به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بیست و هشتمین نمایشگاه کتاب تهران که با حضور حسن روحانی رییس جمهور افتتاح شد، نخستین روز خود را در حالی سپری کرد که تغییرات زیادی را در ماهیت خود ایجاد کرده است هر چند مکان نمایشگاه همچنان با هیچ تغییری روبرو نبود. مکانی که وزارت ارشاد برای اجاره ده روز آن چیزی نزدیک به چهار میلیارد تومان پرداخته است.
نخستین تغییر بزرگ، بازگشت دوباره اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران به مصدر کار و برگزاری نمایشگاه کتاب است. بعد از هشت سال که اتحادیه ناشران نقش چندانی در برگزاری نمایشگاه کتاب نداشت، حالا وزارت ارشاد دولت یازدهم مسئولیت چهار کمیته اجرایی مهم نمایشگاه را به این نهاد صنفی سپرده است. نهادی که به گفته محمود آموزگار رئیسش، تا به حال حوزه اختیاراتش در برگزاری نمایشگاه این چنین وسیع نبوده است. او بر کیفیت گرایی نمایشگاه بیست و هشتم نیز تاکید ورزید و گفت اتحادیه ناشران و ارشاد به جای بالا بردن آمار به دنبال کیفیت برگزاری این رویداد فرهنگی بوده‌اند. (اینجا)
اما این تنها تغییر نمایشگاه بیست و هشتم نیست. معاونت فرهنگی وزارت ارشاد تغییرات دیگری هم ایجاد کرده است. مثلا؟ سازماندهی بن‌های اهدایی کتاب. چیزی که تا پیش از این حرف و حدیث‌های بسیاری با خود به همراه داشت.
هر سال گزارش‌هایی مبنی بر تخصیص بن کتاب با مبالغ بسیار بالا به وزارتخانه‌ها و مسئولان سیاسی منتشر می‌شد. خبرهایی که البته هیچ وقت تایید نمی‌شدند اما حرف‌های سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد در جلسه مطبوعاتی این دوره از نمایشگاه به نوعی اشاره‌ای بود بر آنچه که در گذشته رخ داد. او گفت که امسال بن اهدایی کتاب تنها به سه گروه تعلق خواهد گرفت: اهل قلم، کارشناسانی که در نشست‌های سرای اهل قلم حضور می‌یابند و خبرنگاران حوزه کتاب: «به جز سه گروهی که اشاره کردم در نمایشگاه امسال به هیچ کس بن رایگان کتاب داده نخواهد شد. وزیر و وکیل هم نداریم. هیچ شخصیتی اعم از سیاسی، اجتماعی و یا غیره بن اهدایی دریافت نخواهند کرد.»(اینجا)
علاوه بر این امسال از بن‌های کاغذی کتاب هم خبری نیست. بن‌هایی که هر سال به دست هر کس که می‌رسید می‌توانست آن را به راحتی و بدون خریدن کتاب، در میدان انقلاب یا در همان محوطه نمایشگاه کتاب نقد کند. امسال بن‌ها به صورت کارت‌های الکترونیکی صادر شده که کد ملی صاحبان‌شان ثبت شده است. به این ترتیب میزان هدر رفتن یارانه ارشاد که در قالب بن در اختیار افراد قرار می‌گرفت کمتر شده است.
اما بن‌های دانشجویی هم مثل هر سال حرف و حدیث‌های خودش را داشت. این بن‌ها که امسال سی درصد افزایش پیدا کرده بودند و از سی هزار تومان به چهل هزار تومان رسیده بودند، از طریق سایت در اختیار دانشجویان قرار می‌گرفت ولی ارشاد تلاش کرده بود کاری کند که در این پروسه دانشجویان شهرستانی هم مثل دانشجویان تهرانی بتوانند از این بن‌ها استفاده کنند. برای همین بن‌ها را برای هر شهرستان سهمیه‌بندی کرد. هر چند باز هم خیلی از دانشجویان در شهرهای مختلف نتوانسته بودند از این امکان استفاده کنند. مشکلی که نیکنام حسین‌پور مدیر کمیته رفاهی نمایشگاه علت اصلی‌اش را کمبود بودجه دانسته بود. (اینجا)
یک اتفاق مهم دیگر کناره‌گیری نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور از حضور در نمایشگاه کتاب بود. کاری که علیرضا مختارپور آن را بی‌فایده و هزینه کردن بی‌جهت بیت‌المال عنوان کرده بود. حضور این نهاد در نمایشگاه تنها در سال ۹۲ حدود ۸۰۰ میلیون تومان برآورد و اعلام شده بود و ولخرجی‌های بسیاری نظیر صرف ۳۰ میلیون تومان برای بادکنک‌هایی که در سطح نمایشگاه توزیع می‌شد نیز صورت گرفته است. آن هم در حالی که به گفته مختارپور بعضی از کتابداران روستایی ماهیان ۵۰ هزار تومان حقوق می‌گرفته‌اند. (اینجا)
با همین تغییرات و اتفاقات بود که نمایشگاه کتاب ساعت ۹ صبح سه شنبه ۱۵ اردیبهشت افتتاح شد. مراسمی که مثل سال گذشته، حسن روحانی مهم‌ترین شخصیت حاضر در آن بود. او بار دیگر به این مراسم رفت تا در سخنانش باز هم به ممیزی اشاره کند:«نمی‌توان آنچنان دروازه‌ها را باز کرد تا هر خرافه‌ای به نام کتاب در اختیار دیگران قرار بگیرد یا هر سخن افراطی به نام کتاب یا به نام دین یا به نام انقلاب در اختیار نوجوانان و جوانان ما قرار گیرد و نمی‌توان هم آنچنان سخت‌گیرانه عمل کرد و سودگرایانه که برا یمولف و ناشر هر روز زحمت ایجاد کرد و ورود به کوچه‌های پر پیچ و خم در برابر آنها قرار داد.»
او از شفاف شدن ممیزی هم گفت و این که اگر نظارت‌ها سلیقه‌ای شود: «چنان می‌شود که چاپ او مجاز و چاپ دوم ممنوع و چاپ سوم مستحب می‌شود.» (اینجا)
علی جنتی وزیر ارشاد هم در این مراسم از واگذاری نمایشگاه کتاب به صاحبانش گفت: «یکی از مسائل امروز ما و سال‌های اخیر تصدی‌گری بیش از حد دولت است به همین خاطر در نمایشگاه امسال گام نخست برای واگذاری نمایشگاه به ناشران و تشکل‌ها برداشته شد و بخش‌هایی از اجرای آن را به تشکل‌های نشر واگذار کردیم و در سال‌های آینده همه امور را به اهل آن می‌سپاریم.» (اینجا)
برگزارکنندگان نمایشگاه کتاب امسال، به گفته صالحی، معاون فرهنگی امسال برای انتخاب میهمان ویژه به دنبال یک میهمان از میان کشورهای عربی بودند. سرانجام قرعه به نام کشور عمان افتاد تا در نمایشگاه کتاب تهران حضور پیدا کند. کشوری که وزیر فرهنگ و اطلاع‌رسانی‌اش در مراسم افتتاحیه گفت از این که میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران هستیم به خود می‌بالیم.» (اینجا)
امسال قرار است در نمایشگاه هر روز به نام یک کشور و یک استان نامگذاری شود. بر همین اساس حضور کسانی چون سفرای کشورهای خارجی و فعالیت نمایندگان استانی در نمایشگاه به چشم خواهد خورد. از جمله وزیر فرهنگ عراق، سفیر پاکستان و البته رییس نمایشگاه کتاب بولونیا که میهمان نمایشگاه بود.
بیست و هشتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران قرار است از ۱۶ تا ۲۶ اردیبهشت از ساعت ۱۰ صبح تا ۸ شب پذیرای مردم باشد. آدم‌هایی که عمده خریدشان در حوزه کتاب را مختص به همین ده روز و همین اتفاق فرهنگی می‌کنند تا لااقل برای ده روز کتاب در سبد خرید مردم به چشم بخورد.
۵۷۲۴۴
نظر شما