بهناز شیربانی: جمعه شب 23 فروردین فیلم سینمایی «قاعده تصادف» با حضور بهنام بهزادی کارگردان و مهرزاد دانش و شاهین شجریکهن منتقدان فیلم در برنامه «هفت» نقد و بررسی شد.
در ابتدایی این نشست بهزادی درباره چگونگی ساخت «قاعده تصادف» گفت: «اصولا فیلم ساختن کار آسانی نیست، وقتی دغدغه هم داشته باشی، کار دشوار‌تر هم می‌شود. بخصوص وقتی تلاش می‌کنی که مستقل بمانی و به ساخت فیلم‌های مبتذل و کمتر فرهنگی‌تر تن ندهی. از نگارش ایده اولیه فیلم تا ساخت آن دو سال زمان طی شد. امیدوارم شرایط طوری پیش برود که بتوانم زودتر فیلم بعدی را بسازم.»
در ادامه مهرزاد دانش یکی از منتقدان جلسه گفت: «فکر می‌کنم فیلم «قاعده تصادف» دربین فیلم‌های نوروزی، فیلم خوبی است. هر چند در چیدمان اکران و تبلیغات مظلوم واقع شد. فیلم آبرومندی است و فکر می‌کنم در ساختار، فرم و درونمایه روند متعادلی را طی می‌کند. ساختار بصری، میزانسن و ریتم فیلم متناسب با فضای قصه است.»
شاهین شجریکهن دیگر متقد برنامه نیز در ادامه افزود: «فیلم «قاعده تصاف» بدون شک بهترین فیلم در اکران‌های نوروزی است. فیلم، سر پاست، فضایی جوانانه دارد و استفاده از فرم و ابزارهای سینمایی در فیلم هست، اما در یک قدمی هدفش متوقف می‌ماند. «قاعده تصادف» را فیلمی می‌دانم که در ایجاد چیزی که به قصد ایجادش خیز برداشته ناکام می‌ماند، بخصوص در فیلمنامه این ضعف حس می‌شود. این جوان‌ها که یک گروه تئاتری هستند قصد دارند برای شرکت در جشنواره از کشور خارج شوند. خروج از کشور و اجرای نمایش در خارج از ایران برای آن‌ها مسئله مهمی است و نماد رستگاری آن‌ها است. در آستانه این سفر سرنوشت سازآن‌ها در معرض یک انتخاب اخلاقی قرار می‌گیرند. من فکر می‌کنم چالش اخلاقی زمانی شکل می‌گیرند که گزینه‌های مختلفی وجود داشته باشد. این بچه‌ها دچار انفعال هستند و چیزی که در یک سوم انتهای فیلم می‌بینم سردرگمی آن‌ها است.»
دانش در ادامه این بحث گفت: «فیلم بزنگاه‌های اخلاقی را پی در پی مطرح می‌کند. «قاعده تصادف» دائما ما را در مسیری قرار می‌دهد که یا باید به سمت الف بریم یا ب. بزنگاه‌های اخلاقی در فیلم زیاد است. دچار شدن به مصلحت و منفعت یکی از این برنگاه‌ها است.»
کارگردان فیلم سینمایی «قاعده تصادف» افزود: «فکر می‌کنم اگر چیزی را بخواهیم در فیلم دلالت کنیم می‌شود شعار. هر چیزی تعادلی دارد.»
شجریکهن در پاسخ به این سئوال که تا چه حد استفاده از پلان سکانس به روایت فیلم «قاعده تصادف» کمک کرده، گفت: «بعد از نماش فیلم در جشنواره فجر بسیاری معتقد بودند که این فیلم ساختاری پلان سکانس دارد. در صورتی که به نظر من جز یک یا دو مورد هیچ کدام ار نما‌های طولانی صحنه کامل را تشکیل نمی‌دهد و فیلم بیشتر پلان‌ها طولانی است.»
دانش در ادامه صحبت‌های شجریکهن افزود: «فکر می‌کنم پلان سکانس به درستی در این فیلم استفاده شده است. استفاده از این پلان سکانس سه چیز را تداعی می‌کند. یکی از آن‌ها این است که این بچه‌ها یک گروه تئاتری هستند و این برداشت‌های بلند بیشتر تداعی کننده فضای تئا‌تر است. نکته دوم این است که بچه‌ها یک گروه واحد را تشکیل می‌دهند که از هم جدا نیستند. در این حال عدم گسستگی آن‌ها از هم با این پلان سکانس به خوبی نشان داده شده است و نکته آخر این فرم فیلمبرداری فضای سنگین روایت قصه را به خوبی نشان داده است.»
بهزادی ادامه داد: «من از اولین نگارشی که روی فیلمنامه داشتم، پلان سکانس در ذهنم بود و در فیلمنامه جایی که قرار بود کات بخورد مشخص شده بود.»
دانش درباره شخصیت‌پردازی بازیگران نیز گفت: «شخصیت‌پردازی جوان‌ها خوب است. در ابتدا به معرفی کلی آن‌ها پرداخته می‌شود و این روند رفته رفته ادامه پیدا می‌کند که فردیت آن‌ها هم اضافه می‌شود. آدم‌ها درطول فیلم از جمع جدا می‌شوند و روحیه هر کدام معرفی می‌شود. من یک مقدار با شخصیت پدر مشکل دارم. نویسنده یا کارگردان سعی کرده پدر را در فیلم موجه جلوه بدهد، اما وقتی پدر وارد خانه بچه‌ها می‌شود رفتارش خیلی توجیه منطقی ندارد و نویسنده سعی کرده در کنار بچه‌ها قرار بگیرد نه در کنار پدر.»
شجریکهن نیز گفت: «به نظر من بیش از اینکه سعی شود به شخصیت پدر پرداخته شود، انگیزه‌هایش را نشان می‌دهد.»
بهزادی نیز درباره شخصیت‌پردازی در فیلم گفت: «دوستان نگاه متفاوتی به شخصیت‌پردازی دارند. من خیلی نیازی نداشتم و دوست ندارم که شخصیت‌ها را آن‌قدر باز کنیم که قابل پیش‌بینی شوند. دوست دارم برای بیننده کشفی از شخصیت‌ها باقی بماند چرا که در غیر اینصورت تبدیل می‌شود به تیپ. تصور من این است که ما آدم‌ها برای کاری که در جهان واقعی انجام می‌دهیم بیشتر از یک انگیزه داریم. در هشت یا نه کاراکتر فیلم نمی‌شد تمام این انگیزه‌ها را به یک اندازه نشان داد. مجبور بودیم برای هر کدام اشاره‌ای بگذارم. من فکر می‌کنم تا حد لازم شخصیت‌ها پرداخت شدند.»
او درباره شرایط اکران فیلم در نوروز نیز گفت: «از اینکه فیلم اکران شد راضی هستم. برخی از دوستان پیشنهاد دادند که فیلم را نوروز اکران نکن، اما چون من معتقد بودم هر فیلمی مخاطب خاص خودش را دارد، مایل بودم فیلم اکران شود، اما چیزی که من پیش‌بینی نکردم این بود تبلیغات فیلم کم باشد و این اتفاق افتاد. اگر توجه‌ای به فیلم‌های فرهنگی نشود پس کدام فیلم‌ها فرهنگی است؟ اگر این فیلم‌ها فرهنگی قلمداد نمی‌شود باید در تعریف فیلم فرهنگی هم تجدیدنظر کنیم.»
کارگردان فیلم «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» ادامه داد: «در حال حاضر ما یک جریان حاکم داریم؛ نهادهایی که دارای سرمایه و امکانات تبلیغی زیادی هستند. در این شرایط نابرابر به فیلم ما هشت سالن می‌رسد و به فیلم دیگر تعداد زیادی سالن. این فیلم برای گیشه ساخته نشده، اما فکر نمی‌کردم با این عدم تعادل مواجه شوم. دوست دارم جوان‌هایی که «قاعده تصادف» برای آن‌ها ساخته شده بروند آن را ببینند و با والدینشان هم ببینند.»
دانش در پایان گفت: «فیلم «قاعده تصادف» موقر و متین است. توصیه می‌کنم سینمادوستان از این فیلم صرف نظر نکنند. ظرایف و جزئیات فیلم زیاد است که در این جلسه نمی‌توان به همه آن اشاره کرد.»
شجریکهن هم گفت: «در این وقت کوتاه نشد به همه جیز اشاره کرد. «قاعده تصادف» فیلم آبرومند و موقر است. امیدوارم صحبت در مورد آن کنجکاوی برخی از مخاطبان را تحریک کرده باشد. همین فیلم‌های مستقل هستند که برایند موفقیت سینمای ایران را مشخص می‌کنند.»
58247
نظر شما