به نظرم ایشان بسیار منطقی به سوالها جواب داده اند.لطفا مغلطه نکنید.کاری که با هماهنگی ایشان صورت گرفته در آینده جواب می دهد.خدمت اقای پژویان غیر قابل انکار است وباید به ایشان مدال شجاعت داد.
  • بی نام A1 ۱۵:۵۱ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    11 0
    استاد محترم اقتصاد یا هرچه که هستی شما اولین کسی بودید که بحث اقتصاد دستوری را در دانشگاه علامه مطرح کردید از آنجائیکه دولت فعلی خیلی علاقه به دستور دادن داشت نظرات شما را اجرا کرد ولی واقعا اقتصاد دستوری است ؟ واقعیت این است که اقتصاد با سیاست با مذهب با اجتماع با خانواده با هرچه که فکر کنید ارتباط دارد امروز علوم اقتصادی به تنهائی نمی توانند مشکلات را حل کنند جان هرکه دوست داری نه نظر بده نه حاضر شو به دولت بعدی مشاوره بدهید
  • سلیمان A1 ۱۶:۰۰ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    14 0
    جناب آقای دکتر بنده بواسطه سالها تدریس و پژوهش احترام خاصی برایتان قائلم اما بد نیست انسان گاهی به نتیجه اعمال خود نگاهی بیندازد و حاصل کارش را سبک سنگین کند سوال من اینست آیا واقعاً بعد از نابودی بخش تولید این مملکت به بهانه چربی سوزی صنعت و انداختن ملیونها نفر از مردم این کشور به زیر خط فقر به بهانه بسط عدالت بازهم شبها میتوانید بخوابید حال از حراج سالها آبرو و اعتبار مدرسی دانشگاه به بهای ناچیز به این دولت بگذریم
  • بی نام IR ۲۱:۴۹ - ۱۳۹۲/۰۴/۲۹
    9 0
    برای همه انهایی که مبحثی به نام اقتصاد بخش عمومی پاس کردند این سخن که بنده بانی بخش عمومی بودم و هر چه اکنون تدریس می شود از اندیشه من است خیلی قابل توجه است چون رفرنس های معتبر و زیادی بود که به دانشجو ها در این سالها و در چندین سال قبل که ما شاهد بودیم ارائه می شد و اصراری به استفاده از کتب ایشان نبود و نمونه های مثل کتاب اقتصاد بخش عمومی تالیف دکتر سید جواد پور مقیم از نشر نی ارائه می شد که همیشه یکی از اولین پیشنهاد های همکاران ما به دانشجویانشان بود و بدون انکه انها منتی بر سر کسی بگذارند با جان دل تدریس می کردند چه در دانشگا های دولتی و ازاد و همیشه هم با احترام از انها یاد می شود و خیلی از انها هم هیچ وقت دنبال رسانه ای و مشهور شدن نبودند و انشاله هر کجا هم که مشغول هستند موفق باشند
  • حامد IR ۰۴:۱۱ - ۱۳۹۲/۰۴/۳۰
    1 20
    جمشید پژویان را برای اولین بار شناختم.ایشان مرد عمل است وتئوری.اجازه بدهید اصلاحات ساختاری ایشان در ماه ها وسال های آینده به زندگی شما برکت بدهد.این مرد بزرگ را با متلک گفتن ولیچار بار کردن از خط اصلی اش منحرف نکنید.زنده باد مردان بزرگ
    • بی نام IR ۱۰:۵۴ - ۱۳۹۲/۰۹/۱۱
      2 1
      خوب من هم شناختم اگر نمیدونی بدون که این اقا یکی از باندهای نظام سرمایه داری به روش غربی ونیز یکی از افراد گروه مافیای خودرو در ایران است
  • محمد IR ۰۴:۴۵ - ۱۳۹۲/۰۴/۳۰
    12 0
    ای آقای دکتر عزیز , میدانستی و در شوره زار شروع کردی به کشاورزی ؟ نهایتا خیارشور برداشت خواهی کرد. شما عالمانه و عامدانه وارد این قضیه شدی. دوستان گرمابه و گلستان همون سال اول و دوم فهمیدن چه خبره و برای علم و سوادشون ارزش قائل شدن و رفتن کنار. همشون هم دکتر اقتصاد بودن.
  • اقتصاد اسلامی IR ۱۰:۱۹ - ۱۳۹۲/۰۵/۲۴
    8 4
    خیلی برات متاسفم آقای پژویان برای اینکه بدونی اسلام نظریه اقتصادی داره یا نه میتونی به کتاب اقتصادنا مرحوم ایت الله شهید صدر مراجعه پکنی یا خطوط اساس اقتصاد اسلامی رو بخونی اونوقت میفهمی اسلام اقتصاد داره یا نه استاد لیبرال