فریبا فرهادیان: دانشمندان هشدار داده‌اند اگر نتوانند هسته‌های یخی را در انبارهایی با دمای 50- درجه سانتی‌گراد نگهداری کنند، تحقیقاتشان در زمینه گازهای قدیمی جو با اشکال روبرو خواهد شد.
به گزارش نیچر، محققان ایالات متحده و اروپا به دنبال جذب سرمایه‌گزاری هستند تا بتوانند هسته‌های یخی را که در مطالعات آب‌وهوای گذشته زمین استفاده می‌شوند، در انبارهای سرد مدرن‌تری نگهداری کنند.
این هسته‌های استوانه‌ای شکل که با سرمایه‌ای چند میلیون دلاری از یخ‌های قطبی و یخچال‌ها استخراج می‌شوند، ممکن است کیلومترها طول داشته باشند. در این هسته‌ها حباب‌های هوایی وجود دارند که به دانشمندان اجازه می‌دهد غلظت دی‌اکسیدکربن جو را در صدها هزار سال پیش اندازه‌گیری کننند. نسبت تقریبی اکسیژن، نیتروژن و ایزوتوپ‌های آنها نیز می‌تواند تغییرات دمایی آن دوران را نشان دهد و کمک کند تاریخ به‌دام افتادن این گازها در هسته‌های یخی مشخص شود.
اما وقتی این هسته‌های یخی در دمای 20- تا 30- درجه سانتی‌گراد، که دمای استاندارد انبارهای سرد ایالت متحده و اروپاست، انبار می‌شوند؛ به‌تدریج اکسیژن آنها آزاد می‌شود. این اکسیژن کم‌کم به سطح هسته می‌رسد و در هوا گم می‌شود؛ پدیده‌ای که منجر به افزایش نسبت نیتروژن به اکسیژن می‌شود و دانشمندان را به اشتباه می‌اندازد. دانشمندان ژاپنی در سال 2005 / 1384 نشان داده بودند که دمای سردتر در این انبارها می‌تواند این از دست رفتن گاز را کاهش دهد و به‌این‌ترتیب، انبارهای سرد موسسه ملی تحقیقات قطبی ژاپن کم‌کم دمای 50- درجه سانتی‌گراد را که برای نگهداری ماهی تن مرغوب استفاده می‌شود، برای انبارهای نگهداری هسته یخی خود به‌کار گرفت.
بعد از این بود که محققان آمریکایی نیز به فکر ارتقای انبارهای سرد خود در آزمایشگاه مهندسی و تحقیقات مناطق سرد ارتش آمریکا افتادند. یان بیکر، دانشمند مواد در کالج دارتموث، مدیر پروژه بازسازی این انبارهای سرد معتقد است با جذب سرمایه 5 میلیون دلاری می‌نوان این انبارها را تا سال 2010 / 1389 بازسازی کرد و ارتقا بخشید.
دانشمندان اروپایی نیز با چنین موردی روبرو هستند. اریک والف از مرکز تحقیقات قطب جنوب کمبریج معتقد است آنها نیز نیازمند چنین تجهیزاتی هستند، اما براساس ارزیابی‌های کمیته اروپایی در سال 2008 / 1387، ساخت چنین تجهیزاتی با آزمایشگاه‌های وابسته و امکانات آموزشی آن 25 میلیون یورو (معادل 35 میلیون دلار آمریکا) هزینه دربر دارد. این درحالی‌ست که IPICS، سازمانی متشکل از دانشمندان و مهندسان از 18 کشور در زمینه مطالعات هسته‌های یخی، نیز هشدار داده است باید فعالیتی جدی برای حفظ این هسته‌های یخی انجام گیرد.
در این فاصله برخی موسسات تحقیقی توانسته‌اند واحدهایی کوچک‌تر را برای حفاظت هسته‌های یخی در دمای 50- درجه سانتی‌گراد با هزینه 15هزار دلار بسازند؛ اما دانشمندان از این نگرانند که نگهداری قطعات هسته‌های یخی در نقاط مختلف، دسترسی محققان به آنها را مختل و مشکل کند.
نظر شما