سردشت هنوز درد را نفس می‌کشد

سینا افشاریان- شهرستان سردشت بعنوان جنوبی ترین شهرستان استان آذربایجان غربی با بیش از 50هزار نفر جمعیت است.
حدود 30 سال قبل در سال 1366 رژیم بعث عراق در اوج جنگ تحمیلی این شهر را با بمب های شیمیایی بمباران کرد تا سردشت به اولین شهر شیمیایی جهان بدل شود.
اتفاقی که باعث به شهادت رسیدن 110 نفر از مردم مظلوم و بی دفاع شد و هزاران نفر از کودکان و مردم دچار مصدومیت ناشی از گازهای شیمیایی شدند که اکنون بعد از 3 دهه از این اتفاق همچنان زخم های ناشی التیام نیافته اند.

بر طبق آمارهای رسمی و غیر رسمی در این بمباران از جمعیت 12هزار نفری آن زمان سردشت بیش از 8هزار نفر دچار مصدومیت خفیف و بین 110 تا 130 نفر نیز شهید شدند.
شهرستان سردشت اکنون پس از 3دهه همچنان یکی از شهرهای بسیار ضعیف از لحاظ داشتن امکانات درمانی، امکانات اشتغال جوانان، امکانات اپراتورها، امکانات ورزشی و ... است که درد ناشی از آن فاجعه را دوچندان کرده است.

در حالی که رهبر معظم انقلاب در سال 78 دستوری مبنی بر احداث مجهزترین کلینیک خاورمیانه مختص مصدومان شیمیایی را در سردشت صادر کردند ولی بعد از احداث این کلینیک بدلیل نبود امکانات و پزشکان متخصص در حالت نیمه تعطیل قرار دارد طوری که مصدومین و جانبازان شیمیایی برای درمان بالاجبار باید سفر به مرکز استان و یا تهران را به جان بخرند.

روز بمباران از دید یکی از منابع

در این روز یکی از فجایع تاریخی در شهر سردشت به وقوع پیوست. بمباران شیمیایی شهر سردشت نقطه عطفی در حملات شیمیایی عراق بود که متاسفانه هیچ تاثیری بر افکار مردم دنیا نداشت و حتی در داخل نیز مردم اهمیت آنرا بدرستی درک نکردند.
در ساعت 16:30 روز یکشنبه هفتم تیر ماه 1366 چند فروند هواپیمای عراقی سکوت شهر کوچک سردشت در غرب کشور را شکستند و 7 بمب خردل در نقاط مختلف شهر انداختند که 2 بمب در بازار شهر و 2 بمب دیگر در منطقه مسکونی افتاد .
3 بمب دیگر در باغهای مجاور شهر افتاد . به علت شرایط جوی مناسب از نظر درجه حرارت و جریان ملایم هوا ،آلودگی بتدریج تاکیلومتر ها دورتر از کانون های انفجار گسترش یافت و بوع نامطبوع خردل که مشابه بوی سیر و گوگرد میباشد از فاصله دور استشمام می شد. متاسفانه بیمارستان و نقاهتگاه شهر نیز در مسیر جریان هوای آلوده قرار گرفته و برخی از پزشکان و پرستاران پس از چند ساعت به دلیل آلوده شدن ،مجبور به ترک آنجا شدند. برق و مخابرات قطع و کلیه فعالیت های خدماتی شهر فلج شده بود زیرا اکثر کاکنان محلی مصدوم شده بودند. کادر پزشکی بهداری سپاه با کمک نیروهای محلی توانستند از دو حمام شهر به عنوان دو ایستگاه رفع آلودگی جهت زنها و مردها استفاده کنند . ماشینهای آتش نشانی نیز مسئولیت تدارک آب حمام های شهر را عهده دار بودند. سالن ورزشی شهر به عنوان یک نقاهتگاه 150 تخته مورد استفاده قرار گرفت . با توجه به ماهیت اثر گاز خردل (برخلاف گاز اعصاب که ناگهان همه بیماران در همان ساعت اول مراجعه می کنند )ساعت ساعت بر تعداد مصدومین افزوده می شد. در نقاهتگاه درمان های اولیه انجام گرفته و مصدومین پس از پایدارشدن نسبی علائم حیاتی به شهر های دیگر اعزام می شدند.
آلودگی مواد غذایی ،میوه جات ،سبزیجات ،مزارع و آبها و حتی حیوانات باعث برخی مسمومیت های گوارشی شده بود. گله های گاو و گوسفند که تنها سرمایه برخی از خانواده ها بود از بین رفته بودند و محصول برخی مزارع آلوده و غیر قابل استفاده بود.
یک روز پس از حادثه ،مصدومین بدحال با چندین پرواز از ارومیه و تبریز به تهران منتقل شدند. صحنه بسیار ناراحت کننده ای در فرودگاه تهران وجود داشت که تحمل آن برای خلبانان و خدمه هواپیماهای نظامی نیز دشوار بود. کودکانی در سنین مختلف با چشمهای ورم کرده به سختی ناله می کردند و سعی داشتند از مادران خود دور نیافتند. تعداد زیادی از مصدومین بد حال به بیمارستان بقیت اله (عج) منتقل شدند .برخی کودکان در حال اغماء بودند.
چگونگی این حادثه و آمار مصدومین و شهدا طی گزارش های متعددی به اطلاع شورای امنیت سازمان ملل رسید اما متاسفانه هیچ هیئت کارشناسی برای بررسی حادثه اعزام نشد.حتی در یکی از گزارشها ، تصاویر متعددی از مصدومین شیمیایی سردشت نیز ضمیمه شد.

عدم اعلام نتایج کمیسیون پزشکی تعیین درصد جانبازی مصدومان شیمیایی سردشت

عضو هئیت مدیره مرکزی انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت در خصوص آخرین وضعیت شهرستان مرزی سردشت و مصدومان شیمیایی به خبرنگار مهر گفت: کمبود امکانات درمانی همچنان مهمترین مشکلات مردم این شهرستان مرزی است.

صالح عزیزی پوراقدم با بیان اینکه تنها کلینیک مصدومان شیمیایی سردشت بدون امکانات درمانی و پزشکان متخصص مورد نیاز نیمه تعطیل است، اظهارداشت: هنوز بنیاد شهید و امور ایثارگران سردشت در این کلینیک مستقر بوده و تلاشی در راستای حل مشکلات درمانی جانبازان و مصدومان شیمیایی سردشت صورت نمی گیرد.

وی با بیان اینکه در جریان آخرین سفر وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سالروز مصدومان شیمیایی سردشت مقرر شد بنیاد شهید ساختمان کلینیک را تخلیه کرده و این مرکز تجهیز شود ادامه داد: متاسفانه هیچ کدام از این وعده ها هنوز عملی نشده است.

عزیزی پور اقدام با گلایه از بی توجهی به مشکلات درمانی نخستین شهرغیرنظامی شیمیایی شده جهان افزود: این کلینیک که هدیه مقام معظم رهبری است و مقرر بود به عنوان مجهزترین کلنیک مصدومان شیمیایی خاورمیانه تجهیز و فعالیت کند هم اکنون به جز یک ساختمان و یک تابلو به اسم کلینیک کارایی دیگری ندارد.

عزیزی پوراقدم عضو هئیت مدیره مرکزی انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت  اقدام عدم تعیین درصد جانبازی هزاران مدعی شیمیایی سردشت را یکی از مهمترین مطالبات مردم این شهرستان عنوان کرد و گفت: تنها مرجعی که در قانون پیش بینی شده است، کمیسیون های تخصصی تعیین مصدومیت هستند که در صورتی که نتایج اعلامی از سوی این کمیسیون ها مورد اعتراض قرار گیرد، هیچ مرجع دیگری حتی دیوان عدالت اداری در موضوع دخالت نمی کندچون به زعم دیوان نظر نهایی تشخیص تخصصی است و نتیجه کمیسیون را تایید می کند، در نتیجه اعتراض و پیگیری مدعیان در خلاء قانونی بی نتیجه می ماند.
وی اضافه کرد: طبق آمار رسمی ارائه شده، حدود ۱۵درصد از افرادی که دچار مصدومیت شیمیایی شده اند، تحت پوشش بنیاد شهید و امور ایثارگران قرار گرفته اند و سایر افرادی که برایشان پرونده پزشکی تشکیل شده است، کمتر از ۴۰۰ نفر مصدومیت شان زیر ۲۰ درصد تشخیص داده شده است (مصدومیت بالای ۲۵ درصد، لازمه برخورداری از حقوق و مزایا است).
عضو هئیت مدیره مرکزی انجمن مصدومان شیمیایی سردشت با بیان اینکه هم اکنون بیش از ۸ الی ۱۰ هزار نفر از مردم این شهرستان مدعی مصدومیت شیمیایی هستند، عنوان کرد: آذرماه سال گذشته کمیسیون تعیین درصد جانبازی برخی از مدعیان برگزار شد اما هنوز با گذشته بیش از ۷ ماه نتایج آن مشخص و اعلام نشده است.
وی با تاکید بر اینکه حل مشکلات پیش روی مردم سردشت نیازمند عزم ملی و بین المللی است، افزود: سکوت مدعیان حقوق بشر با گذشت سه دهه از این فاجعه انسانی خود گویای هزاران حرف نگفته است در حالی که با وجود اینکه در خصوص شهر سردشت در دادگاه لاهه جلسات متعددی برگزار شده اما هنوز مردم به حق واقعی و قانونی خود نرسیده اند.
عضو هئیت مدیره مرکزی انجمن دفاع از مصدومان شیمیایی سردشت در خصوص مطالبات مردم سردشت گفت: مردم این شهرستان مرزی که سالهاست مرزدار کشور هستند با مشکلات و کمبودهای زیادی مواجه اند و در سالهای اخیر بیکاری و نبود اشتغال نیز درد مضاعفی بر این مشکلات بوده است امیدواریم مسئولان نگاه ویژه ای به این شهرستان داشته باشند.
عزیزی پوراقدام در خصوص برنامه های بزرگداشت بیست و نهمین سالروز بمباران شیمیایی سردشت نیز گفت: امسال برنامه‌های متنوعی در در روزهای پنجم، ششم و هفتم تیرماه در شهر سردشت برگزار می‌شود که از آن جمله نمایش فیلم مستند "سپیده دمی که بوی لیمو می‌داد" با حضور آزاده بیزار گیتی کارگردان آن است.
وی با بیان اینکه در روز ششم تیرما نیز با هدف بررسی زوایای مختلف حقوقی، روانشناسی، اجتماعی بمباران شیمیایی سردشت یک همایش علمی تحت عنوان "سردشت، شهر صلح" با حضور کارشناسان و اساتید دانشگاه برگزار می‌شود، افزود: از پژوهشگرانی که در تحقیقات دانشگاهی و پایان نامه و آثار هنری خود فاجعه سردشت و مشکلات قربانیان شیمیایی این شهر را مورد کنکاش و مطالعه قرار داده‌اند برای شرکت در این همایش دعوت شده است.
عضو هئیت مدیره مرکزی انجمن دفاع از حقوق مصدومان شیمیایی سردشت گفت: مراسم روز هفتم تیر نیز با هماهنگی ستاد گرامیداشت هفتم تیر با حضور مقامات سیاسی و اداری در روز هفتم تیر در مسجد جامع برگزار می‌شود و پیش از آن در گلزار شهدا با قربانیان شیمیایی این شهر تجدید میثاق می‌شود در این مراسم مهمانانی از شهر حلبچه و اعضای انجمن قربانیان شیمیایی این شهر و تعدادی از قربانیان شیمیایی سایر شهرهای کشور برای شرکت در مراسم دعوت شده‌اند.
احداث شعبه بیمارستان ساسان در سردشت، ایجاد امکانات رفاهی، ورزشی و درمانی در سردشت، پیگیری حق و حقوق مدعیان شیمیایی ازمجامع بین المللی، آخرین نتیجه تخلیه کلینیک مصدومان شیمیایی سردشت از مواردی بود که خبرنگار این خبرگزاری تلاش کرد از نماینده مردم شهرستانهای پیرانشهر و سردشت، فرماندار و نیز مسئولان استانی پیگیری کند اما هیچ کدام از مسئولان مربوطه حاضر به پاسخگویی نشده و ارائه اطلاعات را منوط به حضور خبرنگار مربوطه در مراسم بزرگداشت این فاجعه انسانی در سردشت کردند.