پذیرش در رشته‌های بازنگری شده اسلامی در مقطع ارشد/ از اقتصاد و روانشناسی‌اسلامی تا گردشگری مذهبی

محمد حسین نجاتی: شش سال پس از بالا گرفتن بحث ها در رابطه با بازنگری علوم انسانی در دانشگاه های ایران، امسال بررسی دفترچه کنکور سراسری کارشناسی ارشد نشان می دهد، در حوزه علوم انسانی بیش از ۱۲ رشته جدید یا بازنگری شده، به دفترچه انتخاب رشته کارشناسی ارشد اضافه شده است.
این اتفاق در در بعد تولید محتوا در واقع ماحصل اقداماتی است که در سه سال آخر دولت دهم در دانشگاه علامه طباطبایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای بازنگری در علوم انسانی صورت گرفت.

اما اضافه شدن این دورس به دفترچه انتخاب رشته دانشگاه ها در مقطع کارشناسی ارشد، اقدامی است که به تازگی رخ داده است. هم اکنون دانشگاه های تهران، اصفهان، شیراز، علامه طباطبایی، الزهرا، دانشگاه قم و... از جمله دانشگاه هایی هستند که بیشترین ظرفیت برای ۱۲ رشته با پسوند های اسلامی را ایجاد کرده اند.
براساس بررسی های صورت گرفته در خبرآنلاین، ۱۲ رشته؛ بانکداری اسلامی، اقتصاد اسلامی، تاریخ تشییع، دانش اجتماعی مسلمین، گردشگری مذهبی، اندیشه سیاسی در اسلام، مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام، مطالعات زنان گرایش زنان و خانواده، فلسفه دین، منطق دین، روانشناسی گرایش روانشناسی اسلامی گرایش روانشناسی اسلامگرا و مدیریت منابع انسانی گرایش مدیریت منابع انسانی اسلامی در سال تحصیلی ۹۵-۹۵ میزان دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد هستند.

این اتفاق در شرایطی است که پیش از این قرار بود رشته های بازنگری شده جایگزین برخی دروس دانشگاهی شوند اما بررسی دفترچه کنکور کارشناسی ارشد نشان می دهد این رشته ها در کنار رشته های سابق قرار گرفته اند و دانشگاه ها بخشی از ظرفیت خود را به این رشته ها اختصاص داده اند. به طوریکه در حوزه روانشناسی، گرایش های مشاوره، روانشناسی عمومی و... وجود دارد اما در کنار آن رشته روانشناسی اسلامی گرایش روانشناسی مثبت گرا در برخی دانشگاه ها ایجاد شده است.

علاوه بر این، دو رشته بانکداری اسلامی و اقتصاد اسلامی بیشترین ظرفیت ها را در دانشگاه ها در کنار سایر رشته های بازنگری شده دارند.

بازنگری علوم انسانی در واقع در سال ۱۳۸۸ آغاز شد. در آن سال ها کامران دانشجو به عنوان وزیر علوم، با همکاری برخی اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله غلامعلی حداد عادل و محمد رضا مخبر دزفولی پس از تاسیس شورای تحول در علوم انسانی بازنگری در سرفصل های دروس را به دانشگاه علامه طباطبایی سپردند و بازنگری در محتوای دروس را به ‍ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سپردند.

در ابتدا بازنگران علوم انسانی با سرعت بالایی سعی در تغییر سرفصل های دانشگاهی داشتند اما در ادامه از سرعت آنان کاسته شد و فعالیت خود را صرف رشته های علوم سیاسی، علوم اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد و فلسفه کردند. پس از آغاز به کار دولت یازدهم بازنگران علوم انسانی فعالیت های خود را ادامه دادند و حالا برخی از منتقدان بازنگری های در حد سرفصل و بدون مبنای محتوایی خاص را از دلایل عدم توفیق شورای تحول و بازنگری علوم انسانی می دانند.

در جدول زیر رشته های بازنگری شده در علوم انسانی که از امسال جذب دانشجو دارند را بخوانید؛

اعضای شورا تحول در علوم انسانی چه کسانی هستند؟

بخش اصلی بازنگری علوم انسانی در ایران برعهده شورایی است که در سال ۱۳۸۸ توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی پایه گذاری شد.

براساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، این شورا با هدف ايجاد تحول پايدار در علوم انساني و به منظور طراحي، سازماندهي، برنامه‌ريزي، مديريت و هدايت تحول علوم انساني در دانشگاهها و مراکز آموزشي و پژوهشي، به استناد ماده 18 آيين‌نامه داخلي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، تاسیس شد و غلامعلي حداد عادل رییس این شوراست.

علاوه بر حداد عادل، محمدرضا مخبر دزفولی، دبير شوراي عالي انقلاب فرهنگي سيد حميد طالب زاده، دبير شوراي تحول، حجت‌الاسلام و المسلمين محمد محمديان، رئيس ‌نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه‌ها، حجت السلام والمسلمین علی اکبر رشاد ، رئيس پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، حجت‌الاسلام و المسلمين محي الدين محمديان، رئيس سازمان پژوهش و برنامه‌ريزي آموزشی، حجت‌الاسلام و المسلمين مسعود آذربايجاني عضو هيات علمي پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، حسن رحيم‌پور ازغدي عضو شوراي عالي انقلاب فرهنگي، حجت‌الاسلام و المسلمين خسروپناه، رئيس انجمن حكمت و فلسفه ، حجت‌الاسلام و المسلمين حميد پارسانيا رئيس كميسيون‌ حوزوي شوراي عالي انقلاب فرهنگي، غلامرضا جمشيديها، رئيس دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر احمد احمدي رئيس سازمان سمت، حجت الاسلام و المسلمين علي عباسي، حجت الاسلام و المسلمين دكتر سيدحسين ميرمعزي و سید جلال دهقاني عضو هيأت علمي دانشگاه از اعضای این شورا هستند.

۴۷۴۲