آرزو رستم‌زاد: مواد مخدر اگر پیش از این در چهار راه ها و پستوها دست به دست می شد، حالا ردپایش را در خانه ها جا گذاشته است. کنج حیاط خلوت یک خانه معمولی، توی باغچه یکی از همین پلاک ها، یا حتی گلدان کوچک کنار آشپزخانه. مواد مخدر، این روزها نه در مزرعه، که در گلدان های خانگی کشت می شوند.
اردیبهشت ماه سال گذشته، رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر کشت ماری جوانا در کشور را رد کرد و گفت: «شاید عده ای اقدام به کشت آن در گلدان های خانگی کنند اما این موضوع فراگیر و قابل توجه نیست.» با این حال سردار مویدی وعده برخورد با همان تعداد کم پرورش دهندگان ماری جوانا در گلدان های خانگی را داد؛ وعده ای که 5ماه بعد عملی شد و نیروی انتظامی ماهان 60کیلوگرم ماریجوانا را از یک منزل مسکونی کشف کرد.
این محصول از 54 بوته ماریجوانا به دست آمده بود که به گفته فرمانده نیروی انتظامی این شهر، می توانست هزاران جوان را دچار توهم، خواب آلودگی، ناتوانی در راه رفتن، ترس و اضطراب شدید، توهم گویی و هذیان و در نهایت بیماری های روانی کند.
کشت گلدانی ماریجوانا در ماهان یک نمونه از پرونده های جدیدی بود که پلیس مواد مخدر با آن رو برو شده است. این تولید خانگی، اگرچه آمار شفاف و روشنی ندارد اما یکی از سرفصل های مطالعاتی ستاد مبارزه با مواد مخدر است که اعضای این ستاد از صاحبنظران دعوت کرده اند نتایج پژوهش هایشان را در این باره ارائه کنند.
دکتر محمدرضا یزدان نیاز، درمانگر و پژوهشگر اعتیاد درباره رواج کشت گلدانی مواد مخدر می گوید: به شدت زیاد شده و من با موارد فراوانی از این نوع تولید رو به رو بوده ام. بیشترین ماده مخدری که کشت خانگی می شود، گل است که در واقع یک نوع از ماریجوانا است (اینجا را بخوانید). اما گیاه ماری‌جوانای طبیعی گل های کمی دارد. با ایجاد تغییر ژنتیکی در این گیاه، ماری‌جوانایی حاصل شده که گل های بسیار زیادی می دهد، خاصیت نشئه کنندگی بالایی دارد و به شدت اعتیاد آور است.
او ادامه می دهد: ماری‌جوانای گل 180 نوع متفاوت دارد که مصرف کنندگان، اغلب از آن اطلاعی ندارند و همه را به نام گل می شناسند در صورتی که هرکدام از این 180 نوع خصوصیات مختلفی دارند و میزان نشئگی و اعتیاد دهی آنها متفاوت است. گلی که این روزها در بازار خرید و فروش می شود، یکی از خطرناک ترین انواع آنها است.
آن طور که یزدان نیاز می گوید، کشت گلدانی و گلخانه ای ماریجوانا از نظر اقتصادی برای تولید کننده ها به صرفه است و به همین دلیل، بیشتر از سایر مخدرها کشت می شود. او ادامه می دهد: یکی دیگر از مخدرهایی که کشت گلدانی می شود، قارچ جادویی است که هاگ های آن به دو طریق وارد کشور می شود. یا در سرنگ و یا روی برگه هایی که به آنها پرینت گفته می شود.
قارچ مخدر گران قیمتی است و به همین دلیل بازار فروش خوبی ندارد. به گفته دکتر یزدان نیاز، بیشتر مصرف کنندگان آن اقشار خاصی مثل هنرمندان هستند که به واسطه نشئگی عرفانی حاصل از این مخدر، سراغ آن می روند چون معتقدند به آفرینش هنری شان کمک می کند. با این حال یزدان نیاز می گوید: کشت از خانه ها به مراکز صنعتی به ویژه در اطراف تهران کشیده شده.
از مرز تا گلدان
دانه های ماریجوانا معمولا به صورت قاچاق از مرز افغانستان یا به صورت سفارشی از هلند به افغانستان و سپس ایران وارد می شوند. اما خیلی وقت ها گل های ماریجوانا حاوی این دانه ها هستند و کسانی که مخدر گل مصرف می کنند، ممکن است بتوانند به این دانه ها دسترسی پیدا کنند.
با کاشتن این دانه ها در گلدان می توان در هر نوبت 200 تا 300 گل به دست آورد. برخی گلخانه ها هم همراه دیگر محصولاتشان اقدام به کاشت و پرورش ماریجوانا می کنند که در این صورت، معمولا تعداد گلدان ها بیشتر از 100عدد است. یعنی تولید انبوه یک ماده مخدر در فضایی که ظاهرا مجوز رسمی فعالیت دارد.
دانه های ماریجوانا معمولا به صورت قاچاق از مرز افغانستان یا به صورت سفارشی از هلند به افغانستان و سپس ایران وارد می شوند. اما خیلی وقت ها گل های ماریجوانا حاوی این دانه ها هستند و کسانی که مخدر گل مصرف می کنند، ممکن است بتوانند به این دانه ها دسترسی پیدا کنند. کشت گلدانی و گلخانه ای ماریجوانا از نظر اقتصادی برای تولید کننده ها به صرفه است و به همین دلیل، بیشتر از سایر مخدرها کشت می شود.
با این حال، دکتر یزدان نیاز می گوید: ماریجوانا به نور خیلی زیاد نیاز دارد. هر چه نور بیشتر باشد، میزان ماده مخدری که تولید می کند بیشتر و در نتیجه گیاه، با کیفیت تر است. بنابراین پرورش دهندگان این گیاه از لامپ های زنون قوی استفاده می کنند که به صورت شبانه روزی روشن است.
معمولا همین استفاده زیاد از برق هم عاملی می شود که پرورش دهندگان ماریجوانا در دام قانون بیفتند. دکتر یزدان نیاز می گوید: در برخی از کشورهای دنیا، از روی میزان مصرف برق گلخانه ها می توانند موارد مشکوک را شناسایی کنند. در واقع پلیس فهرستی از تمام گلخانه ها دارد که مساحت، میزان برق مصرفی و مقدار نرمال مصرف در آن قید شده. بر همین اساس هر گاه مصرف برق گلخانه ای افزایش چشمگیری داشته باشد، دلیل آن را بررسی می کند.
او می گوید که پیشنهاد استفاده از همین روش به ستاد مبارزه با مواد مخدر کشور هم داده شده، اما به نظر نمی رسد اجرایی شده باشد.
یزدان نیاز، پیش بینی می کند که بعد از اشباع بازار از گل، عرضه مواد مخدر به سمت یک مخدر صنعتی جدید به سمت اسپایس (ماریجوانا صنعتی) برود. ماده ای که تاثیر آن 200 برابر ماریجوانا ارزیابی شده و به همین نسبت تخریبگری آن هم بیشتر است.
در آرزوی شادی از دست رفته
باز شدن پای مواد مخدر به گلدان های خانگی، یک معنای ساده و صریح دارد. مصرف کنندگان تصمیم گرفته اند خودکفا باشند. آنها راهی را پیدا کرده اند تا نیازشان به مواد مخدر را در خانه تامین کنند و هم ریسک کمتری را به جان بخرند، هم هزینه کمتری متحمل شوند.
با این حال، عباس دیلمی زاده، محقق اعتیاد و مدیر عامل جمعیت تولد دوباره تحلیل متفاوتی از کشت گلدانی مواد مخدر ارائه می کند. او این نوع کشت را نشانه ای از بالا رفتن تقاضا برای تامین مواد می داند و می گوید: مدتی قبل معاون وزیر رفاه اعلام کرد که ایران در میان کشورهای دنیا از لحاظ شادی اجتماعی رتبه 110 را دارد. همان زمان قائم مقام دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت که نشاط اجتماعی باعث پیشگیری از اعتیاد می شود. اگر این دو داده را کنار هم بگذارید، جواب مجهولات ما داده می شود.
دیلمی زاده ادامه می دهد: نظر سیاستمداران شاید این باشد که باید جلوی کشت گلدانی مواد مخدر را بگیریم. به فرض که در این کار موفق شویم. آیا باز هم تقاضا کاهش پیدا می کند؟ باید بپذیریم که کتمان تقاضا، مشکلی را حل نمی کند. اما مدیریت کردن آن تقاضا می تواند موثر باشد. نشاط اجتماعی یک پاسخ مناسب به تقاضای مواد مخدر است. هر انسانی نیاز به نشاط دارد و نمی توان این را نفی کرد.
این نیاز به نشاط، به اعتقاد دیلمی زاده با تغییرات هشدار دهنده ای هم همراه شده است. تغییر الگوی استفاده از مواد مخدر، تصویر جمعیتی را ترسیم می کند که دیگر تنها به دنبال خوشحال شدن نیست. شادی و را با آرامش و شور زندگی را همراه با فراموشکاری و بی خیالی، یکجا می خواهد.
دیلمی زاده می گوید: پیش بینی من این است که الگوی مصرف مواد محرک رو به افول است. مصرف کننده های دائمی ما به چند مصرفی روی آورده اند و مواد محرک و مخدر را همزمان مصرف می کنند. مثلا شیشه را با هرویین یا تریاک. این نشان می دهد که ذائقه مخاطب ما مدام در حال تغییر است. چیزی که از تحولات اجتماعی و موضوعات مبتلا به جوانان و نوجوانان نشات می گیرد. ماده مخدر، فراموشی می آورد و ماده محرک بیداری و نشاط. مصرف همزمان این دو مواد، حتما ارتباطی با مسایل اجتماعی کشور دارد. هر تغییر الگوی مصرفی باید با تحولات سیستم اقتصادی، اجتماعی تحلیل شود.
۴۷۴۷
نظر شما