محمد هیراد حاتمی:
مهدی غضنفری که در حال حاضر بر صندلی وزارت تازه متولد شده صنعت، معدن و تجارت تکیه زده است روزهای پرخبری را طی سال های فعالیت در دولت نهم و دهم از سر گذرانده است. او در دولت نهم و زمانیکه سید مسعود میرکاظمی، وزیر بازرگانی بود؛ ریاست کل سازمان توسعه تجارت ایران را بر عهده داشت. با آغاز به کار دولت دهم، میر کاظمی به وزارت نفت رفت و غضنفری در راس وزارت بازرگانی قرار گرفت. جا به جایی ای که روایت وزیر بازرگانی دولت نهم از آن اینگونه است: «وقتی قرار شد به وزارت نفت بروم به رییس جمهوری پیشنهاد کردم که اگر در حوزه بازرگانی به دنبال موفقیت در عرصه تجارت خارجی هستید از آقای غضنفری استفاده کنید. » هنوز زمان زیادی از عمر دولت دهم سپری نشده بود که بنا به تصمیم رییس جمهوری وزارت بازرگانی و صنایع و معادن با یکدیگر ادغام شدند تا هم رویای چندین ساله ادغام این دو وزارتخانه تحقق پیدا کند و هم اینکه مهدی غضنفری نخستین وزیر صنعت، معدن و تجارت ایران نام بگیرد. سال 90، نخستین سالی بود که وزارت صنعت، معدن و تجارت فعالیت های خود را آغاز کرد. برای بررسی عملکرد بخش صنعت و تجارت طی سال 90 و همچنین پیش نیاز های موفقیت این دو بخش در سال 91 به سراغ وزیر صنعت، معدن و تجارت رفتیم تا او در این رابطه توضیح دهد. غضنفری اعتقاد دارد که علیرغم تمامی رفتار های خصمانه غربی ها در حوزه خارجی اقتصاد، ایران یک سال موفق را پشت سر گذاشت. متن کامل گفت و گو با مهدی غضنفری، وزیر صنعت، معدن و تجارت را در ادامه می خوانید:
ضمن ارزیابی تراز تجاری ایران در سال 90 بفرمایید، با توجه به بداخلاقیهای غرب میزان رشد صادرات ایران طی یک سال گذشته قابل دفاع است؟
سیاستهای کلی در حوزه بخش خارجی اقتصاد ایران در سال 1390 با محوریت تشویق صادرات غیرنفتی و صدور خدمات فنی مهندسی و مدیریت واردات و هدفمند شدن آن بود که خوشبختانه متعاقب این سیاستها و تدابیر، سبب گردید علیرغم تشدید تحریمهای اقتصادی- تجاری برعلیه جمهوری اسلامی ایران، آهنگ رشد صادرات غیرنفتی شتاب گیرد و حتی از برنامه مصوب برای سال 1390 قانون برنامه پنجم توسعه پیشی گرفته است و از سوی دیگر واردات کشور محدودتر گردیده و جهتگیری به سمت واردات کالاهای اساسی و مورد نیاز بخش تولید انجام پذیرفته است و متعاقب این جهتگیری و تدابیر، تراز تجاری کل و غیرنفتی ایران در سال 1390 به طور محسوسی بهبود یافته است. بطوریکه ارزش صادرات غیرنفتی در 11 ماه سال جاری از نظر ارزش 5/28 درصد و وزنی 5/6 درصد رشد نسبت به سال قبل داشته است. در مقابل واردات کشور در مدت مشابه به لحاظ ارزش 5/6 درصد و به لحاظ وزنی 18 درصد کاهش داشته است که حاکی از بهبود 44 درصدی تراز تجاری کشور است. در ضمن صادرات خدمات فنی و مهندسی نیز با 4 میلیارد دلار نسبت به مدت مشابه 46 درصد رشد داشته است.
در سال 90 اصلیترین مشکل بخش صنعت و تجارت که فعالان اقتصادی با آن دست و پنجه نرم کردند به آشفتگی بازار ارز ارتباط پیدا میکند. تحلیل شما از این موضوع چگونه است؟
هرگونه بیثباتی در بازار ارز امکان برنامهریزی برای تولیدکنندگان اعم از صنعتی و کشاورزی را دشوار میسازد و این چالش برای سرمایهگذاران به ویژه سرمایهگذارانی که مواد اولیه وارداتی نیاز دارند، دوچندان میشود. لذا این وزارتخانه اولاً ثبات نرخ ارز در بازار داخلی را دنبال میکند و ثانیاً تمهیداتی برای تسهیلات ارزی ارزان از صندوق ملی برای سرمایهگذاران فراهم نموده است.
تدابیر وزارت صنعت، معدن و تجارت برای مقابله با آشفتگی بازار ارز چه بود و در رابطه با تأثیر آن توضیح میفرمایید؟
وضعیت بازار ارز دارای منشاء چندگانه است. اما به هرحال همان طور که استحضار دارند در مباحث مالیه و اقتصاد بینالملل عرضه و تقاضای ارز اثر قابل توجهی بر قیمت تعادلی ارز دارد و لذا همان طوری که قبلاً اشاره شد این وزارتخانه به طور جدّ تلاش مینماید از طریق رشد و آهنگ شتابان صادرات غیرنفتی و صدور خدمات فنی مهندسی، صادرات را بهبود دهد و لذا با تحقق آن، طرف عرضه ارز بهبود یافته و فشار کمتری بر افزایش قیمت ارز وارد خواهد کرد و همینطور با مدیریت هوشمند و موثر واردات تلاش میشود فشار بر تقاضای ارز کاهش یافته و لذا متعاقباً فشار کمتری بر قیمت تعادلی ارز ایجاد خواهد کرد. البته همان طوری که گفته شد فشار متغیرهای خارج از اقتصاد از جمله مسائل سیاسی و فشارهای بینالمللی در قالب تحریمها نیز بر انگیزههای سفتهبازانه تاثیر میگذارد که شایسته است به طور بایسته آثار منفیو سوء آنها تقلیل و مدیریت شود.
سال 90 به نام سال جهاد اقتصادی نامگذاری شد. به اعتقاد شما این مهم تا چه اندازه در فضای اقتصاد ایران تأثیرگذار بود؟
یکی از ابعاد جهاد اقتصادی در حوزه بخش خارجی اقتصاد به ویژه توسعه جهشی صادرات غیرنفتی و صدور خدمات فنی مهندسی بوده است که در یکسال جاری با نرخ رشد دو رقمی قابل توجه و چشمگیر مواجه بوده است و همینطور مدیریت هوشمند و موثر واردات که علاوه بر جهتگیری نیازهای مصرفی و مورد نیاز تولید سوق یافته، بلکه واردات کالاهای لوکس، تجملی و غیرضروری به طور چشمگیری کاسته شده است و بالاخره بهبود چشمگیر و قابل ملاحظه تراز تجاری کشور در شرایط خاص فشار تحریم اقتصادی-تجاری تحقق یافته است.
میزان حجم نقدینگی طی سال 90 به شکل گستردهای افزایش پیدا کرد. این موضوع تا چه اندازه در بخش صنعت و تجارت موجب اختلال شد؟
البته تلاش وافری صورت گرفت تا حجم نقدینگی کشور مدیریت شود. بویژه اهم تدابیری که در سه ماهه پایانی سال 1390 در قالب انتشار اوراق قرضه، پیشفروش سکه و افزایش نرخ سود سپرده سپردهگذاران در بانکها سبب گردید سیاست مناسب پولی، مالی و ارزی مناسبتری اتخاذ گردد هدف این تلاشها این بود که نه تنها حجم نقدینگی به شکل گستردهتری افزایش نیابد، بلکه رشد نقدینگی مهار شده و حتی آهنگ رشد آن کاهنده شود.
اختلاسی که در سیستم بانکی طی سال 90 به وقوع پیوست باعث شد بسیاری از واحدهای تولیدی پس از این ماجرا با سختیهای فراوانی برای دریافت تسهیلات از سوی بانکها مواجه شوند. تحلیل شما از این موضوع چیست؟
تخلف مورد اشاره در سیستم بانکی اساساً به عدم شفافیت و نیز خلاء های قانونی در سیستم بانکی کشور بر میگردد که قطعاً هزینه آن را نباید واحدهای تولیدی پرداخت نمایند و انتظار است ضمن رفع خلاءهای قانونی و شفافیت در سیستم بانکی، سریعاً تمهیدات و تدابیر مناسبتری اندیشیده شده تا واحدهای تولیدی بیشتر از این هزینه تسهیلات از سوی بانکها را متحمل نشوند.
به اعتقاد برخی کارشناسان اقتصادی هدفمند کردن یارانهها تا حد زیادی در بخش تولید اختلال ایجاد کرد و نتوانست انتظاری که از بازدهی واحدهای تولیدی پس از اجرای این طرح وجود داشت را برآورده کند. بر همین اسا انتقاد های بسیار زیادی هم آقای وزیر توسط فعالان بخش خصوصی مطرح شد. نظر شما رد این رابطه چیست؟
اجرای قانون هدفمندی یارانهها از تحولات بزرگ اقتصادایران بود که توسط دولت محترم به مورد اجرا گذارده شد و قطعاً هر تغییری بویژه با این عمق و وسعت آثاری برگستره بزرگ اقتصادایران داشته و دارد. مهمّ این است که امروز نباید خدای ناکرده سیاستهای اقتصادی غیرمنطقی و غیرکارشناسی اتخاذ گردد، بلکه با تدبیر و درایت و در چارچوب بحثهای اقتصادی و رعایت الزامات آن تدریجاً دوران آثار اولیه ناشی از این تحول بسیار سنگین گذشته و با کمترین اختلالات، انحرافات و مداخلات به سر منزل مناسب و ارزشمندی دست خواهد یافت.
ذکر این نکته ضروری است که پس از اجرای مرحله اول قانون هدفمندی یارانهها رشد تولید محصولات معدنی را شاهد بودهایم بطوریکه میزان تولید سیمان در 11 ماه گذشته به 60 میلیون و 643 هزار تن رسید که نسبت به مدت مشابه پارسال 2/7 درصد رشد داشت.
همچنین در این مدت میزان تولید فولاد خام توسط بخش دولتی و خصوصی به 12 میلیون و 923 هزار تن رسید که نسبت به مدت مشابه پارسال رشد 4/62 درصدی را نشان میدهد.
همچنین در 11 ماهه امسال تولید شمش آلومینیوم به مرز 303 هزار و 100 تن رسید که نسبت به مدت مشابه سال 89 با رشد 7/9 درصدی همراه بود.
در رابطه با اولویتهای برنامه وزارت صنعت، معدن وتجارت در سال 91 توضیح می دهید؟
وزارتخانه در راستای رسیدن به اهداف بلندمدت و میان مدت و سالانه، اهداف سند چشمانداز، قانون برنامه پنجم و قانون بودجه سال آتی را سرلوحه قرار داده و برنامههای عملیاتی در قالب اهداف و راهبردهای مشخص عمدتاً با محورهای 7 گانه در حوزه صنعت، معدن و تجارت "توسعه و بهبود سرمایهگذاری"،"بهبود عملکرد زنجیرهها و سیستمها"،"بهبود فضای کسبو کار"،"تسهیل رشد و توسعه تجارت بخش خارجی"،"بهبود نظام توزیع، تنظیم بازار و حمایت از مصرفکننده"،"توسعه فنآوری نوین، فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی" و "اصلاح ساختار، توسعه سرمایه انسانی و نهادینه شدن نظامها، تعاملات محیطی و پاسخگوئی" توجه و اهتمام ویژه دارد.
ضمن بیان تحلیل شخصی خود از اقتصاد ایران در سال 91 اولویتهایی که باید در این سال مورد توجه قرار گیرد را بیان کنید؟
اقتصاد ایران دوران حساس و تاریخی را طی مینماید قطعاً برای دستیابی به مقام نخست اقتصادی، علمیو صنعتی منطقه در 1404، باید راهبردها، برنامهها، سیاستها و اقدامات نظاممند چندوجهی بلندمدت، میانمدت و کوتاه مدت تدارک دیده و پیوسته مورد ارزیابی و رصد قرار گیرد، در غیراینصورت امکان تحقق آن، ممکن است بسیار دشوار گردد.
به عنوان آخرین سوال میزان شدت گرفتن بداخلاقیهای غرب تا چه اندازه میتواند در سال 91 روند رشد ایران را با مشکل مواجه کند و اینکه راه گریز از این وضعیت در دستور کار وزارت صنعت، معدن وتجارت هست یا خیر
جهان غرب به خوبی میداند که جمهوری اسلامی ایران، اهداف متعالی توسعه، صلح و امنیت را برای ایران، منطقه و جهان خواستار است و اساساً نگرانی جهان غرب از الگو شدن جمهوری اسلامی برای کشورهای منطقه به عنوان سیستم و نظام کارآمد و پاسخگو و رقیب جدی با نظام آنها است و امید است همه کشورهای منطقه و جهان روی خوش توسعه، صلح و امنیت را ببینند که این آرزوی قلبی هر ایرانی است. قطعاً دولت و وزارت صنعت، معدن و تجارت با پشتیبانی ملت ایران، راهکارهایی برای خنثیسازی و مقابله با بداخلاقیهای غرب اندیشیده که در جای خود بکار میگیرد. لیکن همه دنیا میداند که ایران تحت رهنمودهای مقام عظمای ولایت عمل خواهد کرد و ذرهای از آرمانها و اهداف عالیه خود عقب نخواهد نشست.
3939
نظر شما