حمید حسینی پیشنهاد داد: نظام برای کاهش تنش ها با عربستان وارد مذاکره شود

ایران شرایط حساسی را تجربه می کند. کاهش قیمت جهانی نفت از یک سو فضای اقتصادی کشور را تحت الشعاع قرار داده و روند مذاکرات هسته ای از سوی دیگر، ابهامات بیشتری را پیش روی کشور قرار داده است. معاملات و رویکردهای سیاسی اما در هر دو این مسائل، نقشی پررنگ و استراتژیک را ایفا می کند. اغلب تحلیل های داخلی و خارجی حاکی از روند نزولی قیمت نفت در سال آینده میلادی است، این مسئله از همین امروز می تواند به چالش های پیش روی کشور دامن بزند. در این خصوص «حمید حسینی»، عضو هیات رئیس اتاق تهران به نقش پررنگ مسائل سیاسی بر وضعیت قیمت نفت اشاره می کند. فضایی که به اعتقاد او باز هم ادامه می یابد. اما حسینی در گفت و گوی خود با صدای اقتصاد به یکی از مهمترین راهکارهای پیش روی کشور در شرایط حساس کنونی اشاره می کند؛ کاهش تنش ها با عربستان. به اعتقاد اون در حال حاضر این مسئله کلیدی ترین و اثرگذارترین نقطه در بهبود فضای پیش رو است چرا که این موضوع علاوه بر تاثیرگذاری بر قیمت جهانی نفت، بر روند مذاکرات هسته ای ایران هم به صورتی مستقیم اثرگذار خواهد بود.
مشروح این گفت و گو را در اینجا می خوانید؛

*در رابطه با کاهش قیمت جهانی نفت تحلیل های مختلفی مطرح است؛ تحلیل هایی که بعضا نقش عوامل سیاسی و اقتصادی را در کاهش قیمت نفت مورد بررسی قرار میدهند. گرچه نگاهها در این خصوص متفاوت است. به اعتقاد شما ریشه اصلی کاهش قیمت نفت از کجا ناشی می شود؟
در رابطه با کاهش قیمت نفت عوامل مختلف سیاسی، اقتصادی و روانی اثرگذار بوده است. اما در عین حال معتقدم که در این جریان، به نقش فناوری ها کم توجهی شده است. امروز در دنیا یک انقلاب فناوری رخ داده و فضای کلی دنیا را به نوعی به دوران جنگ سرد باز گردانده است.
در آن زمان آمریکا تلاش می کرد تا با عرضه مازاد نفت، قیمت ها را کنترل کند. اما بعد از جنگ سرد دنیا مقداری از آن فضا خارج شد و با افزایش تقاضا، دیگر مازاد عرضه ای وجود نداشت. به این ترتیب قیمت نفت به سمت نرخ های واقعی حرکت کرد.

*توضیح بیشتری در مورد منظورتان از انقلاب فناوری ای می دهید؟
در سال 2006 میلادی، تولید نفت آمریکا کمتر از 6 میلیون بشکه رسید اما از سال 2007 امریکا برنامه جدیدی برای خود تعریف کرد. این کشور از آن سال به سمت فن آوری در حوزه نفت حرکت کرد و براین اساس اقدام به تولید نفت از شن های نفتی کرد. امروز آمریکا بیش از 3 میلیون بشکه از سنگ های نفتی، نفت تولید می کند.
به این ترتیب با استفاده از این فناوری و همچنین با تکیه بر منابع نفتی آمریکا، این کشور به زودی به یکی از بزرگترین تولیدکنندگان نفت تبدیل خواهد شد. کمااینکه این کشور در حال حاضر بیش از 50 درصد نیاز خود را از داخل تامین می کند و به این ترتیب به سمت کاهش وابستگی خود به ذخایر نفتی خاورمیانه حرکت می کنند. ضمن اینکه در سالهای اخیر عمده مابقی نیاز نفتی خود را از اروپا و کانادا تامین کرده است.

*اگر به همان موضوع کاهش قیمت نفت برگردیم، به این ترتیب این سوال مطرح است که چه مقدار از کاهش سرعت قیمت نفت در ماههای اخیر واقعی است؟
به نظر می آید در خلال یک سال اخیر هیچ اتفاق خاصی از لحاظ اقتصادی در دنیا نیفتاده که کاهش اخیر قیمت نفت ناشی از آن باشد. براین اساس به نظر می آید پشت این کاهش قیمت یک فضاسازی سیاسی و جوسازی های روانی قرار دارد. در واقع به نظرم این یک جنگ قیمتی است.
ببینید؛ از یک سو شیل اویل به یک سوی رقابت در این میدان تبدیل شده است. از سوی دیگر برخی رویکردها در خود اوپک به این شرایط دامن می زند. اینکه اوپک به رغم برگزاری جلسه، تصمیم گرفت که در میزان تولید کاهشی اعمال نکند، خود به این فضای ایجاد شده دامن زد.
امروز فضایی ایجاد شده که بسیاری از تولیدکنندگان نفت به ویژه اعضای اوپک برای حفظ سهم خود از بازار جهانی، در حال رقابت هستند. همین مسئله تبعات روانی و سیاسی منفی ای به همراه داشته است.

*چشم انداز کلی این روند را چطور می بینید؟ قیمتها باز هم در سال آینده میلادی همین شیب نزولی را طی خواهد کرد؟
به نظر می رسد که در سال آینده همین روند ادامه داشته و قیمتها باز هم به طور نسبی کاهش یابد. امروز انقلاب فناوری میزان تولید نفت را افزایش و مصرف را کاهش داده است. ضمن اینکه به واسطه شرایط اقتصاد جهانی و قرار گرفتن برخی کشورهای بزرگ در آستانه رکود، تقاضای جدیدی طی سال آینده در بازار نفت ایجاد نخواهد شد.

*کاهش قیمت نفت تا چه سقفی ادامه می یابد؟ به عبارتی اگر به اعتقاد شما این بیشتر یک بازی سیاسی باشد، خود آمریکا تا چه سقفی می تواند با کاهش قیمت نفت، تولید را ادامه دهد؟ از کجا تولید نفت برای خود آمریکا و البته عربستان هم زیان ده خواهد شد؟
آمریکایی ها با تکنولوژی ها و فن آوریهایشان، هزینه تولید و اکتشاف را برای خودشان به میزان زیادی کاهش داده اند. بنابراین با این شرایط قیمت نفت اگر در حد 60 دلار هم باقی بماند آنها باز هم زیان نخواهند کرد و با این قیمت همچنان می توانند مانند امروز به تولیدشان ادامه دهند.

*اخیرا اوپک هم نسبت به کاهش بیشتر قیمت نفت ابراز نگرانی کرده، فکر می کنید این نگرانی به تصمیم جدیدی میان اعضای اوپک بی انجامد؟
به نظر می رسد که اوپک چندان به سمت توافق پیش نرود. اما کاری که باید انجام شود این است که اوپک اجلاس فوق العاده ای برگزار کند و اعضا به این توافق برسند که تولیدشان را بین 5 تا 10 درصد کاهش دهند، این امر می تواند به طور مستقیم بر قیمت جهانی نفت تاثیرگذار بوده و مقداری قیمتها را افزایش دهد.

*اما یکی از اعضای تاثیرگذار عربستان است که خب این کشور یکی از دو سر اصلی بازی سیاسی نفتی است. فکر میکنید عربستان حاضر به توافقی این چنینی با سایر اعضای اوپک شود؟ آن هم زمانی که یکی از رویکردهای اعمال فشارهای سیاسی به ایران است که تقریبا تاکنون هم در این زمینه موفق بوده اند.
بدون شک یکی از اعضای تاثیرگذار اوپک عربستان است. واقعا من نمیدانم که چرا مسئولان ما حاضر نمی شوند با عربستان وارد مذاکره شوند. ما با آمریکا نشستیم و مذاکره کردیم آنوقت با عربستان وارد مذاکره نمی شویم! چرا؟
بدون شک کاهش تنش ها میان ایران و عربستان نه تنها تبعات مثبتی برای ایران در قیمت نفت به همراه خواه داشت که در جریان مذاکرات هسته ای نیز بسیار برای ما تاثیرگذار است.
ما پتانسیلی مانند آقای هاشمی رفسنجانی را داریم که می توانند برمبنای جایگاه خود، فضای مذاکره با عربستان را ایجاد کند. امروز بدون شک لازم است که نظام به یک جمع بندی قاطع در این خصوص برسد که مذاکره با عربستان برای ما یک امر مهم و تاثیرگذار است. لازم نیست که حتما روابط به طور کلی حسنه شود اما حداقل در ظاهر می توان روابط را مقداری اصلاح کرد. حتی رابطه گرم ظاهری با عربستان بر فضای مذاکرات و حتی قیمت نفت تاثیرگذار خواهد بود.
واقعا تعجب میکنم از مسئولان نظام که در این شرایط حساس و حیاتی حاضر به کاهش تنش ها با عربستان نیستند. به نظرم این مهمترین و تاثیرگذارترین ابزاری است که هم بر قیمت نفت و هم بر روند مثبت مذاکرات تاثیرگذار خواهد بود.

3535