می توان خیلی نگران نبود

بی خبری مطلق از مذاکرات وین و انجماد اطلاعاتی مهمترین بحران بین المللی پس از جنگ سرد مانع از توجه افکار عمومی جهانی نسبت به آن نشده است. امروز همه می پرسند سرنوشت این مناقشه طولانی یا آنگونه که رئیس جمهور ایران حسن روحانی میگوید"سوء تفاهمی" چه خواهد شد؟دیشب بسیاری تا صبح آرام نداشتند.امید وارم پاسخ به سوالاتی از این دست رویکردی مثبت داشته باشند.چرا که دلایل برای امیدواری بیش از نگرانی ها ست.اما نکته بسیار جالب در مذاکرات پنهان وین حاشیه های دیپلماتیکی بیرون هتل کوبورگ است  که از جذابیت زیادی برخوردارند و بر اساس آنها تا حدی می توان فضای داخلی هتل  را اسکن کرد. وزیر خارجه ایران به همراه معاون خود،که به خوبی می دانند این حرکت آنها حاوی چه برداشت تبلیغاتی می تواند باشد،به تراس مرتفع هتل محل مذاكرات می آیند واز مکانی مرتفع با لبخندی همراه با تامل و تفکر به نحوی زیرکانه به پائین نگاه و فضای پنهان داخلی را به بیرون منعکس می کنند. در طرف دیگرجان کری وزیر خارجه ایالات متحده در اقدامی غیر معمول برای ملاقات با پرنس فیصل عصبانی به فرودگاه وین میرود تا گزارش همراه با اطمینان مذاکرات با هیات ایرانی را به وزیر خارجه عربستان بدهد.کری همچنین روز یک شنبه با وزرای خارجه امارات،بحرین،کویت وترکیه به صورت تلفنی رایزنی های طولانی به عمل آورد و آنگونه که منابع دیپلماتیک نزدیک به هیات آمریکائی گفته اند، وزیر خارجه آمریکا نوع توافق یا آنچه دیشب گفته شد احتمال حصول یک تفاهم سیاسی به عمل آمده با تهران را به اطلاع آنها رسانده است. اقدامی مشابه در گفتگوی تلفني  مفصل با ناتانیاهو نخست وزير اسرائيل . بی دلیل نبود که وزیر خارجه امارات شیخ عبدالله بن زاید روز یک شنبه طی مصاحبه ایی با شبکه فاکس نیوز گفته است" صبح روز سه شنبه از خواب بیدار می شویم و این سئوال را مطرح خواهیم کرد که ایران از این توافق نه فقط در سطح هسته ای بلکه در سطح منطقه ای چه استفاده‌ای می‌برد؟".در تحولی همسو با نگاه مثبت به مذاکرات ،منابع دیپلماتیک مقیم وین که به تایید منابع خبری پکن نیز رسیده گفته اند وزیر خارجه چین امروز وارد وین میشود و لاروف وزیر خارجه روسیه نیز بلافاصله وارد وين شده وبه اتاق مذاکرات خواهدپیوست. لاروف روز جمعه گفته بود تنها زمانی به وین خواهد رفت که چیزی برای امضا کردن وجود داشته باشد. همچنین دیشب اعلام شد آقای پوتین امروز با رئیس جمهورایران حسن روحانی مکالمه تلفنی مهمی به عمل خواهد آورد. اشتاین مایر و فابیوس هم در وین محل اقامت خود را ترک نکرده اند.پس همه چیز اگر نه برای یک توافق جامع مورد انتظار،اما برای یک تفاهم دیپلماتیکی قابل دفاع و اطمینان بخش سیاسی آماده است. .
در این میان ظاهرا واکنش کنگره است که اذهان عمومی و محافل سیاسی بسیاری را به خود مشغول و نگران کرده .اما آیا این نگرانی واقعی وبر تصمیم پرزیدنت اوباما برای حصول یک توافق تاثیرخواهد گذاشت؟ بی شک و تردید پاسخ منفی چندان معقول به نظر نمیرسد اما پاسخ مثبت هم خیلی به واقعیت نزدیک نیست. این بسته به نوع ،کیفیت،وسعت و عمق توافق و یا تفاهمی دارد که واشنگتن با تهران به عمل خواهد آورد. توافق یا تفاهمی که 5 قدرت جهانی دیگرنیز آنرا تایید کرده اند. (و احتمالابه سختی با عدم مخالفت و نه الزاما موافقت متحدان منطقه ای واشنگتن روبرو خواهد شد). در چنین وضعیتی منطقا کنگره شاید مایل نباشد حتی در صورت فشار اسرائیل و دیگر متحدان منطقه ای در قبال این تعهد بین المللی راه خود رااز کاخ سفید جدا کند . احتمالا و دستکم موضع انتقادی و نه عملیاتی خود را حفظ خواهد کرد که آنهم چندان مهم نیست. رئیس جمهور اوباما دیروز به شبکه ای‌بی‌سی گفت" اطمینان دارم اگر با ایران به توافق برسیم، می‌توانیم نه فقط کنگره، که مردم آمریکا را نیز قانع کنیم". به هرحال ساعات پایانی امروز 24 نوامبر آنگونه که انتظار می رفت به یک توافق فنی منتهی نخواهد شد،اما با توافق بر سر یک سند سیاسی ، نگرانی  ناشی ازشکست مذاکرات که نه جامعه بین المللی و نه تهران و واشنگتن از آن استقبال نمیکنند تا حدود زیادی از بین خواهد رفت. نوام چامسکی یک بار در تبیین سیاست ها و همگرائی های ایالات متحده و اسرائیل و تاثیر آن بر منافع ایالات متحده گفته بود"بی شک زمانی که منافع اسرائیل مطرح باشد،ایالات متحده جانب تل آویو را خواهد گرفت. زمانی که منافع امریکا و اسرائیل مطرح باشد معمولا واشنگتن باز هم جانب آنها را خواهد گرفت. اما زمانی که فقط و تنها منافع ایالات متحده مطرح باشد مطمئنا واشنگتن منافع ایالات متحده را در نظرمیگیرد و تصمیم به نفع کشور و امنیت ملی را خواهد گرفت".فکر میکنم توافق سیاسی کوبورگ را میتوان از این زاویه هم مورد توجه قرار داد.matinmos@gmail.com .