امید سلیمی بنی: در همه جای دنیا، آثار باستانی را از زیر آب در می آورند ولی در ایران بعضی ها را زیر آب می فرستند، از جمله این آثاری که قرار است زیر آب بروند، سنگ نگاره های باستانی "تیمره" واقع در شهرستان گلپایگان است. این شهرستان در غرب استان اصفهان واقع شده.
قدمت این سنگ نگاره ها معلوم نیست، و بعضی از کارشناسان مانند محسن جمالی،معتقد است این سنگ نگارها قدمت چند ده هزارساله دارد و کهن ترین آثار تاریخی و هنری به جای مانده بشر ودر واقع مادر هنر ، خط و زبان هستند. به گفته این کارشناسان، قدمت سنگ نگاره های تیمره به حیات انسان در دوران پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی باز می گردد. یعنی زمانی پیش از کشف فلزات.
هر چه که هست، اکنون در سه منطقه غرقاب ، شرق و غرب شهرستان گلپایگان و روستای کوچری، عمده ترین مناطق سنگ نگاره ای هستند ، که هر یک از این مناطق خود به بخش های کوچکتر30 گانه تقسیم می شوند . این نگاره ها از نظر گستردگی ، تنوع ، موضوع و قدمت نه تنها در ایران بلکه در جهان بسیار منحصر به فرداند به گونه ای که تنها در دو طرف رودخانه غرقاب 21 هزار مورد توسط پروفسور مرتضی فرهادی (استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه) شناسایی و شمارش شده است.
آب گیری سد و انتقال آب دز: قاتل سنگ نگاره ها
چیزی که می توان با قطعیت درباره این سنگ نگاره ها گفت این است که در آینده ای نزدیک تعداد زیادی از این گنجینه ارزشمند باستان شناسیبه زیر آب خواهد رفت. دلیل آن نیز اجرای پروژه ملی انتقال آب از سر شاخه های دز به استان قم و ایجاد و آب گیری سد کوچری، اعلام شده است.
نوبخت مسئول میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری شهرستان گلپایگان در این باره می گوید: نگارکنده های تاریخی تیمره اهمیت به سزایی به لحاظ باستان شناسی و دیرینه شناسی برای ما دارد و متأسفانه بر اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی در حال نابودی است. به همین دلیل سعی شده با بررسی های به عمل آمده، برای نمونه برداری علمی و تکنیکی از کتیبه ها، اقدامات لازم صورت گیرد.
علاقمندان به میراث فرهنگی در گلپایگان به خبر آنلاین می گویند در منطقه غرقاب این شهرستان به دلیل پروژه لوله گذاری و انتقال آب به قم، تاکنون تعداد زیادی از سنگ نگاره های باستانی از بین رفته است.
دوستداران میراث فرهنگی، آستین بالا می زنند
با وجود کم توجهی دولت و سازمان میراث فرهنگی به نابودی سنگ نگاره های تیمره، بخش غیر دولتی و دوست داران میراث فرهنگی برای نگهداری از این میراث معنوی آستین بالا زده اند. انجمن وردپاتکان گلپایگان برای اولین بار در کشور عهده دار قالب گیری و احیاء آثار تاریخی در دره تیمره شده است. این روش که به مولاژ برداری مشهور است در دره تیمره در 5 فاز انجام خواهد شد.
محمد حسین ماهری عضو این انجمن و مجری پروژه مولاژبرداری از سنگ نگاره های تیمره در گفتگو با خبرآنلاین می گوید: "این پروژه با اولویت بندی و در نظر گرفتن قدمت تاریخی سنگ نگاره ها صورت گرفته و ترتیبی داده ایم تا مراحل مولاژ درنهایت دقت و ظرافت انجام گرفته تا آسیبی به سنگ نگاره ها وارد نشود ."
اکنون فاز اول نمونه برداری از سنگ نگاره های تیمره به اتمام رسیده و فازهای بعدی قرار است پس از تامین بودجه، توسط بخش خصوصی به انجام برسد. زمانی خواهد رسید که باستان شناسان، سنگ نگاره های تیمره را از روی این مولاژها، مطالعه کنند، چون اصل آن در زیر آبها مدفون شده است.
گزارش تصویری این عملیات در خبرآنلاین منتشر شده است.
47/233
نظر شما