براي نامگذاري آنچه در كربلا گذشته است، بسياري تاكنون از واژه هايي بس متداول و تا حدي نيز مستعمل بهره گرفته و درخصوص آن بحث كرده اند. كربلا را از يك سو به واسطه آنكه تجلي بارز حركت و خيزش است مي توان «قيام» ناميد؛ در عين حال ممكن است واژه «قيام» با وجود آنكه تداعي كننده و يادآورحركتهاي سياسي روزگار ماست، عظمت، گستره و تأثيري را كه اين حركت در طول تاريخ بر جاي گذاشته است، به درستي تبيين نكند. از سويي ديگر، اگر بگوييم كربلا يك حادثه است، تنها از نوعي رويداد سخن به ميان آورده ايم؛ يعني آنچه به وقوع پيوسته است. كاربرد اين تعبير نيز ممكن است اين مسأله را در ذهن تداعي كند كه رويداد برش تاريخي دارد؛ يعني زماني آغاز شده و در مقطعي به اتمام رسيده است.
ويژگي حدوث و حادثه، رخدادي است كه كرانه آغاز و پايان دارد؛ در حالي كه كربلا واقعيتي بي انتهاست. پيامبر اكرم(ص) مي فرمود:از شهادت حسين آتشي در جانها افروخته مي شود كه هرگز خاموشي نمي پذيرد. بنابراين، عنوان حادثه نيز نمي تواند براي تبيين آنچه در كربلا رخ داده است، بيان كاملي باشد. اگر كربلا را نهضت به معناي حركت، شور و بيداري بناميم، به تعريف جامعي دست نيافته ايم. از ديگر سوي، برخي نيز حركت كربلا را انقلاب به معناي حركتي سياسي مي دانند، كه كاربرد اين واژه نيز نمي تواند تمامي ويژگيهاي اين حركت را تشريح سازد. به گمان من، بهترين نام براي حركت اباعبدا... همان است كه امام(ع) خود به آن اشاره كرده است.
چنانچه انگيزه حركت خويش را اصلاح امت پيامبر(ص) و بازگشت به اسلامي كه از آن فاصله گرفته شده است، بيان مي فرمايد. مي گويند سرمبارك امام بر نيزه، اين آيه از سوره كهف را قرائت مي كرد كه: آيا فكر مي كنيد قصه اصحاب كهف و رقيم..... آيت شگرفي است؟ به يكباره يكي از ميان جمعيت گفت: آنچه بر شما گذشته است، از اصحاب كهف و رقيم شگفت انگيزتر است. شايد اين تعبير قرآني، رساترين عبارت براي بيان حركت عظيم كربلا باشد كه كربلا آيه شگفت خدا است. آيه هر آن چيزي است كه مي خواهد چيز ديگري را به ما نشان دهد. در حقيقت، آيه، آينه است. همان گونه كه وقتي به آينه مي نگريم نمي خواهيم خود آينه را ببينيم و مقصودمان ديدن شيء ديگري در آينه است.
كربلا آيه شگفت خداست كه در آن خدا و تمام حقيقت دين نشان داده شده است. بنابراين، بهتر است كربلا را آيه شگفت خدا بناميم.
/6262
نظر شما