وقتی مثل آب خوردن پتانسیل دنیای اسلام به باد می رود

جنگ القاعده در طول بیست سال گذشته، نبردهای سه ساله گروه های تکفیری در سوریه و آنچه در این دو ماه داعش به راه انداخته، منهای همه جنبه های آن، روی سرنوشت امت اسلامی چه تاثیری خواهد گذاشت؟ آیا راه همین است یا باید فکر دیگری اندیشید؟ چه کسانی متولی برنامه ریزی برای سرنوشت امت بر اساس تجربه های گذشته هستند؟ آیا کسانی یا مراکزی در جهان اسلام در این اندیشه هستند؟

نمی دانم واکنش شما در مقابل بمباران مواضع داعش یا همان دولت اسلامی عراق و شام توسط نیروهای امریکایی چگونه است.
این روزها، رفتار زشت داعش در کشتار مردمان مسلمان و غیر مسلمان، آن هم به شکل بسیار فجیع، و نیز اعدام سربازان بیگناه در پادگانها و هجوم به اقلیت های مذهبی و عرضه آنان برای فروش و مسائلی از این قبیل، چنان تصویر زشتی از این گروه پدید آورده است که حالا، وقتی امریکا آنها را بمباران می کند، دست کم بسیاری از مردم، به خصوص آنها که زیر فشار داعش بوده یا به خاطر تبلیغات خود داعش در ارائه آن فیلم ها و تصاویر از آنان متنفر شده اند، اظهار رضایت می کنند.
شمار زیادی از مردم مسلمان و بی طرف جهان نیز در مقابل این بمباران ساکت خواهند ماند، زیرا نمی دانند امریکا با توجه به خوی استکباری خود، بسان گربه ای است که برای رضای خدا موش نمی گیرد، بلکه هدفش، به گفته خود اوباما در درجه اول، تامین منابع استراتژیک امریکا در منطقه است و بعد از آن ادعای حمایت از اقلیت های مسیحی و ایزدی است. در حالی که آنچه در این دو ماه از شیعیان اعدام و قتل عام و آواره شدند که نمونه اش آوارگی دویست هزار نفری ترکمانان شیعه در تلعفر بود، هیچ واکنشی در امریکایی ها ایجاد نکرد و حتی حرفی در محکومیت آن هم نزدند، به عکس، اوباما در مصاحبه با نیویورک تایمز طعنه ای هم به شیعیان زد که گویی آنها مقصرند.
اما، آیا جز این است که امریکا زمینه بسط گروه های افراطی را در سوریه در سه سال گذشته فراهم کرد؟‌ آیا همین ها نبودند که مرتب به آنان سلاح می دادند و سخن از آموزش نظامی آنان سر می دادند؟ همان زمان، بسیاری به امریکایی ها هشدار دادند که این رفتارشان، سبب رشد حرکت های افراطی می شود، اما گوش امریکایی ها بدهکار نبود و بسیار بسیار دیر متوجه شدند که خطر تا کجا گسترش یافته است.
البته شماری از مسلمانان هم، از اقدام  دولت امریکا در بمباران ناراحت خواهند شد. اینان کسانی هستند که دل به داعش بسته بودند تا حکومت اسلامی را پیاده کند‍! اینها هم کم نیستند و بسیاری از کسانی که با آرمانهای وهابی و سلفی پرورش یافته اند، و چند سالی است که فقط در باب جهاد می خوانند و می نویسند، این همدلی و همراهی را با آنان دارند و یقینا از اقدام امریکا خشنود نخواهند بود.
حالا چه شده است؟‌ باید گفت، در دنیای اسلام، پس از شکست مارکسیسم و سوسیالیسم وناسیونالیسم، هیچ کس، پاسخ مساعدی به نیاز توده های مسلمان نداده و همواره خلاء فکری معضل اصلی و زمینه ساز استفاده فرصت طلبان بوده و هست.
باید به این جماعت که امروز از حمله امریکا متاسف‌اند، گفت، مع الاسف، این خلاء با افراط گرایی و بی پروایی بدور از چشم علمای واقعی مسلمان و تجربه های با ارزش این یک صد سال پر شد و حالا آش به قدری شور شده که القاعده هم مدتی قبل نسبت به رفتارهای افراطی داعش هشدار داده است.
اکنون چه چیزی روی دست مسلمانان مانده است؟‌ یک دنیای اسلام که از هر سوی، مردمش همدیگر را تکفیر می کنند، می کشند و دشمن هم از بالا روی سر آنها بمب می ریزد. آنچه برای مسلمانان مانده، نیازی است سرکوب شده که با این رفتار در حال رفتن به سمت هیچ و پوچ است. اکنون شرایط به گونه ای شده است که وقتی دشمن غداری مانند امریکا، آنها را بمباران می کند، هیچ واکنش مثبتی از توده های مسلمان دیده نمی شود. همان کاری که با صدام شد، و او بعد از سی سال ظلم، به دست کفر نابود شد که ثابت شود دنیا با کفر می ماند اما با ظلم نمی ماند.
جالب است که امریکا، از دو ماه پیش هم می توانست اقدام به بمباران کند و جلوی پیشرفت داعش را بگیرد اما این کار را نکرد، شاید صبر کرد تا خود اینها آبروی خویش را ببرند و وقتی وارد میدان می شود، نیاز به تبلیغات اضافی نداشته باشد. داعش با عکسهایی که منتشر کرد، و فکر می کرد همه را می ترساند، خودش این زمینه را فراهم کرد. همان چیزی که به او کمک کرد دیگران را بترساند، اکنون آبرویی برایش نگذاشته است.
ما مسلمانان با این تجربه جدید چه بدست آورده ایم؟ وضعیت شکست خورده، از هر طرف تحت فشار قرار گرفته، از داخل تو سری خورده و تحقیر شده و آبرویش رفته و هم از بیرون زیر بمباران امریکای جنایتکار قرار گرفته. این چیزی است که برای ما مانده است.
حالا معلوم می شود که دست کم تا اینجای کار، پس از 20 سال تلاش القاعده و شعب جهادی آن و گروهک ها و گروه های فراوان، دنیای اسلام در حال از دست دادن پتانسیلی است که می توانست در مسیر درست تری قرار گیرد.
اکنون چند سؤال: آیا اکنون وقت جهاد بود یا گفتگو؟ آیا در دین فقط جهاد تعبیه شده یا دعوت به قول احسن هم وجود دارد؟ آیا پیامبر فقط نذیر است یا بشیر هم هست؟ ‌ آیا نمی توانستیم با مشارکت در دنیای جدید، با ابزار اخلاق و فرهنگ، راهی برای پیشرفت خود باز کنیم؟‌ و سوالات دیگر....
به نظرم در این عرصات، وظیفه متفکران اسلامی در هر نقطه است که از تجربه گذشته درس بیاموزند. آنها باید قبل از هرچیز غرب را بشناسند، فرهنگ غرب را بفهمند، و بدانند که با قومی عقب افتاده روبرو نیستند که آنان را با جهاد زیر سلطه درآورند. آنان باید بدانند که توانایی نظامی در آن حدی ندارند که بتوانند موفقیتی داشته باشند. آنها باید وارد یک جریان فکری جدی شوند. در ساختن دنیای جدید مشارکت کنند، بادیگران مسابقه فکری دهند، جنبه های زیبای دین خود را بشناسانند، و آرام آرام، شاید یک یا دو قرن دیگر، راهی برای پیشرفت جدی خود فراهم کنند.
بنده نمی گویم این نظر حتما درست است، اما فکر می کنم، راهی که یهود پیش از تأسیس اسرائیل رفتند، در قدرت یافتن آنها در دنیا مهم ترو پر سودتر از شیوه خشن و تکفیری بود که امروز اسرائیل به عنوان قوم برگزیده خدا علیه اقوام دیگر در پیش گرفته و هر روز دستش به خون مظلومان آلوده می شود و خود را در تاریخ سیاه تر می کند. اسرائیل در خشمی که از رفتار خشن و آدمکشانه و به قول جلال آل احمد چاقوکشانه دارد، خواهد سوخت، در حالی که پیش از این، آنان با تحمل مصائب با مسلمانان و مسیحیان زندگی می کردند و به تدریج به موقعیتی دست یافتند.
در میان مسلمانان نیز می توان تجربه ای را دنبال کرد که بتوانند ضمن دنبال کردن مسائل انسانی، ضمن تأکید بر اخلاق، روی ابعاد زندگی و حیات سرمایه گذاری کنند. مدرسه و فرهنگ و رسیدگی به فقیران و پرورش افکار و پرهیز از افراط و مقابله خشن و بسیاری از امور دیگر، با دنیای جدید که خود همین ابزارها را می شناسد، شاید بتواند راه تازه ای را هموار کند. این راه، راهی است که نباید خیلی سیاست زده باشد. دست کم باید سیاست در آن معنای دیگری داشته باشد، آنچنان که ائمه ما در دوره خلفا به آرامی پیش رفتند.
حالا و در این شرایط باید گفت، لعنت خدا و ملائکه و رسول و اولیاء بر آنان را که بی دلیل و بدون حجت شرعی، جان مردمان را هر روزه می گیرند، و به زن و کودک هم رحم نمی کنند، به آنان که خشونت را در دنیای جدید نهادینه می کنند، امریکا باشد یا هر کس دیگر،
و درود و رحمت و غفران الهی بر آنان که می کوشند آرامش را به دنیا باز گردانند و در سایه آن، اسلام و شریعت سمحه و سهله آن را اعتبار ببخشند و اخلاق اسلامی درست را که همانا اخلاق الهی است، اخلاق عفو و گذشت، حرمت می نهند.

بدون شک راه آن است که شماری از اندیشمندان دنیای اسلام، دست به ایجاد تشکلی نیرومند و فکورانه زده و با همراه کردن روسای کشورهای اسلامی از یک طرف و برقراری تماس مداوم با نخبگان و دانشگاه ها و همین طور نهادها و موسسات فکری برنامه تازه ای را تدارک ببینند. این امر نیاز به بررسی جدی دارد و باید فارغ از اندیشه های تفرقه افکنانه و افراطی از هر نوع آن، دنبال شود.

 

 

کد خبر 369169

خدمات گردشگری

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
0 + 0 =

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 20
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • بی نام A1 ۱۷:۳۱ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    37 30
    وقتی عکس احمدزی و عبدالله را می بینم که ... نیاز به آقابالاسری جان کری دارند که آنها را آشتی بدهد، از خودم متنفر می شوم. اما چه کنیم؟‌ آیا چاره ای جز این هست؟‌
    • بی نام IR ۰۸:۲۴ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
      5 0
      یادمان نرود که افغانستان هنوز کمر راست نکرده و هنوز نیازمند کمک است. مسائل افغانستان بسیار پیچیده است و ما نیز عملا می بینیم که دولت نتوانسته یک انتخابات تمیز برگذار کند. افغانستان تا رسیدن به دموکراسی باید قدم های بیشتری بردارد که لازم نیست اولین قدم انتهایی ترین قدم باشد. کم کم حرکت می کند. انسجام جامعه مهمتر است.
  • امین EU ۱۷:۵۹ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    10 2
    استاد عزیز میشه بفرمائید که کدام برهه تاریخ اسلام اینجور نبوده.مثلا اسلام چگونه به ایران اومده؟بعد از وفات پیامبر اکرم همیشه عده ای علیه دیگر لشکرکشی کردند.
  • بی نام IR ۱۸:۳۵ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    57 9
    بنظر من امریکا داره کم کم راه درست را می ره. الان به کمک نظامی اش احتیاج است که کمک می کند اما گمان نکنم که خود امریکایا حداقل عده ای در حکومت امریکا هم باور داشته باشد که دموکراسی ، آنهم از نوع مورد قبول خودشان را بتوانند به جایی صادر کنند. امروز که سخنرانی اقای اوباما را گوش می دادم ایشان هم گفت که خود ملت عراق باید تلاش کنند تا به جامعه مدنی برسند.
    • بی نام A1 ۰۴:۱۵ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
      2 9
      دوست عزیز شما خیلی خوش بینی که اینجوری فکر میکنی. هیلاری کلینتون خودش داره میگه داعش رو ما بوجود آوردیم برای تغییر نقشه خاور میانه. امریکا هیچوقت دوست مسلمانان نبوده و نیست و غیر از تامین منافع اسرائیل به چیزی فکر نمیکنه. شما انگار زیادی پای ماهواره میشینی
    • بی نام A1 ۰۵:۳۷ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
      2 8
      واقعاً برات متاسفم به کسی که به اندزه ی چندین هزار برابر سنش آدم کشته میگی آقا اصلا هدف جعفریانم از نوشتن این مطالب اینه که شما به همچین نتیجه ای برسی دقیقا فقط صحبت های این آقا رو میارن فقط حالا جرات داری تایید کن که نمی کنی مثل نظر قبلیم
  • احمد/اصفهان A1 ۱۸:۳۸ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    2 1
    سپاس از این تحلیل و افسوس ار مسلمانی ما مولا علی فرمود :"من استبد برایه هلک" ای کاش افکار داعشی از میان میرفت.تا دچار استبداد و هلاکت نمیشدیم.اسلام تکمیل کننده همه ادیان است اساس دین اخلاق است و گفتگو. وظیفه اصلی علما ترویج اخلاق است و صلح و دوستی.چقدر از اصل دین دور شده ایم؟
  • علی A1 ۱۹:۰۷ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    11 4
    به نظر شما که بیداری اسلامی بود . پس چی شد که داعش شکل گرفت ؟ پس چی شد که بعلت حمایت افراطی شماها از اسد گروه های افراطی تشکیل شد .
  • ایراندوست IR ۱۹:۲۷ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۸
    2 4
    ماجراهای خاورمیانه تنها فیلم ترازدی غم انگیز ی در جهان است که نه فیلم نامه نویس ونه کارگران ونه تماشگر ان توان پیش بینی پایان ونتیجه وسکانس های پسین ان نیستند نظام لیبرایسم غرب به بن بست رسیده است ممکن است با مسکن های نیرومند کمی به ارامش برسد اما به ناچار از نفس خواهد افتاد بخش ریادی از ماجراهای خاورمیانه تلاش سیستم سرمایه داری عرب برای پرت کردن هواس مردمش از این بحران خود است وبحرانش به درون جوامع دیگر بکشاند از این رو طالبان را برای از کار انداختن شوروی و زمینه ی مداخله ی بی پایان خویش در خاورمیانه بوجود اورزد در راس هرم لیبرالیسم غربی یهودی اسراییل هستند منتظر بوجودامدن یک موج هستند و سوار بر ان موجمیشوند همانند ماجرای 11 سپتامبر پیدایش د اعش دنباله ی ان است ادامه دارد
  • بی نام A1 ۰۲:۰۴ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    5 1
    خدایا امریکا را از دنیا نگیر
  • امریکا شناس IR ۰۵:۱۸ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    2 3
    هدف آمریکا فقط و فقط کمک به تشکیل کشور کردستان هست شک نکنید چه در سوریه و چه در عراق
  • محسن A1 ۰۵:۳۳ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    0 1
    یک دیدگاه بر آن است که غرب و آمریکا به خاطر ترس از هلال شیعی و این گونه قضایا تکفیری ها را به جان شیعیان و دیگر مسلمانان انداخته است، آیا آقای جعفریان به این موضوع هم توجه دارند؟ یعنی آیا نباید ما با تجدید نظر در برخی سیاستهایمان زمینه را از دست آمریکایی ها برای چنین اقداماتی بگیریم
  • بی نام IR ۰۹:۲۳ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    6 1
    جناب آقاي جعفريان خوب است كمي هم به عملكرد گذشته‌مان در وحدت مسلمانان نگاهي بياندازيم. شايد در حرف، وحدت را عنوان كرديم ولي در عمل، به اختلافات ديني و تندروي در اعتقادات مذهبي دامن زديم بدون در نظر گرفتن عقايد ديگران......
  • بی نام RO ۱۲:۰۰ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    5 0
    وقتی درایران پس ازانقلاب عده ای میوه های رسیده آن راخوردندازفکرمردم غافل شدندودم ازحکومت اسلامی زدندوآزادی رابت قلمدادکردندوباعملکردآنهاانحرافاتی به وجودآمدکه دنیای جدیدازآن به وحشت افتادوطرحی اجراکردکه حاصلش رااستادجعفریان تشریح کردند
  • م ق US ۱۳:۴۵ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    11 0
    هیچ وقت در نوشته های شما سهم اشتباهات حکومت ایران دیده نمیشه. چرا؟
  • بی نام A1 ۱۵:۱۵ - ۱۳۹۳/۰۵/۱۹
    5 1
    جناب جعفریان با همه ارادتی که به نوشته های شما دارم اما در این متن با نگاه شما مخالم و ذکر یک نکته را ضروری می دانم و آن این که شما نباید کسب قدرت را هدف قرار داده و برای رسیدن به آن ابزارهای مشروع همچون اخلاق مداری را به آن ضمیمه کنید روش شناسی شما گرچه در واقعیت به سمت واقع گرایی محض می رود اما همانند کردن آن با روش یهود هم جالب نبود اصولا به نظر بنده همه بدبختی ها ما جهان اسلام برمی گردد به این که دنبال کسب قدرت به عنوان هدف غایی بودم و حکومت دینی و امت اسلامی را هم ابزارش کردیم به نظر حقیر کسب فضیلت های دینی باید اصل باشد که حکما قدرت را هم جهت می دهد
  • سپیده IR ۲۳:۰۲ - ۱۳۹۳/۰۵/۲۰
    1 2
    این خیلی ساده انگاریست که بعضی از دوستان علت مسائل سوریه وتشکیل گروهکهای افراطی مانند داعش را حمایت بقول خودشان افراطی ازاسدمیدانند درحالیکه نارضایتی بعضی از گروهها از اسد از بیرون توسط ال سعودی وامریکا بشدت دامن زده شد و بهانه ای شدبرای ایجاد اختلاف وتحریک بر علیه اسدو سرریز شدن قاتلین حرفه ای اجیر شده بسمت خاورمیانه برای تشکیل خاور میانه ای جدید حتی هیلاری کلینتون واسنودن به طرح لانه زنبوراعتراف کردند انوقت دوستمان میگوید تنها برای کمک به استقلال کردهاست ودرجواب دوست دیگرمان که فرهنگ امریکا را غنیترمیداند میگویم شما فرهنگ را در چه میدانیدکمی عقبتربروید امریکاییها راسواربر گاو وحشی ورام کردن ان وعکس یادگاری با دلوروده ویتنامیها میبینیدپیشرفتشان مدیون دانشمندان ایرانی وعربیست.
  • پر پرواز IR ۱۹:۰۴ - ۱۳۹۳/۰۵/۲۲
    4 0
    گربه برای رضای خدا موش نمی گیره خیلی جالبه متن شما هم برای رضای خدا نیست اگر بود بجای این سرهم بندیها به جان انسانهایی که در توحش عربیت داعش گرفتار شده اند نوجه می کردید امروزانسانهای بیگناهی از هر قوم ومذهب گرفتارند وشما به توطئه آمریکا می پردازید باید این مسئله را با یک وفاق بین المللی حل وفصل کنیم آقای جعفریان دنیا عوض شده هبچکس ارتجاع عربیت را در دنیا بر نمی تابد .به این نکته هم توجه کنید همه دنیا از مرتجعین در هراسند.
  • بهرنگ IR ۰۹:۱۸ - ۱۳۹۳/۰۵/۲۸
    1 5
    این نوشته دم خروسش از همان جمله اول بیرون میزند. آنجا که از امت اسلامی صحبت می کند. زعامت این امت با کیست؟ و از آن مهمتر امت به چه معنی است. این همان نقطه دعوا است. ما می گوییم رهبری دنیای اسلام با شیعیان است آنها می گویند با اهل سنت. کسی هم ول کن این ماجرا نیست. دلم برای آن کودک بی پناهی می سوزد که هنوز به این دنیا نیامده معنی این امت اسلامی را به تمامی در دربه دری و آوارگی و بمباران و ... در میابد.
  • علامه A1 ۰۹:۵۴ - ۱۳۹۳/۰۵/۳۰
    2 0
    این مقاله وزین و پرمحتوا نماد کاربرد دانش تاریخ اسلام در تحلیل عمیق وعالمانه مسائل سیاسی جهان اسلام است0فارغ از سیاست زدگی