تصميم دولت روسيه مبني بر حذف تعرفه واردات محصولات كشاورزي و دامي از ايران در ژانويه و فوريه سال جاري(2016)، در كنار تحريم‌هاي اعمال شده بر اين كشور از سوي ايالات متحده امريكا و اتحاديه اروپا بر سر مساله اوكراين، و در عين حال اختلافات و مناقشات به وجود آمده در روابط روسيه و تركيه، در مجموع شرايطي را فراهم نمود تا اخيرا روسيه واردات خود از كشورهاي درگير اختلاف را به نحو قابل توجهي محدود كند.
لذا موقعيت به وجود آمده مي‌تواند بازار روسيه را به عنوان يك ظرفيت بالقوه براي توليد كنندگان و صادركنندگان ايراني بيش از پيش مورد توجه قرار دهد. در اين ميان صادرات محصولات لبني يكي از فرصت‌هاي بالقوه‌اي است كه، به واسطه حذف تعرفه وارداتي آن به روسيه از اواسط ژانويه سال جاري، پيش روي توليدكنندگان و صادركنندگان ايراني قرار گرفته تا بتوانند سهم بيشتري از اين بازار را تصاحب نمايند.
در اين ارتباط، پيش بيني‌هاي انجام شده از وضعيت بازار فرآورده‌هاي شيري روسيه بيانگر آن است كه اين بازار طي سالهاي آتي روند رو به رشدي را تجربه خواهد كرد، به طوري‌كه طبق پيش‌بيني‌ها، حجم مصرف بازار فرآورده‌هاي شيري در اين كشور تا سال 2019 روندي افزايشي داشته و از 3191 ميليون كيلوگرم در سال 2015 ، با بيش از 15 درصد رشد، به 3/3672 ميليون كيلوگرم در سال 2019 افزايش خواهد يافت.
همچنين به لحاظ ارزش دلاري نيز پيش‌بيني‌ها حاكي از افزايش رشد 40 درصدي ارزش فرآورده‌هاي شيري در سالهاي آتي (2019) است. اين امر با توجه به وضعيت ركودي حاكم بر اقتصاد كشور فرصت خوبي براي توليدكنندگان ايراني فراهم مي‌كند تا با برنامه‌ريزي دقيق و ارتقاي استانداردهاي كيفي توليدات خود، از فرصت به وجود آمده نهايت بهره را ببرند.
ديگر مزيت بازار روسيه براي ايران، اين است كه بازار محصولات لبني روسيه عليرغم داشتن برندهاي معتبر و معروفي نظير پپسيكو، واليو و دنون تنها در انحصار همين چند شركت نبوده و اين چند شركت كمتر از 30 درصد از بازار را در دست دارند و بيش از 71 درصد از بازار در اختيار ساير شركت‌ها است، كه اين امر حاكي از عدم تمركز در بازار و كم بودن موانع ورود شركت‌هاي ايراني به بازار است.
با توجه به وجود برندهاي معتبر و مشهور در اين بازار و سهم كوچك آنها از كل سهم بازار، ورود به اين بازار به عنوان يك كسب و كار كوچك‌مقياس نسبتا آسان است، كه مي‌تواند فرصت مناسبي براي شركت‌هاي توليدكننده داخلي محسوب گردد. در عين‌حال ويژگي هاي مهمي نظير افزايش نرخ رشد بازار، پايين بودن هزينه‌هاي جابجايي و پايين بودن هزينه‌هاي ثابت در بازار محصولات لبني روسيه، مهمترين فاكتورهايي هستند كه موجب ايجاد جذابيت براي ورود تازه واردين به اين حوزه شده اند.
همچنين در ميان انواع محصولات لبني شامل ماست، شير، پنير، انواع كره و.... تنوع توليد در گروه كالايي پنير در بازار محصولات لبني روسيه محدود است و عليرغم سهم بالاي اين محصول از كل سبد مصرفي محصولات لبني، از حوزه‌هاي مغفول در بازار اين كشور بوده، لذا در گروه كالايي پنير، فرصت بيشتري براي ورود محصولات توليد داخل وجود دارد. همچنين به واسطه جايگاه مهم لبنيات در الگوي غذايي مردم، ميزان تهديد كالاهاي جانشين در بازار اين كشور بسيار پايين است. هرچند براي گياهخواران يا افراد حساس به لاكتوز، جايگزين‌هاي بالقوه‌اي مثل شير سويا، شير برنج و شير بادام وجود دارد، كه توليدكنندگان ما مي‌توانند از اين ظرفيت بالقوه نيز بهره برده و به اين حوزه نيز وارد شوند.
ديگر مزيت بازار لبنيات اين كشور براي صادركنندگان ايراني اين است كه بازار لبنيات روسيه به خصوص در بازار شير، نسبت به قيمت بسيار حساس بوده و خريداران به انتخاب محصولات ارزانتر تمايل بيشتري دارند. در نتيجه مصرف‌كنندگان تمايز زيادي بين محصولات قائل نيستند و عامل اصلي رقابت در اين بازار، مساله قيمت است. لذا اين امر دركنار وضع تحريم‌هاي اتحاديه اروپا عليه روسيه، از آگوست 2014 و محدود شدن واردات محصولات كشاورزي از اين اتحاديه و برخي كشورها نظير استراليا، كانادا و نروژ مي‌تواند ظرفيت مناسبي را در اختيار صادركنندگان داخلي قرار دهد.
از اين رو، با توجه به موارد اشاره شده، در كنار كاهش تعرفه‌هاي گمركي روسيه براي فراورده هاي شيري و وجود پتانسيل‌هاي توليد موجود در كشور، توليدكنندگان و صادركنندگان ايراني با مغتنم شمردن اين فرصت با برنامه‌ريزي منسجم، دقيق و كيفي مي‌توانند در اين عرصه ظاهر شوند و با كسب سهمي مناسب از بازار، اقدام به صادرات به اين كشور نمايند.
*پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش هاي بازرگاني
22339
نظر شما