دبیر ائتلاف اسلامی زنان اصطلاح «ازدواج سفید» را نامی ساخته و پرداخته افرادی که در این روابط وارد شدهاند، میداند و با اشاره به مشکلاتی که در ازدواج رسمی وجود دارد اعم از مسایل حقوقی برای زنان، عدم تعریف خانواده مطلوب و...، مسوولیت اصلی این موضوع و رواج یافتن این شکل زندگی را متوجه مسوولان میکند. او تاکید میکند که باید هویت انسانی زن، نقش و جایگاه زن در خانواده و خانواده سالم تعریف شود.
توران ولی مراد، جامعهشناس و دبیر ائتلاف اسلامی زنان در گفتوگو با شفقنا، با اشاره به استفادههای اخیر از واژه «ازدواج سفید» گفت: افرادی که کاری انجام میدهند، تلاش میکنند تا تایید و نظراتی مثبت در مورد آن مطرح شود. این نام هم توسط خود این افراد گذاشته شده است زیرا درصد بسیاری از این افراد امکانات رسانهای دارند یا از فضای مجازی استفاده کردهاند یعنی این اسم را خود آنها گذاشتهاند. هدف نیز این بوده است که خود این موضوع، ازدواج است و کلمه سفید هم به خاطر اینکه بار مثبت به قضیه دهند اما اصل قضیه این است که افراد -چه مرد و چه زن- در ازدواجهای رسمی که ثبت میشوند هم دچار مشکلاتی میشوند اما معضلات زنان در این زمینه بسیار بیش از مردان است. مساله اینجاست که در ازدواج در عین این مشکلات، حقوقی هم برای آنها در نظر گرفته شده است اما در این نوع رابطه چون ثبت نشده است، حقوقی که در ازدواج برای خانمها در نظر گرفته میشود نیز دیگر در اینجا وجود ندارد. باید بررسی شود که چه واقعیتهایی در جامعه، کار را به اینجا رسانده است و اصلا این ماجرا خوب است یا بد.
او ادامه داد: جامعه ما جامعهای مذهبی است و فرزندان را «باقیات الصالحات» میدانند بنابراین در ازدواج فرزندانشان نظر دارند. محورهای موضوع باید بررسی شود و در آن صورت است که میتوان نگاهی درستتر به ماجرا داشت. باید بررسی و برنامهریزی شود که افرادی که به این نوع رابطه گرایش پیدا میکنند، معضلاتی در ازدواج دارند یا نظراتی دارند که به اینجا کشیده است. واقعیت قضیه این است که جوانهای ما -چه خانمها و چه آقایان و بخصوص خانمها - در ارتباط با ازدواج با مشکلاتی رو به رو شدند که متاسفانه مسوولان چشم خود را کاملا روی این مسایل بستهاند. دلیل رسیدن جامعه به این نقطه، صددرصد مسوولانی هستند که اجازه دادهاند جامعه این مسیر را طی کند.
ولی مراد با بیان اینکه در حال حاضر در ایران در ارتباط با خانواده و ازدواج، چه به لحاظ حقوقی، چه به لحاظ فرهنگی و چه از نظر ارتباط بین فردی و همینطور جایگاه زن معضلاتی وجود دارد، اظهار کرد: زن در قوانین ما با ازدواج، جایگاه انسانی ندارد یعنی با ازدواج حق و حقوق انسانیاش از دست میرود. زن یک انسان است، میتواند تحصیل کند، شغل داشته باشد و در کلیه انتخابهای طول زندگی زن و مرد دو پایه زندگی هستند و باید حق انتخاب داشته باشد. از آن بالاتر موضوع فرزند است؛ زن است که بچهها را به دنیا میآورد اما در قانون در حد کارگر این بچهها دیده میشود. قوانین ما در ارتباط با مسایل زنان و برای داخل خانواده اشکال دارد. این مساله از مواردی است که موجب حرکت برخی افراد به این سمت شده است.
او تصریح کرد: آمار طلاق و همینطور طلاقهای عاطفی بالا رفته است. جوانان امروز ما در خانواده، یک عمر تنش و کشمکش و ناراحتیهای مادر و فرار پدر را دیدهاند چون مشکلات حل نشده و به آنها پرداخته نشده است. علاوه بر آن در همین قانون، همه مسوولیتهای مالی به گردن مرد انداخته شده است و البته عرف آن را نپذیرفته است و تهیه جهیزیه را برای دختر قرار داده است. پسری ۲۰ تا ۳۰ ساله را در نظر بگیرید که میخواهد تشکیل خانواده دهد، از کجا باید سرمایه داشته باشد که «اساس البیت» یعنی هم وسایل خانه، هم تهیه خانه و هم همه مخارج خانه را تامین کند و در مقابل آن زن نیز به عنوان یک موجود عاطل و باطل فرض شود؛ نگاه قانون به این شکل است.
این جامعهشناس مشکل را تعریف نکردن خانواده مطلوب و سالم در کشور خواند و افزود: تعریف شاخصی که بعد، سیستم ما با آن تعریف، خود را بازبینی، بازتعریف و بازسازی کند، نشده است. مجلس سازی میزند و دولت سازی دیگر و شورای فرهنگی اجتماعی زنان کاری دیگر میکند. متاسفانه مسایل خانواده اصلا متولی ندارد. هر کس برای خود کار میکند و کسی بر دیگری نظارت نمیکند. در هر دولتی افرادی قرار میگیرند که نسبت به عملکرد دولتهای پیشین در این زمینهها انتقاد داشتهاند اما خود نیز یک برنامه اجرایی عملی ارائه نمیدهند که در این بازه زمانی چه کارهایی میخواهند انجام دهند.
او با تاکید بر اینکه حل این مشکلات تنها یک راه دارد، گفت: آن هم این است که باید و باید هویت انسانی زن و نقش و جایگاه زن در خانواده تعریف شود. منظور از اینها به عنوان یک تعریف استاندارد شاخص است و سیستم با آن تعریف میشود. آن نهاد فراقوهای که مقام معظم رهبری گفتند، جای چنین موضوعی است. در حقیقت امروز در موضوع زنان یک خلأ داریم. در حوزه زنان، شورای فرهنگی اجتماعی زنان، کمیته زنان مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس، دولت با همه زیرشاخههایش و دانشگاهها و پژوهشگاهها هم هستند اما این بخشها با هم ارتباط ارگانیک ندارند. شاید در جلسات یکدیگر شرکت کنند اما ارتباط سازمان یافتهای میان آنها وجود ندارد.
ولی مراد با بیان اینکه مشکل اساسیتر در صدر همه این موارد است، اظهار کرد: تعریفی که از هویت، نقش و جایگاه زن و خانواده مطلوب به آن اشاره شد، باید یک تعریف استاندارد باشد که مورد قبول سیستم است. مشکلی که در حال حاضر با آن رو به رو هستیم این است که نهادهایی که در ارتباط با زنان هستند و امکانات را در اختیار دارند، پاسخگو نیستند؛ در حقیقت نه پاسخگو هستند و نه برنامه دارند. در حال حاضر سی و پنج سال است که قوانین کشور در ارتباط با زن و خانواده خلأ دارد و باید اصلاح شود.
دبیر ائتلاف اسلامی زنان با تاکید بر اینکه باید آسیبها را بررسی کرد و از ریشه جلوی آنها را گرفت، گفت: در همه محورها -چه قانونگذاری، چه فرهنگسازی، چه آموزش و چه تربیت افراد- باید بررسیهای بیشتری صورت بگیرد. به طور مثال دختر و پسری که با هم ازدواج میکنند، قرار است چگونه با هم ارتباط برقرار کنند؟ متاسفانه هنوز زبان سلطه برقرار است؛ پیش از این قانون، امکانات آن را به مرد میداد و سلطه بیشتر از طرف مرد بود و امروز زنها خود را توانمند کردهاند یا اینکه با مهریه، نوع روابط و... آنها سلطه را به دست گرفتهاند. به هر حال زن و مرد به هم احتیاج دارند و این رابطه سلطه میان آنها رابطهای بیمار است و فرقی نمیکند سلطهگر زن باشد یا مرد. مقصر اصلی این مسایل مسوولانی هستند که در پی رفع مشکلات جامعه و زنان نیستند.
ولی مراد با اشاره به اینکه جامعه ما نسبت به ازدواج موقت یا صیغه نگاه منفی دارد بیان کرد: این نگاه منفی نیز دو عامل دارد؛ یک اینکه نشان دهنده خیانت مرد به خانواده و همسرش بوده است چون مردهای متاهل به دنبال آن میرفتهاند. دوم اینکه نگاه کارگر جنسی به آن میشود، در صورتی که متعه یک ازدواج است. تفاوت در این است که گاهی تعهد میکنند ازدواجی مادام العمر داشته باشند و گاهی ازدواجی مدتدار را انتخاب میکنند که میتواند تمدید شود. صورت دیگر این ازدواج مدتدار، همان ۹۹ ساله است اما این حق را نیز قرار میدهند که هر کدام از طرفین هر موقع خواستند آن را فسخ کنند.
این جامعهشناس در پایان گفت: به دلیل اینکه ازدواج دایم، شرایطی میخواهد که برخی آن را ندارند، به تعبیر من آنچه تحت عنوان ازدواج سفید مصطلح شده، همان ازدواج موقت است که دایم نیست و حتی همین مساله را نیز مجلس باید قانونمند تعریف کند. وقتی که ازدواج موقت به خوبی در قانون تعریف شود، افرادی که علاقه ندارند یا شرایط ازدواج دایم را ندارند، در ازدواج موقت زندگی میکنند، رابطه عاطفی برقرار میکنند و دیگر به چشم کارگر جنسی به قضیه نگاه نمیشود که صیغههای یک ساعته رواج یابد بلکه رابطهای را با هم تعریف میکنند و در آن وارد میشوند که هر دو طرف آزاد هستند. در این رابطه نه مرد موظف است که مخارج خانواده را تامین کند و نه زن دچار محدودیت میشود اما در عین حال رابطه نیز تعریف شده است. به اعتقاد من این موضوع هم کوتاهی مجلس و دولت است و وظیفه دولت است در این زمینهها به مجلس لایحه دهد.
23503
نظر شما