این مرد نفس های آخر را می کشد

رابرت فیسک
پیرمرد رفت.استعفا رهبران حزب حاکم دموکرات ملی مصر از جمله جمال مبارک هم کاری از پیش نبرد. آنها که حسنی مبارک را نمی خواستند از این حرکت هم خرسند نشدند .اما حقیقت این است که مردم انتقام خون خود را می گیرند.تمام آن حزبی که سالها بر مصر سیطره انداخته،اکنون تبدیل به سایه ای شده است. پوستر تبلیغاتی که پشت سر آن هیچ چیزی قرار ندارد. سخنان نخست وزیر تازه منصوب احمد شفیق با هموطنانش که در آن نوید عادی شدن شرایط را داده بود، به مصری هایی که دوازده روز است، اعتراض را پیشه خود کرده اند، اثبات کرد که رژیم کارت های بسیاری در اختیار دارد . زمانی که فرمانده جدید ارتش در دیدار با معترضان از آنها خواست که به منزل بازگردند، مردم با وی به شدت مقابله کردند.

گابریل گارسیا مارکز در کتابی با عنوان " پاییز پدر سالار " رفتارهای دیکتاتوری را که احساس تهدید می کند برمی شمارد و تاکید می کند که در این فضا دیکتاتورها به انکار روی می آورند. این دوره انکار در حقیقت ناشی از نوعی بحران روحی است .
بر اساس این نگاه روانشناسی ،دیکتاتورها در روزهای اوج خود گمان می کنند که قهرمان هستند .به محض آنکه با شورش مردمی روبه رو می شوند، دستان خارجی را مقصر می دانند و البته از دسیسه و توطئه سخن می گویند تا برای خودکامگی ها بهانه ای داشته باشند .در این فضا دیکتاتور از دشمنانی سخن می گوید که خیر مملکتش را نمی خواهند.
یک نویسنده مصری در این خصوص می گوید: دیکتاتور در این فضا ظرفیت ها را محک می زند. برای این محک زدن همه کار انجام می دهد جز آنچه که باید. در این مرحله وی خطرناک می شود. پس از گذار از این مرحله هم هر آنچه را که از وی می خواهند انجام می دهد. بعد از آن هم از دیده ها پنهان می شود .

حسنی مبارک دیکتاتور مصری در آستانه مرحله چهارم قرار دارد .تا عروج فاصله چندانی باقی نمانده است . سی سال است که وی خود را قهرمان ملی می داند. وی در جنگ 1973 حضور داشت ، نیروی هوایی مصر را برای مدتی در اختیار داشت و البته جانشین انور سادات هم بود . با تمام این فضایل، مردم مصر ناگهان علیه وی بلند شدند. وی تقصیر تمام این سالها را بر گردن نیروهای امنیتی ، شکنجه کنندگان زندانی ها و فساد مالی رایج در کشور انداخت. وی خارجی ها را هم بی نصیب نگذاشت. الجزیره، القاعده، اخوان المسلمین و سن ان ان از نهادها و شبکه هایی بودند که از سوی حسنی مبارک متهم شدند.

اگر حسنی مبارک امروز یا فردا برود، مصری ها با خود فکر می کنند که چرا رهایی از شر دیکتاتور باید تا این اندازه برای آنها طول بکشد.مشکل این است که در زمان دیکتاتورهایی مانند ناصر ؛ سادات ، مبارک و البته هر فرد دیگری که واشنگتن بر مسند قدرت بنشاند ، مصری ها دو دهه از بلوغ سیاسی را از دست داده اند.

نخستین رسالت یک دیکتاتور این است که مانع از رشد سیاسی مردمانش شود . رسالتش آن است که مغز مردمانش را در حوزه سیاسی در حد کودکی شش ساله نگاه دارد . کودکانی که به ناظمی دائمی نیازمند هستند . آنها روزنامه هایی را ورق می زنند که داده های آنها کذب محض است، در انتخاباتی شرکت می کنند که نمایشی است ، کابینه ای دارند فرمایشی. اگر از قانون تبعیت نکنند، نیروهای پلیس محلی آنها را به باد کتک می گیرند. اگر هم این نافرمانی ادامه پیدا کند،معترضان اعدام می شوند. تنها زمانی که جوانان مصری با کمک تکنولوژی اندکی با دنیای خارج آشنا شدند ، رشد سیاسی شکل گرفت و خیزش و انقلاب اجتناب ناپذیر شد. در این برهه زمانی بود که مردمی که کوچک نگاه داشته شده بودند فهمیدند که رهبران آنها نیز کودکانی هستند و البته مسن ترین این کودکان 83 سال سن دارد . حسنی مبارک با سی سال حضور در قدرت حتی متحدان خود را در غرب هم کودک نگاه داشت.بسیاری در غرب ، مبارک را مردی مرد آهنینی می دانند که در برابر نفوذ جریان اسلام گرایی افراطی ایستاده است . اخوان المسلمین در تاریخ مصر ریشه دوانده و البته در انتخابات هم به پارلمان راه یافت . البته رویه کودک نگاه داشتن رهبران سیاسی به تونی بلر هم رسیده بود. وی در گفتگو با سی ان ان ، زمانی که از او سوال شد، آیا حسنی مبارک با صدام حسین قابل قیاس است؟ بلر در حالی که بسیار برآشفته بود ، گفت: قطعا خیر. صدام، عراقی ها را در فقر نگاه داشت و این در حالی بود که حسنی مبارک استانداردهای زندگی در مصر را بالا برده و در ده سال ، تولید ناخالص ملی در این کشور را 50 درصد افزایش داد.

البته بلر باید برای بیان این تفاوت این جملات را می گفت: صدام حسین هزاران نفر را کشت و حسنی مبارک تنها چند هزار نفر را .
بلر گویا برای دیکتاتور خواندن دیگران تنها به آمار و ارقام اقتصادی توجه دارد. باراک اوباما حتی یک قدم هم فراتر رفت و در آخرین اظهار نظر که 24 ساعت پیش مطرح شد ، تاکید کرد که حسنی مبارک مردی قدرتمند است.

برای آنکه سخنان باراک اوباما را در خصوص حسنی مبارک باور کنیم، باید به خود بقبولانیم که تمام جنایت های نیروهای امنیتی مصر در سی سال گذشته ، تمام شکنجه ها و تمام سرکوب ها در سیزده روز گذشته همه دور از چشم دیکتاتور و بدون اطلاع وی انجام گرفته است. شاید مبارک به دلیل کهولت سن از فسادهای جاری در دستگاه های دولتی بی اطلاع بوده اما نمی تواند از شکنجه های انجام گرفته هم بدون اطلاع بوده باشد. زمانی که مبارک با قدرت وداع کند، حقیقت های تلخی عیان خواهد شد . جهان فعلا در انتظار است . اما هیچ کس به اندازه زنان و مردان جمع شده در میدان تحریر اشتیاق و شجاعت ندارد. هیچ کس هم به اندازه آنها دلواپس مصر نیست .اگر این مردم به حقیقت در آستانه پیروزی ایستاده اند که در امان هستند. اگر هم خیر که در هر نیمه شبی احتمال بر در کوفتن وجود دارد. 48
ایندیپندنت 5 فوریه/ ترجمه : سارا معصومی