طهورا شهبازی: لاشه ششمین پلنگ ایرانی کمتر از ۳۰روز پیدا شد تا زنگ هشدار خطر انقراض این حیوان دیگر از صدا نیفتد. مرگ ۶پلنگ در کمتر از ۳۰روز در ایران، آخرین امید پلنگ در غرب آسیا را رو به ناامیدی برده است. ۶پلنگی که با فاصله تقریبا ۴روز از هم به دلایل مختلفی جز دلیل طبیعی نابود شدند. تصادف جاده ای، خوردن طعمه آغشته به سم و شکار شدن توسط انسان نیز راه هایی شدند تا سال ۹۴سالی پرخطر برای این حیوان در معرض انقراض باشد. در حالی که این رقم در سال گذشته به ۱۰ قلاده پلنگ میرسید.
اولین پلنگ اوایل سال ۹۴، هفتم فروردین ماه در بردسیر با ماشین زیر گرفته و بر اثر ضربه های چوب چوپانی از بین رفت. موضوع جالب توجه در این منطقه این بود کهحدود چهل سال از آخرین مشاهده پلنگ در این منطقه می گذشت به طوری که حتی عشایر و دامداران نیز در این مدت این گونه ارزشمند را ندیده بودند.
دومین پلنگ با فاصله ۳روز بعد از کشتار پلنگ اول در محور شیراز به کازرون بر اثر تصادف کشته شد. ۲روز بعد ازکشته شدن پلنگ دوم، در کوهستان های مابین فارس و کهگیلویه و بویر احمد پلنگی بر اثر خوردن طعمه آغشته به سم از بین می رود. این پلنگ ۵ساله گویا برای خوردن آب به طرف رودخانه شاپور در سمت دیگر جاده می رفته که با یک خودرو سواری برخورد کرده.
فرزند یکی از دامداران شهرستان ایوان عامل کشته شدن چهارمین پلنگ بود. مرگ و میر پلنگ ها در فروردین ماه به همین صورت ادامه داشت تا اینکه پنجمین پلنگ روز اول اردیبهشت بر اثر خوردن طعمه آغشته به سم در خراسان رضوی یکی از استان هایی که بیش از بقیه استان ها دارای پلنگ می باشد از بین رفت.
ششمین پلنگ که در تاریخ ۱۳فروردین کشته شده بود اما پنجم اردیبهشت رسانه ای شد. به گزارش دیده بان محیط زیست و حیات وحش ایران علت مرگ این پلنگ اعلام نشده است اما با توجه به اینکه لاشه در نزدیکی روستا و در حاشیه جاده منتهی به روستا کشف شده است، عده ای از مردم محلی شلیک با اسلحه شکاری به پلنگ و عده ای استفاده از طعمه مسموم را دلیل مرگ این پلنگ عنوان کرده اند.
خطر انقراض
با وجود تنوع گونه ای در ایران، متاسفانه حدود 76 گونه از رده‌های جانوری کشورمان در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت (IUCN) قرار دارد و ازگونه‌هایی همچون شیر ایرانی و ببر مازندران امروز جز نامی باقی نمانده و در کمتر از یک قرن گذشته منقرض شده اند و اگر برای حفاظت گونه‌های ارزشمند و در خطر انقراض مثل گور ایرانی، یوزپلنگ ایرانی، خرس سیاه، گوزن زرد و... اقدام لازم صورت نگیرد در آینده‌ای نه چندان دور شاهد انقراض این گونه‌های نادر نیز در کشورمان خواهیم بود.
در این میان 19 گونه از پستانداران، 25 گونه از پرندگان، 16 گونه از خزندگان، 4 گونه از دوزیستان و 10 گونه از ماهیان آب های داخلی کشور در سال 2014 میلادی به عنوان گونه های مهره دار در معرض تهدید در لیست سرخIUCN قرار دارند.
پلنگ یکی از ۳۷گونه گربه سانان است. در گذشته در ایران ۱۰گونه گربه سان زندگی می کردند که با انقراض شیر ایرانی و ببرخزر امروز پلنگ بزرگ چثه ترین گربه سان کشور محسوب می شود.پراکندگی این گونه در ایران بسیار قابل توچه است تمامی استان های ایران میزبان این گربه بزرگ هستند که پلنگ ایرانی در معرض خطر انقراض طبقه بندی شده است. شکار غیر مجاز پلنگ و طعمه هایش عمده ترین عامل تهدید بقای پلنگ در ایران است. تخریب زیستگاه‌ها و ناامنی در آنها نیز باعث ترک منطقه توسط پلنگ می شود. درسالهای اخیر نیز گسترش بی رویه جاده های کشور نیز به بلایی برای جان پلنگهای ایران بدل شده است به طوری که هر سال چند پلنگ در برخورد با ماشین های عبوری از بین می روند و همین امر باعث کاهش تعداد این گربه سان می شود.
اجرایی شدن برنامه حفاظت از پلنگ
با توجه به بالا رفتن آمار کشتار پلنگ طی سال های اخیر اما هنوز پروژه یا برنامه ای تحت عنوان حفاظت از پلنگ ایرانی نه تنها عملیاتی نشده بلکه عنوان هم نشده است.
اما علی تیموری مدیر کل دفتر حفاظت و مدیریت شکار و صید سازمان حفاظت محیط زیست دراین باره به خبرآنلاین می گوید: اتفاقی که اخیرا در سال جدید افتاده است؛ ۲ پلنگ با تصادف از بین رفته اند یعنی سانحه و حوادث بوده است و ۲ پلنگ دیگر هم بر اثر درگیری با چوپان ها از بین رفته اند. سازمان حفاظت از محیط زیست یک برنامه ای دارد که از دو سال قبل آن را شروع کرده است که برنامه حفاظت از پلنگ ایرانی است و تا ۳ماه آینده نهایی می شود و جامعه حفاظت از پلنگ ایرانی تشکیل می شود.
او در مورد اجرایی شدن این برنامه می گوید: در ابتدا آسیب ها را شناسایی کردیم و علل مرگ این حیوان را بررسی کردیم بعد از آن برای هر کدام از علل مرگ و میر نسخه خاص خودش را پیچیدیم که وقتی این برنامه نهایی شود تمام آنها مشخص است.
نکته اینجاست که در سال های گذشته، جاده ها به بلای جان حیوانات تبدیل شده و تصادفات جاده ای جان حیوانات زیادی از جمله پلنگ را گرفته اندو تیموری دراین باره می گوید: ۱۵درصد از مرگ و میر پلنگ در ۱۰سال گذشته ناشی از حوادث جاده ای بوده است و بیش از ۶۰درصد شکار و مسمومیت است. برای همه اینها برنامه داریم. الان با وزارت راه و سازمان راهداری در حال تهیه تفاهم نامه ای هستیم. تا به طور مثال جاده هایی که زیستگاه پلنگ است و امکان حضور پلنگ وجود دارد با تابلوهایی مشخص شود.
تیموری کشته شدن ۶پلنگ در کمتر از یک ماه را اتفاق می داند و می گوید: اینکه در طی یک ماه ۶پلنگ کشته شود اتفاق بوده است مثلا سال ۹۳، ۱۹ پلنگ به دلایل مختلف و در سال ۹۱، ۲۳پلنگ تلف شدند. پلنگ برخلاف یوزپلنگ که به صورت منطقه ای زندگی می کتد، محیط زندگی‌اش در سطح کشور زیاد است به همین دلیل نیز کار بیشتری می برد.
۴۷۲۳۳
نظر شما