حامد واحدی عضو هیات رئیسه اتاق تهران: یارانه نان را به طبقه محروم جامعه برسانید نه متمولین

احمد رضايي: حذف یارانه نان مدتی است که مطرح می شود. البته عده ای از مسئولان معتقدند فعلا برنامه ای برای آن ندارند و گروهی از کارشناسان و فعالان این بخش هم می گویند حذف یارانه نان بهتر است. چرا که حداقل با حذف این یارانه، تکلیف همه نانوایی ها مشخص می شود و از طرف دیگر، هم کیفیت بالاتر می رود و هم می توان پول این یارانه را خرج زیرساخت ها برای تولید بهتر و با کیفیت تر نان کرد. در مورد بحث حذف یارانه نان، با حامد واحدی، خزانه دار و عضو هيات رئيسه اتاق تهران و نماينده بخش کشاورزي در پارلمان بخش خصوصي درگفت و گوي کوتاه با خبرآنلاين به بحث در مورد يارانه نان پرداخته است.

به نظر شما، حذف یارانه نان، می تواند کمکی به ماجرای کیفیت نان کند؟

توجه داشته باشيد که موضوع نان بسيار حساس است. نان غذاي غالب مردم است. بنابراين وقتي دولت ها و يا دستگاه هاي سياست گذار تصميم دارند، در مورد آن صحبت کنند مي دانند که در واقع موضوع بسيار بسيار حساسي را پيش روي دارند. بنابراين ما هم به عنوان بدنه توليدي کشور وقتي در مورد اين موضوع صحبت مي کنيم، قصد نداريم که بگويم مثلا فشار بيشتري به مردم وارد شود يا اينکه بخشي از جامعه دچار بحران غذايي شوند. به هرحال اولین پیامد حذف یارانه نان این است که حداقل تکلیف همه مردم در برابر قيمت آن مشخص می شود. زمانی که قیمت نان با یارانه ای که دولت پرداخت می کند و مردم نمی دانند اصلا به کجا می رود، واقعی شود، هم دور ریز نان کمتر می شود و هم کیفیت آن بالا می رود. به این ترتیب، هم نانوانان تولید بهتري می کند و هم مصرف کننده، قدر نانی که خریده است را بیشتر می داند. مي دانيد که يکي از مشکلات هميشگي ما در مورد نان اين بوده که ميزان دور ريز آن از استاندارهاي تعيين شده بسيار بالاتر بوده است. بنابراين امروز دو مشکل داريم اولا اينکه الگوي مصرفي مردم بايد تغيير کند و دوما اينکه با سياست گذاري درست در مورد آن بايد فضاي توزيع يارانه را مشخص کنيم. به هرجهت يکي از اصلي ترين اهداف اجراي سياست هاي هدفمندي يارانه ها اين بود که شيوه توليد در تمام حوزه ها اصلاح شود. مثلا کارخانه هايي که مصرف سوخت بالايي داشتند، طي سال هاي گذشته تلاش کرده اند که شيوه مصرفشان را منطقي کنند. در مورد نان هم همين بحث مطرح است ولي با توجه به اينکه موضوع نان به صورت مستقيم با غذاي مردم مربوط است، به طور حتم حساسيت ها بيشتر مي شود. اما امروز همه ما مي دانيم که هدف اصلي اين است که شيوه توليد و مصرف بهينه شود. از سوي ديگر در ذهن داشته باشيد که دولت خود را مکلف مي داند که يارانه را به صورت منطقي ميان محرومان توزيع کند و هم اينکه در مقابل ايجاد فضاي رانتي مانعي ايجاد کند.

برهمين اساس اگر به طور مثال يارانه نان به شکل منطقي پرداخت شود که واقعا نيازمندان از آن بهره مند شوند، اتفاق بزرگي رخ داده است. يک مثال ساده براي شما مي زنم. در حال حاضر ما به شکل فراگير يارانه نان به صورت آرد يارانه اي مي دهيم. شما تصور کنيد که مردم حاشيه نشين مناطق فقير به همان ميزان يارانه نان مي گيرند که دهک هاي برخودار از آن بهره مند مي شوند. ما به عنوان بخش خصوصي مي گويم که دولت يارانه نان را به مردم فقير برساند و حتي اگر نياز است، ميزان آن را بيشتر هم بکند ولي منابع پرداخت اين يارانه را بايد از بخشي تامين کنند که اصلا نيازي به اين يارانه نان ندارند. اين همان بحثي است که متاسفانه طي سال هاي گذشته بارها مطرح شده و به شکل هاي مختلف رنگ سياسي و غيراقتصادي به خود گرفته است. اما حالا زمان تصميم منطقي رسيده است.

حذف یارانه نان، به اقدامات هماهنگ دیگری هم نیاز دارد؟

بله. مسلما حذف یارانه نان، نمی تواند به تنهایی عاملی برای افزایش کیفیت باشد. در حال حاضر، مقدار تولیدی هر نانوایی محدود است. به عبارتی هر نانوا در ماه می تواند مقدار مشخص تولید داشته باشد و حق افزایش آن را ندارد. اما اگر نانوا بتواند میزان تولیدش را با هزینه فایده کارش برابر کند، مسلما می تواند عملکرد بهتری در تولید و کیفیت نانش داشته باشد. در حال حاضر هم مشخص است که نانوایی های آزاد پز با اینکه، نان گران تر می فروشند، اما به دلیل کیفیت بهترشان، مشتری همیشگی خودشان را دارند. اصلا اين يک منطق نهادينه اقتصادي است. شما کالاي با کيفيت توليد کنيد و مشتري هم برايش پيدا مي کنيد. اما خوب يک نگاه هم اين است که طبقه محروم جامعه را که نمي توان با اين منطق اميدوار يا مجاب کرد. آنها نان را به عنوان غذايشان مي خواهند. پاسخ ما اين است که دولت با يک روش منطقي، يارانه را به همان هايي برساند که به آن نياز دارند.

با آزاد شدن قیمت نان و حذف یارانه آن، این پول باید در کجا هزینه شود؟

بحث مهم حذف یارانه نان، نحوه هزینه کردن این پول در جایی مفید و کارآمد است. البته بحث مهم تر این است که این یارانه ها، باید در حوزه های منطقی تری هزینه شود. از طرفی چون نان به امنیت غذایی مردم ارتباط مستقیم دارد، تصمیم گیری درباره آن از حساسیت بیشتری هم برخوردار است. بنابراین، اگر دولت می خواهد یارانه نان را حذف کند، باید از قبل برای هزینه کردن درست تر و منطقی تر آن، فکر و برنامه کارشناسی داشته باشد. به عبارتی اگر یارانه نقدی را از مردم می گیرد، باید آن را در زیرساخت های تولید همین محصول هزینه کند تا نتیجه این عملکرد هم مشخص باشد.

3939