وزارت اطلاعات و صیانت از منافع ملی

"امنیت" بنیادی ترین نیاز هر جامعه و مهم ترین عامل برای دوام زندگی اجتماعی به شمار می آید و در این میان، وزارت اطلاعات در تامین امنیت و آرامش جامعه نقشی انکارناپذیر دارد.

 تجربیات تاریخی حاکی از آن است که ماندگاری جوامع در گرو امنیت بوده و در صورت فقدان آن، هرج و مرج و آنارشی در جامعه حاکم شده و چه بسا منجر به فروپاشی آن نظام خواهد شد.

در آموزه های اسلامی نیز بحث امنیت از جایگاه ویژه ای برخوردار است بطوریکه امنیت و تندرستی دو نعمت ناشناخته جامعه عنوان شده است لذا شادابی انسان بی تندرستی و دوام زندگی اجتماعی بدون امنیت امکانپذیر نیست.

باید یادآور شد، مقوله "امنیت ملی" مفهومی کمابیش تازه بوده و با پیدایش دولت های ملی، در چارچوب مرزهای سرزمینی معنا یافته است.

امنیت ملی دارای دو بعد داخلی و خارجی بوده و برای تحقق و استمرار آن، تمام دولت-ملت های جهان اقدام به تاسیس نهادهای تخصصی در این حوزه نموده اند تا ضامن حفظ امنیت ملی از تمام جوانب باشد.

گرچه مباحث امنیتی و اطلاعاتی در تاریخ ایران زمین در زمان پادشاه های مختلف به ویژه از دوران صفوی نقشی پررنگ داشته است اما تاسیس سازمان تخصصی در حوزه امنیتی و اطلاعاتی در ایران به دوره پهلوی دوم باز می گردد.

در زمان حکومت محمدرضا پهلوی، سازمان ساواک به تبعیت از سازمان های خلف خود در امریکا و اسرائیل تاسیس شد و وظیفه آن در بعد داخلی، حفظ سلطنت از طریق ایجاد توحش و فشار بر مخالفان و در بعد خارجی جلوگیری از نفوذ کمونیسم در ایران بود.

با وقوع انقلاب اسلامی اما مفهوم سازمان امنیت و اطلاعات در نظام اسلامی تغییر یافته و وزارت اطلاعات با سیاست، رویکرد و کارکردی متفاوت به عرصه رسید.

امنیت ملی؛ مفومی نوپا و نوظهور

مقوله "امنیت ملی" مفهومی کمابیش تازه بوده و با پیدایش دولت های ملی، در چارچوب مرزهای سرزمینی معنا یافته است.

"امنیت ملی" مفهوم چندلایه و پیچیده ای است که ابعاد گوناگونی به خود گرفته و در پهنه پژوهش در سراسر جهان، مطالعات گسترده ای پیرامون آن انجام شده است.

"والتر لیپمن" پژوهشگر امریکایی در خصوص مقوله امنیت ملی می گوید: یک ملت وقتی دارای امنیت است که در صورت اجتناب از جنگ بتواند ارزش های اساسی خود را حفظ کند و در صورت اقدام به جنگ بتواند آن را پیش ببرد.

با توجه به تحلیل های مختلف ارائه شده توسط صاحب نظران مباحث سیاسی-امنیتی، "امنیت ملی" در هر کشور دارای دو بعد درونی و بیرونی است.

در جبهه بیرونی، توانایی حفظ ارزشها، ثبات، استقلال، یکپارچگی سرزمینی، هویت و منابع جامعه در برابر خطرهای خارجی و در جبهه درونی، با رفع خطرهای داخلی و فراهم آوردن فضای قانونمند و با ثبات برای مشارکت پویا و دموکراتیک شهروندان، در حقیقت برای حل مسایل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زمینه سازی می شود.

به طور کلی اما امنیت ملی اینگونه تعریف می شود:

امنیت ملی یعنی دستیابی به ظرایطی که به یک کشور امکان می دهد از تهدیدهای بالقوه یا بالفعل خارجی و نفوذ سیاسی و اقتصادی بیگانه در امان باشئ و در راه پیشبرد امر توسعه اقتصادی، اجتماعی و انسانی و تامین وحدت و موجودیت کشور و رفاه حال فارغ از مداخله ی بیگانه گام بردارد.

با توجه به آنچه گفته شد، استقرار و صیانت از امنیت ملی به عنوان مهمترین مقوله انسجام و تداوم یک جامعه، مورد توجه ویژه دولتهای جهان قرار دارد.

با این اوصاف اما پر واضح است که استقرار امنیت ملی نیازمند سیستمی توانمند و تخصصی بوده و از همین رو، کشورهای مختلف برای صیانت از امنیت ملی خود، استراتژی های مختلفی اتخاذ کرده و تمام برنامه های خود را از طریق ایجاد سازمان های تخصصی اطلاعاتی-امنیتی به مورد اجرا می گذارند.

وزارت اطلاعات؛ مجموعه ای برآمده از انقلاب اسلامی

گرچه مباحث امنیتی و اطلاعاتی در تاریخ ایران زمین در زمان پادشاه های مختلف به ویژه از دوران صفوی نقشی پررنگ داشته است اما تاسیس سازمان تخصصی در حوزه امنیتی و اطلاعاتی در ایران به دوره پهلوی دوم باز می گردد.

در زمان حکومت محمدرضا پهلوی، سازمان ساواک به تبعیت از سازمان های خلف خود در امریکا و اسرائیل تاسیس شد و وظیفه آن در بعد داخلی، حفظ سلطنت از طریق ایجاد توحش و فشار بر مخالفان و در بعد خارجی جلوگیری از نفوذ کمونیسم در ایران بود.

با وقوع انقلاب اسلامی، ساواک و دستگاهاي اطلاعاتي رژيم پهلوي منحل گرديد و نيروهاي مردمي در محله ها، كلانتري‌ها، مساجد و مراكز پيش‌آهنگي و كانون‌هاي جوانان كميته‌هاي مردمي تشكيل شدند.

هر كميته هم در حد خودش ضمن كارهاي امنيتي جاري به جمع‌آوري اطلاعات مي‌پرداخت و عمدتا در زمينه اطلاعات داخلي واحدي در هر كميته به نام واحد اطلاعات شكل گرفته بود. به دليل عدم تمركز و هماهنگي، نهادهاي مختلف همچون سپاه پاسداران، اداره اطلاعات نخست وزيري، کميته هاي انقلاب، قضات و... براي خود كار اطلاعاتي مي‌كردند.

این پراکندگی کار اطلاعاتی و امنیتی فضا را برای گروهک‌های ضدانقلاب و در راس آنها سارمان منافقین فراهم می‌کرد تا با استفاده از این «خلاء انسجام» دست به اقدامات تروریستی (کشتار مردم و ترور مسئولین) بزنند.

سرانجام قانون تشکيل وزارت اطلاعات در سال 1362 مورد تصويب مجلس قرار گرفته و حجت الاسلام والمسلمين محمد محمدي ري شهري به عنوان اولين وزير اطلاعات جمهوري اسلامي تصدي اين وزارتخانه را برعهده گرفت.

وزارت اطلاعات و صیانت از امنیت ملی

همانگونه که پیش تر نیز عنوان شد، تمام کشورهای جهان برای صیانت از امنیت ملی خود نیازمند مجموعه ای سیستماتیک و سازمانی تخصصی هستند که این امر در جمهوری اسلامی ایران بر عهده وزارت اطلاعات است.

بیشترین نمود اقدامات و عملکردهای وزارت اطلاعات را می‌توان در حوزه "امنیت ملی" چه در عرصه داخلی و چه در عرصه بین‌المللی مورد بررسی قرار داد.

با نگاهی گذرا به فعالیت مهمترین نهاد اطلاعاتی کشور طی سه دهه گذشته نشان می دهد، با همت و تلاش‌های شبانه‌روزی سربازان گمنام امام زمان(عج) امروز جمهوری اسلامی ایران بعنوان یکی از امن‌ترین کشورهای دنیا محسوب می شود.

اشراف بر تحرکات گروهک های معاند و تروریست در داخل و رصد فعالیت سازمانهای اطلاعاتی و جاسوسی دنیا که بر علیه نظام اسلامی فعالیت می کنند، منجر به پیش بینی، کشف و خنثی کردن بسیاری از اقدامات مجموعه های یاد شده گردیده است که شاهد این ادعا هم دستگیری این جاسوسان قبل از هر نوع تحرک و انجام ماموریت توسط وزارت اطلاعات است.

در حساسیت عملکرد وزارت اطلاعات همین بس که هرگز اخبار مربوط به موفقیت های این مجموعه در محافل خبری نمود پیدا نکند اما با بروز یک مشکل تمام زحمات این ارگان زیرسئوال می رود.

گرچه توفیقات ماندگاری مانند دستگیری عبدالرحمن ریگی، فروپاشی شبکه های وابسته به موساد و دستگیری جاسوسان در اقصی نقاط کشور در کارنامه وزارت اطلاعات می درخشد اما ترورهای زنجیره ای دانشمندان هسته ای، حمله های سایبری به تاسیسات استراتژیک ایران، تحرکات گروهک های تروریستی در غرب و جنوب شرق و ... مواردی بود که عملکرد وزارت اطلاعات را با چالشی اساسی مواجه ساخت.

رویکرد جدید وزارت اطلاعات در دولت تدبیر و امید

با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و نتایج دیپلماتیک توافق هسته ای و از سوی دیگر، قدرت گرفتن گروه های تروریستی نوظهور مانند داعش، فعالیت های وزارت اطلاعات وارد فاز جدیدی شد.

عملکرد درخشان سربازان گمنام امام زمان(عج) به همراه دیگر ارگان های نظامی و امنیتی جمهوری اسلامی و ایجاد جزیره ی ثبات در وسط خاورمیانه ای ناامن و سراسر جنگ و خشونت موضوعی نیست که بدان بی توجه بود و به راحتی از کنار آن گذشت!

بر اساس اعلام وزارت اطلاعات، با هوشیاری سربازان گمنام طی سال های اخیر، هسته‌های داعش در ایران یکی پس از دیگری شناسایی و منهدم شده اند.

حجت الاسلام سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات می گوید: سرویس‌های اطلاعاتی که در رأس آنها آمریکا و اسرائیل و برخی از سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای منطقه به صورت طفیلی آنها هستند تلاش می‌کنند تا در یک بخش از جمهوری اسلامی ایران این امنیت مثال زدنی کشورمان را به چالش بگیرند تا صدای انفجاری از جمهوری اسلامی هم شنیده شود و همان‌طور که در منطقه در بسیاری از کشورها امروز این صدا شنیده می‌شود.

علوی با اشاره به روایت امام صادق(ع) تصریح می کند: در دوران حکومت امام زمان(عج) ظلم و حق‌کشی از بین می‌رود و سراسر جهان از امنیت برخوردار می‌شود و طبق بسیاری از روایات حکومت امام زمان(عج) امنیت پایدار را برقرار خواهد کرد.

وی با بیان اینکه وزارت اطلاعات همواره خود را متعهد می‌داند که امنیت را در پرتو احکام شرع مقدس اسلام، ارزش‌های اخلاقی و رعایت قانون جمهوری اسلامی تأمین کند خاطرنشان می کند: کارکنان وزارت اطلاعات مجموعه‌ای هستند که با روح لبریز ولایتمداری، قانون‌گرایی و رعایت مسائل شرعی و نیز پایبندی به ارزش‌های انقلاب اسلامی این رسالت را ایفاء می‌کنند.

به گفته ی علوی، وزارت اطلاعات رسالت خود را در برابر مردم ایجاد امنیت به گونه‌ای که به تعبیر رهبر معظم انقلاب مردم آن را احساس و لمس کنند همراه با نشاط و شادابی قرار داده است.

وزیر اطلاعات با تاکید بر اینکه در پرتو امنیت، استعدادها، خلاقیت‌ها و ابتکارها شکوفا می‌شود می گوید: فرهنگ ایمانی در فضایی با آرامش و نشاط همراه با امنیت شکل می‌گیرد و در این شرایط انسان‌ها بهترین انتخاب یعنی انتخاب ایمانی را خواهند داشت.

***

‌هفته ی گرامیداشت سربازان گمنام فرصتی است تا از زحمات و نقش وزارت اطلاعات در تامین امنیت ایران زمین قدردانی شود. گرچه بسیاری از فعالیت های این مجموعه رسانه ای نمی شود اما به گفته وزیر اطلاعات، تقریبا روزی نیست که توطئه‌ای از سوی دشمن توسط سربازان گمنام امام زمان(عج) کشف و خنثی نشود.

*نماینده خبرآنلاین در آذربایجان شرقی