تبدیل شدن یک جنازه به دستاویزی برای مناقشات سیاسی، چندان مقبول به نظر نمی‌رسد. اما این اتفاقی است که برای جسد پروفسور «ریچارد فرای»، ایران‌شناس امریکایی رخ داده است و دو هفته پس از مرگ، برگزاری مراسم تدفین‌اش در کشاکش مخالفت‌ها و موافقت‌ها قرار گرفته است. از یک سو عده‌ای با زدن انگ جاسوسی به او خواهان جلوگیری از تدفین فرای در کنار زاینده رود هستند و در دیگر سو چهره‌های مختلفی با استدلال‌هایی همچون اینکه ریچارد فرای در حوزه ایران‌شناسی خدمات زیادی به فرهنگ و هنر ایران عرضه کرده و همواره از نام «خلیج فارس» در برابر نامهای مجعول دفاع کرده است خواستار تسریع در انتقال جسد او به ایران و ترتیب دادن مراسم بزرگداشتی برای او شده‌اند. ریچارد فرای وصیت کرده بود که بعد از مرگش جسدش در اصفهان و درجوار آرامگاه «آرتور پوپ» دیگر مورخ و ایران شناس امریکایی دفن شود.
سوی دیگر ماجرا هم موضع کاملاً متفاوتی است که چهره‌های مخالف تدفین فرای در ایران در فاصله تغییر دو دولت اتخاذ کرده‌اند. چنان که حضور فرای در ایران در سال 89، تقاضای او برای تدفین در اصفهان و اجرای دستور محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهوری وقت برای اهدای یک خانه تاریخی به او در اصفهان با کمترین مخالفتی از سوی چهره‌هایی که امروز مخالف تدفین فرای در اصفهان هستند مواجه نشد. همان طور که رسول زرگرپور، استاندار اصفهان با یادآوری این نکته که «دستور رئیس‌جمهوری سابق موجب شد تا در فاصله زمانی 24 ساعت در مراسمی با حضور استاندار سابق و معاون سیاسی امنیتی وی، یک باب خانه تاریخی به ارزش دو میلیارد تومان در خیابان ابن سینای اصفهان که مالکیت دولتی داشته به فرای اهدا شود.» گفته است: «در سال 89 هیچ مسؤل یا شخصی را ندیدم که نسبت به تصمیم رئیس‌جمهوری و استاندار وقت در اهدای خانه تاریخی به ریچارد فرای و اجازه دفن وی در اصفهان کوچک‌ترین اعتراضی کند.»
اما روز گذشته 8 نماینده استان اصفهان در نامهای خطاب به روحانی خواستار صدور دستورات لازم وی به وزارت خارجه، اطلاعات و سازمان میراث فرهنگی برای جلوگیری از دفن ایران‌شناس امریکایی در اصفهان شدند. احمد سالک، حسینعلی حاجی‌دلیگانی، حسن کامران، مجید منصوری، علی ایرانپور، حجت‌الاسلام موسوی لارگانی، نیره اخوان و حمیدرضا فولادگر در نامه خود دفن فرای در اصفهان را «ننگ دیپلماتیک» و «تحمیل زورمدارانه» ارزیابی کرده و با بیان اینکه «اگرچه ریشه‌های این تحمیل در دولت‌های قبلی ایجاد شده ولی در شرایط فعلی اصلاً نباید این تحمیل را پذیرفت»، هشدار دادند دفن فرای در اصفهان «با عکس‌العمل شدید کنترل نشده مردمی» مواجه خواهد شد.
هشدار‌نویسندگان نامه درباره عکس العمل شدید مردمی گویا با ارجاع به تجمع بدون مجوز جمعی است که با حضور در مقابل مقبره «آرتور پوپ» (ایران‌شناس دفن شده در کنار زاینده رود) به شعار‌نویسی و مخالفت با دفن فرای پرداختند. تجمعی که استاندار اصفهان روز گذشته با اذعان به برگزاری جلسه میان معترضان و یکی از نمایندگان مجلس، تصریح کرد برخلاف قانون و بدون کسب مجوز انجام شده «اما استانداری به حرمت افرادی که در این تجمع شرکت کردند و مصلحت اندیشی، دخالتی در آن نکرده است».
نظر متفاوت دیگر نمایندگان اصفهان
فارغ از این موضوع که مرجع تصمیم‌گیری برای دفن فرای در ایران کدام نهاد است، درخواست نمایندگان اصفهان در مجلس از دولت برای مخالفت با این اتفاق نیز درخواست یکصدایی نیست. استان اصفهان 20 نماینده در مجلس شورای اسلامی دارد که از این جمع تنها 8 نفر به صراحت مخالفت خود را اعلام کرده‌اند. اما گفت‌وگوی خبرنگار ایران با برخی دیگر از نمایندگان شهرهای مختلف این استان در مجلس به طرح نظرات متفاوتی منجر شد.
محسن صرامی فروشان، نماینده خمینی شهر در مجلس با بیان اینکه به باور او در سازمان تصمیم‌گیری استانی مثل اصفهان این مسأله باید در شورای فرهنگی شهرستان که شامل استاندار، ائمه جمعه و نمایندگان نهادهای نظارتی و امنیتی است، مورد بررسی قرار گیرد، گفت: «اگر بنا باشد برای هر تصمیمی از این دست موج‌سازی شود و تصمیم‌گیری در پشت تریبون‌ها انجام شود، مشکل‌ساز می‌شود؛ زیرا هر تصمیمی موافقان و مخالفانی دارد.» وی با بیان اینکه نمایندگان موظف به نوشتن قانون و نظارت بر اجرای آن هستند، افزود: این متولیان قانونی امر هستند که باید تصمیم‌گیری کنند. بنابراین اگر وزارت اطلاعات بگوید که ایشان جاسوس بوده است صلاح نیست که این اتفاق بیفتد اما اگر اثبات شود که فرای صرفاً یک محقق بوده است باید از موج‌اندازی میان مردم اجتناب شود.
محمد حسین میرمحمدی، نماینده گلپایگان در مجلس نیز با اعلام اینکه در صورت مغایرت نداشتن این اتفاق با منافع ملی مخالفتی با دفن فرای در اصفهان ندارد، گفت: «وزارت خارجه در این باره صاحب‌نظر کارشناسی است و باید به عنوان تنها نهاد ذی صلاح در این موضوع و البته با هماهنگی نهادهای دیگر تصمیم‌گیری کند و منافع ملی را در این زمینه بررسی کند.»
میرمحمدی درباره چرایی تفاوت برخورد با فرای در گذشته و حال افزود: «اگر در گذشته اقدام‌هایی علیه این موضوع انجام شده است، ربطی به نظر کارشناسی امروز ما ندارد و ما باید با توجه به شرایط حال حاضر تصمیم‌گیری کنیم.»
محمد فیروزی، نماینده نطنز و قمصر در مجلس نیز با اینکه در زمره مخالفان دفن فرای در اصفهان به شمار می‌رفت و برای این مخالفت دلایلی همچون دلایل 8 نماینده دیگر مخالف داشت، اما درباره اینکه چرا در زمان احمدی‌نژاد مخالف این تصمیم نبوده گفت: «شاید در آن زمان موضوع در جامعه به شکل شفافی مطرح نشده بود. علاوه بر اینکه شاید آن تصمیم‌گیری‌ها احساسی بوده است و دلیلی ندارد که بخواهیم آن تصمیم احساسی را اجرایی کنیم.» فیروزی هم البته مسئولان اجرایی کشور از جمله وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات را مرجع تصمیم‌گیری در این مورد دانست و افزود: «علی القاعده تصمیم این مراجع در این زمینه باید از سوی همه مورد پذیرش قرار گیرد» وی در ادامه با انتقاد از تبدیل شدن یک موضوع «حاشیه‌ای» به موضوعی «حساس»، گفت: «شرایط کشور ایجاب می‌کند که همه ما به مسائل مهمتری بپردازیم و از در‌گیر شدن در چنین موضوع حاشیه‌ای اجتناب کنیم.»
حمید رضا طباطبایی، نماینده نایین در مجلس هم نظری کاملاً متفاوت داشت. او با بیان اینکه لازم است به تصمیمات مقامات سابق کشورمان احترام بگذاریم، گفت: «از جهت اینکه رئیس‌جمهوری سابق کشورمان در ملاقات‌های خودش قول و تعهدی داده است، لازم است به این تعهد عمل شود.» وی با اشاره به سابقه دفن «آرتور آپهام پوپ» و همسرش در کنار زاینده رود، گفت: «این سابقه نشان می‌دهد که دفن مستشرقین تاکنون هیچ آثار سوء فرهنگی برای استان یا کشور نداشته است. بنابراین دفن فرای در اصفهان نیز اثر مخربی ندارد.» وی حساسیت‌های ایجاد شده را مرتبط با موضوع ویزای نماینده پیشنهادی ایران در سازمان ملل دانست و افزود: «وزارت امور خارجه باید آثار دیپلماتیک موضوع و جوانب امر را به لحاظ منافع ملی بررسی کند و تصمیم‌گیری نماید.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد اغلب نمایندگان استان اصفهان در مجلس ضمن ممتنع بودن نسبت به ماجرای دفن فرای تصمیم‌گیری درباره آن را از حوزه اختیارات مجلس نمی‌دانند.
استاندار اصفهان نیز دیروز در سخنان خود تصریح کرد که معتقد است تصمیم درخصوص دفن فرای باید در تهران گرفته شود و مربوط به استان نیست. هر چند به گفته وی «جمع‌بندی‌هایی برای دفن «فرای» در اصفهان با نظر امام جمعه در حال انجام است.»
1717
روزنامه ایران نوشت:
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 349424
نظر شما