۰ نفر
۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۴ - ۰۵:۳۰
مناطق آزاد گرفتار موانع داخلی است

در حالی فعالان حوزه صادرات و واردات در مناطق آزاد با قوانین دست و پنجه نرم می‌کنند که قوانین مناطق آزاد قاعدتا نباید برای فعالان اقتصادی موانع ایجاد کند.

مجید سلیمی‌بروجنی:

نزدیک به دو دهه از شکل‌گیری مناطق آزاد می‌گذرد و نگاهی به گزارش‌های عملکرد این مناطق نشان می‌دهد که آنها در عمل نتوانستند در بحث صادرات و تولید ثروت به آنچه در اهداف تاسیس این مناطق بود، دست پیدا کنند.

فلسفه ایجاد مناطق آزاد و تاسیس آنها در کشورهای مختلف که تحت عنوان Free zone مطرح شده‌اند، جذب سرمایه، پردازش کالا، صادرات مجدد کالا به کشورهای خارجی و داخل کشور و ارزآوری برای کشورهاست.

اگر بیاییم این امر را در عمل مورد بررسی قرار دهیم، خواهیم دید که حجم واردات کالاهای تولیدی کشورهای دیگر به مناطق آزاد، بیش از صادرات است و سوال اصلی این‌جاست که مقصد اصلی کجاست؟ مگر مناطق آزاد چقدر جمعیت دارد که این حجم کالا را مصرف کنند! بله، مقصد اصلی کالاهای خارجی بازار داخلی است. ما به جای واردات مواد اولیه و تولید کالا و در نهایت صادرات به مرزهای خارجی و رقابت با بازارهای جهانی و کسب درآمد ارزی عملا کالی ساخته شده را به مناطق آزاد وارد می‌کنیم و این رویه، خلاف برنامه‌های توسعه و سند چشم‌انداز اقتصادی و مغایر با فلسفه تاسیس مناطق آزاد است.

امروزه سرمایه‌های کشور به جای این‌که در حوزه تولید و مناطق آزاد باشد، به ساخت مجتمع‌های تجاری در این مناطق و واردات اختصاص یافته است. با نگاهی به عملکرد این مناطق خواهیم دید که تنها برای واردات تسهیلات ایجاد کرده‌اند. کالاهایی که موانعی برای ورود با هزینه‌های گمرکی سرسام‌آوری داشتند، از این طریق وارد می‌شد.

هدف از ایجاد مناطق آزاد و مناطق ویژه که قوانین‌شان با قوانین سرزمین اصلی متفاوت است، ایجاد امکانات و تسهیلات برای سرمایه‌گذاران خارجی و داخلی بود تا از این طریق این مناطق به قطب‌های اقتصادی و تجاری تبدیل شوند.

در همه دنیا همین‌طور است، اما در کشور ما این اتفاق نیفتاد. دولت در ایجاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هزینه‌های زیادی متحمل شده است. اما از طرفی دیگر، خروجی‌اش این شده است که همه می‌بینیم.

یکی دیگر از مشکلات اساسی ما این است که در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی بدون این‌که زیرساخت‌ها را فراهم کنیم، فقط تعیین محدوده کرده و بعد هم شروع به فروش زمین‌ها کردیم تا هزینه‌ها را تامین کرده باشیم، اما فروش زمین جواب‌گوی زیرساخت‌های لازم نبود و در واقع این اقدام، انحراف از برنامه‌های اصلی بود و حالا با گذشت این همه سال همچنان باید در مورد زیرساخت‌ها حرف بزنیم.

بدون شک اگر در ایجاد و تعدد مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی مدیریت صحیحی می‌شد، با توجه به وسعت خاک، مرزها و ظرفیت‌ها در کشورمان می‌توانستیم به مراتب از جبل‌علی در امارات موفق‌تر باشیم. ما ایرانیان بیشتر علاقه‌مند هستیم که بگوییم یک کار را انجام دادیم؛ بدون این‌که الزامات یا زیرساخت‌های آن را فراهم کنیم و در انتها هم می‌بینیم نتیجه خلاف آن چیزی است که تصور می‌کردیم.

فعالان در صادرات و واردات در مناطق آزاد با قوانین دست و پنجه نرم می‌کنند. در حالی که قوانین مناطق آزاد قاعدتا نباید برای فعالان اقتصادی موانع ایجاد کند؛ چراکه در همه دنیا مناطق آزاد واقعا آزاد هستند و این نگرش برای بخش خصوصی در دیگر کشورها ایجاد انگیزه کرده است. برای مثال، در جبل‌علی مسوولان و مدیران ارشد به استقبال سرمایه‌گذاران می‌آیند؛ در حالی که برای ورود به مناطق آزاد، ما همچنان درگیر کاغذبازی هستیم.

صادرات و ناموفق بودن مناطق آزاد در این خصوص بیشتر موانع داخلی دارد؛ هر چند که تحریم‌ها بر شدت آن افزوده است، اما حالا باید منتظر بمانیم و ببینیم با لغو تحریم‌ها واقعا چند درصد از مشکلات ما حل خواهد شد.

22539

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 412791

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
3 + 0 =