"رجال سیاست" و "رجال قرآن"

 این قانون ، چیزی برای مفهوم رَجُل ، هنگامی که او بخواهد انتخاب کننده (ناخِب) باشد ، بیان نکرده ، و تنها شرط سِن را کافی دانسته است ! سکوتِ سیاسی قانونگذار ، برای انتخاب کننده "ناخب" ، حکایت از نگاه سیاسی او ، به کل فرآیند دارد ، در بخشی رجال ، آن هم در دایره ای بسته ، معنا دارد ، و دربخشی دیگر، بی معنا است !   

اما در فرهنگ اسلامی و دایره مفاهیم قرآنی  واژه "رجال" تعریفی متفاوت دارد . اگر سیاستمدار در جامعه ای اسلامی ، تنها از مَنظَر مفاهیم سیاسی بخواهد "رجال" را تعریف کند، رفتاری عرفی ، یا سکولار (غیر دینی) و یا همان وضعی ، انجام داده است . البته محل اشکال هم نیست ، فقط ، بپذیرد که معیارعرف را پیش گرفته و نه قرآن را .

 این واژه مهم ؛ در قرآن دارای مراتبی است ، و مراتب آن هم ، ارتباطی با دنیای سیاست و مناصب سیاسی ندارد. این واژه قرآنی ، بسیار وسیع تر از دایره بسته سیاست است ، هم کاندیدا (مُنتخَب) را در بر می گیرد و هم ، انتخاب کننده ( ناخِب) را ، هم شامل زنان است ، و هم شامل مردان . رجل قرآنی ، شروطی  بسیار دارد که تعیین مصداق آن ، از عهده نَفَسِ کمِ قانونگذار بر نمی آید!    

1-      "رجال صدقوا ما عاهدوا الله علیه " اینها کسانی اند که ، به تمام شرط های ظاهر التزام دارند. به آنچه پیمان بسته اند عمل می کنند، به میدان جهاد رفته ، و در راه اسلام شمشیر زده اند ، و امثال آن ...     

2-       "رجال لا تلهیهم تجارة ولا بیع عن ذکر الله" اینها کسانی هستند که رفتاری فراتر از التزام  ظاهری و قابل مشاهده برای این و آن دارند.اینها دل سپرده "کلمة الله " و سخن حق اند . هیچ غرضی ، از حق دورشان نمی کند. اینها بهترین کسان ، برای مشورت هستند  .

3-      " وَعَلَىالأَعْرَافِ رِجَالٌ " اینها کسانی اند که ، شخصیت و رفتارشان معیار است . معیار برای تمایز بین "خیر" از "شر" و "حق" از "باطل". این رجال ، برابر سوره اعراف ، در همه چیز شاخص و جلوه اند . نه اهل غروراند  و نه اهل تکبر، و نه دل نگران چیزی اند ، و نه اضطراب آفرین . پر از عصمت و پاکی اند....  

4-      " وَأَذِّن فِی النَّاسِ بِالْحَجِّ یَأْتُوکَ رِجَالاً " اینها کسانی اند که در تکلیفِ آنچه خداوند از آنها خواسته شتابانند. چون و چرا نمی کنند ، به دنبال چینش مقدمات و ابزار نمی گردند.   

حال باید دید ، نسبت "رجال سیاست" با آیات آمده ، کدام است؟

 به نظر می رسد ، تعیین مصداق برای "رجل سیاسی" هر چه که باشد ، مناسب نیست ، از آیه نخست فراتر رود. تشخیص سایر موارد ، بر عهده جامعه اسلامی ، و دستگاه الهی است ، و نه  دخالت قانونگذار!  

در آیات آمده ، همانگونه که اشاره شد، سخن از جنسیت "زنانگی و مردانگی" هم در میان نیست . بنابر این " رجال " را  تنها در "مردان " یافتن ، گونه ای دیگر از عرفی ، یا سکولار اندیشیدن است ، هر چند قائلِ آن ادعا کند ، شریعتمدار است!