۰ نفر
۳ اردیبهشت ۱۳۹۳ - ۰۶:۱۰
راهکارهای مدیریت ریسک در واردات

مصطفی مالکی تهرانی

بی‌شک امروزه به دلیل دسترسی آزاد به اطلاعات، فضای کسب و کار دستخوش تغییرات جدی شده. وجود موتورهای جستجو سایتهای اطلاع رسانی، سهولت در تراکنش‌های مالی بین‌المللی، سرویس‌های حمل سریع کالا و موارد روز افزونی از این قبیل همه دست به دست هم داده تا تجارت ظاهری ساده و زیبا به خود بگیرد، اما این مار خوش خط و خال هر روزه علیرغم باور همگان زهری مهلک تر و کشنده‌تر تولید می‌کند. به همین دلیل تجارت از شکل سنتی خارج شده و به یک علم وسیع، پیچیده و روز آمد تبدیل شده. این سادگی و ساده انگاری، همچنین وسوسه طی کردن راه صد ساله در یک شب باعث شده تا هر روز در دنیا عده‌ای به سودای تجارت و کسب مال و زندگی بهتر، همه چیز خود را ببازد. پس به قول مولوی

چون ندانی دانش آهنگری                      دست و پا سوزد چو ز آنجا بگذری

تعاملات سیاسی بین کشورها تابعی مستقیم از اقتصاد است. بنابراین برای رسیدن به ثبات سیاسی اولین شرط ثبات اقتصادی است، این موضوع قابل دسترسی نخواهد بود مگر با مدیریت بحران‌های این عرصه تجارت به معنی عام دلالت برخرید و فروش دارد چه در بازار داخلی و چه بازارهای خارجی، خرید کالا یا همان واردات کالا اگر به صورت درست اجرا شود توان فروش و صادرات ایجاد می‌شود. زیرا همانگونه که اشاره شد وقتی با فشردن یک دکمه می‌توان به قیمتهای یک کالا در تمام دنیا دسترسی یافت لذا تعیین قیمت فروش از دست خارج شده و به یک فرآیند چند وجهی تبدیل می‌شود. بنابراین خرید کالای به قیمت رسیده و بهینه سازی هزینه‌های مترطب با آن تنها راه کسب سود از فرآیند خرید و فروش است. در شرایطی که امروز متأسفانه کشور ما با آن درگیر می‌باشد کاهش هزینه‌های واردات کالا از یک سو و غلبه در بحران‌های موجود از سوئی دیگر، صحنه کشمکشی را فراهم آورده که نتیجه نهائی آن اجحاف در حقوق مصرف کنندگان می‌باشد، به منظورهائی از این اتفاق لازم است ابتدا نوع تهدیدات موجود را به دقت بشناسیم سپس راه کار منطقی با آنرا پیدا کنیم. به دلیل اینکه قدرتهای اقتصادی بزرگ، خواهان استثهار دیگر کشورها هستند، بهانه‌های لازم را برای عملی ساختن آن پیدا نموده و با ابزارهای موجود به عنون اهرم‌های فشار سعی در یکسو کردن دیگران با خواستهای خود دارند. منطقه خاورمیانه به عنوان قطب اصلی تأمین انرژی دنیا از دیر باز تاکنون جنگاورد قدرتهای استعماری بوده و هر یک در پی تقسیم سرزمین‌های موجود به نفع خود است. این کشتی ثبات با وقوع انقلاب اسلامی در ایران معادلات دول شرق و غرب را بهم ریخت، لذا ایشان سعی در متهم کردن ایران و به دست آوردن منافع از بین رفته خود می‌باشند. امروز بعد از گذشت سه دهه و بی‌نتیجه ماندن آن تحرکات، از آخرین تیر، ترکش خود که همان تحریم‌های اقتصادی است استفاده نموده‌اند پس وظیفه فعالان اقتصادی ایران چه در بخش خصوصی و چه در دولت سنگین تراز قبل شده زیرا فائق آمدن براین معضلات مستلزم گذشت از منافع شخصی و جزئی و همچنین نگاهی ملی به منابع اقتصادی داشت در اولین گام باید نسبت به طبقه بندی کالاهای وارداتی اقدام کنیم پرواضع است کالاهای ضروری به هر قیمت و با هر شرایط بایستی تأمین شوند تا با تنظیم بازار داخلی از هرج و مرج و اغتشاش‌های برنامه‌ریزی شده جلوگیری نمود، دسته دوم کالاهای نیمه ضروری هستند که باید با احتیاط بیشتر نسبت به خرید آن‌ها اقدام نموده و از طرفی توان تولید کشور در زمینه این نوع از کالا تقویت کرد و دسته سوم کالاهای غیر ضروری هستند که در شرایط فعلی لزومی برواردات آن‌ها احساس نمی‌شود. بعضی از اقلام داروئی، مواد غذائی و کالاهای استراتژیک در طبقه اول قرار می‌گیرند که همانطور که عنوان شد وجود آن‌ها در بازار مهم است و نه قیمت آن اما دسته دوم کالاها که در کشور توان تولید آن‌ها وجود دارد اما یا این تولید جوابگوی مصرف داخلی نیست و یا فاقد تنوع لازم است مبحث ما را شامل می‌گردد و طبقه سوم کالاها در شرایط کنونی نباید خریداری شود.

اولین گام در خرید کالاهای وارداتی یافتن منابع مطمئن است. حضور در نمایشگاه‌ها، استعلام از اتاق‌های بازرگانی و گمرکات جزو روش‌های نیمه مطمئن می‌باشند اما اطمینان به اینترنت یا تبلیغات غیر مطمئن باعث گمراهی خریدار و دریافت تصویر ذهنی غلط از فروشنده می‌شود.

اگر بتوانیم خریداران دیگر فروشنده را پیدا کنیم و از میزان اعتبار فروشنده اطمینان حاصل کنیم می‌توانیم ادعا کنیم که سی درصد از منبع حقیقی را یافته‌ایم هفتاد درصد الباقی با شناخت خودمان کامل می‌شود. به همین دلیل است که شرکتها با معرفی مشتریان خود سعی در جلب نظر دیگران می‌کنند.

نمایشگاهها بین‌المللی محل خوبی برای یافتن تأمین کنندگان زنجیره کالا هستند، همچنین بازدید از کارخانه دفتر شرکت و ارتباط با بخش‌های مختلف یک سازمان معیارهای واقعی جهت سنجش ما است.

بنگاه اقتصادی موفق سازمانی است که منافع بلند مدت خود را تعریف کرده و برای رسیدن به آن‌ها برنامه دقیق و مدون داشته باشد. لذا دریافتن منابع تأمین باید به دنبال شرکتهائی باشد که استراتژی بلند مدت برای خود تدوین کرده‌اند. به عنوان مثال شرکتی با سابقه یک قرن فعالیت، برای خود آنقدر ارزش قائل است که به کوچکترین شکایت هم رسیدگی می‌کند و سعی در کسب رضایت مشتریان خود دارد زیرا اعتقاد سازمانی مجموعه براین اصل استوار گشته که مشتریان امروز فرزندان کسانی هستند که از طرف ما منافعشان تأمین شده و برای فردای ما بهترین مبلغان هستند.

مرحله دوم خرید خارجی قراردادهای مابین دو طرف است. متأسفانه به دلیل کم آگاهی ما از الزامات حقوقی تعهدات همواره متحملی ضرر و زیان شده و این موضوع حتی تا استهلال شرکتهای خریدار پیش می‌رود.

با نگاهی به اینکوترمز، UCP، ISBP و دیگر منابع استاندارد موجود به راحتی می‌توانیم از شرایط تعریف شده نهایت استفاده را ببریم. به عنوان مثال به سختی پیدا می‌شود خریداری که از فروشنده طب قرارداد فروش کند و معمولاً به همان فاکتور بسنده می‌کنیم، در حالیکه اگر قرارداد فروش کالا توسط اتاق بازرگانی یا دیگر نهادهای مشمول مورد تأیید قرار گیرد، حتی درصورت خرید کالا به شرط پرداخت نقدی امکان و احتمال استرداد وجوه پرداختی براساس عدم توجه به آن قابل بازگشت است. همچنین شرکتهای بازرسی با دریافت اندک هزینه‌ای از طرف خریدار تمام و ترکهای کالا را مورد بازدید قرارداده و گزارش خود را صادر می‌کنند که براساس آن گزارش می‌توانیم نسبت به تسویه حساب اقدام کنیم.

باید گفت در شرایط بحران هر دو طرف خریدار و فروشنده با پاره‌ای از حوادث دچار می‌شوند که قبلاً پیش‌بینی نکرده بودند برای حل این مشکل مراکز داوری در اتاق‌های بازرگانی وظیفه رسیدگی به آنرا داشتند. لذا اگر شرط رسیدگی به دعاوی در قاررداد فروش کالا لحاظ شده باشد. این امکان هست تا با تحقیق در مورد مناقشه حتی طرف متهم را در لیست سیاه قرارداد تا امکان هرگونه مراوده بین‌المللی را از وی سلب کنیم.

ساختار دولتی نظام بانکداری ایران تنوع ترم‌های مختلف را از تجار سلب کرده و فقط با ارائه چند فرم استاندارد بیننده نموده بود. حال امروز که در شرایط تحریم و بحران بانکی قرار گرفته‌ایم، بنگاههای اقتصادی به دلیل کم تجربگی و عدم اطلاع از قوانین تنها به پرداخت نقدی وجوه بسنده کرده لذا شاهد از بین رفتن حجم عمده‌ای از سرمایه ملی هستیم.

و خرید برائی می‌توانیم برای پرداخت برات شروط مختلفی را قرار دهیم که بعضی از آن‌ها از اعتبارات اسنادی معتبرتر هستند. زیرا اعتبارات اسنادی براساس رویه‌های بانکی استاندارد جهانی تهیه و تدوین می‌شوند و اعمال تغییر برروی آن‌ها سخت است اما در برات افزودن شروط ضمن عقد راحت تر می‌باشند پس از این مرحله تقسیم کردن ریسک برعهده شرکتهای بیمه است.

به طور معمول 3 کلاس بیمه برای حمل کالا تعریف شده است اما می‌توانیم با خرید بیمه‌های مختلف حتی تا رسیدن کالا در انبار خودمان از حجابت بیمه برخوردار شویم. متأسفانه باید گفت در صنعت بیمه تبلیغات مفید توسط شرکتها انجام نگرفته، لذا بیمه را به شکل یک عنصر هزینه برمی‌بینم و از همین منظر است که بابت خرید آن کمترین هزینه را پرداخت می‌کنیم، پر واضح است در صورت بروز حادثه شرکت بیمه براساس قرارداد فیمابین نسبت به پرداخت خسارت اقدام می‌کند. لذا وقتی، کمترین تعهد را متوجه ایشان کرده‌ایم طبیعی است که کمترین خسارت را دریافت می‌کنیم به عنوان مثال در شروط بیمه حمل و نقل کلوز C از بین رفتن بخشی از کالا، کم بودن تعداد کالا، تغییرات به وجود آمده در کالا بر اثر آب خوردگی، حرارت رطوبت و... مورد قبول نمی‌باشد. حتی کالا باید در قسمتهای خاصی از وسیله حمل قرار گیرد تا مشمول بیمه شود. در حالیکه در کلوز A تمام خسارتها مورد پوشش می‌باشد حتی می‌توانیم با اضافه کردن شروطی در بیمه نسبت به مدت زمان حمل کالا و از بین رفتن بازار فروش کالا به علت تأخیر در محل از بیمه خسارت گرفت.

متأسفانه همانگونه که بانکهای ما درد دولتی بودن را دارند صنعت بیمه نیز زخم همان محبت بین مورد را برگرده دارد، لذا به دلیل عدم ارائه تنوع محصولات بیمه‌ای، ما نز به سراغ بیمه نمی‌رویم، در حالیکه شرکتهای معتبر در دنیا از زبده ترین متخصصین این صنعت برای کاستن ضررها استفاده می‌کنند.

حمل کالا و بارنامه آن نیز از مواردی است که ما به آن کمترین توجه را داریم: مثال معروفی است که می‌گوید پشت بارنامه روی آن است. به راستی کدامیک از ما تا به امروز خطوط ریز و کم رنگ آنرا خوانده‌ایم؟ کدام بنگاه اقتصادی یک نسخه ترجمه شده آن را دارد؟

حمل کالا یک قرارداد بسیار مهم است. زیرا خریدار پس از طی تمام فرآیندهای فوق کالا را تحویل شخص ثالث قرار می‌دهد. حال اگر به هر دلیل وی به تعهدات خود عمل نکند تمام هزینه‌ها و زحمات از بین می‌رود. شناخت از ادعاهای آژانس‌های حمل و نقل شناختن کامل مسیر حمل، زمان حمل با توجه به نوع وسیله حمل به صورت یک ماتریس در فرآیند ریسک و مدیریت آن عمل می‌کند. به عنوان مثال برای حمل آهن از کشورهای رو تهیه در فصل تابستان از حمل با کشتی به بنادر جنوب استفاده می‌کنیم اما در فصل سرما بهترین گزینه حمل تاریخی است. البته ارزش کالا نیز فاکتور مهمی در گزینه حمل است. به عنوان مثال برای حمل یک کالای گران قیمت، کرایه حمل درصد کمی از نرخ C&F را تشکیل می‌دهد اما برعکس اگر ارزش کالا کم باشد حمل گران خیلی مقرون به البته حمل سریع کالا به عنوان یکی از راههای مدیریت ریسک است. لیکن این موضوع به تنهائی نمی‌تواند توجیه پذیر باشد.

اگر بتوانیم با کمک از فاکتورهای متغیر توضیح داده شده، به یک الگوریتم قابل قبول و با قابلیت جایگزین‌های شناخته شده دست یابیم. می‌توانیم ادعا کنیم خرید و فرآیند آن با کمترین میزان ریسک مواجه خواهد بود. برای درجه بهتر و مساحت یک مدل می‌توان از طرح زیر کمک گرفت

تحلیلگر مسائل اقتصادی

3535

 

 

 

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید.
کد خبر 350939

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
5 + 10 =