بلد باشیم کار خائنان را فراموش نکنیم!

کیوان کثیریان

یکم: نلسون ماندلا جمله معروفی درباره دشمنان نژادپرستش گفته که سال‌هاست وارد فرهنگ گفتاری مردم دنیا شده؛ «می‌بخشم ولی فراموش نمی‌کنم».

دوم: یک نظر معروف بر این عقیده است که حافظه تاریخی خیلی از ایرانی‌ها چندان قوی نیست و گاه چیزهایی که نباید فراموش کنند را از یاد می‌برند و همین فراموشی باعث می‌شود جمعی، از یک سوراخ بارها گزیده شوند.

سوم: یک اصل بدیهی هم در سراسر دنیا وجود دارد که خائن و جاسوس و آدم‌فروش را هرگز نمی‌بخشند، حتی اگر اظهار ندامت کند. چه برسد که پس از مدت کوتاهی، از چنین افرادی قدردانی هم بشود! آدم‌ها قاتل پدرشان را می‌بخشند، اما خائن و جاسوس را نه. بعضی کارها اسمشان هم تنفربرانگیز است، کاری هم نمی‌شود کرد.

چهارم: بلاهایی را که در سال‌های اخیر برسر سینمای ایران و اهالی‌اش آمد و عده‌ای مشخص در پوشش ایجاد غائله بستن خانه سینما، تأسیس صنوف موازی، ایجاد تفرقه میان سینماگران و هزارویک تمهید دیگر برای نابودی سینما اقدام کردند، آیا می‌شود به‌راحتی فراموش کرد؟ آیا آن عده، که هنوز هم از اقدام علیه سینما دست نکشیده‌اند، نباید هیچ تاوانی بابت اقدامات این‌روزها و آن‌روزهایشان بدهند؟ فراموش‌کردن بی‌قیدوشرط همه اینها کمی عجیب نیست؟

پنجم: وحدت چیز خوبی است. تفاهم و آشتی هم خوب است، اما مهم آن است که طرف آشتی چه کسی باشد و سابقه عملکردش چه باشد، چه تغییری در طرف مقابل دیده شده باشد، دلیل و بهانه و لزوم آشتی چه باشد، شرایط نسبت به پیش چه تفاوتی کرده باشد و منافع مستقیم و غیرمستقیم این آشتی نصیب چه کسی می‌شود. مهم‌تر از همه اینکه منافع مشترک دوطرف از چه رو قبلا مشترک نبوده و حالا طی چه فرایندی مشترک شده است. این اصالت‌دادن به منافع مادی مشترک هم چیز جالبی است.

ششم: بیایید تعارف نکنیم. ماجراهای سال‌های اخیر سینما، هم خائن داشت، هم ادم فروش و هم چیزهای‌دیگر. بخشیدن آن‌گونه آدم‌ها و جریان‌ها بی‌آنکه حتی کوچک‌ترین اظهار ندامتی در آنها دیده شود، نامش بزرگواری نیست، نام دیگری دارد. تقدیرکردن و جایزه‌دادن به کسی که بیشترین نقش را در بلواهای ویرانگر سینما داشته، نامش بخشش از موضع قدرت نیست، نام دیگری دارد.

هفتم: سخن ماندلا بیراه نیست. می‌شود به آن عمل هم کرد، به شرطی که بلد باشیم معنای تک‌تک کلمات جمله او را درک کنیم و به عمل درآوریم. بدانیم چه کسی را ببخشیم، در چه شرایطی ببخشیم و چگونه ببخشیم. و مهم‌تر از همه اینکه بلد باشیم «فراموش نکنیم».

این یادداشت در روزنامه شرق 13 تیرماه به چاپ رسیده است.