متین دخت والی نژاد:
علی تعقلی، از آذر سال ۹۲ مدیر عامل صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک است.
شاید خیلی ها درباره کارکرد این صندوق اطلاع چندانی نداشته باشند، در کنار خدماتی که این صندوق در گذشته ارایه کرده،حالا این صندوق در دو ماه اخیر با اخذ مجوز های مختلف توانسته امنی برای تولیدکنندگان صنایع کوچک باشد.اینکه صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک دقیقا چه کارکردی دارد و چه خدماتی را عرضه می کند،در گفت و گو با مدیرعامل این صندوق مورد سئوال قرار گرفته است.تعقلی می گوید: این صندوق هم اکنون 11 خدمت جدید علاوه برخدمات گذشته ارائه کرده، که برخی از این خدمات فقط در صندوق ارائه می شود و توسط بانک نمی توان این خدمات را دریافت کرد.مشروح گفت وگو با وی در کافه خبر،خبرآنلاین به شرح زیر است:
****
کارکرد صندوق ضمانت سرمایه گذاری صنایع کوچک برای مردم چندان شناخته شده نیست، ممکن است در مورد هدف تشکیل و فعالیت این صندوق توضیح دهید؟
اصلی ترین دغدغه ما ماموریت صندوق است؛ توسعه سرمایه گذاری در صنایع کوچک و پذیرش ریسک اعتباری برای صنایع کوچک در حوزه های خرید، فروش، پیمانکاری و سرمایه گذاری صنایع کوچک به جهت ماهیتی که دارد همواره پر مخاطره بوده است. مدیران یا به عبارتی صاحبان صنایع کوچک هنگامی که می خواهند در حوزه تجارت و بازرگانی فعالیت کنند، به جهت ماهیت این صنایع، هم مسئول خرید بنگاه کوچک هستند و یا در زمینه فروش تولیدات و حوزه تامین مالی فعالیت می کنند. کالای تخصصی و حوزه بندی نشده با معضلاتی روبه رو است ؛ نرخ شکست سرمایه در این حوزه زیاد است. بیش از ۹۰ درصد واحد های صنعتی در معرض ورشکستگی هستند. در تمام دنیا نیز همین طور است. این واحد ها با هزینه و سرمایه گذاری کم به وجود می آیند و شکل می گیرند. هزینه ایجاد شغل در بنگاه های کوچک حدود ۵۰ میلیون تومان است. حال اینکه یک شغل در بنگاه های بزرگ با رقم های بیشتری بدست می آید.
ویژگی اصلی بنگاه های کوچک،ایجاد اشتغال، زود بازده و زود تاسیس بودن آن ها است. به همین جهت دولت ها در تمامی دنیا از صندوق های صنایع کوچک و از واحد های تولیدی به طور مستقیم حمایت می کند.ما در همه استان ها به اتاق های بازرگانی، اتحادیه ها، سازمان صنعت،معدن و تجارت ، شهرک های صنعتی اطلاع رسانی گسترده ای کردیم. اما این اطلاع رسانی کافی نبوده است.
مهمترین اقدامات اخیر این صندوق چه بوده است؟
صندوق تا ۲ ماه گذشته یک خدمت ارائه می داد که آن پذیرش ریسک اعتباری صنایع کوچک نزد بانک ها بود، ولی در حال حاضر خدمات این صندوق گسترده یافته است؛ یعنی هم در حوزه خرید و هم در حوزه فروش وارد شده،علاوه بر آن در حوزه سرمایه گذاری و پیمان کاری ریسک می پذیرد. تنوع ضمانت نامه و خدمات صندوق ضمانت صنایع کوچک در واقع اعتبار صنایع کوچک را در حوزه تجارت تضمین می کند که تولید کننده بتواند با این اعتبارات کار کند و تولید کند.خوشبختانه در سال ۹۴ سرمایه صندوق ۲۵ میلیون دلار در بودجه افزایش یافته است و تنوع خدمت از یک خدمت به 10 الی 12 خدمت افزایش یافته است.
در صندوق ضمانت صنایع کوچک تمام استان ها تحت پوشش قرار دارند و خدمات منحصر به فرد این صندوق در اختیار تولیدکنندگان و صنعت گران قرار می گیرد. ارائه خدمت مستقیم به تولید کننده ها.تفویض اختیار صندوق به نمایندگان استانی از دیگر خدمات این صندوق است،در نتیجه تولیدکنندگان نیاز ندارند به تهران بیایند. در واقع ما اختیاراتمان را به استانها تفویض کرده ایم.
ضمانت ها و خدماتی که این صندوق ارائه می دهد،شامل چه مواردی است؟
ضمانت تسهیلات اعطایی توسط بانک ها ارائه نمی شود؛ زیرا این کار پرمخاطره است ولی صنایع کوچک مشکل وثیقه دارند.ضمانت نامه ها و خدمات دیگری که این صندوق ارائه می دهد به خصوص در حوزه ماشین آلات و خودرو است. یکی از مشکلاتی که صنایع کوچک دارند تامین مالی برای خرید مواد اولیه است. در ۲ ماه اخیر با ارائه خدماتی مثل ضمانت نامه خرید، بیش از صدها میلیارد تومان تقاضا داشتیم. حدود ۶۰ میلیارد تومان این تقاضاها مصوب شده که فقط بیش از ۱۰ میلیارد تومان نیز در یک ماه اخیر صادر شده است.استقبال خوبی از این کار شده است.
فضای کشور به سمتی پیش می رود که فروش ماده اولیه با مشکل مواجه شده است. از طرفی واحدهای کوچک تولیدی نیاز به مواد اولیه دارند، از طرفی تامین مالی پروژه های آنها از طرف بانک ها یا جاهای دیگر با محدودیت هایی روبه رو است؛ هم محدودیت نرخ وجود دارد و هم محدودیت دسترسی.خدمتی را طراحی کرده ایم که مواد اولیه از سوی تولید کننده به صورت اعتباری خریداری شده و این خرید را صندوق تضمین می کند.
ممکن است در این رابطه مثال بزنید؟
به طور مثال واحد تولیدی به ما مراجعه کرد که یک واحد بلوکه زنی داشت. این شخص حدود ۲۰۰ میلیون تومان سیمان نیاز داشت و صندوق ضمانت مشکل او را حل کرد،یعنی ما ضمانت این واحد تولیدی نزد شرکت تولیدکننده سیمان تضمین کردیم و این شرکت به صورت سه تا چهار ماه سیمان خبرید و بعد از تولید محصول پول را به کارخانه سیمان برگرداند.اگر بلوک ها به فروش نرفت، چون صندوق ما این تقاضا را تضمین کرده،ضرر و زیان را از محل صندوق به کارخانه سیمان پرداخت می کند.لذا ما هم در حوزه فروش سیمان و هم در حوزه خرید رونق ایجاد کرده ایم .به این خدمت، خدمت ضمانت نامه اعتبار خریدار می نامند که برای خرید مواد اولیه و هم چنان برای خرید ماشین آلات کاربرد دارد.
اگر به قضیه به طور معکوس نگاه کنیم؛ باز هم خدمات دیگری داریم.مثلا" صنایع کوچکی که می خواهند کالا را به بنکداران و تجار بفروشند گاهی با مشکل روبه رو فروش مواجه می شوند.در چنین مواردی صندوق ضمانت صنایع کوچک بنکدار را اعتبارسنجی می کند و معامله فروش را تضمین می کند. در واقع صنایع کوچک را هم در قسمت خرید و هم در قسمت فروش تضمین کرده ایم.صنایع کوچکی که می خواهند از بازار سرمایه تامین مالی شوند، تامین مالی آنها را تضمین می کنیم.اخیرا که سرمایه گذاران خارجی برای حضور در تولید و صنعت کشور ابراز علاقه می کنند،نیز سازوکارهایی برای ضمانت حضور آنها چه برای طرف ایرانی و خارجی اندیشیده ایم. از آنجه که سرمایه گذاران خارجی علاقه مند هستند در صنایع کوچک سرمایه گذاری کنند ولی تضامین کافی هستند،ما می توانیم این ضمانت ها را بپذیریم.در حال حاضر با بورس در حال بررسی راهکارهای آن هستیم.در مجموع با وجودی که بین سرمایه گذار و سرمایه پذیر ارتباط برقرار می کنیم،ا ما در حوزه تضمین خدمات،از دنیا خیلی عقب هستیم.
صندوق های ضمانت در استان ها چگونه عمل می کنند؟آیا باید با مرکز هماهنگ باشند؟
نمایندگی های ما در استان ها، تمامی اختیارات را دارند،در عین حال که ارتباط ما با آنها کاملا برقرار است.کسانی که می خواهند ماده اولیه بخرند، ما آنها را به لیزینگ ها معرفی می کنیم.لیزینگ ها تامین مالی پروژه های آنها را ابرعهده می گیرند.درحال حاضر با لیزینگ ها در حال تفاهم هستیم.البته لیزینگ ها هم از این محل سود می برند، زیرا برگشت مالی انها تضمین شده است.
در واقع نوع خدماتی که صندوق ضمانت صنایع کوچک ارایه می کند، توسط بانک ها ارایه نمی شود. بانک علاقه ندارد به صنایع کوچک وام بدهد.آنها ترجیح می دهند به شرکت های بزرگ وام بدهند که با ریسک کمتری رو به رو شوند.اگر دولت ابزار هایی مانند صندوق ضمانت صنایع کوچک این خدمات را فراهم نکند، صنایع کوچک توسعه پیدا نمی کنند.ما در تمامی مراکز استان ها سازمان های تصمیم گیری مثل سازمان صنعت،معدن و تجارت،سازمان جهاد کشاورزی،معاون برنامه ریزی استان ها داریم.در صندوق ضمانت صنایع کوچک بیش از ۳ میلیون صنف داریم که حدود ۱۰۰ هزار واحد آن تولیدی است.هنر این صندوق این است که با ابزار اعتبارسازی رونق را به صنایع کوچک برگردانده و از سویی بروکراسی سایر بخش ها را ندارد. ما هیچ راهی در کشور برای اشتغال زایی به جز حمایت از صنایع کوچک نداریم.در حال حاضر ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بیکار و ۴ میلیون نفر دانشجو داریم.در۳ سال آینده ۷۰ درصد دانش آموزان هم وارد بازار کار می شوند که مجموعا" ۵.۵ میلیون بیکار به تعداد بیکاران اضافه خواهد شد.در حالی که هیچ راهی برای اشتغال این افراد وجود ندارد؛ جزحمایت از صنایع کوچک و دانش بنیان.
هزینه ایجاد هر شغل در صنایع کوچک چقدر است؟
یک شغل در سبد سرمایه گذاری صنایع کوچک با ۵۰ میلیون تومان به وجود می آید، ولی همین شغل در صنایع بنگاه های بزرگ با بیش از ۶۰۰ میلیون تومان ایجاد می شود.از سویی منابع در کشور محدود است. جدا از ماموریتی که به لحاظ اشتغال زایی و حمایت از صنعت در حال انجام است، بحث فرهنگی هم وجود دارد. فرهنگ حمایت از صنایع کوچک و رونق صنایع کوچک باید در کشور نهادینه شود.ضمانت گذار تا یک حدی می تواند اطلاع رسانی کند و حداکنر بتواند از طریق سازمان ها اطلاع رسانی محدودی کند.صنایع کوچک بیش از ۵۰ درصد اشتغال صنعتی را به وجود آورده اند.
منابع درآمدی این صندوق کجاست؟
این خدماتی که توضیح داده شد، خدماتی هستند که مختص ایران هستند.خدمات این نوع صندوق ها در کشورهای پیشرفته با گستردگی بیشتری در آمریکا، ترکیه و کره پرداخت می شود. تنها سودی که کشور از حمایت از آنها می برد، توسعه سرمایه گذاری در صنایع کوچک است. اولا که ما کارمزد اخذ می کنیم و این خود مخاطره را کمتر می کند.در حال حاضر فعالیت های تولیدی از بی اعتباری رنح می برند.بنابراین نیازمند واحدی هستند که این اعتبار را برای آنها تضمین کند.
خدمات در صنعت پشت سرهم باید چیده شود، صندوق ضمانت صنایع کوچک تمامی این مراحل تضمین می کند تا هم در بخش تولید و هم فروش رونق ایجاد شود.
در خواست کننده از خدمات صندوق،باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
عوامل بسیار زیادی تاثیرگذار هستند؛ عواملی مانند استان، نوع صنعت، فروش، درصد سود و سن متقاضی. هرچقدر اطلاعات دقیق تری به ما بدهند، اعتبارسنجی بهتری می توانیم انجام دهیم.اخیرا ۳۰۰ میلیارد تومان ورودی منابع به صندوق داشته ایم و ۶۰ میلیارد تومان هم اعتبار مصوب شده است.
ملاک در این مصوبات،تولید نیست.ملاک این است که تولید به بازار برسد. به همبن دلیل درمرحله اول اعتبار زیادی داده نمی شود بلکه بررسی می کنیم که آیا متقاضی توانایی به فروش رساندن تولید خود را دارد یا خیر؟
آیا بانک هادر این نوع ضمانت ها را توصیه یا سفارش می کنند؟
بانک دخیل نیستند؛ در تمامی مراحل بررسی تا ضمانت صندوق تشخیص می دهد که واحد تولید کننده قابلیت انجام کارا را دارد،یا خیر؟
شما در گفت و گو با رسانه ها به کمبود نقدینگی و ضعف مدیریت اشاره کردید، منظورتان از این موارد چیست ؟
صنایع کوچک ۴ مشکل دارند؛ بخشی از مشکلات از سمت حاکمیت به وجود می آیند، به طور مثال ناتوانی در ایجاد محیط توانمند برای صنایع کوچک و زمان طولانی برای بدست آوردن مجوز و سهولت کسب و کار از جمله این مشکلات است که از سوی دولت ایجاد می شود.
دومین مشکل، مربوط به اطلاعات است.صنایع بزرگ و واحدهای بزرگ باید آنالیز شوند،علاوه بر این یک واحد تولیدی نمی داند باید از کجا شروع کند و در این زمینه اطلاعات ندارد. بنابراین کمبود اطلاعات یکی از نواقص صنایع کوچک است.
در بنگاه های بزرگ سرمایه را با مدیریت تفکیک کرده اند. یعنی یک نفر مدیر است یک نفر سرمایه گذار.ولی در صنایع کوچک شخصی که سرمایه گذار است، مدیریت نیز انجام می دهد و فکر می کند بلد است مدیریت کند. ولی قطعا این طور نیست.چون مثلا مسائل مربوط به قانون، مدیریت و مالی را نمی داند. همه مشکلات در صنایع کوچک با تزریق پول و اعتبار را نمی توان درست کرد.
اگر مدیریت یک شخصی ضعیف باشد ،هرچقدر هم پول خرج کند،شاید به طور موقتی رونق ایجاد شود، ولی باز به بن بست می خورد پس باید دولت به طور جد آموزش های لازم را بدهد.مثلا در کشور همسایه ۷ نوع برند لبنیات وجود دارد، ولی در ایران هزاران برند لبنیات وجود دارد و باید اموزش داده شود که برند و تبلیغات هزینه دارد.
22435
نظر شما