بنزین 2 هزار تومانی دروغ است؟

حمید اسدی:
صدمین سفر استانی رئیس جمهور همان طور که پیش بینی می شد فرصت دیگری شد تا وی با دفاع از برنامه های اقتصادی و اجتماعی دولت، به انتقادات اخیر نسبت به عملکرد دولت پاسخ بگوید. اما برخی پاسخ های دکتر احمدی ن‍ژاد، نه تنها ابهامات را موجود را برطرف نکرد بلکه علامت سئوال های موجود درباره بعضی برنامه های دولت به ویژه هدفمندسازی یارانه ها را دوچندان کرد.
وی در جمع مردم مشهد درباره قیمت بنزین در مرحله دوم گفته است که « افرادی اطلاعات نادرست منعکس می کنند و می گویند بنزین به 2 هزار تومان می رسد. من به شما بگویم که این دروغ است». نخستین سابقه ای که از این پاسخ رئیس جمهور به ذهن شنونده یا خواننده می رسد اظهارات چند روز قبل رئیس مجلس شورای اسلامی است که در آن گفته بود: « در صورت اجرای مرحله دوم هدفمندسازی یارانه ها با کیفیتی که دولت به دنبال آن است قیمت بنزین باید به 2 هزار تومان برسد». قطع نظر از اینکه ایراد تهمت دروغ گویی به کسی که خبر از بنزین 2 هزار تومانی می دهد آن هم به این صراحت تا چه حد می تواند توجیه کننده درستی استدلالهای رئیس جمهور درباره قیمت بنزین درمرحله دوم هدفمندی باشد،‌ فرض را بر این می گذاریم که مرجع ضمیر در این جمله دکتر احمدی نژاد رئیس مجلس نبوده و هدف رئیس جمهور فقط تکذیب 2 هزار تومانی شدن بنزین بوده است.
اما ببینیم واقعیت داستان چیست؟ علی لاریجانی در اظهارات چند روز قبل خود گفته بود: « مساله یارانه‌ها فقط مساله پرداخت پول نیست؛ دولت اگر پول دارد، هر قدر می خواهد بپردازد؛ ما مشکلی نداریم. مشکل این است که می‌خواهند از طریق تغییر قیمت حامل‌های انرژی این کار انجام شود. یعنی بنزین 2 هزار تومان شود، قیمت گاز دو برابر و گازوئیل 3 برابر شود». در جملات بالا هیچ خبر قطعی درباره 2 هزار تومانی شدن بنزین دیده نمی شود. صرفا یک واقعیت اقتصادی بیان شده است و آن اینکه اگر دولت می خواهد راه هدفمندسازی یارانه ها را درست طی کند و از محل هدفمندسازی یارانه ها بیش از یکصد هزار میلیارد تومان درآمد – آن گونه که دولتمردان پیشنهاد کرده بودند - کسب کند راه قانونی و اصولی آن چند برابر شدن قیمت حامل های انرژی و 2 هزار تومانی شدن بنزین است و اصلا بیان نشده که دولت اراده کرده است قیمت بنزین را به 2 هزار تومان افزایش دهد. بگذارید یک محاسبه خیلی ساده انجام دهیم. به گواهی گزارش کمیسیون ویژه هدفمندسازی یارانه ها، دولت در15 ماه نخست اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها با رساندن قیمت آزاد بنزین به 700 تومان و افزایش قیمت سایر حامل های انرژی،‌ 25 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرد که البته این میزان برای پرداخت یارانه 44 هزار تومانی ماهانه به هر ایرانی کافی نبود و دولت برای تامین مابقی آن حدود 16 هزار میلیارد تومان از درآمد نفت، منابع بانک مرکزی و بودجه عمومی دولت برداشت کرد تا در مرحله نخست یک تخلف 16 هزار میلیارد تومانی انجام داده باشد. اما فعلا در اینجا از این تخلف دولت عبور می کنیم و بر می گردیم به همان 25 هزار میلیارد تومان. پس تا اینجا مشخص شد که دولت با چند برابر کردن قیمت حامل های انرژی و افزایش نرخ بنزین به 700 تومان 25 هزار میلیارد تومان درآمد کسب کرد. از سوی دیگر طبق اعلام نمایندگان مجلس دولت بنا داشته است در محله دوم هدفمندسازی یارانه ها دستکم یکصد هزار میلیارد تومان از هدفمندسازی یارانه ها کسب درآمد کند؛‌ اگر یک نسبت تناسب ساده ببندیم و وزن هر کدام از حامل های انرژی در سبد مصرفی مردم را در نظر نگیریم دولت برای اینکه بتواند بدون تخلف، این صد هزار میلیارد تومان را کسب کند باید قیمت های کنونی انرژی را حداقل 4 برابر کند؛ طبیعی است که در این صورت قیمت بنزین هم باید به بیش از 2 هزار تومان افزایش یابد. اما چرا رئیس جمهور به صراحت می گوید قیمت بنزین به 2 هزار تومان نمی رسد و زیر هزار تومان باقی می ماند. به دو دلیل کاملا مشخص: نخست آنکه کمیسیون تلفیق مجلس رقم پیشنهادی دولت برای کسب درآمد از هدفمتدسازی یارانه ها را به میان قابل توجهی کاهش داده و بالتبع قیمت انرژی نیز کمتر از چیزی که دولت پیش بینی کرده بود افزایش می یابد. دلیل دوم و مهم تر آن است که ظاهرا دولت قصد دارد همان راهی را که در مرحله نخست طی کرد، در این مرحله نیز ادامه دهد یعنی افزایش یارانه های نقدی به بهای تخلف شدید از اجرای قانون و این بار باید به جای 16 هزار میلیارد تومان باید منتظر چند ده هزار میلیارد تومان تخلف در اجرای مرحله دوم قانون هدفمندسازی یارانه ها باشیم.
بله همانطور که رئیس جمهور اعلام کرد، بنزین 2 هزار تومان نمی شود به شرط آنکه دولت برای تامین هزینه یارانه نقدی از پول نفت، بودجه دولت، منابع بانک مرکزی و فروش شرکت های دولتی آن را تامین کند یعنی حرکت صد درصد خلاف جهت فلسفه هدفمندسازی یارانه ها. یعنی به حراج گذاشتن سرمایه های کشور برای پرداخت یارانه ماهیانه. یعنی همان چیزی که رئیس مرکز پژوهش های مجلس روز چهارشنبه با صدای بلند فریاد زد: « دولت می خواهد یارانه ها را با تخلف و بی انضباطی افزایش دهد. »
 

3939