سیدمرتضی آوینی، صبح روز بیستم فروردین سال 1372 به‌شهادت رسید. این تاریخ به‌عنوان روز شهادتش ثبت شد و هر سال در همان روز برایش بزرگداشت سالیانه برگزار شد.
چند سال پیش روز بیستم فروردین را روز انرژی هسته‌ای نام‌گذاری کردند. از آن به‌بعد در این روز، عده‌ای درباره اهمیت انرژی هسته‌ای صحبت می‌کنند. امسال، از وقتی که تقویمهای رسمی منتشر شد، دیدم روز شهادت سیدمرتضی آوینی را از بیستم فروردین برداشته‌اند و برده‌اند گذاشته‌اند توی روز بیست‌ویکم فروردین. به‌نظر می‌رسد کسانی صلاح دانسته‌اند روز بیستم فروردین خالی از مناسبت دیگری باشد و به همین دلیل پیش خودشان فکر کرده‌اند حالا چه تفاوتی دارد، از این به‌بعد می‌گوییم آوینی در روز بیست‌ویکم فروردین شهید شده نه بیستم فروردین.
واقعاً هم چه فرقی میکند؟ کسانی که همیشه صلاح ما را بهتر از خودمان می‌دانند سال‌هاست آوینی متفکر را برداشته‌اند و بهجایش یک آوینی تبلیغات‌چی گذاشته‌اند. آوینی پیشرو را برداشته‌اند و بهجایش یک آوینی متحجر گذاشته‌اند. آوینی اهل گفت‌وگو را برداشته‌اند و بهجایش یک آوینی چماق‌به‌دست گذاشته‌اند. آوینی معترض به وضع موجود را برداشته‌اند و بهجایش یک آوینی خوشنود و سر به‌راه گذاشته‌اند. آوینی نواندیش را برداشته‌اند و بهجایش یک «پوستر» گذاشته‌اند که بشود از دور و «به‌طور کلی» قربان‌صدقه صورت و صوت محزونش رفت.
این دلسوزان آشنا با «صلاح» و «مصلحت» سال‌هاست آوینی را از عرصه فرهنگ برداشته‌اند و گذاشته‌اند توی ویترین سیاست. بنابراین حالا هم صلاح می‌دانند برنامه‌ها را جفت‌وجور کنند، مناسبت‌ها را «تنظیم» کنند تا بتوانند همه چیز را خیلی قشنگ و تمیز بچینند کنار هم. چه اهمیتی دارد که طبق ثبت تاریخی، یک نفر در روز بیستم فروردین شهید شده باشد نه بیست‌ویکم؟ و چه اهمیتی دارد که او چیز دیگری گفته باشد و نوشته باشد، اما در ویژه‌برنامه‌ها و مجالس بزرگداشتش چیزهای دیگری از او نقل شود؟ همین شکل «تنظیم‌شده» آوینی بهتر از شکل قبلی است. قابل مصرف‌تر است. قابل استفاده‌تر است. قابل توصیه‌تر است.
من این آوینی را که در روز بیست‌ویکم فروردین به‌شهادت رسیده نمی‌شناسم. من بعد از نوزده سال، امسال هم برای آن آوینی که در روز بیستم فروردین به‌شهادت رسید سوگواری خواهم کرد.
در کودکی، همیشه این سئوال را داشتم که چرا تاریخ درگذشت یا تولد شخصیت‌های مشهور تاریخی متفاوت نقل شده. در نوجوانی این سئوال را داشتم که چرا خصلت‌ها و اعتقادات شخصیت‌های مشهور تاریخی به شکل‌های متفاوت ثبت و ضبط شده. امروز پاسخ هر دو سئوال را می‌دانم. امروز نگران آینده‌ام و قضاوتی که تاریخ درباره امروز خواهد کرد.
5858
نظر شما