امروزه همه ما مشاهده می‌کنیم که در هر خانه‌ای تلویزیون وجود دارد و در اغلب مواقع این وسیله در اتاق‌های نشیمن و پذیرایی جا دارد که همیشه جلوی چشم حاضر بوده و حضور پررنگی داشته باشد.
این مساله موجب نگرانی کارشناسان شده چرا که معتقدند می‌تواند به کم شدن رابطه بین افراد خانواده منجر شود و در این اوضاعی که اعضای خانواده دقایق و ساعات کمی را دور هم جمع می‌شوند، همین دقایق را نیز به تماشای تلویزیون بپردازند و از یکدیگر فاصله بگیرند. حتی گاهی در بعضی خانواده‌ها مشاهده می‌شود که تلویزیون نقش تعیین کننده در ساعات خواب و بیداری و غذا خوردن و حتی معاشرت با اطرافیان را پیدا کرده و به قدری جایگاه پیدا کرده که امور خانوادگی بر اساس برنامه‌های تلویزیون تنظیم می‌شود.
این نگرانی‌ها درست است اما مساله‌ای که نباید از آن غافل شد در نظر گرفتن جوانب مثبت این وسیله است که اگر به درستی از آن استفاده شود می‌توان از آنها بهره‌مند شد. در شرایطی که خانواده این قدرت را داشته باشد که تلویزیون و وسایل اینچنینی را تحت کنترل خود گرفته و بر آن مسلط باشد و مقررات خاص خود را برای ساعات تماشای آن داشته باشد، می‌توان از این وسیله نیز بهره گرفت و در جهت رسیدن به خواسته‌های خود از آن استفاده کرد. اما این مساله نیازمند توجه کارشناسان و برنامه‌سازان نیز است تا خانواده‌ها از بین برنامه‌های تلویزیونی امکان انتخاب داشته باشند و نیازی به رو بردن به برنامه‌های شبکه‌های ماهواره‌ای و سی‌دی‌های وارداتی نداشته باشند.
یکی از فوایدی که تلویزیون می‌تواند داشته باشد کارکرد آموزشی آن است؛ به ویژه در مواقعی از سال مانند فصل تابستان که کودکان و نوجوانان اوقات فراغت بیشتری داشته و وقت زیادی را پای برنامه‌های تلویزیونی می‌گذرانند، می‌توان از این فرصت به عنوان فرصتی برای آموزش غیرمستقیم مفاهیم به آنها استفاده کرد. با این حال گاهی دیده می‌شود در ساخت برنامه برای کودکان و نوجوانان یا حتی بزرگسالان، تنها جنبه سرگرمی مد نظر قرار می‌گیرد در حالی که نقش رسانه در کاهش آسیب‌های اجتماعی اثبات شده است.
این که برنامه‌های ورزشی یا تفریحی و سرگرمی در بالا بردن روحیه افراد جامعه و شادی بخشیدن به آنها تاثیر دارد درست است و نیاز است به این برنامه‌ها پرداخته شود اما در عین حال برنامه‌های آموزنده‌ای که قابلیت جذب مخاطب را داشته باشد و توانایی برقراری ارتباط و حفظ بیننده را داشته باشد نیز می‌تواند در ارتقای فرهنگ و رشد افراد یک جامعه موثر واقع شود.
به این منظور اگر از متخصصان بهره گرفته شود و برنامه‌ریزان با شناخت نیازهای جامعه به تولید برنامه بپردازند می‌توان بسیاری از الگوهای رفتاری مناسب را جایگزین الگوهای نادرست و رفتارهای نابهنجار کرد. این در حالی است که بعضا دیده می‌شود خود تلویزیون با برنامه‌های سطحی و مبتذل رفتار یا کلمات و اصطلاحات نادرست را در جامعه رواج داده و به کار بردن آنها را عادی جلوه می‌دهد.
یکی دیگر از فواید این وسیله این است که با استفاده صحیح و به اندازه، می‌توان آن را به عاملی در جهت تحکیم پیوندهای خانوادگی تبدیل کرد. کنار هم جمع شدن افراد یک خانواده کنار یکدیگر برای تماشای برنامه مورد علاقه‌شان و پس از آن بحث و تبادل نظر درباره آن می‌تواند به رد و بدل کردن نظرهای گوناگون و شناخت بیشتر افراد خانواده از یکدیگر منجر شود که به نوبه خود بسیار مثبت قلمداد می‌شود.
ارائه برنامه‌های آموزشی و بی‌نیاز کردن افراد از ثبت نام در کلاس‌های متفاوت و یا ارائه مشاوره‌های پزشکی و فرصت صحبت با متخصصان و بسیاری فواید دیگر را هم می‌توان از اثرات مثبت تلویزیون برشمرد که در اقتصاد خانواده هم می‌تواند تاثیرگذار باشد.
از سوی دیگر، در شرایطی که فضاهای مجازی و بازی‌های رایانه‌ای معمولا فعالیتهایی انفرادی هستند، اما تماشای برنامه‌های تلویزیون معمولا گروهی صورت می‌گیرد و می‌تواند باعث ارتباط بین زوج‌ها و یا فرزندان یک خانواده شود و از انزوای افراد جلوگیری کند که اهمیت بسزایی دارد.
نکته‌ای که در این میان وجود دارد نظارت خانواده‌ها و انتخاب برنامه‌های تلویزیونی مناسب است. امروزه که انواع برنامه‌ها و فیلم‌ها با موضوعات گاها مخالف ارزش‌های مورد قبول ما تولید و ارائه می‌شود، وظیفه خانواده‌ها برای انتخاب برنامه همسو با ارزش‌های خانواده بیشتر شده و لازم است دقت داشته باشند که حتی یک فیلم یا سریال یک ساعته یا دوساعته چه تاثیراتی می‌تواند در شکل‌گیری شخصیت و باورهای فرزندشان داشته باشد.
نظر شما