سران و نمایندگان عمده کشورهای جهان از 16 آذرماه تا 27 این ماه در کپنهاگ دانمارک گرد آمده‌اند تا برای تغییرات اقلیمی، گرم‌شدن زمین و کاهش گازهای گلخانه‌ای راهی پیدا کنند. از جمله در این گردهمایی اتحادیه اروپا اعلام کرده که برای کاهش گازهای گلخانه‌ای به کشورهای در حال توسعه بیش از ۱۰ میلیارد دلار کمک خواهد کرد.
از اسماعیل کهرم، کارشناس محیط زیست و استاد این حوزه در دانشگاه‌های تهران و علامه طباطبایی، درباره اهمیت این کمک میلیارد دلاری جویا شدیم.
به نظر شما این بودجه و کمک‌های دیگر برای چه هزینه‌هایی در نظر گرفته شده‌اند؟
فکر می‌کنم این مبالغ را قرار است کشورهای در حال توسعه به مصرف استفاده از انرژی‌های نو برسانند. یکی از این مصارف مثلاً ساختن رآکتورهای اتمی است که ایران هم درگیر آن است و اگر تمام اصول و قواعد استفاده از این رآکتورها رعایت شود و فجایعی مانند چرنوبیل و لانگ آیلند اتفاق نیفتد، انرژی پاکی است که گازهای مونواکسید کربن، دی اکسید کربن و متان را به فضا ارسال نمی‌کند.
مورد دیگر استفاده از سوخت‌هایی مانند گاز است که آلایندگی آن کمتر است و کشور ما دومین مخزن گاز جهان را دارد. بعد هم می‌رسیم به منابع انرژی چون باد، گرمایش مرکزی زمین و امواج که هنوز در دوران نوزادی خود هستند.
با توجه به همه مشکلاتی که کشورهایی مانند هند یا ایران دارند، آیا این مبالغ می‌تواند برای این منظور کافی باشد؟
اصلاً کافی نیست. در کشوری مانند ایران که یک میلیون و ۶۴۸ هزار کیلومتر مربع وسعت دارد که وقتی هواپیما از شمال تا جنوب آن پرواز می‌کند اگر به طرف غرب پرواز کند به اروپا می‌رسد، هزینه لوله کشی گاز آن چقدر است؟ هزینه ساختن رآکتور اتمی چقدر است؟ هزینه استفاده از انرژی‌های جدید چقدر است؟
پس علت اختصاص این بودجه کلان چه بوده است؟
کشورهای در حال توسعه از زمان اجلاس کیوتو، یعنی از ۲۰ سال پیش، مدعی هستند که کشورهای توسعه یافته مقادیر بسیار زیادی انرژی را برای توسعه خود صرف کرده‌اند، به عنوان مثال ایالات متحده حدود ۳۳ درصد گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید کرده است، همین طور چین و روسیه و حالا که نوبت توسعه و پیشرفت کشورهای درحال توسعه است، این مسئله به عنوان بهانه پیش آمده که ما را عقب نگه دارند. اختصاص چنین بودجه‌ای، به نوعی تلاش برای رفع این اتهام است.
با توجه به نظام اقتصادی و مدیریتی کشورهای جهان سوم، به نظرتان چه مقدار از این بودجه واقعا در این موارد هزینه خواهد شد؟
قطعاً این اتفاق خواهد افتاد. ما شاهد بودیم که چه پول‌هایی به این کشورها سرازیر شده و در چرخه‌های فساد اداری، مالی و مدیریتی ناپدید شده است. من دیده‌ام چادری که قرار بوده به زلزله‌زدگان بدهند را در داخل بازار به فروش رسانده‌اند و همین طور مواد غذایی و چیزهای دیگر، بنابراین من تصور می‌کنم پرداخت این مبلغ فقط دهان دولت‌ها را بستن است و نه درجهت راضی کردن مردم.
به نظرتان این‌قبیل بودجه‌ها از سهم کشورهای توسعه‌یافته در آلوده‌کردن محیط زیست کم می‌کند؟
مسئله دیگری که ذهن مرا آزار می‌دهد این است که کشورهایی که این صندوق را تشکیل داده‌اند و به اصطلاح جان فشانی می‌کنند و این مبالغ را با منت در اختیار کشورهای جهان سوم قرار می‌دهند، خودشان دراین جهت چه کرده‌اند؟ آیا از زمانی که اجلاس کیوتو برگزار شد ایالات متحده آمریکا و کشورهای توسعه یافته اروپایی یک گام برداشتند؟ چین حاضر شد مقدار گازهای گلخانه ای خود را کاهش دهد؟ روسیه چطور؟
سهم کشورهای در حال توسعه در صدور گازهای گلخانه‌ای بسیار کم است. ایالات متحده و چین نصف گازهای گلخانه‌ای جهان را تولید می‌کنند و اگر روسیه را هم اضافه کنیم می‌شود حدود ۷۵ درصد. وقتی این‌ها خودشان اقدام درستی انجام نمی‌دهند، چطور از کشورهای درحال توسعه انتظار دارند که میزان آلاینده‌های خود را کاهش دهند.
نظر شما