مهدی یاورمنش: علی ترابی در سال های گذشته بارها به عنوان دبیر یا مدیر اجرایی رویدادها و همایش های گوناگون موسیقی از جمله جشنواره فجر مشغول به کار بوده و برای مدتی طولانی ، سمت هایی چون قائم مقامی و سرپرستی دفتر موسیقی وزارت ارشاد را بر عهده داشته است .
علی ترابی دو ماه پیش مدیر عامل انجمن موسیقی ایران شد و این روزها به عنوان دبیر اجرائی بیست وهفتمین جشنواره بین المللی موسیقی فجر که از 24 بهمن آغاز می شود ، روزها پر کاری را پشت سر می گذارد.
با نگاهی به جشنواره های موسیقی فجر امسال و سال گذشته ، به نظر می رسد این رویداد هنری شاهد کمترین تغییرات بوده است . آیا این بر می گردد به این که دبیری این دو دوره بر عهده حسن ریاحی بوده است ؟
علاوه بر این که دکتر حسن ریاحی دبیری این جشنواره را در دو سال گذشته داشته ، از سال 1388 نیز یک سیاست و برنامه مدون در عرصه موسیقی کشور دنبال می شود که باعث شده تغییرات این جشنواره هم به حداقل برسد . برای مثال توجه به هنرمندان جوان ، برگزاری چند جشنواره تخصصی و اختصاصی در طول سال برای کم کردن فشار بر جشنواره موسیقی فجر، افزایش کنسرت های عمومی در شاخه های گوناگون موسیقی و ... از جمله این برنامه ها و سیاست هاست.اما با این حال جشنواره بیست و هفتم موسیقی فجر به نسبت سال گذشته از نظر کیفی و کمی رشد داشته است .
البته این تغییرات زیاد نیست ، چرا که از نظر تعداد اجراها ، سالن ها و تنوع گروه های موسیقی این دوره خیلی شبیه پارسال است . تنها دو بخش جدید به برنامه های امسال افزوده اید که آن ها هم از رویکردهای جشنواره سال گذشته خیلی دور نیست ؟
یک بخش جدید با عنوان «نسل دیگر» را به جشنواره اضافه کرده ایم که در آن جوانان هنرمند در عرصه های موسیقی سنتی ایرانی و کلاسیک غربی به اجرای برنامه خواهند پرداخت .
این توجه به جوانان هنرمند و زمینه سازی برای معرفی آنان در سال های گذشته که هم وجود داشت . این بار فرق آن چیست ؟
امسال این بخش به جوانانی تعلق دارد که پیش از این شناخته شده اند و به صورت حرفه ای کار می کنند. ما با این کار می خواهیم نشان دهیم که نسل دیگری وارد فضای حرفه ای موسیقی کشور شده که آینده این هنر را می سازند . در واقع هنرنمایی این جوانان در فرهنگسرای ارسباران ، سمت و سوی موسیقی سنتی و کلاسیک غربی ایران در سال های آینده را به نمایش در می آورد .
از امسال گویا قرار است در هر دوره جشنواره ، توجه ویژه ای هم به یک ساز هم داشته باشید .
در واقع توجه توام به یک ساز و نوازندگی آن . این دوره اختصاص به گیتار نوازی کلاسیک دارد که هنرمندانش در فرهنگسرای نیاوران به روی صحنه خواهند رفت . در سال های بعد هم ، سازهای دیگر را مورد توجه قرار می دهیم .
به دو سالن میزبان جشنواره اشاره کردید ، دیگر تالارها را هم معرفی کنید ؟
امسال سالن ها و تالارهای وحدت ، رودکی ، ایوان شمس ( بخش بین الملل ) ، فرهنگسرای نیاوران (بخش های بانوان و گیتار نوازی ) ، تئاتر شهر (بخش ویژه و گروه های خاص ) ، ارسباران ( بخش نسل دیگر) اندیشه (موسیقی کودک ) ، پژوهشکده فرهنگ و هنر ، سوره ، میلاد ( گروه های پاپ و پر طرفدار ) و خانه هنرمندان ( سخنرانی ها ) میزبان برنامه های جشنواره خواهند بود .
اشاره به برج میلاد و بخش جنبی اجرای گروه های پاپ کردید . سال گذشته مسوولان برگزاری جشنواره ، در شرایط ویژه ای این بخش را برگزار کردند . حتی آنان اجازه ندادند در هنگام اجراها ، چراغ های سالن خاموش شود . از سوی دیگر برخی از گروه هایی که امسال مهمان جشنواره هستند ، درخواست دارند همان طور که کنسرت عمومی شان را برگزار می کنند ، در جشنواره هم روی صحنه بروند . در این دوره آیا شرایط اجرای گروه های پاپ تفاوت خواهد کرد ؟
نمی توان انتظار داشت در دل جشنواره موسیقی فجر ، اجرای گروه های پاپ مثل کنسرت عمومی شان باشد . این جا حفظ تعادل در برگزاری هم از سوی گروه ها و هم از سوی مردم بسیار مهم است .اگر هنگام هر کنسرتی در جشنواره فجر ، ناهماهنگی در سالن پیش بیاید ، به هیچ وجه خوب نیست . اتفاق ها و حاشیه های بوجود آمده در یک کنسرت عمومی ، به حساب همان اجرا نوشته خواهد شد ، اما در جشنواره اگر خدای نکرده مسئله ای ناهنجار رخ دهد ، به حساب کل این رویداد مهم و بزرگ نوشته خواهد شد. بی شک ما جشنواره ای را که در آن گروه های سنتی ، تلفیقی ، کلاسیک و هنرمندان بسیاری از شاخه های دیگر حضور دارند را فدای موسیقی پاپ نمی کنیم . 2002 هنرمند در شاخه های گوناگون موسیقی به جشنواره امسال می آیند که در کل 107 سئانس برنامه دارند ، با این رقم می بینید که اجراهای پاپ تنها بخش کوچکی از جشنواره بیست وهفتم هستند .
یعنی اجازه نمی دهید این گروه ها مثل اجراهای عمومی شان از افکت ها صوتی ، بازی نور ، فضا سازی و ... استفاده کنند ؟
ما جشنواره موسیقی برگزار می کنیم که در آن آهنگ و ترانه خیلی مهم تر از این جلوه های بصری است و برای همین نمی خواهیم اجرایی غلو شده را به مخاطب ارائه دهیم .
پس باز هم شاهد روشن بودن سالن میلاد در هنگام اجراهای پاپ خواهیم بود ؟
البته من موافق این مسئله نیستم . فکر می کنم هر اجرای موسیقی برای آن که مخاطب را با خود نزدیک سازد ، نیازمند محیطی مناسب است . برای همین ، خاموش شدن چراغ ها و تاریک شدن سالن ها چه برای گروه های پاپ و چه دیگر اجراها کاری عادی است که آن را انجام می دهیم .
این جا یک پرسش هم پیش می آید که با این همه احتیاط چرا اصولاً برنامه گروه های پاپ را در بخش جنبی می گذارید . چرا مثل بخش رقابتی ، این جا نیز گروه های پاپ را از جشنواره حذف نمی کنید ؟ به نظر می رسد برای رونق دادن به جشنواره ، افزایش مخاطب و بلیت فروشی بیشتر به سراغ گروه های پاپ می روید . درست است ؟
نه به این دلیل نیست . در واقع چون جشنواره موسیقی فجر کارکردی دو گانه دارد ، این بخش جنبی را در آن قرار داده ایم . در تمام سال های گذشته ، این رویداد هم به عنوان یک جشنواره هنری و هم با کارکرد یک جشن بزرگ دنبال شده است که می خواهد ایام شاد و مفرحی را برای ایام دهه فجر رقم بزند . اجراهای پاپ دقیقاً با توجه به این وجه جشن بودن موسیقی فجر در برنامه گنجانده شده اند.
بخش رقابتی جشنواره امسال شامل چه شاخه هایی است ؟
هنرمندان در 4 حوزه آهنگسازی ، موسیقی سنتی ، موسیقی کلاسیک و کرال (آواز جمعی ) به رقابت می پردازند .
گویا جایزه ویژه ای هم برای این بخش در نظر گرفته اید .
به اثری که رساننده مفاهیم انقلاب اسلامی باشد ، 25 سکه بهار آزادی اهدا می شود .
اثر باید حتماً جدید باشد ؟
شرط اصلی این است که تا پیش از این در هیچ جا نباید ارائه ، منتشر یا اجرا شده باشد .
در بخش بین الملل چه گروه هایی حضور دارند ؟
9 گروه از کشورهای سوییس (2 گروه ) ، سوئد (2 گروه ) ، آلمان ، اتریش ، روسیه ، سوریه و ارمنستان در جشنواره امسال به اجرای برنامه می پردازند .
2 سالی است که جشنواره های موسیقی و تئاتر ، توجه به جوانان را سرلوحه اهداف خود قرار داده اند . با این حال مردم دوست دارند در چنین رویداد هایی شاهد چهره های شناخته شده هم باشند . شما این را یک ضعف نمی بینید ؟
نه . چهره های شناخته شده در طول سال کنسرت های زیادی برگزار می کنند و نیازی به صحنه جشنواره فجر ندارند . چرا باید مبلغ کلانی به برخی گروه ها بدهیم ، در حالی که از نظر اقتصادی می توانند روی پای خود بایستند . به نظرم بهتر است این پول را خرج جوانانی کرد که با جشنواره فجر به عالم موسیقی ایران معرفی می شوند و روحی تازه در کالبد این هنر می دمند .
یعنی هیچ پیشکسوتی امسال مهمان جشنواره فجر نیست ؟
چرا . آقایان جلال ذوالفنون ، کیوان ساکت و عبدالحسین مختاباد در جشنواره امسال حضور دارند که می تواند در بخش موسیقی سنتی پاسخ گوی آن دسته از مخاطبان باشند که دوست دارند در جشنواره فجر نیز کار بزرگان را ببینند . البته در ارکستر های ملی و سمفونیک هم پیشکسوتان زیادی روی صحنه می روند و آثار آهنگسازان نامی و شناخته شده ای نواخته می شود .
57245
نظر شما