گمانه زنی در مورد بنزین 1000 تومانی همچنان ادامه دارد ولی آیا این قیمت قانونی خواهد بود؟ چگونه می توان به این قیمت رسید؟

علی پاکزاد: در ماده یک قانون هدفمندسازی یارانه ها دولت مکلف به اصلاح قیمت حاملهای انرژی شده است و در بند الف این ماده در مورد این اصلاح تاکید شده است که بایداین اقدام به صورتی انجام شود که به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمتر از نود درصد (90%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نباشد.
در این مورد دولت در اولین گام بخش عمده ای از راه را طی کرد و با اعمال نرخ های 800 تومانی برای بنزین سوپر و 700 تومان برای بنزین معمولی و البته بنزین 400 تومان برای سهمیه بندی در بخش حامل بنزین سقف تعهد خود را در همان روزهای اول هدفمندسازی پر کرد و هرچند نمایندگان به این نوع عملکرد ودلت معتقد نبودند ولی با توجه به دو موضوع نتوانستند در این مورد کاری جدی صورت دهند. در واقع در فرایند تنظیم قیمتها مجلس به دولت اختیار تام داده بود و بنزین به عنوان استراتژیک ترین حامل انرژی دولت مجبور به افزایش حداکثری در قیمت بنزین بود تا بتواند منابع لازم جهت پرداخت یارانه نقدی را فراهم سازد.
اما مشکل اینجاست که در عمل دولت در اولین سال و در اولین فاز اجرای قانون هدفمندسازی یارانه ها برای تامین منابع ریالی با مشکلات عدیده ای مواجه شده، مشکلاتی که ناشی از دو عامل است اول عدم لحاظ کردن موضوعی به نام اصلاح الگوی مصرف در فرمول محاسبه درآمدهای حاصل از هدفمندی ( یعنی دولت خود هدف نهایی هدفمندسازی را که اصلاح الگوی مصرف بود در محاسباتش لحاظ نکرده بود) دوم افزایش اجباری تعداد خانوارهای دریافت کننده یارانه نقدی که در عمل شامل بیش از 9 دهک جامعه شد در حالی که بر اساس برنامه ریزی های اولیه باید یارانه نقدی تنها به 6 دهک پرداخت می شد.
اما همزمان با جدی شدن مباحث مربوط به اجرای فاز دوم هدفمندی در کنار گمانه زنی های مربوط به افزایش قیمت حاملهای انرژی از جمله بنزین شاهد رخداد اتفاقات دیگری نیز هستیم از جمله وعده دولت برای خروج 2 تا 3 میلیون خانوار از جمع دریافت کنندگان یارانه های نقدی و دوم افزایش قیمت دلار.
این دو عامل هریک به شکلی به دولت در انجام تعهدات مالی اش کمک می کند؛ کاهش هزینه هایی که از طریق کاهش تعداد یارانه بگیرها اتفاق می افتد با افزایش درآمد حاصل از افزایش قیمت دلار همراه می شود.
البته در این بخش بانک مرکزی نیست که به جمع آوری ریال می پردازد بلکه افزایش قیمت دلار در واقع به معنی افزایش قیمت مبنا در قانون هدفمندسازی یارانه ها خواهد بود.
یکی از نکات از قلم افتاده در قانون هدفمندسازی یارانه ها مبنای تبدیل ارزش دلاری قیمت حاملهای انرژی به ریال است. در عمل قانون هدفمندسازی یارانه ها در این بخش به قدری مفرهای قانونی در اختیار دولت قرار می دهد که مجلس نمی تواند به نحوه نرخ گذاری دولت در حاملهای انرژی هیچ گونه اعتراضی داشته باشد مگر با تاکید بر دوره پنج ساله ای که در ماده یک به عنوان دوره اجرای قانون مدنظر قرار گرفته که البته دولت با تاکید بر میانگین قیمت حاملهای انرژی عنوان می کند که به قانون عمل کرده است.
حال با توجه به همین ضعف قانون باید گفت دولت می تواند به راحتی 1000 تومان را برای قیمت بنزین توجیه کند، نگاهی به روند 9 ماهه گذشته قیمت بنزین در فوب خلیج فارس نشان می دهد متوسط هر لیتر بنزین سوپر در این دوره معادل 75 سنت (0.75 دلار) و هر لیتر بنزین بنزین معمولی معادل 68 سنت (0.68 دلار) بوده است.

 


این ارقام ثابت است ولی اگر هر یک از این ارقام را با سه قیمت دلار آزاد، رسمی و مبنا تبدیل به ریال کنیم متوسط قیمت هر لیتر بنزین معمولی سه قیمت 710،724 و 822 تومان قابل استخراج است و هر سه قیمت می تواند مبنای کف قیمت دولت قرار گیرد و البته با توجه به اینکه میانگین وزنی قیمت بنزین معمولی 550 تومان است (با احتساب سهم بنزین سهمیه ای 400 تومانی آزاد 700 تومانی) و بنابراین دولت به راحتی می تواند با حذف قیمت 400 تومان کف قیمت 90 درصدی قانون را عملی سازد و البته رساندن این قیمت به 100 تومان نیز دور از ذهن نخواهد بود و هیچ مشکل قانونی نیز برای دولت به دنبال نخواهد داشت، هرچند شاید سرعت افزایش دوباره مورد ایراد قرار گیرد.
در مورد بنزین سوپر هم می بینیم بر مبنای نوع دلار می توان برای هر لیتر بنزین متوسط های معادل 790، 805 و 915 تومان را مبنای قیمت قرار دهیم و البته در این مورد باید گفت قیمت 800 تومان فعلی در عمل کف 90 درصد قانونی را اجرا کرده است.
در نهایت اگر مجلس در تدوین ماده یک قانون هدفمندسازی یارانه ها دقت بیشتری می کرد امروز نیازی نبود نمایندگان مجلس در حمایت و عدم حمایت از قیمت 100 تومانی بنزین سخن بگویند، انچه امروز شاهد آن هستیم ناشی از ابهاماتی است که در مواد قانون هدفمندسازی یارانه ها وجود داشته و به رغم تذکر کارشناسان مجلس و دولت نتوانستند این ابهامات را بر طرف کنندو همین ابهامات میزان اعتماد مردم را به نحوه تصمیم گیری ها و نتایج ان کاهش داده و می دهد.
/22231

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 191102

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 12 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 25
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بدون نام IR ۱۰:۱۹ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    11 1
    هزینه فرآوری بنزین در پالایشگاه های ما چقدر است؟
    • حمید US ۱۴:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
      14 4
      اقا کسی با ارامش رانندگی میکنه که مشکل بنزین نداشته باشه بعد به قانون احترام میذاره چون قانون هم هواشو داره الان که بنزین تو ماشین نیست کی میخاد پشت چراغ قرمز واسته یا با ارامش رانندگی کنه من که نمیتونم چون میگم 60 ثانیه زودتر برسم خودش میشه نیم لیتر بنزین باید صرفه جویی کرد دیگه
  • بدون نام IR ۱۰:۲۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    10 0
    از یک بشکه نفت ما چقدر بنزین بدست می آوریم؟
  • بدون نام IR ۱۰:۵۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    46 0
    کاش حقوق ما را هم به دلار حساب میکردند چون ما به ریال حقوق می گیریم و به دلار و پوند هزینه می کنیم . هر روز بدبخت تر از دیروز . دیگه چیزی نمانده به پای سومالی برسیم .
  • بدون نام IR ۱۱:۰۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    31 0
    بابا این فیلمها چیه بازی میکنید قبل از گران شدن دلار اقایان نظر داده بودند میخواند بنزین رو تک نرخی کنند اما چون اظهار نظرشون با مخالفت بینندگان خبرگزاری آنلاین و مردم مواجه شد مدتی سکوت کردن حالا میخوان از این فرصت استفاده کرده وبنزین رو گرون کنند والا مردم دیگه از این داستان سرایی مسئولان خسته شدند که هر دفعه واسه تورم و دلار وسکه و بنزین یه بهونه میارند خدا وکیلی اگه مسئولیتی رو نمیتونید انجام بدید تورا یه کسی که می پرستید استعفا بدید شاید یکی دیگه بتونه.....................
  • بدون نام IR ۱۱:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    34 0
    وقتی بنزین را بالا میبرید چرا دستمزها را بالا نمیبرید.
  • دلسوز IR ۱۱:۳۰ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    71 1
    خاتمی مگه چی کار کرد اومد گریه کرد برای دور دوم انتخاب شد این جمله ها زمان انتخابات که یادتون نرفته ایشون واقعا مرد بود 8 سال مملکت داری کرد فشار رو از دوش خانواده ها برداشت دلار رو تقریبا ثابت نگه داشت بنزین فقط 20 تومان گران شد رونق اقتصادی و امید به سرمایه گداری ایجاد کرد دیپلماسی خارجیمون رو بهتر کرد و .... مردم قدرشو ندونستن از ماست که بر ماست
    • بدون نام IR ۱۶:۱۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
      18 2
      گل گفتی به خدا
  • بینام IR ۱۱:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    47 0
    چرا رشد نرخ دلار فقط بر افزایش قیمت بنزین تاثیر گذار است و بر افزایش حقوق کارگر و کارمند و بازنشسته و بهبود وضعیت معیشتی مردم هیچ تاثیری نداره ؟؟؟؟
  • amir CA ۱۱:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    41 0
    خوب پول این مردم رو به دلار بدین خوب نه به ریال که هروز افت میکنه
  • امیر PL ۱۱:۴۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    29 5
    فکر نکنم مردم ظرفیت پذیرش بنزین هزار تومنی را داشته باشند.
  • همشهری IR ۱۲:۰۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    39 0
    اولا" دولت خودش نرخ ارز را بالا میبره بعد میگه بنزین را دارم ارزان میدم. ثانیا" قیمت هایی که بالا گفته شده مربوط به بنزین سوپر اوکتان 98 و معمولی 95 است در صورتیکه در ایران بنزین معمولی با اوکتان 83 و سوپر با اوکتان 88 در پمپ بنزین ها عرضه میشه که از نظر قیمتی تفاوت فاحشی با هم دارند چرا در محاسبات این اختلاف قیمت را در نظر نمیگیرید و در گزارشات گران فروشی دولت را به مردم اعلام نمیکنید ... این بخشی از رسالت رسانه هاست که دانسته به آن عمل نمی شود.
  • س ع ی د IR ۱۲:۱۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    14 0
    همگی سوار موتور گازی میشیم!!!!
  • بدون نام IR ۱۲:۴۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    27 0
    لطفا اگه اشتباها چیزی تو این مملکت ارزون شد به ما هم یه خبری بدید.
    • بدون نام CA ۱۹:۵۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
      11 0
      جون ادم خیلی ارزون شده ...........
  • بدون نام IR ۱۳:۲۴ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    17 0
    گران شدن دلار کاملا به ضرر اقتصاد ایران است چون عمده صادرات ایران منابع زیرزمینی است و در بخش تولید مثل چین صادرات زیادی نداریم که بگوییم گران شدن دلار موجب رونق صادرات میشود در نتیجه دلار ارزانتر سود بیشتری نصیب اقتصاد ایران میکند و دلار گرانتر یعنی واردات گرانتر. گران شدن دلار میتواند نشاندهنده بی ثباتی اقتصادی در کشور باشد و موجب تورم بسیار شدید میشود. علاوه بر این موارد گران شدن دلار میتواند منجر به از دست رفتن کنترل بانک مرکزی و افزایش قدرت بازار شود. بنابراین به گمان من افرادی که از گران شدن دلار حمایت میکنند به فکر منافع شخصی هستند نه منافع کشور.
  • امیر PL ۱۳:۲۷ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    22 0
    یارانه های ما رو که به دلار نمیدید بنزین رو به دلار حساب بکنید!
  • بی آینده IR ۱۳:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    17 0
    شما خبرآنلاینی ها که اینقدر دقیق کف رو محاسبه میکنید چرا کف حقوق ما کارگران بیچاره رو به دلار محاسبه نمی کنید
  • بدون نام IR ۱۳:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    3 18
    موقع آن رسیده است آقایانی که نمی توانند مملکت را اداره کنند اگر به آخرت ایمان دارندبیش از این به مردم شریف ایران اسلامی ستم نکنند بروند کنار تا حضرت امام خامنه ای اشخاص کاردان به روی کار آورند.
  • بدون نام IR ۱۴:۴۲ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    25 0
    بابا هی آمار فوب خلیج همیشه فارس رو علم نکنید.اینو بگین که مردم ما چند برابره مردم خلیج فارس باید ماشینو گرانتر بخرن ؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟اونم از چند دهه پیش؟؟؟؟؟؟؟؟یعنی ما مردم از چند سال پیش و پیش پیش پول بنزین فوق گران را تقدیم کردیم!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!لطفا منت نزارین...............با سپاس!!!!!!
  • تورج IR ۲۲:۰۶ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۵
    9 0
    باسلام فقط اینو بگم که ما شهرستانیها دلمان به این خوش بود بعداز خستگی کار و اداره خانواده را سوار ماشین کنیم وگشتی در شهر وبیرون از شهر بزنیم وتفریحی کرده باشیم که با گران شدن بی روال سوخت همین هم از ما گرفتن .
  • بدون نام IR ۰۶:۳۸ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۶
    6 0
    چرا به قیمت دلار آزاد حساب می کنید ؟ این خیلی بی انصافی است کچای بنزین شبیه کالاهای لوکس وارداتی است ؟ یا بنزین لیتری 700 یا 800 تومان دیگه چه ربطی به قاچاق کالا می تواند داشته باشد؟
  • بدون نام IR ۰۶:۴۳ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۶
    6 0
    من هم در یک شرکت سرمایه گذاری کردم خرید مواد اولیه و فروش محصول طبق نرخ های دلار رسمی بانک مرکزی یعنی 1100 تومان است و ربطی به دلار آزاد ندارد. چرا اینجا بنزین را با دلار آزاد حساب کردید ؟! کسی که این حساب را کرده قصد و غرضی خدای نکرده نداشته!؟
  • ali IR ۱۲:۱۱ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۶
    8 0
    سلام عزیزی که قیمت منطقه رامطرح میکنیدچرا میانگین حقوق منطقه راهم نمیگید بعدش دولت فقط میتونست بافشاربه خودروسازان بدون سهمیه بندی به هدفش برسه وگرنه اگرماشین بامصرف 4و5 لیتررااجازه بدیم مردم سواربشند یعنی نصف مصرف بنزین اتوماتیک میادپایین ونه دولت یارانه میده ونه غصه ای داره ولی چه کنم که همه چیزتوی مملکت وارداتش بدون گمرک آزاده ولی خودرو نه سورنتو2012 که 20 میلیون است به مردم میدم 70 وازخودروسازهم ... میگیریم که اجازه نمیدیم خودرو واردبشه
  • بدون نام IR ۲۱:۵۵ - ۱۳۹۰/۱۰/۰۶
    0 0
    این دلار آزاد دیگه اینجا چه معنی میده؟