این خانه پدری نیست که ایراد دارد، نگاه مرتجعانه مخالفان فیلم است که ایراد از سر و رویش می‌بارد.

از زمانی که خبر اکران فیلم خانه پدری در گروه سینمایی هنر و تجربه در هفته آینده منتشر شد، جریان‌های محفلی/رسانه‌ای آتش توپخانه خود را گشوده‌اند و به طور منظم در هر چهار پنج خبر فرهنگی‌ای که کار می‌کنند، یکی‌اش مربوط است به بدگویی از این فیلم و شماتت متولیان سینمایی مبنی بر اینکه چرا اجازه اکران بدان را داده‌اند. اگر تا چند وقت پیش، مشکل این افراد بحث خشونت در فیلم بود، حالا ماجرا تعمیم یافته است و سخن از ضد دینی و ضد ایرانی و موهن بودن فیلم می‌گویند.

خانه پدری درباره یک جنایت خانوادگی است که در هفت هشت دهه قبل به وقوع پیوسته است. روایت این اتفاق در فیلم، در‌‌ همان سکانس‌های اول انجام می‌گیرد. بقیه فیلم درباره پنهان کاری این جنایت در طول گذر سال‌ها و دهه‌ها و نسل‌ها است؛ فرایندی که البته به موازاتش، آگاهی عمومی اهل خانه هم افزایش می‌یابد و به عنوان چالشی جدی در برابر این جنایت کهنه و سرپوش نهادنش جلوه پیدا می‌کند. خب... چرا این موضوع باعث عصبانیت جریان‌های محفلی/رسانه‌ای خودارزشی پندار شده است؟

این جریان مدعی است که فیلم: اولا ترویج خشونت می‌کند و تماشای صحنه فجیع قتل مناسب حال تماشاگران نیست،، ثانیا مردم ایران را خشن و دخترکش معرفی می‌کند و این توهین به ایرانیان است، سوم آنکه این خشونت را به متدینین نسبت می‌دهد و در نتیجه ضددین هم هست.

اصرار بر این نتایج به شدت ساده انگارانه که دلالت بر سواد و بینش اندک سینمایی و هنری قائلانش دارد، متأسفانه مسیری را دارد هدایت می‌کند که مقصدی جز تعلیق و تعطیلی اکران فیلم نخواهد داشت. در پاسخ به این استدلال‌های سست، باید گفت که اولا هر نمایش خشونتی به معنای ترویج آن نیست، بلکه کوبندگی نهفته در فضای آن، به اشمئزاز مخاطب از این نوع جنایت‌ها می‌انجامد. خانه پدری در واقع فیلمی ضدخشونت است. اگر قرار باشد با استدلال مخالفان فیلم سخن گفته شود، پس بسیاری از آنچه که در مقاتل و سخنرانی‌ها و نوحه‌ها درباره خشونت‌های تکان دهنده لشکر یزید در کربلا به میان می‌آید، از بریدن سر امام گرفته تا تیر نهادن بر گلوی نوزاد شش ماهه و از آتش زدن خیمه‌ها گرفته تا دق دادن دختربچه‌ای در ویرانه‌ای در غربت، همگی ترویج خشونت است. در حالی که چنین نیست. این تعابیر را گویندگان با آب و تاب تعریف می‌کنند تا نفرت مخاطب به عاملان خشونت برانگیخته شود. اگر عیاری می‌خواست خشونت را ترویج کند، قطعا می‌توانست با تدوین و کات و موسیقی و تغییر میزانسن، فضایی به مراتب پررنگ و لعاب‌تر بیافریند. اما دوربین ثابت او که بر زاویه‌ای واحد از عمل خشونت خیره مانده است، دلالت بر بهت دارد و نه ترویج. مخالفان فیلم هم بهتر است نگران تأثیر این صحنه بر مخاطبان حساس نباشند. فیلم با درجه سنی قرار است به نمایش درآید؛ طبق‌‌ همان استانداردی که همه جای دنیا حاکم است.

دوم آنکه نسبت دادن خشونت فیلم به کل ایرانیان، ادعایی ناشی از سر جهل و بی‌سوادی به سینما است. اغلب قریب به اتفاق فیلم‌های دنیا، چارچوب موضوعشان محدود به درامی است که دارند تعریف می‌کنند. اپیدمی تعمیم دادگی در تفسیر آثار هنری، آفتی است که از سنت مارکسیسم باقی مانده است. عجیب است که مخالفان فیلم جنایت پدر داستان فیلم را به کل ایرانیان تعمیم می‌دهند، اما بی‌گناهی همسر و فرزندان و نوادگان او را تعمیم نمی‌دهند! از طرف دیگر واقعا مخالفان فیلم مدعی‌اند در این مملکت هیچ جنایت خانوادگی‌ای صورت نمی‌گیرد؟ این همه قتل‌های زن و شوهری و فرزند و والدی که برخیشان در صفحات حوادث نشریات هر از چند گاهی نشر می‌یابد در خواب و خیال رخ می‌دهد؟ پاک کردن صورت مسأله به معنی حل آن نیست، اما ظاهرا مخالفان فیلم حتی حاضر نیستند تصویری جنایی که مربوط به زمان پهلوی اول هم هست بازتابی سینمایی یابد تا مبادا به حل شدگی آسان مسأله‌شان خدشه‌ای وارد آید.

سوم آنکه معلوم نیست استناد مخالفان فیلم برای ضددینی دانستن فیلم معطوف به چیست. آن‌ها فضای سنتی معیشتی خانواده فیلم را به معنای مذهب گرفته‌اند. این نیز دلالت بر بی‌سوادی حضرات دارد. اینکه در یک خانواده با ظاهر سنتی/آیینی اشتباهی صورت پذیرد، به معنای اشتباه بودن مذهب نیست. زاویه دوربین عیاری به سمت یک جمع خانوادگی است و نه مذهب. هم نگارنده و هم مخالفان فیلم و هم نمایندگان مجلس و... در روند فعالیت‌های روزمره‌مان امکان فراوان دارد که انواع و اقسام بزه‌ها و دروغ‌ها و غیبت‌ها و تهمت‌ها را مرتکب شویم و در عین حال ظاهرمان هم دلالت بر مسلمانیمان داشته باشد. خلافکاری ما ربطی به اسلام ندارد، به نقص‌های رفتاری و تربیتیمان برمی گردد؛ ولو آنکه شمایلمان هم آکنده از نشانه‌های دینی باشد. به نظر مخالفان فیلم، یعنی امکان ندارد کسی با موقعیتی سنتی و ظاهری مذهبی، خلاف کند؛ و اگر چنین کند یعنی مذهب غلط است؟ زهی قوت استدلال و استحکام رأی!

*****

این خانه پدری نیست که ایراد دارد، نگاه مرتجعانه مخالفان فیلم است که ایراد از سر و رویش می‌بارد. آن‌ها بر اساس برداشت‌های ساده انگارانه‌شان، فیلم را چنان معرفی کرده‌اند که گویی قرار است با اتهام زدن بر ایران و اسلام و نظام، بن مایه فضای جاری را خشونت محور بنمایاند. فیلم چنین نیست، اما ذهنیت مخالفان چنین است. آن‌ها چنان نسبت به مملکت و نظام و جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنند مشکوک و مردد هستند که به محض دیدن تصویری که حکایت از یک خشونت موردی دارد، برمی آشوبند و در هراس فرو می‌روند که مبادا دارد ما را نشانه می‌رود. کسی که دروغگو است از تماشای فضایی که دروغ به رخش کشیده می‌شود برآشفته می‌شود و کسی که جانی است، از مواجهه با داستانی درباره جنایت هم به دلشوره می‌افتد. بهتر است حضرات بیش از این خودافشاگری نکنند و چند صباحی را تحمل کنند که فیلم در همین سینماهای معدود هنر و تجربه اکران شود. به جایی برنمی خورد. فیلم قطعا امکان داشتن تبلیغات تلویزیونی و محیطی و رسمی را نخواهد داشت و عزیزکرده رسانه‌های در بوق دمنده نخواهد بود و ارگانی هم فوج فوج کسانی را به تماشای آن نخواهد برد و بلیت‌های رایگان هم برایش در سازمان‌ها و ادرات توزیع نمی‌شود و در اخبار بیست و سی هم به بهانه خبر، برایش غش و ریسه نخواهد رفت.

اما اینک، آقای ایوبی و همکارانش در سازمان سینمایی، دیگر باید نشان دهند که پای مجوز قانونی خود ایستاده‌اند و در برابر غوغاسالاری‌های ضدفرهنگی و مانع تراشی‌های تشکیلاتی تسلیم نمی‌شوند. اگر بنا باشد این بار هم به سیاق جشنواره پارسال فیلم فجر سایه مصلحت بر داوری داوران سنگینی کند و همچون چند فیلمی که اخیرا در نوبت اکران بودند و باز بنا بر مصلحت کارشان به تعلیق و توقیف رسید، خانه پدری هم قربانی دادوستدهای مصلحت انگارانه شود، دیگر نباید منتظر اعمال اقتداری قانونی از این ناحیه باشیم. مصلحت استثنائی بر قاعده حقیقت است، نگذاریم که این معادله معکوس شود.

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 391399

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 9 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 30
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • علی IR ۱۳:۱۳ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    84 3
    انشاا...با این مخالفتهای کورکورانه برای این فیلم تبلیغ زیادی خواهند کرد
    • بی نام A1 ۱۶:۵۱ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
      این کارها توی تخصص شماهاست.قبلا هم اخراجی های 3 رو تحریم کردید و به لطف تحریم شما 5 میلیارد فروخت.پیشنهاد می کنم این فیلم رو هم تحریم کنید به جان خودم می فروشه.بس که ماشاالله شماها بین مردم محبوبید
  • بی نام A1 ۱۳:۱۷ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    49 14
    عالی بود.‏ مرسی
  • بی نام RO ۱۳:۲۶ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    97 4
    تمام این الم شنگه و اصل مشکل شون اینه که اون افراد قاتل باصطلاح کمی "متدین و مذهبی" هستن. ولی اگر اسمشون کوروش و داریوش بود و کراواتی با ریش سه تیغ شده بودند با کمال میل و آغوش باز فیلم رو می پذیرفتن در حد معراجی ها.
  • بی نام IR ۱۴:۰۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    80 4
    خود ارزشی پندار رو خوب اومدی. این گروه خشن و خشکه مذهب همه رو غیر از خود بی دین و بی بصیرت میدونن. خصلت داعشی ها هم دقیقا همینه.
    • بی نام A1 ۱۰:۱۱ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      6 79
      شما خود روشنفکر پندار ها هم هرکسی غیر از خودتون رو بی سواد و خشکه مذهب می دونید.این تفکر هم هیچ فرقی با تفکر داعشی نداره.دو روی سکه هستن
  • بی نام A1 ۱۶:۵۰ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    4 78
    و چرا خود بی ارزش پندارها انقدر برای خانه پدری یقه جر می دهند؟
    • فرشید IR ۱۷:۲۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
      65 3
      کسی برای چیزی یقه جر نمی دهد آی کیو. خبرگزاری های افراطی دارند فضا را چنان مشوش می کنند که فیلم دچار تعلیق و ممنوعیت شود. ما هم داریم در برابر این کار، از فیلم حمایت می کنیم. همین. ضمنا ما نه خود را ارزشی می دانیم و نه غیرارزشی. ما آدم هایی معمولی هستیم که در عین دفاع از حق، از ارزش ها هم شعار و ابزار نمی سازیم.
    • بی نام A1 ۱۰:۰۷ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      3 50
      جناب فرشید از کجا می دونی اونی که داری ازش دفاع می کنی حقه آی کیو؟شما کارتون از خود ارزشی پنداری گذشته.شما خود حق پندار هستید
    • یک دو سه IR ۱۰:۴۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      29 3
      جناب بی نام قرقره نکن...توی گلوت گیر میکنه خفه میشی.
  • بی نام IR ۱۷:۴۳ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    5 68
    حالا مثلا شما روشنفكري با اين نثر و لحن الوده و سراسر توهين؟بهتر نبود فيلم را نقد كني بجاي منتقدين خيالي ودفاع بي محتوي
  • بی نام A1 ۲۰:۱۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    59 1
    خود ارزش پندار همون رانت خواره فقط اسمش با کلاس شده
    • بی نام A1 ۱۰:۰۹ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      3 53
      خود بی ارزش پندار و خود روشنفکر پندار هم همون فتنه گر فقط اسمش بی کلاس شده
  • بی نام A1 ۲۰:۵۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    4 49
    خيلي تابلو از اون فيلمايي ك قبلش كلي جنجال درست ميكنن ك همه ترغيب بشن برن ببينن بعد تهش ك فيلم تمام شد دلت ميخواد جدا از وقتي ك گذاشتي بخاطر اون پول بي زبونم ك شده خودت رو از پرده سينما آويزون كني
  • وحید US ۲۱:۰۲ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    50 2
    درد اینه که یه منتقد مثل مسعود فراستی میگه فیلم باید توقیف بشه وگرنه از نمایندگان مجلس که توی عمرشون 2تا فیلمم ندیدن کهالبته دور از جون آقای رسایی که تارکوفسکی قبلاء دستیارش بوده انتظاری نمیره...
  • جمشید ترابران A1 ۲۱:۰۳ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۱
    42 2
    امیدوارم دوستان دیگری از اهالی فرهنگ و به ویژه قلم هم احساس مسئولیت کرده و تا بد اندیشان و مغرضین جنایت فرهنگی تازه ای نکرده اند قدمی پیش نهند و نگذارند سرنوشت این فیلم "شریف" همانند سرنوشت شخصیت دختر خود فیلم قربانی جهالت شود. دوستان منتقد بهتر نیست همان اندازه اشتیاق که از الان تا اکران احتمالی فیلم و رسانه ای کردن نقد و نظرشان درباره اثر دارند؛ برای دفاع از اصل "اکران" فیلم نیز داشته باشند؟ کاری که آقای دانش می کند همان قدر ارزش دارد که اثر آقای عیاری. خدا حفظ شان کند.
  • بی تا A1 ۰۴:۰۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
    26 1
    بهتر است حضرات بیش از این خود افشاگری نکننددمتون گرم.طلا بود کل پاراگراف
  • بی نام A1 ۰۶:۲۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
    36 2
    به نظر این دوستان اعپام در ملا عام ترویج خشونت نیست، اما نمایش یک فیلم داستانی در مورد جنایتی که مانندش هر روز در صفحه حوادث روزنامه ها هست ترویج خشونته.
    • بی نام A1 ۱۰:۱۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      2 32
      خب مگه این آدمها گفتن در ملا عام اعدام کنید؟اعدام در ملا عام توی دولت مجبوب شما که واسش سینه چاک می کنید هم انجام میشد.چرا اون موقع حرف نمی زدید؟چرا چیزی نمی گفتید؟اون موقع خشونت نبود؟چرا واقعا؟؟؟
  • بی نام A1 ۰۷:۰۹ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
    4 50
    مشکل نویسنده محترم این است که سینما برایش اصل است و هرچیز دیگری را درجه دو می داند. مگر می شود که هر فیلمی قابلیت نمایش داشته باشد. این چه استدلالی است؟ غیر از افرادی که آنها را خود ارزشی پندار می دانید و با لحنی که منتقد آن هستید آنها را می زنید افراد دیگری مثل فراستی، شهیدی فرد و دهباشی هم به فیلم نقدهای تندی کرده اند. نباید خودمان را مرکز عالم بدانیم.
    • آرش IR ۰۸:۳۲ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      35 3
      اتفاقا امثال شما خودتان را مرکز عالم می دانید. این فیلم از طرف انجمن امنتقدان و بسیاری از نشریات معتبر سینمایی به عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر پارسال شناخته شد. اگر هم قرار است اجماع نظر کارشناسان به عنوان معیار در نظر گرفته شود، اکثریت قریب به اتفاق کارشناسان فرهنگی/سینمایی این فیلم را تإیید کرده اند. ضمن آن که آقای دانش استدلال هایی قوی در رد نظر مخالفان فیلم آورده است. این همه استدلال و نظر کارشناسانه را رها کرده اید چسبیده اند به این که فراستی و ...و یکی دو خبرگزاری خاص که با اهداف سیاسی دارند روی این موضوع غوغامداری می کنند با فیلم مخالفند؟ فراستی با شیار 143 هم مخالف است. چطور آن را توی بوق نمی کنید و خواهان توقیف فیلم نمی شوید؟
    • بی نام A1 ۰۸:۵۱ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
      29 3
      دوست گرامی چطور می توانید آقایان شهیدی و فراستی و دهباشی و حتی خودتان را مرکز عالم فرض کنید ولی مهرزاد دانش را نه من از نظرات آقای هباشی چیزی درباره خانه پدری نخوانده ام اما نظرات و گفته های آقایان فراستی و شهیدی فر را خوانده ام، انصافا "نظام استدلالی" این دو بزرگوار رو با نظام استدلالی آقای دانش مقایسه کنید و ببینید عیار هر کدام چقدره. در ضمن نگارنده این نوشتار علاوه بر تبیین نظرات خودش نظرات همان آقایان رو هم به روشنی نقد کرده. گویا متقاعدتان نکرده البته.
  • مهدی A1 ۱۹:۲۱ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۲
    24 4
    چقدر عالی بود این متن.دستتون درد نکنه
  • ا.ن.د IR ۰۸:۰۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۵
    11 1
    عالی بود . قلمتون پایدار
  • بی نام A1 ۱۱:۵۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۶
    11 1
    درود بر شما اقای دانش
  • بی نام A1 ۱۷:۴۰ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۶
    15 1
    آقا اسم شخصیت های بد فیلم رو عوض کنن و اسم ایرانی بذارن، کوروش و داریوش و منوچهر و... اونوقت مشکل دلواپسان کلا حل میشه.
  • امیر A1 ۱۷:۴۳ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۶
    13 1
    عالی بود آقای دانش. امثال شما هستن که باعث میشه این گروه پروژه تبدیل ایران به دشت بی فرهنگی رو با سرعت کمتری انجام دهند. زنده باید کیانوش عیاری و همه زحمتکشان شریف سینمای ایران
  • نامور A1 ۰۵:۳۱ - ۱۳۹۳/۱۰/۰۹
    9 1
    عالی عالی عالی از این بهتر نمیشد نقد نوشت دستتون درد نکنه
  • ساره IR ۱۰:۴۵ - ۱۳۹۳/۱۰/۱۰
    11 2
    درود بر قلم شما
  • و.الوندي IR ۱۵:۴۴ - ۱۳۹۳/۱۰/۲۳
    8 1
    آفرين آقاي دانش. مطلب بسيار خوب و مستدلي بود.