محمود حاج‌زمان : پس از گذراندن ده‌ها هزار سال زندگی در جوامع کوچک، امروزه انسان‌ها در ادامه مسیر تکامل خود، وارد مرحله شهرنشینی شده‌اند و جمعیت شهرنشین با نرخ یک میلیون نفر در هفته در حال افزایش است. تا سال 2030 / 1409 تقریباً 6 نفر از هر 10 نفر انسان در نواحی شهری که دارای جاذبه‌های اقتصادی و اجتماعی فوق‌العاده بالا هستند، سکونت خواهند داشت.
به گزارش نیچر، این تمرکز جمعیت باعث بروز برخی از مهم‌ترین مشکلات جهانی شده است، مشکلاتی همچون آلودگی آب‌وهوا، گسترش محلات فقیرنشین و شیوع خشونت و بیماری. با این وجود در طول تاریخ، شهرنشینی دستاوردهای عظیمی را برای بشریت به همراه داشته که مجموعه‌ای وسیع و متنوعی را در بر می‌گیرد، از ساخت کلیسای جامع نوتردام تا ظهور شبکه‌های تلفن همراه که انقلابی در صنعت ارتباطات ایجاد کرده است.
شهرها همچنین مأمن بخش عظیمی از سرمایه‌های علمی هستند که بسیاری از دانشگاه‌های برتر دنیا و تحقیقات علمی گسترده را در خود جای داده‌اند. اما چه معادله‌ای بین دانشمندان و شهرها وجود دارد و چطور هر کدام می‌تواند بهترین‌ها را برای دیگری به ارمغان بیاورد. منابعی که شهرها فراهم می‌کنند، باعث پیشرفت دانش می‌شود، زیرا در این حالت محققان لازم است که تنها باید به تحقیق و جست‌وجو بپردازند. در طرف دیگر این معادله، دانشمندان می‌تواند به شهرها برای مقابله با بزرگ‌ترین مشکلاتشان کمک کنند. ماریو مولینا از برندگان جایزه نوبل که تحقیقاتش را برای بهبود محیط‌زیست مکزیکوسیتی - یکی از بزرگ‌ترین کلان‌شهرهای دنیا- متمرکز کرده، مثال خوبی در این زمینه است.
دانشمندان همچنین به شهرها کمک می‌کنند تا در منازعه گرمایش جهانی به موقعیتی ممتاز دست پیدا کنند. با توجه به این‌که بشر تا حد زیادی در مقابل این مشکل زمین‌گیر شده، شهرها در نقش آزمایشگاهی عظیم برای قطع انتشار گازهای گلخانه‌ای و ایجاد تطبیق با تغییراتی که گرمایش جهانی ایجاد کرده، ظاهر شده‌اند. اما این تلاش‌ها به دلیل فقدان شدید و نامتناسب اطلاعات در مقیاس شهری مختل شده است. شهرها باید راهی برای توسعه پایدار پیدا کنند و برای این کار به طیف گسترده‌ای از دانشمندان نیاز دارند تا با همکاری با رهبران بخش‌های دیگر جامعه، قوانین جامعی برای گسترش و توسعه شهرها تنظیم کنند.
فرصت‌ها و تهدیدهایی که شهرها با آن مواجهند، باعث جلب توجه روزافزون دانشمندان و محققان رشته‌های مختلف شده است. به عنوان مثال زیست‌شناسان سنتزی به دنبال مولکول‌هایی هستند که بتوانند سطح خارجی آسمان‌خراش‌ها را بپوشانند و دی‌اکسیدکربن را به دام اندازند. دانشمندان وظیفه دارند که پیشرفت‌های بسیار بیشتری را برای بشریت فراهم کنند؛ پیشرفت‌هایی که بقای انسان را به عنوان یک گونه شهرنشین تضمین می‌کند.
مشکل کجاست؟
شهرها مانند آدم‌های پرخوری هستند که منابع را می‌بلعند. در سال 2006 / 1385 حدود 50 درصد از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کردند، اما آنها دو سوم کل انرژی دنیا را مصرف و بیش از 70 درصد از دی‌اکسیدکربن ناشی از مصرف انرژی را تولید می‌کردند. (برای مشاهده نقشه بزرگ، اینجا را کلیک کنید).
برای آنکه بدانید شهرهای زمین در چهل سال دیگر چه شکلی خواهد بود؟ اینجا را کلیک کنید و اگر مایلید بدانید علم و دانش در جهان چگونه توزیع شده است؟ اینجا را کلیک کنید.
نظر شما