مدتها قبل در همین وبلاگ از یک نسخه از آثار بیرونی یاد کردم که از درآمد دو روستا در بخش ماربین اصفهان به نام موران و طهرانچی برای طلاب علوم دینی اصفهان وقف شده بود.
بعدها که نسخه های کتابخانه ابن مسکویه اصفهان را بیشتر ملاحظه کردم، متوجه شدم که تعداد زیادی از کتابهای مزبور، از درآمد همین دو روستا وقف شده است.
یکی دو بار دیگر هم اشاره کرده ام که در اروپا و امریکا، کسانی از ثروتمندان هستند که فرزندی ندارند و غالبا اموال خود را برای دانشگاه ها وقف می کنند. در کشورهای عربی، شاهزادگان این قبیل کارها را انجام می دهند. اما در کشور ما نه ثروتمندان چنین می کنند و نه شاهزاده ای مانده است که چنین کارهایی را انجام دهد. اگر ثروتمندی هم باشد، بعید است که بدون بچه باشد، و بعد هم بعید است که وقف کند، تازه بعید است که برای کتابخانه وقف کند. اما در قم و برخی از شهرها گهگاه علما، مؤسسات فرهنگی درست می کنند و کتابخانه ای هم می سازند. نمونه اش کتابخانه مرحوم مرعشی یا پیش از آن کتابخانه مسجد اعظم است که توسط آیت الله بروجردی درست شد. حالا هم موسسات زیادی در قم هست که هر کدام یک کتابخانه دارد. این موسسات گاه ویژه کار فرهنگی است گاهی هم پوششی برای کارهای تجاری و ثبت دوام در جریده عالم. هرچه هست باید گفت خداوند خیر دهاد.
در اینجا دلم خواست تعدادی از صفحات اولیه این آثار را که از درآمد این دو روستا وقف شده و حتی در برخی قیمت ها هم که مربوط به اواخر دوره قاجار است آمده، (مثلا پانزده تومان برای یک اثر) در اینجا بیاورم.
اصل این وقف متعلق به شخصی به نام بهرام بیک است و تاریخ ها معمولا مربوط به اواخر قرن سیزدهم و اوائل قرن چهاردهم مثلا 1313 ق است.
از یکی از این نوشته ها چنین بر می آید که جمعا 79 جلد وقفی از درآمد این دو روستا بوده است. اگر کسی از وضع این دو روستا و وقف آن خبر دارد در کامنت ها بگذارد.
بر اساس این وقف، قرار بوده است که هر ماه رمضان، کتاب ها چک شود که سرجایش هست یا خیر و سالم است یا نه. در برخی از تصاویر زیر تاریخ های چک کردن هم آمده است.
نظر شما