بخش خصوصی عمیق شدن رکود را پیش بینی کرده بود

سایت صدای اقتصاد نوشت:

 

نامه 4 وزیر دولت به رئیس جمهور در مورد بحران رکود اقتصادی کشور بازهم بحث قدیمی عمق تر شدن رکود در اقتصاد ایران را مطرح کرده است. دولت یک سال و نیم قبل سیاست های خروج از رکود اقتصادی را اجرایی کرده بود ولی به نظر می رسد که این سیاست‌ها در نهایت موفق به نجات اقتصاد ایران نشده‌است. با این حال بخش خصوصی کشور امیدوار است تا دولت با اجرای برخی برنامه های برآمده از تدبیر کارشناسان و بدنه فعال بخش خصوصی راهکاری برای تغییر این شرایط پیدا کند. در گفت و گو با سیدحامد واحدی به این موضوع پرداخته شده‌است.

طی هفته‌های اخیر بحث‌هایی مطرح شده بود که شرایط اقتصاد ایران نسبتی با خروج از رکود ندارد. دو روز قبل هم 4 وزیر در نامه‌ای که به رئیس جمهور نوشتند به طور تلویحی این موضوع را تایید کردند. به نظر شما چرا چنین نامه ای نوشته شد؟

در مورد شرایط اقتصادی کشور باید قضاوتی منصفانه داشته باشیم. رشد اقتصادی کشور سه سال قبل به عدد بی سابقه منفی 6.8 درصد رسیده بود. تورم 40 درصدی، بیکاری بیش از 25 درصدی و رشد باورنکردنی نقدینگی همگی رقم خورده بود. بنابراین وقتی امروز در مورد شرایط اقتصادی کشور صحبت می‌کنیم به یک معنا باید وضعیت را به نسبت سه سال قبل بسنجیم نه حالت کاملا مطلوب. به هرحال این مقدمه را گفتم که تاکید کنم، با وجود تمامی اعتراض ها یا گلایه‌ها به هرحال اتفاقات مثبتی هم رخ داده‌است اما میزان اثرگذاری این اقدامات چنان نبوده که اقتصاد ایران را به صورت کلی از رکود خارج کند. بنابراین اقتصاد ایران امروز هم در شرایط رکود قرار دارد. یک سال و نیم قبل هم دولت سیاست های خروج از رکود اقتصادی را اجرایی کرد ولی این برنامه‌ها درد اقتصاد ایران را دوا نکرده است. آنچه طی چند ماه گذشته از سوی بخش خصوصی کشور بارها اعلام شده، تاکید برهمین نکته است. ما می‌گویم در رکود اقتصادی قرار داریم و به گفته چهار وزیردولتی اگر به سرعت اقدامی صورت نگیرد، این درد مزمن می شود. البته که معنای این گفته‌ها این نیست که مردم را ناامید کنیم. طی دو سال گذشته اقدامات مثبتی انجام شده که همگی آنها منجر به کاهش سرعت پس رفت ما شده‌است. شما فرض کنید ما با سرعت 200 کیلومتر به سمت جاده انحرافی می‌رفتیم ولی حالا با سرعت 40 کیلومتر حرکت می‌کنیم. بنابراین می‌توان این خودرو را به نقطه مطلوب رساند و خطر را تا حدودی از سرگذرانده‌ایم ولی خوب معنای این حرف‌ ها این نیست که سر به سلامت برده‌ایم. حالا باید با تدبیرهای تازه‌تری اقدام به تلاش برای خروج اقتصاد ایران از رکود کنیم. اگر بخواهم پاسخ مشخصی به سوال شما بدهم باید بگویم که چهار وزیر دولت هم متوجه شده اند که وضعیت اقتصادی کشور وخیم است. این هم حرف تازه ای نیست. شما با مرور گفته‌ها، مصاحبه ها و اظهار نظرهای نمایندگان بخش خصوصی طی چهار ماه گذشته متوجه می‌شوید که این موضوع بارها تذکر داده شده بود.

چرا حالا چنین حرفی زده شده است؟ نشانه مشخص بحران چیست؟

ببینید موضوع رکود حرف امروز و دیروز نیست. با وجود اینکه رشد اقتصادی سال قبل به عدد قابل توجهی رسیده بود ولی بازهم در همین شرایط رکود بودیم ولی نکته این است که آمارهای رسمی دولت نشان می‌دهد که مثلا رشد صنعتی طی فصل بهار به عدد منفی دو درصد رسیده است. یا اینکه اتاق تهران هم یک ماه قبل گزارشی را منتشر کرد که نشان می داد برمبنای اطلاعات شرکت‌های بورسی، رشد صنعتی به عدد منفی 19 درصد رسیده‌است. طی یک سال و نیم گذشته و بخصوص طی شش ماه گذشته تمامی تمرکز ما روی موضوع برنامه هسته‌ای بوده است و اتفاقا نتیجه مطلوبی هم در آن حوزه بدست آوردیم ولی بالاخره اقتصاد هم یکی از اولویت‌های مهم کشور یا اصلی ترین اولویت ماست. به خوبی در ذهن دارم که سال گذشته هم بخش مهمی از نمایندگان بخش خصوصی و بخصوص افرادی که در حوزه صنعت فعالیت داشتند تاکید می‌کردند که رشد اقتصادی سال 94 به زحمت از نیم درصد فراتر می رود. امروز هم می بینیم که عملکرد فصل اول سال بسیار کمتر از این رقم بوده‌است. به هرحال موضوع مهم این است که دولت هم متوجه بحران شده و هم اینکه احتمالا تدبیرهایی خواهد داشت. تنها نکته این است که نسخه نویسی برای آینده اقتصاد کشور نباید بی مشورت بخش خصوصی باشد. به هرحال همین بخش خصوصی چرخ‌های صنعت را به گردش در آورده و با وجود تمامی بحران‌ها پای کار اقتصاد ایران ایستاده‌است. همین افراد هم به جهت حضور مستمر در فضای اقتصادی به خوبی اطلاع دارند که موانع کجاست و از سوی دیگر راهکار هم دارند. تاریخ هم نشان داده که بخش خصوصی از دولت ها پیش روتر بوده‌است. شاهد مثال هم نامه ای 36 بندی است که نزدیک به سه هفته پیش از طرف اتاق تهران به معاون اول رئیس جمهور ارائه شد. اگر بندهای این نامه را مطالعه کنید متوجه می‌شوید که در اطلاع رسانی از وضعیت رکود کشور، مشابهت‌هایی با نامه 4 وزیر دولت دارد. حتی می‌توان به جلسه معاون اول رئیس جمهور با اعضای بخش خصوصی در اتاق تهران هم استناد کرد. در آن جلسه گزارشی که روسای کمیسیون‌های اتاق تهران ارائه دادند، همگی خبر می‌داد که مشکلات مزمن‌ شده ای در دل اقتصاد ایران وجود دارد. بنابراین آنچه امروز عیان شده، ناگفته نبوده است. بحث ما حرف قدیمی است. اینکه می گویم دولت‌ها باید به بخش خصوصی توجه کنند، همین است که بخش خصوصی مدت‌ها قبل مانند چراغ هشدار دهنده راهنما، اعلام کرده بود که وضعیت خوبی نداریم. همه اینها را بگذارید در کنار موقعیت‌هایی که داریم و از آنها استفاده نمی کنیم. به طور نمونه سند اقتصاد مقاومتی که توسط مقام معظم رهبری ابلاغ شده، حاصل کار کارشناسی، مطالعاتی و ویژه‌ای بود. دولت و چهره های اصلی اقتصادی دولت بارها تاکید کردند که این سند را به عنوان برنامه‌ای مناسب برای کمک به اقتصاد ایران قبول دارند. اما متاسفانه بنده‌های این برنامه اجرایی نشد. البته که در ساختار اقتصاد ایران به طور معمول برنامه‌های توسعه ای و بالادستی به سرانجام مطلوبی نمی رسند ولی در مورد این برنامه یک نکته بسیار مهم وجود دارد. این برنامه دقیقا برای کمک به اقتصاد کشور در همین دوره زمانی حساس نوشته شده‌است. از طرف دیگر اجماع کارشناسی و حاکمیتی هم در مورد اجرای این برنامه وجود دارد. بنابراین هرآنچه نیاز داریم، در اختیار هست ولی به هرحال عزم جدی برای اجرایش لازم است.

البته طی ماه‌های گذشته حضور هیات‌های خارجی هم در ایران رونق گرفته است. همین حضور خارجی ها به تغییر شرایط ما کمک نمی کند؟

حضور هیات‌های خارجی بسیار ارزشمند است ولی معنایش این نیست که قرار است سرمایه‌ها به اقتصاد ایران سرازیر شوند. ببینید بخش مهمی از این هیات‌ها به ایران می آیند تا شرایط را بسنجند. تعداد زیادی از کمپانی‌ها هم بازار ایران را می‌خواهند ولی ما اعلام کرده‌ایم که قصد نداریم بازار را واگذار کنیم و به سرمایه گذاری نیاز داریم. این هم استراتژی درستی است. بنابراین بازارسنجی آنها شاید ماه‌ها یا حتی سال‌ها زمان ببرد و در نهایت بخشی از این سرمایه‌ها به سمت اقتصاد ما بیاید. بنابراین ما در کوتاه مدت روی این سرمایه‌ها نمی‌توانیم حساب کنیم. ولی به هرحال اینکه سایه سنگین تحریم‌ها از سر ما برداشته شده و حداقل امیدمان به آینده بیشتر شده نکته مثبتی است. البته مدتی قبل که هیات‌های خارجی یکسره آدرس دفتر وزرای دولتی را از ما می گرفتند ولی حداقل طی چند هفته گذشته اتاق‌ها هم قدری فعال تر شده اند و احتمالا پای بخش خصوصی هم به صورت جدی به مذاکرات اقتصادی باز شود.

فکر می کنید در کوتاه مدت امکان خروج از رکود وجود دارد؟

بستگی به برنامه‌های دولت دارد. مثلا مدتی قبل پیشنهاد شد که بخشی از پروژه‌های نیمه تمام دولتی برای اجرا به بخش خصوصی واگذار شود. اتاق هم برای اجرای مناسب و معقول این پروژه‌ها برنامه‌هایی ارائه کرد. اینکه دولت این برنامه‌ها را بپذیرید و تن به حضور بخش خصوصی بدهد یا نه، بستگی به انگیزه و نگاه دولتی‌ها دارد. اما به طور خاص می دانیم که دولت با بحران منابع مواجه است و از طرف دیگر بحران اشتغال هم داریم. اجرای طرح های نیمه کار می تواند بخشی از بحران اشتغال از بین ببرد و مانع از استهلاک بیشتر سرمایه گذاری ها قبلی شود. راه معقول این است که الگوهای تجربه شده در جهان را استفاده کنیم. به هرحال حرف همان است که برای تغییر شرایط نیاز به بازنگری در الگوهای ذهنی خودمان داریم.

3939

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 465135

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
6 + 2 =