امید کریمی: ایدز، بیماری قرن که کشورهای دنیا متعهد شده اند برای ریشه کنی‌اش همه کار کنند و تا ۱۵ سال آینده خبری از ایدز نباشد (اینجا)، در ایران موج سواری می کند؛ از دو به سه، از سه به دو. (اینجا)
با این حال، ایدز روزهای صعودش را در ایران از راه جنسی پیش می برد (اینجا). آنطور که وزارت بهداشت اعلام کرده است،براساس آمار جمع‌آوری شده از دانشگاه‌های علوم‌پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی، تا تاریخ اول فروردین 94 مجموعاً 29 هزار و 414 نفر مبتلا به HIV/AIDS در کشور شناسایی شده‌اند که 88 درصد آنان را مردان و 12 درصد را زنان تشکیل می‌دهند.
علل ابتلا به HIV در بین کل مواردی که از سال 1365 تاکنون در کشور به ثبت رسیده‌اند به ترتیب، تزریق با وسایل مشترک در مصرف‌کنندگان مواد (66.6 درصد)، رابطه جنسی (14.5 درصد) و انتقال از مادر به کودک (1.4 درصد) بوده است و راه انتقال در 16.7 درصد از این گروه نامشخص مانده است. در مقایسه این آمار با مواردی که ابتلا آنان در سال 1393 گزارش شده است، اعتیاد تزریقی 43.7 درصد، برقراری روابط جنسی 37.3 درصد و انتقال از مادر مبتلا به کودک 4 درصد را تشکیل داده است.
ایران درسالهای گذشته با افتخار اعلام کرده است که توانسته شیوع ایدز در جمعیت معتادان تزریقی را تا حد زیادی کنترل کند (اینجا). اما رییس اداره ایدز وزارت بهداشت می گوید نگرانی هایی برای بازگشت موج دوم وجود دارد: در اواخر دهه 80 پس از این موفقیت، کشور با الگوی دیگری از همه گیری HIV مواجه شد. افزایش روند ابتلا به این بیماری از طریق روابط جنسی محافظت نشده در کنار موج دوم این همه‌گیری قرار گرفت. این الگو این نگرانی را به دنبال دارد که تعداد بیشتری از زنان به طور خواسته و ناخواسته به این بیماری مبتلا شوند و در نتیجه بارداری‌های مدیریت و مراقبت نشده موجب تولد نوزادانی با ابتلا به HIV شود، پدیده‌ای که به آن موج سوم همه‌گیری هم اطلاق می‌شود.
عباس صداقت با اشاره به وجود شواهدی مبتنی برتزریق مواد محرک و روانگردان در برخی نقاط که منجر به هم‌پوشانی موج دوم و موج سوم همه‌گیری ایدز می‌شود، با ابراز نگرانی از وضعیت موجود، گفت: این شرایط با تغییر الگوی مصرف مواد مخدر و شیوع مصرف مواد محرک و روانگردان نگران کننده‌تر می‌شود. مصرف مواد محرک و روانگردان به سهولت فرد مصرف کننده را در معرض رفتارهای پرخطر جنسی قرار می‌دهند.
ایدز اکنون درحالی ترکیبی شده است که ارتباط تنگاتنگی با مواد مخدر هم پیدا کرده است. مثلا گران شدن شیشه امکان شیوع ایدز را بالا می برد؛ «شاید در نظر اول افزایش قیمت شیشه مثبت به نظر برسد؛ اتفاقی برای گذر کشور از گردنه شیشه؛ پیچی که چندین سال است گریبان معتادان را گرفته و رها نمی‌کند، اما این رخداد هم مثل هر رخداد دیگری در حوزه چرخه آسیب‌های اعتیاد تبعات دیگری به‌دنبال دارد؛ تبعاتی همچون افزایش تزریق هروئین و تزریق شیشه. تبعاتی که دامن معتادان بی‌بضاعت و کارتن‌خواب را می‌گیرد. افزایش تزریق یعنی افزایش انتقال ایدز و بیماری‌های عفونی؛ یعنی افزایش چندمصرفی.» (اینجا)
ترکیبی شدن شیوع ایدز و افزایش زنان مبتلا به اچ‌آی‌وی (اینجا)، خطرات بسیار بیشتری دارد. صداقت دراین باره به خبرآنلاین می گوید: یکی این که پس از شیوع اپیدمی اچ آی وی در مصرف کنندگان موارد مخدر در دهه 80، با توجه به این که این گروه هم دارای همسرانی بوده اند و یا احتمال برقراری روابط جنسی هم داشته اند، افزایش موارد ابتلاء از طریق روابط جنسی محافظت نشده در دهه 90 قابل توجیه خواهد بود، توجیه دوم مربوط به تغییر الگوی اعتیاد در کشور یعنی شیوع مصرف مواد محرک و روان گردان است، مصرف این مواد موجبات افزایش خطر مبادرت به رفتارهای پرخطر جنسی خارج از نرم جامعه را برای مصرف کننده فراهم می سازد، برقراری روابط جنسی خارج از قواعد ازدواج نگرانی دیگر کارشناسان برای افزایش موارد ابتلاء جدید به این بیماری از طریق جنسی است. (اینجا)
به گفته او افزایش موارد ابتلاء زنان به این بیماری، ممکن است افزایش خطر بارداری های ناخواسته در این گروه را به دنبال داشته باشد: مادران باردار مبتلاء به اچ آی وی در صورتی که مراقبت و مدیریت نشوند، در سه دوره بارداری، زایمان و شیرهی، به احتمال 40 تا 50 درصد عفونت را به جنین خود منتقل کرده و باعث تولد نوزادانی که از بدو تولد مبتلاء به بیماری هستند می شوند. چون تخمین زده می شود از هر دو زن مبتلا، یک نوزاد مبتلا به ایدز به دنیا می آید که این در آینده خطرناک است.
و این همه رشته‌های ایران برای کنترل شیوع ایدز از مادر به فرزند را پنبه می کند. ایران در سال‌های گذشته همیشه کمترین آمار را از نظر شیوع ابتلای از مادر به فرزند داشته است. این درحالی است که کشوری مانند کوبا، توانسته ابتلای مادر به فرزند در ایدز را صفر کند (اینجا)
اما برای کنترل ایدز چه می شود کرد؟ روش و راه زیاد است (اینجا) اما هیچ راهی غیر از اطلاع‌رسانی وجود ندارد، راهی که البته درایران هنوز هم جدی گرفته نمی شود بیشتر به شوخی شبیه است. وزارت بهداشت هنوز هم با اکراه درباره آمار ایدز و خطراتی که وجود دارد حرف می زند و تابوهای بسیاری دراین باره وجود دارد.
۴۷۴۷
نظر شما