علی پاکزاد: همه می دانیم سالهاست که رابطه بین دستمزد و معاش در اقتصاد ایران قطع شده است و متاسفانه در اقتصادی تورم زده شاهد افزایش شدید شکاف بین شاخص دستمزد و شاخص بهای کالاهای مصرفی هستیم.
دولت در سالهای 1383 تا 1390 به طور متوسط سالانه حداقل دستمزد را حدود 32 هزار تومان افزایش داده است ولی این افزایش به رغم آنکه بالاترین رشد حداقل دستمزد طی دو دهه گذشته محسوب می شود ولی در عمل می بینیم که این افزایش به نسبت بالا نتوانسته است دستمزد واقعی را افزایش دهد، که دلیل اصلی آن را باید در تورم شدید قیمت کالاهای مصرفی پیدا کنیم، تورمی که در سالهای اخیر در اقتصاد کشور جریان داشته است.
مقایسه حداقل دستمزد 106 هزار تومانی در سال 1383 با حداقل دستمزد 330 هزار تومان سال 1390 نشان می دهد، در این دوره شاهد سه برابر شدن حداقل دستمزد و افزایش 224 هزار تومانی آن بوده ایم ولی اگر بر مبنای سال پایه 1383 نرخ دستمزد واقعی را بعد از کسر تورم سالانه محاسبه کنیم، واقعیت شکل دیگری به خود می گیرد. حداقل دستمزد 106 هزار تومان سال 83 در سال 1390 به 120 هزار تومان رسیده است یعنی تنها 14 هزار تومان افزایش پیدا کرده است.
البته باید گفت این افزایش ناچیز نیز تنها به مدد فشارهای دولت برای تثبیت نسبی قیمت کالاهای اساسی صورت گرفته است در غیر این صورت شاهد کاهش شدید حداقل دستمزد واقعی در این دوره می بودیم.
| مقایسه تغییرات حداقل دستمزد و رشد قیمت ها در کشور | |||||||||
| سال | 1383 | 1384 | 1385 | 1386 | 1387 | 1388 | 1389 | 1390 | 1391 |
| حداقل دستمزد ماهیانه به نرخ جاری( هزار تومان) | 106 | 126 | 150 | 183 | 219 | 263 | 303 | 330 | 390 |
| حداقل دستمزد ماهیانه به نرخ ثابت( هزار تومان) | 106 | 114 | 121 | 125 | 119 | 130 | 136 | 120 | - |
| معادل دلاری دستمزد جاری | 121.1 | 140.0 | 162.5 | 195.7 | 226.5 | 263.5 | 291.3 | 244.4 | - |
| معادل دلاری دستمزد واقعی | 121.1 | 126.7 | 131.1 | 133.7 | 123.1 | 130.3 | 130.8 | 88.9 | - |
| شاخص دستمزد به نرخ ثابت | 100 | 107.5 | 114.2 | 117.9 | 112.3 | 122.6 | 128.3 | 113.2 | - |
| شاخص کل قیمت کالاها وخدمات مصرفی | 100 | 110.4 | 123.5 | 146.2 | 183.3 | 203 | 228.2 | 274.3 | - |
| نرخ تورم (درصد) | 15.2 | 10.4 | 11.9 | 18.4 | 25.4 | 10.8 | 12.4 | 20.2 | - |
| منبع: بانک مرکزی و واحد تحقیقات ماهنامه «اقتصاد ایران»، سال 90 برآورد شده توسط خبرآنلاین | |||||||||
برای آنکه بدانیم دستمزد واقعی در اقتصاد ایران تا چه حد کاهش پیدا کرده است باید شاخص را بر مبنای دلار محاسبه کنیم؛ برای این کار باید دستمزد واقعی را به دلار تبدیل کنیم.
بر اساس قیمت دلار بازار آزاد گزارش شده توسط بانک مرکزی در سال 1383 هر دلار در این سال 875 تومان قیمت داشته است و حداقل دستمرد 106 هزار تومانی در آن سال معادل 121 دلار در ماه بوده است.
در سال 1390 به طور متوسط هر دلار حدود 1350 تومان قیمت داشته است، به این ترتیب دستمزد جاری در این سال به 244 دلار افزایش پیدا کرده است ولی دستمزد واقعی 120 هزار تومان سال 90 معادل 88 دلار قدرت خرید پیدا می کند. یعنی به رقم رشد شدید حداقل دستمزد ارزش واقعی دستمزد مزد بگیران ایرانی در بازار جهانی معادل 36 درصد کاهش پیدا کرده است.
کاهش شاخص بهره وری ، افزایش چند شغلی ومعضلات فراوان اقتصادی، اجتماعی که محصول قطع رابطه میان معاش و دستمزد است و زمانی که بحث تقویت تولید ملی به میان می آید توجه به این موضوع که نهاده نیروی انسانی تنها یکی از سه نهاده تولید نیست که بتوان آنرا با ماشین آلات و مواد اولیه جایگزین کرد.
در سال 1391 بنا بر گفته مقام معظم رهبری باید به سمت رونق تولید ملی حرکت کنیم و این امر به طور رابطه مستقیمی با سطوح درآمدی دارد. افزایش درآمد ها نیازمند رونق تولید و رونق تولید نیازمند افزایش سطوح درآمدی است زیرا اگر تولید نباشد درآمدی نیست و اگر درآمدی نباشد تقاضایی برای تولید نخواهد بود، در این مدار بسته اگر دولت نتواند با مهار تورم، یک تعادل نسبی ایجاد کند شکاف رو به گسترش بین درآمد و قیمت ها تنها مسیر پیش روی اقتصاد ایران گسترش فقر خواهد بود.
22239
نظر شما